Nima Tempa Sherpa en The other final

Onder het motto `Iedere week een documentaire op het grote doek` zijn afgelopen jaren al vele tientallen kleinschalige films vertoond in een aantal Nederlandse filmhuizen. Om de gelijktijdige release op tien tot vijftien locaties financieel haalbaar te maken werd gebruik gemaakt van het medium DVD in plaats van de gebruikelijke 35mm film. DocuZone werd zo de voorloper van de onafwendbare overgang van analoog naar digitaal in de bioscoopwereld.

Deze koploperrol wordt binnenkort voortgezet op een Europees niveau. DocuZone Europe heet inmiddels Cinema Net Europe (CNE) en gaat vanaf november via het eerste digitale cinema-netwerk ter wereld vanaf een server in 180 aangesloten theaters, verspreid over negen landen, gelijktijdige voorstellingen organiseren. Dat zullen niet meer uitsluitend documentaires zijn.

Ondertussen is de organisatie ook begonnen een aantal van de DocuZone DVD’s te verspreiden via winkels en videotheken. Er zijn dit jaar zes uitgaven gepland, in samenwerking met Filmfreak. De eerste twee, Nima Tempa Sherpa van Margriet Jansen en The other final van Johan Kramer, hebben met elkaar gemeen dat ze zich afspelen in of nabij het Himalaya gebergte.

In de eerste film ontmoeten we de Sherpa Nima Tempa. We zien hem thuis in Kathmandu met zijn gezin, en aan het werk met een stelletje westerlingen die zo nodig een hoge berg op moeten. Nima werkt al zijn hele leven voor dit soort mensen, vanaf zijn twaalfde als drager, keukenhulp, assistent en al weer zeventien jaar als expeditieleider. Hij hoopt er genoeg mee te verdienen om zijn kinderen naar school te kunnen laten gaan, zodat zijn zoon later arts kan worden in plaats van sherpa. Het gevaarlijke stuk naar de top laat hij aan anderen over, hij is wel wijzer dan zijn leven te wagen in die ijle lucht.

Het antropologische gedeelte van de film, over het leven van de mensen in deze tot de verbeelding sprekende landschappen, is het aardigst. Met mannen op een berg heb ik nooit zo veel. Ze moeten om een of andere reden nodig naar boven, zien vreselijk af en staan uiteindelijk op het topje, waar niets te zien is. Ze vinden ook nog een dode Australier die een tikje te eigenwijs was. Hoe absurd kunnen we zijn.

De film is kort, 52 minuten slechts, en heeft minder impact dan bijvoorbeeld Die Salzmänner von Tibet, hoe mooi de beelden ook zijn. Als voorafje, om toch tot een volwaardige speelduur te komen, is de korte animatiefilm Escape from Paradise van Freard Broersma te zien. Een schildpad ziet in luttele minuten tijd de mensheid langskomen, in de vorm van een bejaarde Adam en Eva en een boek vol ongeschreven ideeen. Die mensheid asfalteert de aarde zowat, maar als ze weg is wordt het weer groen, dus wees gerust. Geen documentaire, wel een mooie film.

The other final is het verslag van een uit de hand gelopen grap van Matthijs de Jongh, werkzaam bij het bedrijf dat uiteindelijk de film produceerde. Gefrustreerd over het feit dat Nederland zich niet wist te kwalificeren voor de wereldkampioenschappen voetbal in Japan, in 2002, zocht hij naar de twee landen die het meest gewend waren te verliezen. Op nummer 202 en 203, helemaal onderaan van de officiele ranglijst van de FIFA, stonden Montserrat, het Caraïbische vulkaaneiland, bekend van een uitbarsting en het liedje Hot, hot, hot, en het boeddhistische koninkrijk Bhutan. Een paar faxen draaien uiteindelijk uit op een duel tussen deze twee bescheiden voetbalnaties. De voorbereidingen zijn bloedserieus maar niet zonder problemen. De strijd voltrekt zich uiteindelijk in Bhutan.

Het is een grappige film geworden, die naar het eind toe een beetje ontspoort door al te kwistig ingezette vormgrappen. Het wedstrijdverslag is doorspekt met onscherpe 8mm beelden, ongetwijfeld kunstzinnig bedoeld, maar in deze context vooral storend. De gedurende de hele film door het beeld stuiterende ballen, via animatietechnieken toegevoegd, was ik ook al snel beu. Maar de interviews zijn onvergetelijk. Mannen zijn toch overal vreemde, speelse wezens. We klimmen op een veel te hoge berg en zijn plotsklaps bijna levensmoe als er een bal in een net rolt. Nee, het blijft niet bij onze hifi-uitwassen…

Aanvullende informatie:

Nima Temba Sherpa:
Regie: Margriet Jansen
Speelduur: 52 minuten
Beeld: 4:3, Dccam transfer
Geluid: Dolby Digital 2.0

Escape from Paradise:
Freark Broersma
Speelduur: 10:30 minuten
Beeld: 16:9, niet anamorf (oftewel 4:3 widescreen)

The other final:
Regie Johan Kramer
Speelduur 77 minuten
Beeld: 16:9, niet anamorf (oftewel 4:3 widescreen), 16mm transfer
Geluid: Dolby digital 5.1 en 2.0
Website: www.theotherfinal.com

Uitgave: DocuZone www.docuzone.nl
Distributie: Filmfreak www.filmfreaks.nl