In het najaar van 2023 ontvangen we bij HIFI.NL van Procella Audio de uitnodiging om een hoogwaardige thuisbioscoop te komen beleven. Bij deze maatwerkbioscoop is nauw is samengewerkt met partners Audio Data Lab, Trinnov Audio en Barco Residential. Het resultaat is een unieke, geheel op maat gemaakte thuisbioscoop die een magistrale beleving van elk type entertainment biedt.

Procella Audio

Procella Audio is een Zweedse luidsprekerfabrikant opgericht door voormalig Director of Cinema for DTS in Europa, Anders Uggelberg en Gerben van Duyl, head of Business Development bij dezelfde organisatie. Procella richt sinds haar oprichting in 2005 op de fabricage van compromisloos ontworpen luidsprekersystemen voor ‘cost-no-object’ maatwerk bioscopen.

Naast gemakkelijk aan te sturen ‘in-wall’ en ‘on-wall’ luidsprekersystemen worden de toegepaste laagdrivers en compressie drivers op maat gemaakt voor Procella Audio. Kosten noch moeite worden gespaard om met elk luidsprekersysteem een meeslepende entertainmentbeleving te bieden. Om dit belevingsniveau, dat we eigenlijk in elk aspect van ons normale leven ook ervaren, te waarborgen voldoet elk luidsprekersysteem van de Zweedse fabrikant aan de CEDIA/CTA-RP22 Immersive Audio Design Recommended Practice richtlijnen.

De drivers van Procella Audio hebben een beproefd ontwerp, zijn door de jaren telkens een stapje verbeterd en hebben zelfs een levenslange garantie. Niet voor niets geniet de fabrikant al vele jaren een excellente reputatie. Naast commerciële toepassing hebben maatwerk cinema oplossingen de laatste jaren ook in de residentiële omgevingen aan populariteit gewonnen. Inmiddels heeft de in 2005 opgerichte fabrikant een omvangrijke modellijn ontwikkeld waarmee vooral de flexibiliteit bij maatwerkinstallaties voor klein, middel en grote cinema oplossingen is toegenomen. Het meest opmerkelijke van Procella Audio is dat de fabrikant geen goed-beter-best principe hanteert, maar met het best mogelijke kwaliteitsniveau een onderscheid maakt in het kunnen leveren van de gewenste geluidsdruk (‘Sound Pressure Levels’) op basis van de wereldwijd vastgelegde THX-standaard. 

Nadat we zijn afgereisd naar Procella Audio in Harderwijk, betreden we de showroom met aangrenzende belevingsruimtes en raken in gesprek met Gerard Brouwer van Procella Audio/Home Cinema Projects. Hij benadrukt tijdens het gesprek dat ze als Europese technische Sales Agent van Procella Audio niet direct aan eindgebruikers levert. De opzet van de bioscoopruimte in Harderwijk is vooral bedoeld om dealers en systeem integrators voor te kunnen en te trainen. Bovendien kan de locatie in Harderwijk dienen als uitvallocatie waarbij haar dealers de geïnteresseerde consument kan laten zien wat er mogelijk is op het gebied van home cinema.

Wanneer we vragen of klanten één op één kiezen voor de door Procella Audio voorgestelde configuraties laat Gerard weten er een mogelijkheid wordt geboden om te kunnen ‘downsizen’, maar dat er juist veel vaker wordt gekozen voor het opschalen van de configuratie.

Bioscoopoplossingen van Procella Audio

Wanneer we de verschillende belevingsruimtes hebben doorlopen hebben we een goede indruk van de flexibiliteit van de luidsprekeroplossingen van Procella Audio. Elke ruimte dient een ander doel. Van boardroom, Dolby Atmos ‘mediaroom’ tot een ‘full-blown commercial grade’ Dolby Atmos of DTS:X bioscoop, een high-end bioscoopruimte voorzien van drie rijen van vijf comfortabele zetels.

Elke rij met stoelen is voorzien van een eigen surround kanaal. Hierbij wordt er gebruik gemaakt van de P6V Mk2 on-wall luidspreker van Procella Audio. Dit zijn kant en klare systemen die eenvoudig tegen, in of achter een wand kunnen worden gemonteerd. De luidsprekersystemen zijn hier, anders dan in een uiteindelijke thuisomgeving, zichtbaar geplaatst om bezoekers een optimale indruk te geven van de omvang en constructie van de installatie. Alle gebruikte speakers volgen hetzelfde ‘Identical Voices Concept’, waarmee een verplaatsend geluid in de ‘object-based’ geluidsweergave op elke plek zijn authentieke klank behoudt.

De fabrikant hanteert bij de luidsprekerontwikkeling het THX SPL-referentieniveau van 85dB voor spraak op de ‘Main Listening Position’. Het doel is een ‘sweetspot’ met een dynamische ‘headroom’ van 105dB van luidspreker tot oor in élke ruimte (variërend van 2 tot 1200 zitplaatsen). Met conventionele drivers is dit een flinke uitdaging en om dit niveau te behalen gebruikt Procella zogenaamde compressiedrivers voor de hoge tonen.

Dankzij de unieke in huis ontwikkelde wave guide is de dispersie, ofwel het afstraalgedrag van de compressiedrivers, perfect te controleren zodat er nog strakker gedefinieerde ‘sweetspots’ kunnen worden gecreëerd. Op deze wijze blijft er op een iedere luisterafstand altijd de minimale geluidsdruk van 85/105dB over, waarmee de SPL ruim binnen de door de industrie overeengekomen marges blijft. De keuze voor de grootte van de luidsprekers tijdens de bouw van een bioscoop wordt dus primair bepaald door de optimale geluidsdruk (SPL) op de gewenste luisterpositie. Hoe verder de afstand naar de luisterpositie, des te groter de drivers en waveguide. Is de afstand beperkt, dan volstaat een kleiner formaat. 

In deze demonstratieruimte zijn twee subwoofer opstellingen gebruikt. De eerste opstelling is voorzien van een dubbele 21-inch subwoofer en bij de tweede opstelling zijn achter het scherm maar liefst zes subwoofers van 15-inch geplaatst in combinatie met Trinnov WaveForming technologie. De frontkanalen, eveneens in twee configuraties, zijn in de eerste configuratie links, center en rechts áchter het scherm geplaatst, in de tweede configuratie voldoet aan de ‘Above Screen’ (AS2 Technology) en hierbij zijn links, center en rechts bóven het scherm geplaatst. De ‘Above Screen’ methode is dé oplossing wanneer er achter het scherm geen ruimte is om luidsprekers te plaatsen. De achterwand van de ruimte is voorzien van vier achter kanalen (back surround) en ook hier weer een array van eveneens zes subwoofers, maar hierover later meer.

Er is in deze ruimte bewust spaarzaam gebruik gemaakt van absorberende panelen. Tegen plafond en wand zijn diffusors geplaatst waarmee reflectie wordt voorkomen. Hiermee kan worden volstaan met minimale toepassing van dempingsmateriaal zodat er nooit sprake is van een onbehagelijke ‘dode ruimte’.

RP22, dé standaard in home cinema

Het home cinema-segment heeft de laatste paar jaar een flinke evolutie doorgemaakt. Anders dan in de hifi zijn er standaarden opgesteld om de entertainmentbeleving zo goed mogelijk naar de eindgebruiker over te brengen. In augustus van dit jaar is de nieuwe CEDIA/CTA-RP22 richtlijn uitgebracht waarin procedures zijn opgenomen om de consistentie in geluidskwaliteit voor alle zitposities te waarborgen. Wanneer dealers en integrators zich aan deze richtlijnen houden om het beoogde RP22 performance niveau te behalen ervaart de klant in zijn of haar ruimte exact het belevingsniveau waar deze initieel voor heeft gekozen. De klant weet dus exact waar deze voor betaalt en wat hierbij in de eigen bioscoopruimte het eindresultaat zal zijn.

Het inrichten van een cinema omgeving is dus geen natte vinger werk of een klusje voor de vrije zondagmiddag. De ideale ruimte voor homecinema is een utopie, tenzij er kan worden gestart met een blank canvas. Veel vaker heeft de integrator te maken met de beperkingen van de gegeven ruimte. Of deze nu casco is of dat er een bestaande cinema moet worden geüpgraded. Het construeren van de perfecte maatwerk cinemaomgeving is een puur wiskundig vraagstuk met meerdere variabelen. Dit betekent dat er omvangrijke calculaties voorafgaan aan de inrichting, configuratie en demping van een ruimte. Uitsluitend op deze manier heeft elke zitpositie in de ruimte een optimaal belevingsniveau. Op dit vlak heeft Home Cinema Projects als Technical Sales Agent van Procella Audio samen met haar partners een adviserende rol richting haar dealers en integrators. Nadat alle calculaties en technische implementaties zijn gedaan wordt de ruimte pas optisch ‘aangekleed’.

Trinnov Waveforming magie

In de demonstratieruimte verzorgt partner Trinnov de ruimte kalibratie van het omvangrijke geluidssysteem. We luisteren eerst naar een conventionele Dolby Atmos configuratie met enkele film- en muziekfragmenten. Vervolgens wordt ons gevraagd door de ruimte te wandelen en de intensiteit in het laag te beluisteren. Ondanks dat het systeem optimaal is ingeregeld ervaren we op sommige plekken een bult in het laag, terwijl op sommige punten het laag geheel afwezig is. Dit heeft te maken met de opbouw van staande golven in de ruimte en de enige manier hier in een conventionele setup mee om te gaan is het plaatsen van zetels in de goede gebieden.

Het spreekt voor zich dat het een flinke uitdaging is om op elke positie een optimale beleving te ervaren. Trinnov heeft de laatste zeven jaar besteed aan de ontwikkeling van zogenaamde WaveForming technologie die juist dit mogelijk maakt. De complexe technologie die hierachter schuilgaat is geavanceerder dan we in een paar zinnen kunnen beschrijven, maar heel simplistisch gesteld zenden de subwoofer(s) achter het scherm een laagfrequent signaal uit die qua golflengte eigenlijk een langere ruimte nodig heeft om geheel zonder reflecties uit te doven.

Nu komen we terug op de arrays met subwoofers in de ruimte. Deze zijn namelijk niet bedoel om de grijze massa van de filmliefhebber tot een ondefinieerbare substantie te trillen, maar juist om de weergave van het laag consistent en gecontroleerd door de ruimte te loodsen waarbij de problematiek van staande golven wiskundig wordt opgelost. Het niet geheel uitgedoofde signaal ‘raakt’ de achterwand met subwoofer array. Op dat moment wordt het signaal vanuit deze array met een tijdvertraging en omgekeerde polariteit richting het scherm teruggekaatst. Vervolgens wordt het restant van deze ongewenste laagreflectie door de subwoofers bij het scherm op dezelfde wijze als bij de achterste subwoofers tot een minimum gedempt. Deze technologie zorgt dus voor een heen en weer kaatsende golfbeweging door de ruimte.   

Meeslepende geluidskwaliteit

Het effect van WaveForming is zelfs voor de meest onervaren filmenthousiasteling direct merkbaar. We ervaren met deze innovatieve techniek een ongekend hoge rust en een massieve, kurkdroge laagweergave waarbij de duidelijk de verschillende soorten laag van elkaar kunnen onderscheiden. Wanneer we nu door de ruimte heenlopen kunnen we geen pieken of dalen meer in het laag vaststellen. Op elke plek in de ruimte is de beleving identiek. Behalve een significant verbeterde laagweergave ervaren we een grotere openheid en mindere vertroebeling over het gehele geluidsspectrum. Geluidseffecten hebben nog meer authenticiteit en stemmen worden beter gearticuleerd weergegeven waarmee we conversaties duidelijker kunnen volgen.

Wanneer we een filmfragment uit ’13 Hours’ afspelen ervaren we met ingeschakelde WaveForming nog meer impact, dynamiek en beleving dan in ‘normale’ full-range geluidsweergave. De gelaagdheid en diepte in de film nemen met WaveForming technologie substantieel toe. Explosies zijn nu écht explosies, onafhankelijk van de zitpositie in de ruimte. Bij de weergave concerten is het effect nog beter merkbaar. Wanneer we de track Boom van Tiësto en Sevenn selecteren ervaren we een significante toename aan impact en controle in het laag. Dankzij WaveForming levert deze surround configuratie eveneens een hifi-muziekweergave van respectabele kwaliteit.

Bij de livetrack Captain Jack Sparrow van het live concert van Hans Zimmer ervaren we een explosief dynamische, haast bombastische muziekbeleving waarbij we ons geregeld verbazen over de ‘cleane’ muziekweergave van dit liveconcert. Dit concert brengt ons een ‘live-vibe on steroids’. De definitie en de gelaagdheid van de muziekweergave is onverwacht hoog. We kunnen elk instrument moeiteloos met gesloten ogen identificeren. Het laagfundament dat we in deze home cinema beleven komt zelfs in de buurt van de push die we tijdens de aanwezigheid bij liveconcerten ervaren. Welke content we ook verkiezen, we ervaren dankzij Trinnov’s WaveForming en substantieel betere connectie met de content op het scherm.

Haarscherpe beeldkwaliteit

Veel bestaande custom cinema’s zijn uitgerust met een highend projector die een uiterst fraai plaatje toont. De laatste jaren is de kwaliteit van dergelijke professionele projectors significant verbeterd. Tegenwoordig bezitten highend modellen namelijk conventionele beamer technologie aangevuld met laser projectie. De in deze bioscoop toegepaste Cinemascope projector van Barco Residential is eveneens voorzien van deze hybride technologie. Het resultaat is een haarscherp plaatje met een hoge lichtopbrengst zodat ook de beleving in ruimtes met daglicht optimaal is. Voor diegenen die Barco nog niet kennen, deze fabrikant mag zich met een marktaandeel van meer van 60 procent wereldmarktleider noemen in de professionele B2B projectormarkt.

Al bij de eerste indrukken van de Cinemascope laserprojector snappen we waarom. Wat leveren deze projectors een contrastrijk en haarscherp beeld. Huidtinten worden levensecht weergegeven en details die doorgaans in de achtergrond opgaan komen dankzij HDR-ondersteuning moeiteloos naar voren. We ervaren een duidelijk verschil tussen analoog opgenomen filmmateriaal en digitaal opgenomen content.

De kleurtonen van film en custom kleurprofielen na productie werken zoveel meer sfeerbepalend dan -zeg- bij een oudere generatie projector of een groot formaat LED-scherm. Deze projector van Barco zorgt voor de perfecte balans tussen highend beeld én geluid. Dankzij de hoge lichtopbrengst, de hybride bouw met laser ondersteuning, de selectie kwalitatief hoogwaardige objectieven én de hoge responsetijd is er vrijwel geen vertraging waarmee deze cinema ook een uitstekend gaming-domein kan zijn.

Wereldmarktleider word je niet zomaar. Cinemascope Projectors van Barco worden, afhankelijk model en type ruimte, geleverd met een keuze uit meerdere objectieven. Hiermee zijn deze projectors nog beter in de bestaande ruimte te integreren. Voor een optimale implementatie zijn de projectors niet alleen horizontaal, maar ook verticaal tegen de wand te plaatsen. Dankzij de laagdrempelige web interface hoeft de systeem integrator minder complexe aanpassingen te doen aan ruimte en projectorinstellingen.

Waar veel projectors voorzien zijn van ‘keystone’ correctie kiest Barco voor ‘warping’. Hierbij is het een kwestie van de hoeken van het venster op het beeldscherm met de muis verslepen naar de hoekpunten van het projectiescherm en klaar. Vervolgens heeft Barco de projectors voorzien van ‘bowing’ technologie zodat deze optimaal met behulp van een geprojecteerd raster kunnen worden ingeregeld voor (gebogen) schermen. Hiermee zijn de Cinescope projectors flexibeler te integreren in bestaande ruimtes.

Naast het gemak voor de integrator profiteert vooral de filmfanaat van de slimme technieken van de Barco projectors. Dankzij ‘down-scaling’ ondersteunt de Cinemascope alle beeldformaten en ‘Aspect Ratio Detection’ zorgt ervoor dat de projector zelf het schermformaat van het bronmateriaal vaststelt en het beeldformaat aanpast. De highend filmgenieter hoeft dus enkel de gewenste film via Kaleidescape te selecteren, een flesje met bubbeltjes houdende inhoud open te trekken en met alle zintuigen te genieten van een magische bioscoopbeleving.

Conclusie 

De magie van het witte doek wordt niet zozeer bepaald door uitsluitend een groot wit doek. Echte magie ontstaat door een naadloze integratie van hoogwaardige technologie van betrouwbare partners.

Dankzij de haarscherpe beeldkwaliteit van Barco projectors, de luidsprekeroplossingen van Procella Audio, de Trinnov roomcorrectie aangevuld met WaveForming technologie en de samenwerking met Audio Data Lab laat de maatwerkbioscoop van Procella Audio de entertainment beleving van menig commerciële tegenhanger verbleken. Hiermee biedt Procella Audio een ultieme ‘cost no obect’ beleving. Een magische beleving voorbehouden aan de vermogende fijnproevers onder u.

Procella Audio EU / Home Cinema Projects | procella.audio | homecinemaprojects.eu