Het was lang wachten op de opvolger van het album Up van Peter Gabriel – maar dat wachten wordt beloond. Met i/o levert de Brit namelijk een nieuw meesterwerk af. Het album op dubbel-cd maakt nog meer indruk dankzij een prachtige Dolby Atmos mix op blu-ray audio.

De Keuze van Kroese is een (semi-)wekelijkse rubriek van Menno Bonnema. Op vrijdag bespreken we een nieuw muziekalbum (lp, cd of bluray audio) dat ons getipt is door (online) platenzaak Kroese – kroese-online.nl.

Eindelijk is er dan een nieuw album van Peter Gabriel. Z’n voorlaatste album met nieuw werk dateerde al van 2002 (Up). Daarna volgende nog wel ‘Scratch my Back’ (2010) en ‘New Blood’, maar dat betroffen albums met covers dan wel herwerkte eigen nummers. Het was dus lang wachten voor de talrijke fans van het voormalige lid van superband Genesis. De ruwe versies voor dit nieuwe album lagen al bijna twintig(!) jaar op de plank, maar Gabriel koos voor andere projecten. Ondertussen kwam daar nog de zorg voor zijn zieke vrouw bij. Maar nu is er dan i/o.

Mijn eerste vraag was of die nummers die al zo lang op de planken lagen, dan niet gedateerd klonken. Het antwoord: totaal niet. Het is en blijft gewoon honderd procent het geluid van Peter Gabriel. Die heeft in de loop der jaren volkomen zijn eigen muziekwereld weten te creëren. En daar ben je fan van, of niet. De stem van Gabriel valt uit duizenden te herkennen en de muziek daaromheen is altijd avontuurlijk te noemen.

In de mix

Het nieuwe album is in twee mixen de wereld ingebracht: de Bright-Side Mix, van de hand van Mark 'Spike' Stent, en de door Tchad Blake gemixte Dark-Side Mix. Ik koos voor de derde versie: een dubbel-cd met de Bright- en de Darkside Mix, met daarnaast nog een blu-ray audioschijf met daarop een dolby-atmos mix, de zogenaamde Inside-Mix uitgevoerd door Hans-Martin Buff. De laatst genoemde schijf heb ik mogen beluisteren in de (mini-)bioscoopruimte van Van Deynen Smart Solutions in Sint-Nicolaasga.

Dolby Atmos vanaf blu-ray audioschijf

Over de blu-ray audio dolby atmos mix kan ik kort zijn: die klinkt ronduit (letterlijk) geweldig. Vanaf het eerste nummer ‘Panopticom’ neemt Gabriel je mee in zijn muzikaal-caleidoscope wereld. Eerst nog voorzichtig, maar bij het tweede nummer ‘The Court’ worden al wat extra registers open getrokken.

Het is even wennen aan het geluid dat van opzij en van achteren komt, maar het is gelukkig allemaal goed gedoseerd. ‘Playing for time’ is weer meer introspectief, met Gabriel’s stem als het lijdend voorwerp. Met de strijkers en het subtiele pianowerk klinkt het zowaar als een echt kerstnummer. I/o (‘a-jo, a-jo’) is qua muziek een tussendoortje, maar tekstueel wel erg mooi.

I/o staat in de computertechniek voor input/output. Het staat voor de communicatie tussen computerdeelsystemen. Gabriel vertelt over ‘Stuff coming out, stuff going in, I'm just a part of everything’.

Tweede deel

‘Four kinds of horses’ lijkt het tweede deel van het album in te luiden. Het nummer werkt zwaar hypnotiserend. Hier lijkt de meesterhand van de oude kompaan Brian Eno het roer over te nemen.

Dat zet zich door in ‘Road to joy’, met allemaal heerlijke toeters en bellen die van alle kanten over je heen komen en dan ook nog fraaie koortje van achteren. Bij ‘So much’ lijkt Gabriel rechtstreeks met je in gesprek te gaan, de stem frontaal voor je. Een droevig lied met een optimistische boodschap (‘So much can be done’). Met ‘Olive Tree’ gaat het weer uptempo en gaat de zon weer wat meer schijnen.

Prijsnummer is wat mij betreft toch wel ‘Love can heal’. Introspectief, intrigerend, met een koor dat het mantra ‘Love can heal’ inzet. De prachtige cello breekt het ijs. En de zanger zingt hier mooier dan ooit met een lichte kopstem. Later kom t daar nog een soort oerkreet overheen. Gabriel overtreft hier al zijn voorgaande werk. Bij ‘This is home’ kun je even bijkomen, maar wat een heerlijke gitaarloopje in dit nummer. In ‘And still’ kijkt Gabriel terug op wat voorbij is, maar wat ook weer zal doorgaan. (‘I carry you inside of me’, over zijn overleden moeder).

‘Live and let live’ is de optimistische afsluiter. ‘It takes courage to learn to forgive…to lay the weapons down’. Als dan ook nog het prachtige Soweto Gospel Choir het nummer kracht bijzet, geef ik mij gewonnen.

I/o van Peter Gabriel is een meesterwerk, wellicht zijn Magnum Opus. Door de late verschijning dit jaar, zal het album waarschijnlijk alle jaarlijstjes missen. Dat is onterecht. Want veel mooier zijn ze dit jaar niet langskomen…

Muziek: 8.7
Klank: 9.6
Label: Real World Records
Speelduur: 2 uur 17 minuten
Te bestellen bij Kroese Online