SAMENVATTING

Dennis Schluter van Dimex tipte ons dat er bij Alpha High End in Brussel een stel Diptyque Audio Reference MKII speakers opgesteld stonden voor een heel bijzondere klant uit het buitenland. Of wij misschien ook even wilden luisteren? Dat moet je ons natuurlijk geen twee keer vragen.

Al gauw trokken we naar Brussel. Daniel Weiser en Dennis Schluter van Dimex, distributeur van Diptyque Audio voor de Benelux, hadden een leuk setje voor ons samengesteld. Een stel Diptique Audio Reference MKII speakers, vergezeld door een dCs Lina streamer/DAC/voorversterker, twee individuele Pass Labs XA 100.8 mono eindversterkers en een Torus power conditioner.

“Zo eenvoudig kan een goede opstelling zijn”, lacht Daniel Weiser. Wel nog even aan toevoegen dat de set bekabeld is met een WireWorld Silver Electra power conditioner,  een WireWord XLR Gold interconnect en een WireWorld Starlight netwerkkabel. ”Samen goed voor een slordige 110.000 euro puur muzikaal genot”, voegt hij er lachend aan toe.

Diptyque Audio

De magnetostatische paneelluidsprekers van Diptique Audio zijn een vinding van Gilles Douziech en Eric Poix. Twee enthousiaste muziekliefhebbers die in 2001 een prototype ontworpen voor een tentoonstelling van hedendaagse kunst. Deze DP77 viel zodanig in de smaak dat beide heren besloten om verder samen te werken. Ze voerden talloze experimenten uit met materialen, vormen, componenten en assemblageprocessen om high-fidelity speakers te bouwen die zowel qua vormgeving als muzikaliteit uniek zijn.

In 2020 voegde Anthony Henry zich bij het team als ontwerper en conceptueel denker. Zijn ideeën hebben mede geleid tot nieuwe benaderingen en mogelijkheden. Met als resultaat dat Diptique Audio vandaag een snelgroeiende luidsprekerbouwer is. Een absoluut buitenbeentje in de markt.    

De ultieme luidspreker

En toen was er corona. Een periode waarin de ingenieurs van Diptyque Audio zich afvroegen hoe ze een ultieme luidspreker konden bouwen. Zonder compromissen maar wel in staat om het hele spectrum te reproduceren, met behoud van alle natuurlijkheid, snelheid en transparantie waarvoor Diptyque speakers bekend staan. De ingenieurs van Diptyque Audio werden op hun zoektocht bijgestaan door Philippe Teissier du Cros, een uitzonderlijke geluidstechnicus die al jaren samenwerkt met befaamde muzikanten. Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van een gloednieuwe gepatenteerde technologie, de Crossed Push Pull en een magnetostatische dipole speaker: de Diptyque Audio Reference MKII, de ultieme luidspreker van het beroemde Franse merk.

Magnetostaten

Wat is dat eigenlijk, een magnetostatische speaker? Een magnetostatische speaker maakt gebruik van een flinterdun membraan waarin metalen geleiders verwerkt zijn. Aan de zijkanten van het membraam bevinden zich sterke, permanente neodymium magneten die een magnetisch veld creëren als er een audiosignaal in de vorm van stroom doorgestuurd wordt. Door de interactie met het vaste magneetveld komen de geleiders en dus het hele membraam in beweging. Zowel in op- als neerwaartse bewegingen die uiteindelijk geluidsgolven produceren. Niet te verwarren met elektrostatische speakers die ook vlak zijn maar volgens een ander principe werken. Bij elektrostaten is het net het verschil in spanning dat een elektrisch geladen membraam dat tussen twee platen opgehangen is doet bewegen.

PPBM* Push Pull Bipolar Magnets

Diptyque Audio ontwierp voor hun magnetostatische speakers grote bipolaire magneten die voor- en achteraan gemonteerd worden op het frame waartussen het dunne mylar-membraam beweegt. Een gepatenteerde technologie om de bewegingen van het membraam binnen een constant magnetisch veld te houden. Wat uiteraard resulteert in een veel betere controle van dat membraam dat in een epoxy kader opgespannen en geïntegreerd wordt in een sandwich-constructie van MDF en aluminium panelen.  

Cross Push-Pull Technology

Voor de Reference MKII speakers gingen ze bij Diptyque nog een stapje verder. In hun zoektocht naar de ultieme speaker ontwikkelden de ingenieurs van het jonge team de Crossed Push-Pull Technology. Een innovatieve en gepatenteerde architectuur waarbij de bipolaire magneetstroken niet alleen aan de voor- en de achterkant maar ook verticaal en horizontaal op het frame gemonteerd zijn. Dat zorgt er niet alleen voor dat het membraam in een constant magnetisch veld gehouden maar dat het ook pompende bewegingen maakt waardoor het nog beter gecontroleerd wordt.

Honderden motoren

“De kruiselings aangebrachte magneetstroken creëren honderden ‘motoren’ die het membraam in beweging brengen en tegelijk ook strak onder controle houden en een enorme geluidsdruk produceren” legt Dennis uit. “Als er geen signaal door het membraam gaat, valt het onmiddellijk stil. Dat is waarom de Diptique Audio Reference MKII zo razend snel reageert en geen vervorming kent. Hierdoor kun je echt loeihard spelen. De Cross Push-Pull Technology wordt uitsluitend in de Reference MKII speakers gebruikt.”

Dynamiek

“Dat duw- en trekwerk aan het membraam is ook de reden waarom de Reference MKII speaker een bijzonder dynamisch laag produceert”, legt Dennis uit.

“Wat zeer opmerkelijk is, magnetostatische speakers hebben een kwalijke reputatie als het lage tonen betreft. Het mooie van dit systeem is dan ook dat mensen er vanuit gaan dat je een stel subwoofers nodig hebt om voldoende laag te produceren maar dat ze na beluistering moeten toegeven dat dat helemaal niet nodig is. Ze vermoeden niet dat deze speaker het spectrum van 22 tot 40.000 Hz kan weergeven. Een toegevoegde subwoofer zou trouwens wel een hele snelle moeten zijn", zegt hij lachend.

Daniel Weiser (Alpha High End) en Dennis Schluter (Dimex)

“Trouwens, is het niet zo dat bepaalde subwoofers een soort van verzonnen laag creëren dat er eigenlijk niet is”, vraagt Dennis zich af. “Het laag dat de Diptyque speaker levert is een heel natuurlijk, niet opgefokt laag dat nooit overdonderend is. Er is immers ook geen klankkast die een invloed kan hebben op de laagweergave.”

Een breed spectrum

Voor de middentonen ontwikkelde Diptyque een nieuw 20 mm isodynamische magneetstrook die een breed spectrum bestrijkt van 600 tot 7000 Hz. De hoge tonen komen van een lint tweeter, een band tweeter en een 8 mm supertweeter in puur aluminium die verder gaat dan 24.000 Hz. De drie tweeters vullen elkaar aan. Daar waar de ene stopt, gaat de andere verder.  

De Reference MKII speaker is ook een dipole speaker. Een dipole speaker straalt even veel muziek af langs de voorkant als langs de achterkant van de speaker, maar dan wel in tegenfase. Dat wil zeggen dat het geluid aan de achterzijde 180° in fase verschuift ten opzichte van het geluid aan de voorzijde. Hierdoor heffen het geluid van de voorkant en de achterkant elkaar op langs de zijkanten waardoor ze de ruimte vullen met een breed en luchtig stereobeeld en erg natuurlijk klinken. Dipole speakers hebben een open behuizing, dus geen klankkast die de klank van een speaker kan beïnvloeden. Omdat het achterwaartse geluid reflecteert via de muren moeten dipole speakers minstens op 60 cm afstand van de muur gepositioneerd worden.

Een kunstwerk

Dankzij het nieuwe design dat Diptique een aantal jaren geleden lanceerde met behulp van een jong en energiek team en nieuwe gesofisticeerde machines, heeft de Diptyque Reference MKII speaker de flair van een heus design object. Sommigen spreken zelfs over een kunstwerk. Het frame, zeg maar de behuizing van de Reference MKII, bestaat uit een kader in MDF dat voor- en achteraan keurig afgewerkt is met rigide aluminium panelen. Het membraam is opgehangen in een kader van epoxy. De zijkanten van het frame zijn afgewerkt met echt leder. De speaker oogt als een heus design object dat veel weg heeft van een kunstwerk. Een mooi object dat het prachtig doet in een moderne, strakke omgeving.

Het frame rust op een aluminium blok waarin het filter ondergebracht is. Via een soort modulair kliksysteem wordt de luidspreker op het filterblok gemonteerd waardoor beide delen draadloos met elkaar verbonden worden. Aan de linkerkant zit een kleine dempingvoet die het geheel in evenwicht houdt en de speaker ontkoppelt van de vloer. In het aluminium blok zit een grote draaiknop die als stelschroef dienst doet om de speaker keurig te richten, afhankelijk van de ruimte waarin hij zich bevindt.

In tegenstelling tot elektrostatische luidsprekers, hebben Diptyque magnetostatische speakers geen externe voeding of hoogspanning nodig. Het zijn 100 procent passieve speakers die gewoon aangesloten worden op een normale versterker. Zolang deze maar krachtig en stabiel is.

Met de Pass Labs uit deze test is dat uiteraard geen probleem. De Diptyqe Reference MKII speakers worden volledig met de hand vervaardigd in het atelier in Montauban. Voor het houten frame, de aluminium panelen en het fijne lakwerk doet Diptique beroep op lokale ondernemingen. Dat doen ze om het volledige productieproces in eigen handen houden en tegelijk hun ecologische voetafdruk te minimaliseren. Het frame is naast het gebruikelijke wit of zwart ook beschikbaar in 160 RAL-kleuren, uiteraard mits bijbetaling.

Diptyque behoort al jarenlang tot het merkenpalet dat Alpha High End voert. Het Franse merk is er op voorzien om voor elke ruimte de gepaste magnetostatische dipole speaker te leveren. Zo is er de DP85 voor kleinere ruimtes of als instapmodel voor high-end. Daarnaast zijn er de middelgrote DP115 en DP140MKII als perfecte balans tussen formaat en prestaties. De Reference MKII is er voor extreem veeleisende muziekliefhebbers. 

Op de vraag waarom Diptyque Audio al zo lang populair is bij Alpha High End, krijgen we van Daniel Weiser een kort en krachtig antwoord: “Zij maken muziek!” Vooral de Diptyque Reference MKII maakt een diepe indruk op Daniel Weiser. Benieuwd of we het daarmee eens kunnen zijn, installeren we ons voor een uitgebreide luistertest.

We trappen af met David Gilmour’s ‘Wish you were here', live at the Royal Albert Hall. Een kanjer van een opname met sublieme akoestische en elektrische gitaren, een portie piano en een gortdroge akoestische drum. De transparantie en detaillering is van een dergelijk niveau dat we ons haast in die muziektempel wanen. Dat heeft de Diptyque vooral te danken aan zijn kruiselings aangebrachte magneten die het grote maar vederlichte membraam aansturen. En om de live-sfeer optimaal te beleven schroeven we het volume flink hoog. Om dan tot ons groot genoegen vast te stellen dat de speakers absoluut geen vervorming vertonen.

La Habanera

Van de ingetogenheid van David Gilmour naar het elektronische geweld van Yello. ‘La Habanera’ is een eclectisch nummer waarop heel wat speakers de tanden stuk bijten. Voor een magnetostaat moet dit pure gruwel zijn. Of de Diptyque daar ook zo over denkt, zullen we nooit weten. Feit is dat hij er moeiteloos door fietst. We hadden verwacht dat we wat het laag betreft wel wat in de kou zouden blijven staan, maar niets is minder waar. Het duw- en trekwerk aan het membraam resulteert in een correcte en natuurlijke laagweergave. Onvoorstelbaar diep voor een magnetostaat, super strak en bliksemsnel. 

We geven er nog een flinke lap op met Brendan Perry’s ‘The devil and the deep blue sea’. Het diep grommende laag wordt doorsneden door de heldere en van flink wat galm voorziene stem van Brendan Perry. De ruimtelijkheid waarmee de Diptyque speakers dit nummer neerzetten treedt ver buiten de muren en het plafond van de luisterruimte die nochtans behoorlijk groot is. Dat heeft natuurlijk veel te maken met het dipole ontwerp van de speaker waardoor het geluid zowel langs voor als langs achter afgestraald wordt en de perfecte plaatsing van de speakers.

Canto at Gabelmeister’s Peak

Het majestueuze ‘Canto at Gabelmeister’s Peak’ van Alexandre Desplat is ook zo’n nummer om speakers van minder goede afkomst door de mand te laten vallen. Dankzij de enorme orkestrale verscheidenheid in dit nummer weet je niet waar eerst te luisteren. Klokkenspel, een kerkorgel, koorwerk, strijkers, denderende pauken en nog veel meer worden op ons losgelaten. Het is aan de Diptyques om al die instrumenten en stemmen een plaats toe te kennen op het podium en er de nodige lucht aan toe te voegen om alle nuances te kunnen onderscheiden. Door de enorme bandbreedte van de speaker en de ongelofelijke controle lijkt dat een fluitje van een cent maar we weten dat de speakers er keihard voor moeten knokken.

We laten het muzikale geweld even wegebben en schakelen over naar ‘A trace of grace’ van Michel Godard. Het unieke geluid van de serpent, een oud-Frans blaasinstrument in de vorm van een slang, is van een onaardse schoonheid. Het geluid van de serpent komt volledig los van de speakers . De klankkleur is zo heerlijk neutraal en natuurlijk, de muziek vloeit als het ware langzaam over ons heen en bedekt ons met een mantel van gelukzaligheid.

Augustin Dumay

En dan hebben we ons nog niet aan de klassieke muziek gewaagd. Een stokpaardje van Daniel die er ooit in slaagde om ‘Sinfonia concertante for violin, viola and orchestra’ van Mozart, uitgevoerd door Veronika Hagen en Augustin Dumay, te laten horen aan een Franse potentiële klant die zich wat later bekend maakte als Augustin Dumay in hoogst eigen persoon. Uiteraard dat die het volledig eens was met de muziekkeuze van Daniel Weiser.  

De klassieke werken waar we ons doorheen wroeten geven eens te meer aan met wat een snelheid en precisie de Diptyques hun werk doen. Echter zonder de hardheid die andere magnetostatische systemen wel eens durven vertonen. Dat zijn toch wel twee van de grootste troeven van deze opmerkelijke speakers.

Un bon marriage

Wat we bij Alpha High End in Brussel gehoord hebben, was erg overtuigend. Zoveel details, zoveel verfijning en zoveel muzikaliteit. Natuurlijk moeten we eerlijk zijn en er bij vermelden dat ook de Pass Lab versterking en dCs streaming een aardige duit in het zakje hebben gedaan. Of zoals Daniel het zegt, het is een ‘bon marriage’. 

Voor dat goede huwelijk rekenen de Reference MKII's wel op een stabiele en krachtige versterker. Omdat de matching tussen een versterker en de speakers van cruciaal belang is, raden we je aan om je goed te laten informeren.

Het is moeilijk om een duidelijke doelgroep te omschrijven voor Diptyque speakers. Mensen die voor dit Franse merk vallen zijn meestal geen doorsnee muziekliefhebbers. Het zijn eerder doorwinterde fijnproevers met gevoel voor design, lifestyle en kunst die iets heel specifieks zoeken.

Mensen die buiten de lijntjes durven denken en afstappen van traditionele luidsprekers en zich laten leiden door de hoogwaardige techniciteit en de daaruit voortvloeiende muzikale eigenschappen van Diptyque speakers. Mensen die meer waarde hechten aan muzikaliteit, ruimtelijkheid en natuurgetrouwheid dan aan overdadige bassen en opgefokte dynamiek. Of ze nu van akoestische of klassieke muziek, jazz of noem maar op houden, het doet er niet toe. Zo lang ze thuis maar over de nodige ruimte en een stabiele, krachtige versterker beschikken.

Besluit

De Diptyque Audio Reference MKII is een bijzondere speaker. Enerzijds omwille van zijn hoogstaande magnetostatische technologie en dipool karakter die resulteren in een bijzonder mooie, dynamische en uiterst verfijnde muziekkwaliteit. Anderzijds onderscheidt de Reference MKII speaker zich door zijn strak en minimalistisch design waardoor hij zich een artistieke flair aanmeet. Wie van kunst en muziek houdt en daar het nodige budget voor ter beschikking heeft, moet zeker en vast kennismaken met deze Franse schone.

Een stel Diptyque Audio Reference MKII Magnetostatic PPBM Loudspeakers kost 49.999 euro. Tegen een meerprijs van 1.200 euro zijn 160 RAL-kleuren beschikbaar. | www.diptyqueaudio.com