Sommige dingen gaan in de benen zitten en dan duurt het dagen voor het gevoel er weer uit is. De VAD show heeft dat effect op mij. Staan en lopen gedurende drie dagen is voor een kantoorwerker als ik geen dagelijkse kost en dat voel ik behoorlijk. Gelukkig kan ik op kantoor mijn schoenen uitdoen en de gepijnigde voeten rust geven. Drie dagen VAD show is drie dagen pret en daarom heb ik de zere voeten er graag voor over.
Dit jaar maakte de show een wat andere indruk op mij dan normaal. Iets wat het gevolg is van een ander soort publiek dan in voorgaande jaren. Bezoekers keken en luisterden met veel interesse en bezochten zonder uitzondering alle stands. Sommige zalen puilden werkelijk uit. Mogelijk is de aard van de bezoekers anders omdat ook het aanbod afwijkt van voorgaande jaren. Minder buizenversterkers, geen hoornluidsprekers, meer beeld en meer exposanten die traditioneel buiten de gevestigde audiofiele orde liggen. Ik denk dan aan Hitachi, Toshiba, Bose en NEC. Soms de nadruk op beeld maar evengoed op geluid zoals bij Bose. Ik vind het dapper van Bose om op een VAD show te gaan staan. Uit de reacties begreep ik dat Bose voor velen een verrassing betekende en dat het helemaal niet verkeerd klonk. We gaan het zelf nader onderzoeken want ik heb een compleet Bose systeem na de beurs meegekregen om thuis te proberen.
Voor zover ik kan nagaan heb ik zelf alle exposanten bezocht die op enige manier muziek maakten. Waarna de vraag rijst wie maakte het mooiste geluid. In de USA hechten lezers van tijdschriften daar nogal veel waarde aan. Wij Nederlanders zijn daar wat genuanceerder in. Persoonlijk en niet gebaseerd op enig wetenschappelijk onderzoek springen er een paar mensen uit. Joenit bijvoorbeeld waar een Rega set met kleine Totem speakers op een bescheiden manier muziek stond te spelen. Gewoon genieten zonder opsmuk. Meer bombarie maar erg goed vond ik Ars Aures Audio. Kostbaar doch indrukwekkend. Al moet ik er niet aan denken dat ik laat in de avond thuis kom, een drankje op, en in het donker de speakers tegenkom. Sommige types zien er uit als buitenaardse wezens, klaar om aan te vallen. Dynamic Solutions met de Perspective maakte diep indruk. Een monitor met ballen waar een subwoofer totaal overbodig lijkt te zijn. Audiolijn met de Wiener Lautsprecher Manufaktur luidsprekers viel tegen op de publieksdagen. Op maandag was de geweldige klank terug, mogelijk sloeg tijdens de beurs het geluid dood door de hoeveelheid bezoekers die de ruime zaal bevolkten. Audiodata met de Avancé op ASR versterkers bleek erg fraai en krachtig te spelen. PV Trade liet de Focal-JMlab Alto uit de Utopia lijn weerklinken op Sugden wat te veel werd voor de gipswanden van de zaal maar wel tranen van geluk wist te trekken met sommige nummers. Voor ik Quad noem vraag ik aandacht voor beeld. Ik heb geloof ik nog nooit een zo gestoken beeld gezien als bij Audiac met een JVC projector. Dat is mijn beeld keuze!
Tegen al dat moois stond heel bescheiden Ferd Warnaars te demonstreren met een nieuwe Sugden versterker en nieuw gebouwde Quad ESL-57 elektrostaten. Met korte muziekfragmenten toonde Ferd aan dat vroegere ontwikkelingen zo stabiel zijn en zo goed waren dat zij heden ten dage nog steeds mee kunnen komen. De Quad luidsprekers worden in Duitsland gebouwd exact zoals Quad dat ooit bedoelde en op dezelfde mallen en machines. Toen ik zat te luisteren kreeg ik een enorm déja-vu gevoel. Dertig jaar geleden verkocht ik dit geluid zelf in de winkel van Albersen Audio in de Hollanderstraat te Den Haag. Ferd weet dat en besefte mijn gevoel van herkenning. Ik sluit mijn ogen niet voor de nadelen die dit systeem heeft. Het is gemaakt om op rustige wijze mooie muziek te spelen en kan absoluut niet mee met de enorme geluidsdruk die met moderne apparatuur op te bouwen is. Maar bent u een liefhebber van kamermuziek, rustige jazz en melodieuze pop dan is er toch verrekte weinig veranderd in de afgelopen dertig jaar. De Sugden versterker is nog altijd een eenvoudige maar oh zo slim gebouwde klasse A. Ook in de nieuwe behuizing. De luidsprekers blijven de straalkachels en sta-in-de-weg van vroeger. Let eerder op de weergave, die staat op heel hoog niveau. En doet mij terug verlangen naar de Hollanderstraat. Of naar het referentie systeem dat Mark Levinson ooit samenstelde door twee maal een Quad ESL-57 in een frame te plaatsen met daarbij Decca hoorns en subwoofers.
Het beste geluid van de show? Ik weet het niet en beperk mij daarom tot het opsommen van de bovenstaande merken. Het meest bijzonder? Quad met Sugden en dat heeft vast met mijn leeftijd te maken. Voor 1 januari 2005 staan er vijf kruisjes achter mijn naam.
Met vriendelijke groet,
René van Es
Hoofdredacteur hifi.nl
