Bijna drie jaar geleden maakten we kennis met de Groningse audiodealer Musicom. Deze audiodealer, opgericht door de gedreven eigenaar Schelto Hoen, begon als een winkel in de woonkamer van zijn huis, met als doel om de "witte vlekken in het audiolandschap" in Groningen op te vullen. Wat begon als een bescheiden streven is uitgegroeid tot een opmerkelijke transformatie van een informele, huiselijke setting naar een stijlvolle, professionele audiowinkel. De sleutel tot deze metamorfose is de verhuizing van de huiskamer naar een prachtig aangelegde luisterruimte, die nu is gevestigd in een voormalige garage en berging naast Schelto's woning.
Deze overstap van een huiselijke omgeving naar een speciaal gebouwde ruimte heeft niet alleen geleid tot een aanzienlijke verbetering van de professionaliteit en esthetiek van Musicom, maar heeft ook een meeslepende luisterervaring mogelijk gemaakt voor klanten die op zoek zijn naar hoogwaardige audioweergave. Een opvallend aspect van Musicom is hun werkwijze op afspraak, wat Schelto in staat stelt om klantgerichte luistersessies te organiseren en de audio-opstellingen perfect af te stemmen op de behoeften van elke individuele klant.
Musicom & MC-Systems
De luisterruimte van Musicom is zorgvuldig ontworpen en aangepast aan akoestische vereisten, zonder de warmte en gastvrijheid van een huiskamersfeer te verliezen. Met een comfortabele bank en een paar goede stoelen voelen bezoekers zich meteen op hun gemak. Een opvallend kenmerk van de ruimte is de vergelijkbare afmeting met veel appartementen, wat bijdraagt aan een huiselijke en intieme sfeer. Het is een plek waar klanten kunnen genieten van de muziek en ongehinderd kunnen luisteren naar verschillende audio-opstellingen die Musicom te bieden heeft.
De afgelopen drie jaar heeft Schelto het assortiment van Musicom met zorg samengesteld en verfijnd. Gedurende deze tijd zijn enkele merken uit gefaseerd en zijn anderen toegevoegd, en een van de meest opvallende aanvulling is de samenwerking met MC-Systems, een al wat oudere naam in de wereld van de luidsprekers, maar wel een heel goede naam. Diverse recensenten hebben in het verleden MC gebruikt als referentie. Misschien is MC-Systems wel zo bijzonder omdat het niet afhankelijk is van de grote aantallen en in alle rust de tijd neemt om de innovatieve ideeën uit te werken. MC-Systems is ook mede de reden van ons bezoek aan Musicom, maar daar gaan we het straks uitgebreid over hebben. Eerst nog even genieten van de Groninger koek en koffie bij Musicom en bespreken we welke merken Musicom in het pakket heeft. Naast MC-Systems zijn er luidsprekers te vinden van Harbeth, Proac, ATC en Final. De elektronica komt van Audia Flight, Atoll, Kora, AVM, Bryston, NuPrime, Ansuz en Innuos. Terwijl voor bekabeling en accessoires Furutech, Wireworld en Tellurium Q de belangrijkste merken zijn. Allemaal merken en producten waar gedegen leveranciers achter zitten die hun sporen in de audio ruimschoots hebben verdiend.
Waarom MC-Systems?
MC-Systems is niet geheel toevallig bij Musicom naar binnen gekomen. MC-Systems eigenaar Rob Meyst heeft zijn bedrijf op vijf minuten rijden van Schelto en dat zorgt ervoor dat service en expertise om de hoek te halen zijn. Dat Rob Meyst ook maatwerk levert maakt korte lijnen een welkome aanvulling voor de samenwerking tussen Musicom en MC-Systems. Na de koek en de koffie gaan we daarom als eerste naar het atelier van MC-Systems. Van een echte luidsprekerfabriek kun je namelijk niet meer spreken, de tijden dat Rob zo’n 15 man personeel had werken en alles in eigen beheer deed, die zijn voorbij. MC-Systems bestaat uit het driemanschap. Rob Meyst, bedenker, patenthouder, maker, ontwerper en nog veel meer. René Wierenga die het commerciële gebeuren en het dealercontact in goede banen leidt. En Paul de Groot, die thuis is in de elektronica en op het gebied van actieve luidsprekers, draadloos en DSP de nodige kennis in huis heeft.
Even wat historie voor wie niet eerder van MC-Systems heeft gehoord. Rob Meyst bouwde tijdens zijn studie voor tandarts (hij is een nog altijd actieve tandarts) luidsprekers om zo een zakcentje bij te verdienen. Hij kwam in 1984 in contact met meubelmaker en ontwerper Wim Corbier en samen begonnen zij met MC-Systems. Pas als Wim het te druk krijgt met zijn meubels gaat Rob alleen verder, naast zijn werk in zijn drukke tandartspraktijk. Het eerste succesvolle product was de MC2 met een kenmerkende trapezium vorm. In die tijd nog uitgerust met een Dynaudio woofer en Focal inverse dome tweeter. Oude rot in het vak Bert Bazuin verkocht via zijn dealernetwerk de MC-Systems luidsprekers in Nederland, terwijl ook Duitsland een belangrijk afzetgebied was.
Rob Meyst kleurde met zijn ontwerpen buiten de lijnen, bedacht en patenteerde onder meer het gebruik van twee woofers die in tegenfase worden gekoppeld in de luidsprekerkast. Eén woofer geeft zijn energie direct naar buiten af, de energie van de twee samen gaat via een transmissielijn, eindigend in een basreflexpoort naar buiten toe. Een ander patent van Rob is het mechanisch ontkoppelen van de woofer van de baffle van de luidspreker. Door de unit met een zware, zand gevulde buis vastgemaakt aan de magneet op te hangen aan het achter paneel. Immers, het achter paneel van een luidsprekerbehuizing kun je zo stijf maken als je wilt en omdat er geen gaten in zitten voor één of meer woofers is het mechanisch veel sterker. Bovendien kan de woofer geen energie rechtstreeks overdragen aan de tweeter die daarmee ontkoppeld is. Vervorming neemt daarmee behoorlijk af. Die ontwikkelingen stammen uit 1989 en vonden een weg in de M1 luidspreker.
MC-Systems focuste toen en nu nog steeds op luidsprekers met een behoorlijk rendement. Daarvoor werden destijds al door Vifa midwoofers op specificatie gemaakt met een rendement van 91dB, die indien je er twee parallel gebruikt een rendement van 94dB opleveren. Aanvankelijk gecombineerd met een Morel tweeter die zelf 93dB haalde, later werd dat een Esotar van Dynaudio met een rendement van 94 dB. Tja, in die tijd waren er nog geen Neodymium magneten om het rendement omhoog te jagen.
De M1 was zo revolutionair dat een Duits tijdschrift hem naast een Bösendorfer vleugel durfde te zetten en tot hun verbazing wist de M1 een gelijke dynamiek te halen als de vleugel zelf. Een niet geringe prestatie voor een passieve luidspreker. Een kleiner model werd de M3, daarin kreeg de tweeter een eigen behuizing, vast opgesteld op de luidspreker, naar achteren geplaatst voor een correct fasegedrag. Een veel charmantere manier van fase corrigeren dan werken met compensatie netwerkjes in het filter.
Techniek schrijdt voort
In 2006 zag het oorspronkelijke topmodel het licht, de MP2.1. Inmiddels uitgegroeid tot een luidspreker met actief aangestuurd laag waarvoor Paul de Hypex N-Core versterkers en de DSP heeft ingeregeld. Midden en hoog worden passief gefilterd met de allerbeste componenten en een rendement van 96 dB. Versterkers, DSP en passieve filters worden in een aparte behuizing geplaatst en met een meeraderige kabel verbonden met de MP2.1. Nu Focal, Dynaudio en meer merken geen losse drivers meer leveren aan derden, heeft MC-Systems een samenwerking opgestart met het Deens/Indonesische bedrijf SB Acoustics die samen met MC-Systems units ontwerpt en ontwikkelt.
Meer veranderingen zijn in de loop der tijd doorgevoerd. Neodymium magneten maakten bandtweeters mogelijk met een fors rendement. Bandtweeters bieden ook zeker voordelen ten opzichte van conventionele dome tweeters (helaas ook nadelen, een luidspreker is en blijft een compromis). Zo is de Esotar in de M1.3, toen deze niet meer werd geleverd, vervangen door een bandtweeter en werd dit de M1.3R. De scheidingsfilters van MC-Systems zijn altijd seriefilters en tegenwoordig altijd hard-wired, in 1984 was een condensator nog gewoon een condensator. Nu vinden hoogwaardige condensatoren, weerstanden en spoelen van Jupiter, Jantzen, Duelund en Intertechniek een plek in de huidige ontwerpen. Hetgeen ons gelijk op een ander punt brengt, de service van MC-Systems. Elke ooit gemaakte MC-Systems luidspreker kan Rob nog steeds servicen, upgraden en repareren. Rob Meyst spreekt niet meer van een luidsprekerfabriek, maar van een atelier.
Toeleveranciers worden ingezet voor het maken van kasten en drivers. Het volledige ontwerp, de assemblage, het opbouwen van het filter, het testen en leveren aan de dealer is 100 procent het werk van MC-Systems. Ook zien veel specials hier het licht, ontwerpen voor zalen en conferentieruimtes, voor aan boord van schepen, maatwerk voor klanten, het is dagelijkse praktijk voor de kennelijk onvermoeibare Rob. Natuurlijk is de productie beperkt en is het actief samenwerken met dealers als Musicom kleinschalig, aan de kwaliteit van MCSystems luidsprekers is dat niet af te lezen. Dat blijkt al snel als we eindelijk gaan luisteren.
Resumerend: de M serie werkt met één woofer, de MP serie met twee in tandem gekoppelde woofers. Bij de M serie is de woofer gekoppeld aan de achterzijde van de behuizing en niet aan de baffle. Bij de MP serie zijn de woofers in het geheel niet met de kast verbonden. Sommige modellen werken met een kleinere woofer in de kast en een grotere aan de voorzijde. Leverbare modellen zijn de MP2.1, MP3.1, MP4.1, M3.2, M5.2 en de Axe. Drivers worden betrokken van SB Acoustics, Vifa en SEAS. De bandtweeter maakt MC-Systems zelf in eigen beheer.
Luisteren in het atelier
In het atelier van MC-Systems staat de MP2.1 opgesteld met zijn actieve laag en passieve midden en hoog. De twee woofers zijn onderling gekoppeld en zitten aan weerszijden van de luidspreker. Het gebogen front biedt plaats aan twee midden-toners (voor het rendement!) en een bandtweeter. De twee midden-toners vormen samen een lijnbron waarbij de lengte van de bandtweeter overeenkomt met de hartafstand van de midden toners en zo een gelijke lijnbron vormt. De midden-toners zitten nog altijd vast aan de achterzijde van de behuizing middels een aluminium blok en aan een met zand gevuld segment in de behuizing. De tweeter heeft een eigen compartiment deels met zand gevuld en staat los bovenop de kast maar is perfect geïntegreerd in de luidspreker. Aangestuurd door een heel eenvoudige versterker en streamer luisteren we naar een aantal voor mij bekende stukken muziek.
De ruimte is verre van optimaal qua afmetingen, magazijnstellingen, werkbanken en gereedschappen, toch weten de MP2.1 weergevers direct te imponeren en snap ik waarom Musicom’s Schelto Hoen is gaan samenwerken met Rob Meyst. De weergave weet te imponeren door zijn homogeniteit en het vermogen geheel los te komen van de weergevers zelf. Snelheid en puntigheid zijn te danken aan de eigenschappen van de bandtweeter en de twee kleine midden toners, waarbij het actieve laag naadloos aansluit bij het midhoog. Het definiëren van instrumenten kost de MP2.1 geen enkele moeite, al vind ik persoonlijk de afstemming van de hoge tonen aan de heldere kant (de ruimte?). Dynamiek is zeer groot en het speelt gemakkelijk met de nodige rust.
Rob geeft aan dat de MP2.1 tot 116 dB geluidsdruk kan weergeven in de pieken, ik spaar graag mijn oren en geloof hem zo ook wel. Ondanks de rare ruimte is de weergave ruimtelijk, biedt de juiste afbeelding in hoogte, maakt het podium zeer breed en geeft een diep stereobeeld.
Terug naar af
Terug naar de luisterruimte van Musicom na de drie aanwezige heren te hebben bedankt voor hun gastvrijheid en de uitleg wat MC-Systems deed, doet en kan. Bij Musicom staat een Audia Flight FLS9 geïntegreerde versterker al warm te spelen, waarbij de muziek afkomstig is uit een X-Odos streamer en de stroomvoorziening is geregeld met Ansuz. In eerste instantie wordt geluisterd naar een MC-Systems Axe, een ouder ontwerp dat naar niveau 2023 is gebracht. De trapeziumvormige kast geeft ruimte aan drie woofers, één aan de voorzijde, twee aan de schuine zijkanten. Onderling zijn de woofers met de magneten aan elkaar verbonden door een aluminium blok. Een ribbon tweeter verzorgt de hoge tonen. Een luidspreker die een kritische hotspot heeft, maar eenmaal gezeten op de juiste plek vertoont hij een duidelijke familie overeenkomst met de MP2.1 uit het atelier.
Het loskomen van de muziek van de weergever valt erg op, de erg fraaie stemweergave en de definitie van instrumenten en stem. De weergave is warm en uitnodigend en voor een paarprijs van 5.900 euro zeker de moeite van het beluisteren waard.
Dat luisteren bij Musicom kan in alle rust en zonder achtergrondgeluiden, zelfs al staat de buitendeur in de ruimte ernaast wijd open. De meest gangbare modellen van MC-Systems zijn aanwezig bij Musicom, de M5.2, de M3.2 en de MP3.1. Alle “M” modellen maken gebruik van één woofer, volgens de beproefde methode en het patent van Rob vastgezet aan de achterwand van de luidsprekerbehuizing door middel van een holle, met zand gevulde buis. De “MP” modellen werken met twee gekoppelde woofers, waarvan één woofer onzichtbaar in de kast zit. De M5.2 is een monitor (indien gewenst op een MCSystems stand) en heeft een 16cm woofer met conus van Egyptisch papyrus. Daarbij een 28mm neodymium ring dome geplaatst in een waveguide. De waveguide verhoogt het rendement, zorgt dat invloed van de baffle wordt geminimaliseerd, brengt vervorming omlaag, verbetert het frequentieverloop en zorgt voor het juiste tijdgedrag. De vloerstaande MP3.1 werkt met dezelfde units en principes.
Ook met de M5.2 wordt duidelijk gemaakt waar Rob Meyst de nadruk op legt. Duidelijke familietrekken als het loskomen van de muziek van de weergever, definitie in klank en rust in weergeven. De monitor gedraagt zich als zodanig, probeert niet groter te spelen dan hij is en werkt gelukkig zonder overdreven laag. Wat een monitor kan doet hij, daardoor is hij prettig om langdurig naar te luisteren. De aangename eigenschappen van de luisterruimte werken in positieve zin nog eens extra mee. We spelen muziek van Michel Jonasz, Lori Liebermann, Dire Straits en Anne Akiko Meyers, de voor mij vertrouwde muziek waarmee het mogelijk is om in een vreemde ruimte toch een soort van referentie te halen. De M5.2 brengt een intieme weergave en nodigt uit tot steeds meer en meer luisteren.
De fraaie spreiding van de muziek door de ruimte is mede te danken aan de waveguide. De dynamiek lijkt geheel zonder beperkingen. Als het volume toeneemt verandert het karakter van de weergever of de klank niet, muziek speelt alleen maar luider als de opname daarom vraagt. Van Janine Jansen spelen we een paar stukken van haar cd “12 Stradivari”. Daarop zijn opgenomen vleugel en viool, waarbij de vleugel duidelijk verder naar achteren staat en de viool zich op de voorgrond bevind. Opmerkelijk, een M5.2 monitor heeft voldoende body voor een volwaardig spel en het kunnen weergeven van een vleugel. Het opgenomen vioolspel is heel subtiel, wordt prachtig uitgewerkt en is indrukwekkend zuiver van klank op de M5.2. Er is bijvoorbeeld geen greintje scherpte te bekennen.
Overpeinzen
Schelto en ondergetekende praten nog even verder over muziek en over muziekweergave. Gaan nog even wat wisselen met mij meer bekende weergevers om de ruimte juist in te kunnen schatten. Ik laat de indrukken van de dag bezinken tijdens de rit naar huis. Wij hebben het uiteraard over de samenwerking met MC-Systems en de toekomst van dit oer-Nederlandse merk. Vooralsnog is het dealernetwerk beperkt tot Musicom en een tweede dealer in Nijmegen, het is de bedoeling dat er in totaal vier dealers komen.
Vooralsnog is Musicom het aangewezen adres om naar de weergevers van MC-Systems te luisteren. Dat Groningen niet centraal in Nederland ligt is daarbij van totaal ondergeschikt belang. Schelto is een prima gastheer en zorgt dat u de gevreten kilometers al snel vergeet. Onderdompelen in muziek is de beste remedie daarvoor. Duidelijk moge zijn dat Groningen een echte dealer rijker is geworden sinds de komst van Musicom en dat in Groningen nog steeds bijzondere weergevers worden ontworpen en gemaakt. MC-Systems zal zeker de weg naar de consument blijven vinden. Laten we het zo samenvatten: MC-Systems luidsprekers worden gemaakt door muziekliefhebbers, worden verkocht door een muziekliefhebber en zijn bedoeld voor muziekliefhebbers.
Musicom | www.musicom.nl
Orchestral Audio | www.orchestralaudio.nl
MC-Systems | www.mc-systems.com
