Morel is een merknaam die mogelijk niet op ieders lippen ligt als er luidsprekers gezocht worden. Toch zult u er vaker tegenaan gelopen zijn dan u vermoedt. Dat komt omdat Morel vooral een leverancier van drivers is, voor professionele afnemers die Morel drivers toepassen in hun luidsprekers, voor car audio en voor de DIY-markt. Zoals veel driverfabrikanten heeft ook Morel op enig moment ervoor gekozen om zelf kasten te laten vervaardigen, de ontwikkelde scheidingsfilters te gaan gebruiken en de eigen drivers daarbij in te zetten. Het gevolg is het op de markt brengen van een paar lijnen luidsprekers, waarvan de Avyra reeks onderdeel is met als modellen een Avyra 622 monitor, een Avyra 633 zuilluidspreker en een Avyra Center voor surround toepassingen.
Dat zijn drie heel betaalbare modellen met een eenvoudig uiterlijk, qua geluid indrukwekkend neutraal en strak. Verwacht worden een 8, 10 en 12 inch subwoofer in de Avyra range. Grappig detail is dat als u kiest voor een 622 monitor met bijpassende Morel stands, u exact zoveel betaalt als voor een paar 633 zuilmodellen met daarin dubbele woofers en dus een krachtiger en dieper doorlopend laag. Wat niet overal of altijd welkom hoeft te zijn vanwege de akoestiek van een luisterruimte. Wij beperken ons tot de Avyra 622 om van muziek te gaan genieten.
Morel Avyra 622
Kijk bij Morel vooral achter de façade, of anders gezegd ga niet af op wat je ziet, kijk dieper in de behuizing en je treft heel wat moois aan. In de basis is een Avyra 622 een basreflex tweewegsysteem opgebouwd rond eigen drivers van Morel. Met een MDF-behuizing, leverbaar in zwart, wit of met een houtafwerking. Eenvoudig van uiterlijk, hoewel de ornamenten aan de beide zijkanten zeker met een houtfinish elke Avyra wel iets extra’s geven. Daardoor kan een Avyra net wat meer opvallen in de winkel dan de overige merken.
De basis vormt een 160mm woofer met een conus die uit één stuk materiaal is gevormd. Morel gebruikt twee magneten om de spreekspoel te laten bewegen in een sterk magnetisch veld. De spreekspoel is in verhouding erg groot met zijn 75mm doorsnede, dat moet wel want hij beweegt tussen de middelste en buitenste magneet. Waar andere fabrikanten een stuk ijzer gebruiken als poolkern voor het magnetisch veld maakt Morel de motor een heel stuk krachtiger. Morel benoemt dat als External Voice Coil, EVC in het kort. De spreekspoel is gewikkeld met aluminium draad, net als de spreekspoel in de toegepaste 28mm dome tweeter. Een tweeter met een gecoate soft dome die wereldwijd heel veel wordt toegepast door andere merken.
Morel geeft in de handleiding voorbeelden van een juiste opstelling voor zowel surround gebruik als voor een stereo opstelling. Met duidelijke stappen om de weergave te optimaliseren. Dat Morel zich ook beweegt in het professionele marktsegment wordt duidelijk door het opgeven van de spreiding van de Avyra 622; 60 graden in de breedte en 20 graden verticaal. In dat gebied is het frequentiebereik volgens opgave binnen 1,5dB recht tussen 40Hz en 18kHz. Dat betekent dat een stand de tweeter min of meer op oorhoogte moet brengen en dat de beide monitoren ingedraaid moeten worden richting de luisterplek. Scheidingsfrequentie tussen woofer en tweeter begint bij 2,2kHz. Het rendement van een Morel Avyra 622 is 89dB aan 4 Ohm, een potente versterker kan ik zeker aanbevelen, is ook geen probleem want de belastbaarheid van Morel drivers is hoog. Rest nog te vermelden dat de afmetingen voor een monitor vrij normaal zijn met een maat van 241 x 360 x 271mm (BxHxD).
Opstelling en muziek
Ik liet de Avyra 622 voornamelijk muziek spelen uit eigen collectie, gebruikte hem als soundsysteem aan mijn TV en zette de twee monitoren langdurig in voor internet radio. Als streaming bron en eveneens als voorversterker is een Naim Uniti Atom Headphone Edition gebruikt, via XLR-kabels van Van den Hul verbonden met een eindversterker van circa 2 x 25 Watt, een project van Cees Ruijtenberg dat bekend staat als 303.2.
Ook een flinke buizenversterker van 2 x 50 Watt push-pull deed prima werk aan de Morel Avyra 622, al draagt die een prijskaartje dat niet in verhouding staat tot de winkelprijs van deze Morel’s. Dus die laat ik buiten beschouwing, echter niet zonder de vermelding dat Morel Avyra en buizenversterking prima samengaan. De Avyra’s staan bij mij op Solid Steel stands, dat scheelde sjouwwerk, een andere reden is er niet.
Na twee weken intensief gebruik van de Avyra 622 wordt het tijd wat aantekeningen te maken. Daarvoor is ‘Seleneka’ van Neco Novellas prima geschikt. Hij zingt samen met Haevn tijdens concerten en hij heeft eigen EP met de naam ‘Resonance’. Muziek speelt erg fraai en volwassen op deze monitoren. Groot in de zin van een breed en hoog stereobeeld. Met een enorm gemak dat in de prijsklasse niet verwacht mag worden. Daarbij ook nog eens ontzettend neutraal. Zo neutraal dat ik in de afgelopen weken wel eens dacht, ik ga er een warme en kleurende versterker bij halen uit mijn vintage collectie. Quad 303, Sansui AU-777A of Leak Delta 30, als het maar kleurt. Want aan kleurloos moet je ook even wennen.
Die impuls vergeet je al snel als Neco zingt en Haevn meespeelt in de 9 minuten durende track ‘Trade it for the night’. Met deze weergave snap je meteen waarom Morel een reputatie heeft als leverancier van drivers voor high end merken, een reputatie die niet onderdoet voor merken als SEAS, Scan-Speak of Dynaudio. Zang is prachtig, lage tonen worden strak in de hand gehouden en van de invloed van de reflexpoort is niets anders te merken dan een hoger rendement en wat verder doorlopen van de lage tonen. Wat een Avyra 622 zeker niet doet is resoneren op de lage tonen. Enige wens is wat meer diepte in het stereobeeld, maar dat kan zomaar aan de opname liggen.
Jacintha verblijdt de oren met haar album ‘Lush life’ dat al jaren tot mijn standaards behoort. Lekker diep laag dat een behoorlijk fundament onder stem en percussie legt. Haar stem op afstand gehouden zoals het hoort. Nu wel diepte in het stereobeeld dat nog steeds breed is en zelfs Jacintha op de juiste hoogte zet. Ik moet mijn hersenen steeds voorhouden dat deze Morels thuishoren in een budgetklasse, want er zijn best een paar kleine onvolkomenheden te vinden – maar dat mag. Soms is er een rauw randje aan stem of viool, simpelweg omdat de weergever transparant is en eerlijk, niet polijst of aangenaam kleurt.
Misschien ervaar ik dat wel zo omdat ik gewend ben aan weergevers in deze ruimte die juist het middengebied zo goed onder de knie hebben, waar spraak en zang zitten. Om daarbuiten net als elke weergever wel eens steken te laten vallen. Luister eens naar ‘Black coffee’ op dit album en verbaas je over de zingende metaalklank van de bekkens, het lange uitsterven, de heldere piano en de lage tonen van bas en drums. Neergezet in een stereobeeld dat van muur tot muur gaat, twee meter hoog is, wordt losgelaten door de weergevers alsof dat heel normaal is. Dan mag er toch best nog iets overblijven om op aan te merken. De totaalindruk is geslaagd met een dikke voldoende op dit album waarvan ik voor mijzelf nog wat extra tracks afspeel.
Fijn en klein
Veel kleiner en gevoelig is een opname van Diana van der Bent met gitarist Paul den Bakker. Na haar album recent te hebben beluisterd op een veel en veel kostbaarder systeem, ben ik aangenaam verrast hoe realistisch de Morels weten te presteren. ‘Mon enface’ is toch al een bijzondere compositie, gezongen door Diana weet zij het gevoel te leggen dat de Franse chansonnière Barbara beroemd heeft gemaakt. Terwijl de weergevers daarbij alles weten vrij te geven dat bij trptk in de studio is vastgelegd. Geen randje, geen nare uitschieter, geloof mij deze opname is zo schoon en puur dat je eigenlijk een topsysteem nodig hebt om hem af te spelen.
Ondanks dat het slechts één stem is samen met een bescheiden gitaar, is er veel dynamiek die behapt moet worden, luid staat Diana in de kamer op haast twee meter afstand uit te halen. Zo bewijst Morel dat als je zorgt voor een schone bron, het eindresultaat navenant zuiver blijft. Weer kost het moeite af afscheid te nemen en te gaan graven in de collectie naar iets anders fraais.
Recent figuurlijk omarmd en in het hart gesloten is het album ‘Vox feminae’ van vier dames die zich Les Kapsber’girls noemen, een naam ontleent aan componist Hieronymus Kapsberger waarvan zij een aantal stukken uitvoeren. Twee sopranen, viool en getokkelde instrumenten. Je moet ervan houden, dan opent zich een wereld aan klassieke schoonheid. Ik vind het belangrijk om te luisteren naar akoestische instrumenten en geschoolde stemmen, immers dat is meer referentie naar de echte wereld dan dat elektronisch gemanipuleerde muziek dat is. Niet dat ik mij voorsta alles op waarde in te kunnen schatten, wat ik wel weet is hoe een stem klinkt in een zaal of een kerk, hoe een viool behoort te klinken enzovoort. Met de twee Morel luidsprekers kom ik akelig dichtbij wat ik ervaar als echt, als menselijk, als het instrument. De twee stemmen goed van elkaar te onderscheiden, de instrumenten bescheiden op de achtergrond. Zelfs de afstand tussen de twee sopranen is goed in te schatten. Viool snaren hoger te vinden in het stereobeeld dan de getokkelde snaren. Hoog volume of lager, het maakt voor de beleving niet uit. Muziek komt niet dichterbij of gaat niet naar achteren. Wordt niet kleiner, niet groter, ik constateer slechts een verandering in volume. Dus kun je laat in de avond als huisgenoten al slapen, met de Avyra 622 nog genieten van wat schone klanken zonder het huis op zijn kop te zetten.
Stampen met die hap
Voor mij heeft het weinig met muziek te maken, maar ‘Frog machine’ van het duo Infected Mushroom gaat lekker tekeer op de Avyra. Dat vinden de buren vast ook, de bas dreunt het hele huis door en kan hard, echt hard. Elektronisch opgewekte klanken die hameren door de ruimte. Hoog ritme, snel en stotend. Sloom kun je deze twee weergevers niet noemen, accuraat wel én fors belastbaar.
Na vier minuten ben ik er wel klaar mee, snel naar iets anders wat ik meer apprecieer. Zoals ‘Layla’ van Derek and the Dominos, binnen een paar akkoorden zit ik mee te bewegen op het ritme, geef ik mij over aan het gitaargeweld van Clapton. Gitaren die netjes uit elkaar zijn gehouden in het brede beeld, zodat het geen bonk geluid kan worden.
Ook heerlijk: Fleetwood Mac met ‘The chain’ van het album ‘Rumours’, dat met power wordt gebracht. Waar een Avyra moet knallen doen ze dat ook. Hard en ruig, soms ongepolijst in samenzang, Mick Fleetwood hard op drums, orgeltje uiterst rechts, het gaat flink los. Wat een tegenstelling tot klassieke zang. Maar net zo gemakkelijk wordt het weergegeven. 90dB op de luisterplek is geen enkel probleem, zelfs niet met mijn versterker met een gering vermogen. ’Oh daddy’ is wat rustiger, weer de vette drums, gitaar die jankt, zang van drie personen, duidelijk van elkaar te onderscheiden. En het stereobeeld, tot bijna naast mij in een halve boog. Wie heeft surround nodig met Fleetwood Mac? Ik niet.
Roon software doet als suggestie Stevie Ray Vaughan, maar dat sla ik echt over. Keith is gelukkig toch weggegaan. Ik kruip in de hoek van melodieuze jazz, Susanne Abbuehl en haar album ‘Compass’ dat speelt naar verwacht geweldig mooi. Beetje als Diana van der Bent, dit keer met meer instrumenten. Duidelijk verstaanbaar, zuiver gezongen, piano die als Susanne even stil is de overhand neemt en krijgt.
Lange noten, wegzakkend aan het einde in het niets. Op het intro van ‘The twilight turns from amethyst’ zijn van de piano de toetsaanslagen gewoon regelrecht spannend. Ze hangen noot voor noot in de ruimte en laten zich bezinken. Dan percussie, zacht, klarinet en harmonium elkaar ondersteunend, de muziek is mooi, de weergave ook. Een juweeltje dat ik veel te weinig afspeel. Dat ik zo geniet heeft ook alles te maken met de weergevers, ze doen eigenlijk alles goed, niet perfect in deze prijsklasse, wel meer dan goed. Daarom droom ik nog even door met Suzanne. Zo’n weergave gun ik een ieder die van deze jazz soort kan genieten.
Volle vijf
Wat kun je nog toevoegen aan luistersessies als bovenstaand. Spijkers op laag water zoeken is niet mijn gewoonte, ik geniet liever met plezier van muziek. Dat laten de Morel Avyra’s 622 je graag doen. Hoge tonen kloppen met wat je verwacht, middengebied is helder zodat instrumenten van elkaar te onderscheiden blijven en stemmen verstaanbaar, lage tonen zijn eerder beheerst dan overdreven. Heel prettig want ze zijn altijd aan te vullen met een subwoofer of door de luidsprekers dichter naar een achterwand te brengen. Teveel krijg je niet weg, extra’s kun je zelf opzoeken. Dat alles maakt een Avyra 622 een gewaardeerde luidspreker waar met plezier naar te luisteren is. Voorkeur voor een muzieksoort heb ik niet kunnen vaststellen. Klassiek past, rock, elektronisch, jazz, zang en instrumentaal. Is de opname goed dan geeft een Avyra dat direct weer, is de opname slechter, dan nog is het eindresultaat het beluisteren waard.
Echt slecht aan de opnamekant krijg je voor de oren, want veel vergeven doet een Avyra 622 niet. Daarvoor is hij te zuiver op de graad en te ongekleurd. Na twee weken luisteren is het verlangen naar kleuring wel weg, is de neutraliteit een pluspunt geworden. Is de weergave als geheel zeer gewaardeerd.
Dat er een Naim streaming voorversterker en een goede eindtrap aanwezig zijn, dat draagt uiteraard bij aan een positief oordeel, maar dat zijn de Avyra’s ook waard. Je hoeft niet te volstaan met een simpele opstelling. Geef een Avyra de juiste bron en versterking, dan zullen ze de oren belonen. Maak het ook niet te gek, zoek een balans die bevalt en waarin de sterke punten van ieder component benadrukt worden. Een te matige keuze aan apparatuur ga je direct horen, dan verhult een Avyra 622 echt maar weinig.
Een Avyra is niet de mooiste in zijn soort, zeker in het zwart een wat plompe monitor. Wees er echter van overtuigd dat Morel je bewust niet laat betalen voor leer, koper, dure houtsoorten en exotische materalen. Ze prijzen de luidsprekers scherp, en leggen de nadruk daar waar hij hoort: op de geluidskwaliteit.
Morel Avyra 622
1.199 euro per paar | www.mafico.com
Beoordeling 5 / 5
