COLUMN

Het recht om te dromen

Jan de Jeu | 30 september 2003

Jan de JeuDromen wij niet allemaal? Deze zin kan natuurlijk op meerdere manieren gelezen worden. Voor de duidelijkheid; ik wil geen vraagtekens zetten bij uw eventuele zoektocht naar audio nirvana. Evenmin wil ik een retorische vraag stellen betreffende een activiteit waar wij tijdens het slapen allemaal gedurende langere of kortere tijd mee bezig zijn. Nee, ik heb het over dagdromen. Over wensen die iedereen in meerdere of mindere mate heeft en die voor velen nooit verwezenlijkt worden.

Een man die dat - in ieder geval voor een deel - wel gelukt is, wordt op 8 april 1928 in Brussel geboren. De gevoelige jongen is de zoon van een kartonfabrikant en hij start zijn carrière dan ook in het familiebedrijf. In zijn vrije tijd wijdt hij zich echter aan zijn passie; het chanson. In 1953 volgt hij zijn droom en vertrekt hij naar Parijs met in zijn bagage een gitaar en zijn eerste liedjes. Een jaar later treedt hij op in Parijse cabarets, waaronder "L"Echelle de Jacob" en "Les Trois Baudets". In datzelfde jaar neemt hij ook zijn eerste 33 toerenplaat op en staat hij voor het eerst in L"Olympia. In datzelfde Olympia is hij in 1961 terug, maar nu als de grote vedette. Om er vijf jaar later zijn afscheidsconcert te geven wanneer hij zijn zeer succesvolle zangcarrière opgeeft voor een nieuwe passie; het acteren. Acht jaar later gooit hij wederom, ditmaal letterlijk, het roer radicaal om door met zijn zeilboot "Askoy" Europa te verlaten. Weer een jaar later steekt hij in diezelfde boot de Stille Oceaan over naar Polynesië. In 1976 vestigt hij zich op Hiva Oa in de markiezenarchipel. Een jaar na zijn laatste plaatopname - want die blijft hij gedurende al de jaren dat hij niet langer optreedt als vertolker nog wel maken - overlijdt hij in de Parijse voorstad Bobigny aan longkanker. Hij wordt begraven op Hiva Oa, slechts enkele meters verwijderd van het graf van Paul Gauguin.

Jacques Brel

Op 9 oktober 2003 zal het vijfentwintig jaar geleden zijn dat Jacques Brel overleed en dat feit wordt dit jaar uitgebreid herdacht. Onder andere in de vorm van de in het Brusselse Dexia gebouw gehouden tentoonstelling "Brel - Le Droit De Rêver" die nog duurt tot 17 januari 2004. België en Frankrijk hebben 2003 uitgeroepen tot "Breljaar" en in het Brusselse Brelmuseum is de opname te zien van het afscheidsconcert dat hij in 1966 in het Parijse Olympia Theater gaf. Nederland kent geen "Breljaar" maar voor de Hollandse liefhebbers hebben de platenmaatschappijen Universal en Barclay misschien een alternatief. In samenwerking met de Fondation Internationale Brel kondigen zij de ultieme Brel release aan. Op 23 september verschijnt een 15 CD box getiteld "L"Integrale" die alle albums van Brel bevat; vanaf het eerste uit 1955 daterende "Grand Jacques" tot aan het laatste uit 1977 daterende "Les Marquises". Toegevoegd zijn verder nog vijf nooit eerder uitgebrachte chansons. Dan verschijnt ook een dubbel SACD met de titel "Infiniment" die 35 van Brel"s mooiste chansons bevat met daaraan toegevoegd vijf nog niet eerder verschenen titels. Een week later verschijnt een box met drie DVD"s getiteld "Comme quand on était beau" met zeven uur muziek waaronder unieke nooit eerder verschenen opnamen, songs uit films, uitvoeringen van Brel klassiekers, beelden van repetities van toneelvoorstellingen, filmopnamen, interviews etc. Tegelijkertijd wordt dan de dubbel SACD "Infiniment" uitgebracht als dubbel CD.  
 
In de periode dat Jacques Brel aan zijn toneel- en filmcarrière begint ben ik zelf op een leeftijd waarop ik nog niet open sta voor zijn muziek. Pas veel later leer ik zijn gepassioneerd gezongen en door hemzelf geschreven teksten te waarderen. Wat ik in de loop van de zeventiger jaren echter al wel van hem oppik is het langzaam groeiende besef dat je als mens voor een belangrijk deel je leven in eigen handen moet nemen en vormgeven – als het ware je dromen moet volgen - ongeacht wat anderen daarvan vinden. Dat besef is zo fundamenteel dat het me het diepst raakt, hoe aangrijpend ik zijn muziek met nummers als bijvoorbeeld ‘Le Plat Pays’, ‘Le Moribond’, ‘Marieke’ en niet te vergeten ‘Ne me quitte pas’ in een later stadium ook ga ervaren. Muziek die hij trouwens, zoals gezegd, vrijwel tot aan het einde van zijn leven op blijft nemen. Tenslotte moeten ook dromen betaald worden.


EDITORS' CHOICE