Als eredirigent Bernard Haitink langskomt om het Concertgebouworkest nog eens te dirigeren levert dat steevast topuitvoeringen op. Maart 2010 stond de laatste symfonie van Dmitri Sjostakovitsj op de lessenaar. Gecomponeerd in 1971 in al zwakke gezondheid, enkele jaren voor zijn dood.
Het stuk zit vol citaten, zowel van andere componisten als uit eerdere eigen composities. Dat begint in het eerste deel al opvallend met overbekende, meerdere malen terugkerend thema uit Rossini’s Wilhelm Tell Ouverture. In zijn toelichting gaat Onno Schoonerwoerd uitgebreid in op de verwijzingen in het werk, geïllustreerd met een zestal fragmenten uit de partituur.
In het sombere tweede deel schitteren de koperblazers van het Koninklijk Concertgebouworkest, met een buitengewoon ontroerend resultaat. Begrafenismuziek die aan het eind nog groots uitpakt in een van de weinige tutti passages in de symfonie, gevolgd door sereen verstilde strijkers.
Na een kort, door houtblazers gedomineerd Allegretto volgt de fascinerend finale. Voor het laatst haalt Sjostakovitsj hier alles uit de kast. Hoewel de sfeer meest duister en mysterieus is passeert een rijk palet aan emoties de revue. Uiteindelijk lost de muziek op in een minimal music-achtig ratelend slagwerkpatroon, dat al in het derde deel aangekondigd wordt. Misschien citeert de componist hier wel de medische apparaten die hij in de jaren die hem nog restten moest aanhoren.
De 15e biedt veel meer dan een speurtocht om zo veel mogelijk citaten te herkennen. De intense, doorleefde interpretatie van Haitink geeft deze rijpe muziek extra magie. Door het open karakter van de partituur komen de kwaliteiten van de orkestleden briljant tot uiting. Een geweldige toevoeging aan de inmiddels omvangrijke reeks concertopnamen op het eigen label van het orkest.
Aanvullende informatie:
Speelduur: 47:11
Dmitri Sjostakovitsj – Symfonie Nr 15 opus 141 (1971)
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink
Hybride SACD: 5.0, stereo en CD
Uitgave: RCO Live
Distributie: Codaex
