COLUMN

Upgraditis

Jan de Jeu | 08 augustus 2001


Net als iedere andere audiofiel heb ook ik met zekere regelmaat last van deze aandoening om niet te zeggen dit ziektebeeld. Of eigenlijk is last niet het juiste woord. Misschien komt dat door de wijze waarop de upgraditis zich bij mij openbaart. Hoe dat voor anderen is weet ik niet maar in mijn geval steekt het over het algemeen de kop op wanneer ik gegrepen word door het geluid van een nieuw component of een nieuw samengestelde set van componenten.

Op dat moment ervaar ik een gelukzalig gevoel van genieten waarbij een aantal zintuigen in sensitiviteit toe lijken te nemen terwijl anderen daarentegen afnemen of zelfs uitgeschakeld worden. Mijn oren spitsen zich om toch maar vooral niets te hoeven missen van dit auditieve hoogstandje waarbij niet alleen de directe en indirecte geluidsgolven binnenkomen maar zelfs de, door deze golven veroorzaakte, over mijn niet behaarde hoofd naar mijn oren voort rimpelende minieme huidtintelingen en trillingen allen hun eigen specifieke tactiele micro-informatie toevoegen. De haartjes op mijn onderarmen richten zich op terwijl mijn ogen zich sluiten om te voorkomen dat visuele prikkels interfereren met de auditieve. Mijn gelaatsspieren ontspannen zich waardoor mijn lippen hun onderling contact verbreken en mijn mond geleidelijk droog wordt. Ook mijn ademhaling wordt automatisch oppervlakkiger alsof ik onbewust bang ben dat het geluid van het ademen verstorend zal werken. Door die veranderde ademhaling valt de reuk op dat moment zo goed als weg terwijl signalen van de smaakpapillen, zo die er al zijn op dat moment, niet langer geregistreerd worden.

Na geruime tijd uitsluitend bezig te zijn geweest met het verwerken van de audio signalen springt mijn brein vervolgens naar de vraag; hoe zou dit component in mijn eigen systeem of dit systeem in mijn eigen luisterruimte klinken. Ondertussen verandert dan mijn gevoel; het gelukzalige genieten wordt geleidelijk omgezet in een steeds verder toenemend spanningsgevoel. Ik krijg een actievere houding en ervaar een toegenomen spierspanning, mijn ademhaling gaat wat sneller, hartslag en daarmee doorbloeding nemen toe met als gevolg het verschijnen van een lichte blos op de wangen. Deze fase gaat gepaard met het stellen van vragen aan de eigenaar van de installatie; wat zijn de specificaties, in welke uitvoeringen is het verkrijgbaar, is het apparaat na verloop van tijd op te waarderen, wat is de levertijd etc. etc. Op dat moment staan de antwoorden op de door mij gestelde vragen op de voorgrond zonder dat het geluid van de installatie evenwel echt naar de achtergrond verdwijnt. Tussen de antwoorden door dringt de installatie zich weer in alle hevigheid aan mij op.

Dan volgt het ogenblik waarop ik opsta van de luisterplek om de installatie of het component vanuit verschillende gezichtspunten en vanaf meerdere afstanden te gaan bekijken. Terwijl door het bewegen de lichamelijke spanning wat afneemt, is daar op zowel psychisch als emotioneel niveau geen enkele sprake van. Verlangend strek ik mijn hand uit om het apparaat aan te raken waarbij het materiaal, de structuur en de temperatuur geregistreerd wordt. Ik beklop een speakerkast en luister met gespitste oren naar het resultaat. Mijn ogen glijden over alle onderdelen. Op het moment dat ik benieuwd word naar de prijs van het component is de incubatietijd van de upgraditis vrijwel verstreken. Wanneer ik me vervolgens af ga vragen hoe ik aan het benodigde bedrag moet komen om dit apparaat aan te kunnen schaffen is de diagnose upgraditis een feit.

Tijdens de incubatieperiode is er nog geen vuiltje aan de lucht. Met het stellen van de diagnose verandert er echter het een en ander. Tenslotte moet de upgraditis behandeld worden. De snelst werkende remedie is het ter plekke bestellen van het apparaat. Een nadeel van deze behandelwijze is echter dat er meerdere bijwerkingen op treden. De belangrijkste bijwerking, of liever complicatie, is de reactie van de “most significant other” zoals de Amerikanen de partner zo mooi betitelen. Deze reageert over het algemeen met een vorm van verzet. Zelfs wanneer je een begrijpende, invoelende, of zoals we dat in mijn beroep zeggen “empathische” partner hebt zoals de mijne. Eega’s kunnen tenslotte over het algemeen onvoldoende de lijdensdruk inschatten waar wij audiofielen op dat moment aan blootgesteld worden. Preventieve behandeling van deze vorm van verzet kan geschieden door, alvorens de order te plaatsen, vrouwlief bij het proces te betrekken, haar voor een deel mee te laten beslissen (o.a. ten aanzien van de cosmetische aspecten) haar te overtuigen van het nut van de aanschaf, (dit luistert zeer nauw en mag slechts dan gebruikt worden wanneer er aantoonbaar, dus ook voor haar, steekhoudende argumenten bestaan) en het haar op alle mogelijke manieren naar de zin te maken. Eventueel kan deze preventieve therapie nog aangevuld worden door een selectieve lobbycampagne onder leden van de groep van familieleden, vrienden en bekenden waarvan bekend is dat zij invloed uit kunnen oefenen op haar besluitvormingsproces. Maar zelfs dan wijst de praktijk uit dat in de meeste gevallen de verzetsbacil resistent blijkt te zijn.

Een tweede therapeutische optie is die van het zich bewust richten op een alternatief voor het begeerde object. Absolute voorwaarde is dan dat dit alternatief voor de audiofiel eenzelfde emotionele waarde moet vertegenwoordigen als de te voorkomen aanschaf. En daar ligt in de praktijk nu juist het probleem. Want voor de gediagnosticeerde lijder aan upgraditis, overigens niet te verwarren met die andere onder audio liefhebbers eveneens veel slachtoffers makende ziekte audiofilia nervosa, staat de gevoelswaarde die aan audio gekoppeld wordt op eenzame, vrijwel onbereikbare hoogte. Is er dan geen enkel afdoend behandelingsadvies voor te schrijven?

Natuurlijk zijn er de kort werkende kuren. De meest bekende is die waarbij de partner tracht om middels therapeutische gesprekstechnieken de zieke van zijn voornemen af te brengen. Hierbij wordt geen verbaal middel buiten beschouwing gelaten; botweg uitspreken van een veto, bedreigingen, steekhoudende argumenten, vleierij, smeken en geraffineerde verleidingskunst zijn dan slechts enkele van de veelgebruikte benaderingen. Een enkele patiënt probeert het ook door middel van zelfhulp. Hij houdt zichzelf voor hoe goed hij het heeft en gaat, wanneer het een vergevorderde vorm van upgraditis betreft, minutieus bij zichzelf na op welke punten hij het dan wel zo goed heeft waarbij hij met name de diepteargumenten voor zichzelf op een rijtje probeert te zetten. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat met name deze benadering maar heel kort werkt.

En dan is er nog de alternatieve geneeswijze. Een bonte wildgroei van benaderingen die ieder voor zich de best mogelijke resultaten claimen. Hoewel enige voorzichtigheid geboden is alvorens de chronische patiënt zich op dit vlak begeeft, moet ik zeggen dat er zich ook koren onder het kaf bevindt. Tenslotte vind ook ik baat bij een alternatieve geneeswijze. Deze vorm werkt slechts voor een kleine minderheid en kent zowel individuele- als groepstherapieën. Meestal kies ik de individuele vorm omdat deze aanpak specifieker en dus doelgerichter is. Ik heb het dan over het recenseren. Doordat er iedere keer opnieuw componenten aangeboden worden met de vraag of ik mij daaraan bloot wil stellen krijgt het virus op gezette tijden, namelijk op die momenten dat ik erin toestem om een component tijdelijk in mijn systeem te integreren, de kans om in een gecontroleerde vorm en setting de kop op te steken waarin het behandeld kan worden zonder dat er nare bijwerkingen of complicaties optreden.

Sinds ik onder behandeling sta heb ik me kunnen verzetten tegen de voor dit ziektebeeld zo kenmerkende impuls om een nieuw audio apparaat aan te schaffen. Het werkzame deel van de behandeling is in het kort;
- kies een apparaat uit waarvan je van te voren met vrij grote zekerheid aan kunt nemen dat het de upgraditis zal doen opvlammen
- bekijk het, sluit het aan en beluister het
- laat de symptomen van de upgraditis toe
- ontkoppel het apparaat en plaats het in de verpakking (afscheidsritueel)
- schrijf de recensie (therapeutisch van je af schrijven)

Met het schrijven van de recensie verdwijnen de lichamelijke, psychische en emotionele kenmerken van het ziektebeeld om pas terug te keren bij de volgende recensie. In de tussentijd is tot nu toe geen terugval opgetreden en ik heb dan ook de hoop dat ik als eerste wereldbewoner van deze hardnekkige virusinfectie genezen ben.

P.S. Normaliter hebben lezers de mogelijkheid om via e-mail rechtstreeks op mijn column te reageren. Alleen voor deze keer wil ik de lezers vragen om via datzelfde e-mail adres mijn gironummer op te vragen. Op dat gironummer kunnen zij vervolgens een, liefst aanzienlijk, bedrag storten zodat ik alsnog de versterker aan zal kunnen schaffen die ik momenteel aan het recenseren ben. Hij klinkt zo waanzinnig, zo transparant, zo…...ik moet hem gewoon hebben!


EDITORS' CHOICE