Luidsprekers en vooral de subwoofers van het Amerikaanse SVS hebben een uitzonderlijk goede reputatie opgebouwd. Mede dankzij de verhouding tussen prijs en prestaties wint de fabrikant jaar op jaar award na award. Wij ontvangen de nieuwe SB17 Ultra R|Evolution subwoofer ter review. Een subwoofer waarin drie decennia aan kennis en kunde samenkomt en waarvan de fabrikant aangeeft dat dit de meest indrukwekkende en meest geavanceerde gesloten subwoofer ooit is. Hoe presteert deze 17-inch krachtpatser?
Het Amerikaanse luidsprekermerk SVS is in 1998 opgericht door een groepje hifi liefhebbers en heeft inmiddels wereldwijd een uitstekende reputatie opgebouwd in de wereld van zowel hifi én home cinema.
Het bedrijf positioneert zich al decennia onder leiding van CEO Gary Yacoubian als het betaalbare tegenargument in het voor de normale muziekliefhebber onbetaalbare highend audiosegment. Het is voor SVS al vele jaren een missie om luidsprekersystemen met realistische prijskaartjes te ontwikkelen zonder hierbij concessies te doen op prestaties of bouwkwaliteit. Hierbij speelt het goede contact met de doelgroep en een servicegerichte aanpak waarbij niet enkel de nieuwste technologie, maar ook klanten actief bij nieuwe ontwikkelingen worden betrokken een uiterst belangrijke factor.
Ook aan deze kant van het water raken steeds meer film- en muziekliefhebbers bekend met het hoogwaardige AV-merk uit Youngstown, Ohio, dat al enkele jaren met zorg wordt gevoerd door het Nederlandse bedrijf JVB Digital. Dit bedrijf is bij velen wellicht beter bekend als OPPOstore.nl, de naam waaronder het jarenlang de populaire OPPO-AV producten aanbood. Hoewel OPPO inmiddels geen deel meer uitmaakt van de kernactiviteiten van JVB, is recent het nieuwe platform avstyle.nl gelanceerd. Volgens JVB Digital worden alle vertrouwde onlineactiviteiten hier voortgezet met dezelfde klantgerichte benadering en technische expertise.
Heb je nog een oude OPPO-AV apparatuur in huis? Dan kun je voor support nog steeds bij JVB Digital terecht – nu via het nieuwe avstyle.nl. Een bezoek aan de website is de moeite waard, want wie zich inschrijft voor de nieuwsbrief ontvangt volgens JVB een eenmalige welkomstkorting van 5 korting op de eerste bestelling.
Bouwwijze en connectiviteit
Nadat ik de subwoofer heb ontvangen bedenk ik me hoe bevredigend het gaat zijn om weer eens een kwalitatief goede subwoofer in mijn hifi set op te nemen. Op hetzelfde moment realiseer ik me wel dat ik eigenlijk helemaal niet uitkijk naar het uit- en inpakken van deze krachtpatser. Vorig jaar heb ik de R18 S van Perlisten namelijk al eens ter review ontvangen en dit monster met het formaat van een bescheiden wasmachine deed vriend en vijand al beven bij het aanzicht ervan.
Deze SB17 Ultra heeft een gesloten constructie en is minder groot dan de Perlisten R18 S. De 50,7 bij 49,5 bij 53,7 centimeter metende behuizing van deze SVS is met een gewicht van maar liefst 56 kilogram nagenoeg even zwaar en is hiermee een subwoofer die zich het liefst met twee personen laat verplaatsen. Wanneer ik deze van zijn kartonnen jas heb ontdaan oogt de subwoofer in mijn ogen in elk geval minder beangstigend dan de concurrent van verleden jaar. Mijn vrouwelijke wederhelft heeft hier overigens een afwijkende mening over.
De kast is vervaardigd uit dik MDF dat intern is verstevigd om kastresonanties tegen te gaan. Hierbij zijn de randen fraai afgerond en is het geheel afgewerkt in een hoogglans zwarte afwerking of met zwart houtfineer. En fraai doosje om te zien dus. Ik prefereer de hoogglans uitvoering in mijn huiskamer, al laten vingerafdrukken zich hier wel overduidelijk op zien. Zou ik de subwoofer in een bioscoopomgeving plaatsen, dan prefereer ik liever de houtfineer variant om lichtreflecties tegen te gaan. Ik vind het dus fijn dat er twee varianten worden geleverd. Om de klankkast optimaal van de vloer te ontkoppelen is deze aan de onderzijde voorzien van conisch gevormde trilling dempende voetjes. Om de woofer optimaal te beschermen wordt deze af-fabriek geleverd inclusief een ABS-grille, uiteraard voorzien van akoestisch transparant doek. Ook dit maakt deze subwoofer veel minder een muzikale blikvanger en transformeert deze hiermee meer tot een meubelstuk.
Achterop de subwoofer heeft SVS zowel RCA-connectors als XLR-varianten opgenomen. Een van de RCA-ingangen is een LFO-variant en deze kan direct vanuit de AV-receiver worden aangeboden. Hierbij maakt de subwoofer gebruik van de crossover instellingen zoals bepaald in het AV-component. Maak je gebruik van een normale stereoversterker, dan bied je het linker en rechter variabele uitgangssignaal van de versterker aan en regel je alle crossover instellingen via de subwoofer zelf. Maak je bovendien gebruik van actieve luidsprekers voor de stereokanalen, dan kun je deze eenvoudig doorlussen via de uitgaande RCA-aansluitingen. Beschikt jouw stereo- of AV-versterker over XLR-aansluitingen, maak dan gebruik van de gebalanceerde aansluitingen op de subwoofer. Deze kun je vervolgens ook weer doorlussen. De gebalanceerde optie kan ik enkel prijzen, omdat er bij meerdere subwoofers in de keten vaak langere afstanden worden overbrugd waarbij hoorbare 50 hertz verstoringen kunnen worden opgepikt. Hier is een XLR-kabel door de gebalanceerd bouwwijze veel minder gevoelig voor.
Is dit alles? Nee. De SB17 Ultra beschikt ook over een USB-poort waarin een draadloze overdrachtsadapter kan worden gestoken, een IR-ingang en een 12V trigger waarmee je de subwoofer samen met de gebruikte versterker kunt inschakelen. Tot slot heeft SVS gedacht aan de mogelijkheid om instellingen zoals filters, fase-instellingen, volume, EQ en de presets aan te kunnen passen zonder gebruik te maken van een smartphone of app. Hiervoor is een klein maar duidelijk afleesbaar display opgenomen met een drietal bedieningstoetsen. Met een van de toetsen wissel je tussen de instellingen en met de op- en neerknop pas je de parameters aan.
Om de leesbaarheid te vergroten kun je de display zelfs omdraaien zodat de tekst normaal leesbaar is wanneer je over de subwoofer gebogen staat om de instellingen aan te passen. Dit zijn de slimme puntjes op de ‘i’ waarmee SVS zich op een positieve manier in de markt onderscheidt.
Technische gegevens
Deze SB17 Ultra maakt, zoals het model al doet vermoedden, gebruik van een 17-inch high excursion woofer voorzien van een dubbele 8-inch voice coil. Deze woofer met een extra lange slag heeft een extreem lichte conus vervaardigd uit een sterk en stijf glasvezel composiet waarmee deze high performance laagdriver de laagste noten al vanaf een indrukwekkende 15 hertz moeiteloos weergeeft. Het motorsysteem is voorzien van 4-laags bi-filar spreekspoelen, een met koper beklede aluminium spreekspoel en magneet die alleen al 25 kilogram weegt. Dit alles draagt bij aan de snelheid, sublieme controle en de optimale afvloeiing van opgewekte warmte.
Om de woofer in beweging te brengen past SVS een energie efficiënte klasse D versterking met DSP toe en deze levert een vermogen van maar liefst 2,8 kilowatt RMS. Hierbij maakt de fabrikant gebruik van acht uiterst snelle en krachtige 60 ampère 200 volt MOSFET-transistoren. De dual-mono eindtrap stuurt vervolgens elk een eigen voice coil aan. Ondanks het flinke vermogen dat deze versterker levert, blijft deze onder alle omstandigheden koel. Gaat alles dan toch harder dan de mechanica of elektronica aankan, dan wordt de subwoofer in een fractie van een seconde beschermd door het ingebouwde protectiecircuit.
Om de ingebouwde versterking optimaal te laten presteren heeft SVS bovendien een geavanceerd voedingscircuit toegepast. De ingebouwde AC-lijnconditioner filtert en stabiliseert de binnenkomende netspanning en elimineert zowel EMI en RFI voor optimale weergaveprestaties. Power-Factor-Correction (PFC) stemt het verloop van de wisselspanning af op die van de wisselstroom, wat resulteert in minder warmteontwikkeling en een hoger rendement.
Met de geïmplementeerde DSP-technologie wordt het elektronisch geregelde laagdoorlaatfilter, de steilheid van de filtering, traploze fasecorrectie, het omschakelen van polariteit, de parametrische equalisatie en het onderdrukken van de typische room-mode piek afgehandeld. Hiervoor maakt SVS bij deze BS 17 Ultra gebruik van een krachtige DSP-processor van Analog Devices. De SVS SB17 is tevens uitgerust met automatische roomcorrectie, maar deze functionaliteit is op het moment van review nog niet beschikbaar omdat deze nog niet volledig is uitontwikkeld.
Deze functionaliteit werkt straks geheel via de app van SVS en hierbij kun je gebruik maken van ofwel een externe meetmicrofoon of van de in de smartphone ingebouwde microfoon. Deze functionaliteit zal na een toekomstige firmware upgrade beschikbaar zijn zonder aanvullende meerprijs. Ik zie dit niet zozeer als een handige feature, maar meer als essentiële functionaliteit wanneer je deze subwoofer gebruikt in combinatie met een conventionele stereo-set die meestal niet is voorzien van roomcorrectie.
Het uitpakken en plaatsen is, zoals al eerder vermeld, geen klusje om zelf even op eigen houtje op een verloren moment op de zondagavond te doen. Het is niet zozeer het gewicht, maar de omvang van de kast is net te groot om deze met beide handen tegen de borst te drukken. Nadat ik de subwoofer (dus) in mijn eentje op dat eerdergenoemde vrije moment besluit te installeren is het even zweten en schuiven om de ideale plek vast te stellen waar de laagweergave met de hoogste coherentie wordt weergegeven. Hierna installeer ik de app van SVS om ontspannen vanaf de luisterposities de parameters voor optimale prestaties in mijn woonomgeving af te stellen.
De toegevoegde waarde van een goede sub
Een subwoofer voegt doorgaans een flinke dosis gevoel aan beeldcontent toe. Het nadeel is dat 99% van de subwoofers in een AV-set het laag te veel aanzetten. Hierbij ervaar ik vaak indrukwekkende explosies, maar het geheel klinkt meestal te dik, te vet en bovenal te rommelig. In hifi sets gaat het vaak beter, al beluister ik ook in een 2.1 setup vaak een té donkerbruin geluid. Ikzelf ben van mening dat een subwoofer goed is ingesteld wanneer je deze niet meer hoort, maar toch aan extra beleving mist wanneer je deze uitschakelt. Dit is voor mij dan vaak ook het moment waarbij een subwoofer door het ijs zakt. Veel budgetvriendelijke subwoofers laten zich uitsluitend horen, maar leveren niet de lage frequenties waarmee geluid bijna tastbaar wordt, laat staan de ‘oempf’ van de lage B-snaar van de vijfsnarige bas en de klappen tegen de borst van de basdrum(s) en toms tijdens een live concert.
Hierom stel ik de subwoofer eerst af met muziekcontent en hiervoor gebruik ik sinds enige tijd uitsluitend de kwalitatief goede highres muziekcontent via Qobuz. Is dit goed ingeregeld voor stereoweergave, dan kan ik de optimale klank bij surround weergave via de AV-versterker verder afregelen. Ik zet alle DSP-functies op de versterker uit en begin met het instellen van de gain van de subwoofer en doe dit zodanig dat de geluidsdruk over de gehele linie een mooie rechte SPL-curve laat zien. Hierbij is de subwoofer, op een piek rond de 31 hertz na, recht.
Hierna controleer ik graad na graad de juiste fase en onderdruk ik vervolgens de room-mode piek rond de 31 hertz in het geluidsspectrum met de Room Gain Compensation functie. Je kunt hier, afhankelijk van de ruimte, kiezen tussen 40, 31 en 25 hertz, waarbij de flanksteilheid naar wens 12 (standaard) of 6 dB bedraagt. Dit is echt een van de meest fijne functies die SVS heeft toegevoegd. In plaats van een rommelig en overheersend laag ervaar ik tijdens muziekweergave met een ingeschakelde Room Gain Compensation zoveel meer aan rust en gelaagdheid dan ik doorgaans met een subwoofer zonder dergelijke features ervaar.
De elektronische crossover frequentie laat ik in mijn testomgeving uitgeschakeld omdat deze al wordt geregeld door de Denon AVC-A10H AV-versterker waarop de subwoofer initieel is aangesloten. Zou ik deze in mijn hifi set gebruiken, dan stel ik deze in op een paar hertz boven het -3dB punt aan de onderkant van de frequentiecurve van de luidspreker om ongewenste pieken of dalen te voorkomen. Ook de parametrische equalizer die in sommige ruimtes pieken of dalen kan wegpoetsen laat ik uitgeschakeld. Hierna beluister ik diverse muziekstukken om de impact in het sublaag te beoordelen en gaandeweg voer ik de gain telkens een klein beetje op. Met name het ontbreken van de room-mode piek werkt tweeledig. Ik moet echt even ‘ontbassen’, maar op hetzelfde moment ervaar ik een mooie toename in realisme en rust.
De intro van “Hard-Wired” van het album Preacher’s Cadillac van de Gentlemens Blues Club start met een droge inleidende bas solo waarbij de gedempte noten met een authentieke klank en uiterst gecontroleerd de ruimte inrollen. De SVS SB17 Ultra heeft een gesloten constructie waarbij een basreflexpoort logischerwijze ontbreekt.
Het grote voordeel hiervan ervaar ik dat ik, met name bij dit nummer, een drogere laagweergave met de hogere precisie en betere gelaagdheid ervaar. Wanneer ik de room gain correctie uitgeschakeld laat, ervaar ik een lichte push rond de 31 hertz. Dit genereert dan wel een extra laagdimensie die je normaal bij een liveoptredens ervaart, maar de controle is wat losser waarbij basgitaar en de basdrum van slagwerk wat meer in elkaar lijken te vervlechten. Ik prefereer bij dit nummer een ingeschakelde correctie waarbij ik de gain van het laag in zijn geheel drie decibel opvoer ten opzichte van een -3dB verzwakking zonder deze compensatie. Hierbij speel ik ook met de steilheid van de flank, maar in mijn ruimte hoor ik nauwelijks tot geen verschil tussen een 6 dB of 12 dB steilheid.
Bij het nummer “Drone:Nodrone (Daniel Avery Remix)” van het album Mixes Of A Lost World van The Cure creëer ik met een tik op de play-knop een heuse uitgaanssfeer. Bij de intro beluister ik de bas met een dikke, moddervette en licht overheersende dominantie. Houd je van laag, dan zul je hier waarschijnlijk geen roomcorrecties op loslaten. Hoewel het laag beslist indrukwekkend klinkt, gaat dit me na een paar minuten irriteren en schakel ik de Room Gain Correctie op 31 hertz in en compenseer de gain weer van -3 dB naar 0 dB. Zodra ik dit heb gedaan transformeert het geluid minimaal, maar het effect is hierbij goed hoorbaar. Het laag lijkt nu uiteen te vallen in meerdere lagen waarbij deze de overige muzikale lijntjes en zang niet overstemt. Hierbij heb ik het gevoel dat ook het overige geluidsspectrum opener en met een preciezere klank en betere gelaagdheid wordt weergegeven waarmee de gehele presentatie met meer coherentie op me overkomt.
Er zijn vervolgens vele albums die de revue passeren, maar mijn aandacht wordt vooral getrokken door het nummer “Let Go” van het album Kismet van Crooks Inc. Bij de intro met saxofoon, bas en slagwerk ervaar ik de basdrum die zonder compensatie wat minder strak en ongecontroleerd wordt weergegeven. Ik mis de ’pop’ op het moment dat de klopper van de basdrum op het vel landt. Wanneer ik het volume opvoer wordt het allemaal wat te losbandig van karakter en wordt het geheel vooral rommelig. Let wel, dit heeft niets te doen met de kwaliteit van de subwoofer, maar dit heeft alles te maken met mijn ruimte. Dit neemt bovendien toe wanneer het volume wordt opgevoerd. Dit is niet erg bij geluidseffecten zoals explosies bij filmfragmenten, maar bij zoiets delicaats als muziek heeft dit juist een groot effect op de geluidskwaliteit. Hierna schakel ik de correctie in en wordt alles met een significant betere controle weergegeven, zonder dat dit iets in de klank of atmosfeer verandert.
Nadat ik een optimale klankbalans bij muziekweergave heb weten te realiseren is het tijd om de set opnieuw af te regelen voor meerkanaals geluidsweergave. Hiervoor maak ik met de Denon AVC-A10H gebruik van Dirac Live. In een thuisbioscoop presteert vrijwel elke subwoofer goed en hierbij komt het ook aan op de kwaliteit van de gebruikte AV-versterking. Na het inmeten via Dirac geeft ik via de instellingen van de Denon nog een paar decibel extra gain aan de subwoofer omdat ik het wel lekker vind om explosies en atmosfeer te kunnen ‘voelen’. Stemmen en conversaties krijgen hiermee bovendien een beetje aan extra gewicht, zonder aan neutraliteit in te hoeven leveren. Ook beluister ik enkele DTS-cd’s en Dolby Atmos mixen om hierbij de juiste klankbalans te vinden, maar hier moet ik logischerwijze genoegen nemen met een compromis.
Oordeel
Subwoofers spelen een steeds belangrijkere factor in het overbrengen van de atmosfeer bij home cinema en voegt emotie toe bij het afspelen van muziekalbums in stereo muziekweergave. Ondanks dat een subwoofer bij hifi weergave steeds belangrijker wordt, zal de ware muziekpurist zich hier waarschijnlijk met hand en tand tegen blijven verzetten. Ikzelf ben het voor een deel eens met de purist. Tot enkele jaren geleden was ook ik geen voorstander van een subwoofer. Een goed ontworpen vloerstaande hifi luidpreker met een frequentieresponse vanaf zo’n 30 hertz tot zo’n 22 kilohertz leverden tot voor kort doorgaans een meer coherente en dynamische muziekbeleving dan met de toevoeging van een sub. Voor dergelijk goed presterende luidsprekers moet je wel diep in de buidel tasten, zeker wanneer deze beneden de 20 hertz kunnen weergeven.
Vandaag de dag hebben goede subwoofers zoals de SVS SB17 Ultra een flinke sprong in ontwikkeling doorgemaakt en dringen deze zich veel minder op dan dat dit in het verleden het geval was. De huidige generatie subwoofers laten zich eigenlijk niet meer horen en kenmerken zich juist door een dynamische muziekweergave waarbij de snelheid, transparantie en de tastbaarheid in het laag toeneemt. Niet het volume ervan. Een combinatie van een premium monitor en een highend subwoofer is dan ook een optie om serieus te overwegen. Dit heb ik verleden jaar ook al met de R18S van Perlisten ervaren. Mijn enige bedenking was het formaat van deze lijvige subwoofer. De SB17 Ultra van SVS is eveneens respectabel van grootte en gewicht, toch maakt die ene inch in luidsprekerformaat net het verschil tussen indrukwekkend en afschrikwekkend.
Met de SVS SB17 Ultra uit de R|Evolution serie ervaar ik evenals vorig jaar hoe veelzijdig en technologisch geavanceerd de hedendaagse subwoofers zijn geworden. Niet enkel zijn de units zelf voorzien van diepgaande instelmogelijkheden en vele manieren van aansturing, ook zijn deze tegenwoordig voorzien van een handige smartphone app waarbij deze SVS subwoofer zelfs is uitgerust met een automatisch roomcorrectie systeem. Niet onbelangrijk wanneer je het laag vanaf zo’n 15 hertz correct in jouw woonkamer wil weergeven.
Bij dergelijke frequenties nemen de beperkingen van de ruimte welhaast exponentieel toe. Wanneer ik kijk naar de vele opties en instelmogelijkheden kan ik ook niet anders concluderen dan dat SVS een van de meest uitgebreide en meest flexibel in te stellen subwoofers levert waarmee de sublieme prestaties op papier ook daadwerkelijke uit de verf zullen komen.
Conclusie
De SB17 Ultra R|Evolution van SVS is een subwoofer die vriend en vijand laat verbleken op het gebied van prijs en performance. Op het gebied van toegepaste technologie, bouwwijze en afwerking laat deze subwoofer eveneens een compromisloze indruk achter. Dankzij de enorme kracht en de precisie in de laagweergave, het complete arsenaal aan instellingsmogelijkheden én de automatische ruimtecorrectie maken dit tot dé gedroomde kandidaat bij het gebruik in high-end audio en home cinema-omgevingen.
SVS SB17 Ultra R|Evolution
3.549 euro | JVB Digital | oppostore.nl | avstyle.nl
