Het nieuwe album van de eerste gitarist die winnaar werd van de Nederlandse Muziekprijs is een tijdreis naar Parijs in de eerste helft van de vorige eeuw. De klassieke gitaar was een populair instrument onder de talrijke componisten die overal vandaan naar deze culturele smeltkroes trokken. De geest van Debussy inspireerde er jonge Spanjaarden hun eigen muziekgeschiedenis opnieuw te ontdekken.
Izhar Elias bracht tot nu toe vooral oude, vergeten gitaartradities opnieuw tot leven, op authentieke instrumenten. Zijn debuutalbum Ommagio a Guadagnini was een prachtige kennismaking met de zangerige toon van de kleine voorganger van de gitaar zoals we die nu kennen. Opera’s bewerken voor gitaar was ook zo’n typisch traditie. Elias maakte indruk met Rossini’s Semiramide in de versie van Giuliani. Dat zijn muzikale ambities verder gaan dan solowerk uit oude tijden bleek uit diverse samenspel- en multimedia projecten, waaronder het album Big Eye met Erik Bosgraaf met hypermoderne muziek. Op Hommage à Debussy richt hij zich voor het eerst op het ‘gewone’ concertrepertoire uit de gitaarliteratuur. Het is een in veel opzichten geweldige CD geworden.
Allereerst is de selectie en volgorde van bekende en minder bekende werken voorbeeldig. De albumtitel is ontleend aan het openingsstuk, Homenaje, het enige stuk dat Manuel de Falla schreef voor gitaar, geholpen door gitarist en collega componist Miguel Llobet. Kort van duur maar groot van expressie is het stuk geheel in de stijl van Debussy, met aan het eind een kort citaat. Het wordt gevolgd door hommages aan de Falla, van Joaquín Rodrigo, ook met citaat, en van de mij tot nu onbekende Franse componist Henri Sauguet. In zijn toelichting trekt Elias verbanden met de Groupe des Six, waarvan Francis Poulenc prominent lid was. Diens serene Sarabande is zijn enige gitaarwerk. Ook de uit Polen afkomstige Alexandre Tansman had banden met de Groupe des Six. Zijn populaire Cavatina Suite werd geschreven voor gitarist Andrés Segovia, die als opdrachtgever een belangrijk aandeel had in de opbloei van de gitaarmuziek in die periode. Ook de sonate van Joaquín Turina en de etudes van Heitor Villa-Lobos, waarvan er hier twee te horen zijn, werden voor dit fenomeen geschreven.
Tweede reden waarom deze CD opvalt is de klank. Elias vond in Frankrijk een voor dit repertoire ideaal instrument, van gitaarbouwer Dominique Delarue. Elias omschrijft de klank treffend als een perfecte balans tussen glasachtige helderheid en warmte, verfijnd van kleur en vol kracht en passie. De in een schilderachtige kapel gemaakte opnamen zijn onverbiddelijk direct, je hoort de nagel de snaar beroeren, maar rijk aan sfeer.
Belangrijkst van alles is natuurlijk de uitvoering, de interpretatie. De stukken vereisen vaak een extreme virtuositeit, maar Elias laat zich nooit verleiden tot vertoon van spierballen. Zijn spel blijft ook in vingerbrekende passages altijd muzikaal, waardoor de noten emotioneel weten te raken. Hij overdrijft daarin niet, waardoor ook werken die gemakkelijk sentimenteel aan kunnen doen (zoals de trage delen van de Cavatina suite) spannend blijven.
Aanvullende informatie:
Hommage à Debussy, Spanish and French Guitar Music from Paris
Manuel de Falla – Homenaje (Homage à Debussy)
Joaquín Rodrigo – Invocatión y danza (Homenaje a de Falla)
Henri Sauguet – Soliloque, in ricordo di Manuel de Falla
Joaquín Turina – Sonata op. 61 (à Andrés Segovia
Francis Poulenc – Sarabande
Alexandre Tansman – Cavatina Suite (à Andrés Segovia)
Heitor Villa-Lobos - Etudes (à Andrés Segovia) No 7 & 11
Speelduur: 58:35
Label : Brilliant Classics
Website Izhar Elias
