Op de Doelen Lente HiFi Show komt een mij onbekende man op mij afgestapt. Hij blijkt een trouw lezer van mijn columns te zijn en we raken in gesprek. Op een gegeven moment vraagt hij mij; “Wat is voor jou nu het mooiste hifi moment uit je leven?” Het is een vraag die ik absoluut niet verwacht en die me dan ook totaal verrast. Op dat moment komt de hulpverlener in me boven en ik verwoord dan ook wat de vraag met me doet. Het antwoord moet ik hem schuldig blijven. Gedurende de rest van de dag laat de vraag me niet met rust. Ik blijf er over bezig en in flash backs uit het verleden komen er allerlei beelden vergezeld met geluid op me af.
De flash backs zijn momentopnamen van luistersessies in mijn huis, bij vrienden en bij hifi dealers. In de dagen daarna verbreedt en verdiept het beeld zich. Ik begin me te realiseren dat een mooi hifi moment op kan treden gedurende een luistersessie waarin een mooi uitgewogen set beluisterd wordt maar dat het daar niet bij hoeft te blijven. Tenslotte streven we bij het weergeven van muziek via een hifi installatie naar een weergave die zo dicht mogelijk de realiteit of wel een live muziek ervaring benadert. En er komen herinneringen boven aan pop- , jazz-, en klassieke concerten.
“Delicate sound of thunder” van Pink Floyd in de Rotterdamse kuip en van hetzelfde concert in Nijmegen. De totaal verschillende geluidsbeelden die daar bij horen; in Nijmegen staand op een groot veld waarbij de muziek aan komt rollen en over me heen dendert, in Rotterdam gevangen door de “intimiteit” van de Kuip met een geluid dat niet alleen rondgaat door de vele weergevers die rondom me geplaatst zijn maar ook nog eens weerkaatst wordt door de wanden. In beide gevallen een heerlijk relaxte sfeer met een publiek dat samengesteld is uit drie verschillende generaties.
“The Lamb Lies Down On Broadway” van Genesis in een Rotterdams Ahoy. Geluid matig maar een sfeer die niet kapot kan. Ook dat is een mooi hifi moment voor mij. Een solo optreden van de wereldster Betty Carter in de kleine zaal van de Rotterdamse Doelen. Ik voel een plaatsvervangende schaamte voor mijn a culturele stadgenoten; slechts een derde van de zaal is gevuld. Het optreden is echter subliem en het staat in mijn geheugen gegrift.Andere optredens gaan aan mijn geestesoog voorbij; Leonard Cohen, George Moustaki, Arturo Sandoval met een prachtige Cubaanse bigband. Of een optreden van Cesaria Evora in de grote zaal van de Doelen. In de meedeinende menigte van feestende Kaap Verdianen voel ik me als Hollander bijna een indringer maar het is wel genieten! Ook al is het geluid veel te hard en sissen de essen venijnig mijn cochlea’s in omdat ik mijn oordopjes weer eens vergeten ben. Deze herinnering maakt dat ik me eens temeer realiseer dat het geluid dus niet perfect hoeft te zijn om van een mooi hifi moment te kunnen spreken.
Wat belangrijker is, is de sfeer en de mate waarin ik geniet. En meteen moet ik aan heel andere situaties denken. Het popconcert in het Kralingse bos in Rotterdam in de zeventiger jaren. Ik herinner me een optreden van een Amerikaanse groep waarin een violist met zijn geluid mijn borstbeen als het ware in tweeën kliefde. De naam die naar boven komt is “The Flock” maar misschien verzin ik hem ook wel ter plekke. Het geluid was slecht maar de sfeer; enorm! Heeft misschien ook iets met de leeftijd te maken die ik toen had. Qua genieten ligt die herinnering erg dicht bij een situatie tijdens het Newport Jazz Festival in Rotterdam waarbij ik helemaal plat ging voor het optreden van Coleman Hawkins. Vraag me niet welk jaar het was. Lang, lang geleden. Steeds meer herinneringen komen boven. En toch zijn dat, nu ik er wat langer mee bezig ben, geen momenten die ik tot de allermooiste zou willen rekenen.
Want die associeer ik veeleer met intimiteit. Met kostbare momenten doorgebracht in het gezelschap van mensen die in die periode een belangrijke rol in mijn leven speelden. En gelukkig zijn er veel van dat soort momenten geweest. Een aantal van die mensen zijn inmiddels uit mijn leven verdwenen maar de herinneringen zijn er niet minder om. Voor sommige situaties geldt zelfs het tegendeel; het maakt de herinnering kostbaarder. Ieder moment heeft echter zijn eigen gevoelswaarde. En dan wordt het toch weer moeilijk want welke gevoelswaarde weegt dan het zwaarst en verdient de kwalificatie “het mooist”?
Het moment waarop ik me voor het eerst realiseerde dat niet iedere audio installatie hetzelfde klinkt heeft de kiem gelegd voor mijn audio hobby en was daarmee eerder belangrijk dan mooi. De eerste maal dat een meisje bevestigend antwoordde op mijn vraag of ze met me wilde dansen was veeleer een spannend moment. Helaas ben ik de naam van de dame in kwestie vergeten en weet ik evenmin op welke muziek we gedanst hebben, dus misschien telt dit niet mee als hifi moment. Maar dan tellen heel veel keren niet mee waarvan ik me wel het sfeerbeeld maar niet de gedraaide muziek kan herinneren. Uiteraard zijn er een paar voorbeelden waarvan ik dat nog wel kan. Die keer in een duinpan met een draagbare pickup waarop “Tommy” van de Engelse popgroep The Who op 33 toeren draaide zit voor altijd verankerd in mijn geheugen. Dat mijn muzieksmaak inmiddels veranderd is, en ik die dubbel lp derhalve nooit meer draai, doet daar niets aan af.
Op de avond dat ik mijn eerste echtgenote leerde kennen heb ik met haar gedanst op de tonen van het nummer “Samba Pati”. Het werd ten gehore gebracht door een lokale popgroep maar is in de uitvoering van Santana jarenlang “ons” liedje geweest. De enkele keer dat ik dat lied hoor denk ik aan die avond terug. Het feit dat ik inmiddels gescheiden en vervolgens hertrouwd ben, brengt daar geen verandering in. En ook al krijg ik daar dan tegenwoordig een ander gevoel bij dan vroeger het geval was; het blijft een gekoesterd hifi moment. Tegenwoordig denk ik bij de term “ons liedje” aan het nummer “All or nothing at all” dat ik deel met mijn Antoinette. Ik heb het in vele uitvoeringen op zowel cd als lp en ik draai het regelmatig. Iedere keer is het weer een mooi hifi moment.
Nu ik de deur naar mijn verleden eenmaal op een kier heb gezet komt er steeds meer naar boven borrelen. Het heeft echter geen enkele zin om al die voorbeelden ook daadwerkelijk op te schrijven want daarmee wordt het nog moeilijker om tot een keus te komen. Temeer omdat er, terwijl ik dit schrijf, ook in het heden van alles gebeurt. Antoinette komt de kamer binnen en zet de laatst aangeschafte cd op. Mijn dochtertje Isabeau, die druk doende was om de juiste sleutel te vinden voor één van de deurtjes van een carrousel waarachter zich een door haar begeerd stukje speelgoed bevindt, laat bij de eerste tonen van Norah Jones haar handje met de sleutelbos langzaam zakken. Vervolgens beginnen haar ogen te glanzen en opent ze langzaam haar mond terwijl ze zachtjes heen en weer begint te wiegen. Is er een mooier hifi moment denkbaar? Dat ze ook nog begint te kwijlen zegt overigens niets over haar appreciatie van de muziek. Ze krijgt gewoon weer een kiesje erbij.