We schrijven december 2020 als koers wordt gezet naar de importeur van Amphion luidsprekers om daar ter plaatse de Argon1 te gaan beluisteren. Normaliter doen we dat thuis in de eigen omgeving, maar in de kerstmaand is de woning getransformeerd tot het huis van de kerstman en staat er een boom voor één van de eigen speakers. Het zal u niet onbekend voorkomen. In de luisterruimte van Omera HiFi & Streaming Media is geen spoor van de kerst te vinden en kan ik heerlijk op mijn gemak naar de Amphion Argon1 gaan luisteren. Geen Jingle Bells, wel een selectie van bekende muziek komt langs.

Amphion Argon1

Hoewel het Finse Amphion al sinds 1998 luidsprekers fabriceert, is het in mijn schrijversloopbaan pas de tweede maal dat ik met een product aan de slag ga. Het beoordelen van de niet meer leverbare Amphion Ion vond inmiddels jaren geleden plaats. Vandaag, fris en fruitig, onbekend met wat mij te wachten staat ga ik aan de slag.

De Argon1 is het op één na kleinste model uit de Argon reeks, die verder bestaat uit monitoren, een center en zuil modellen. Amphion maakt onderscheid tussen de serie luidsprekers voor de huiskamer en die voor professionele toepassingen in studio’s. Verschillen tussen thuis en studio zitten voornamelijk in de afwerking en in afstemming, staat in de huiskamer de luidspreker op 3 à 4 meter afstand, in de studio is dat vaak maximaal 2 meter. Amphion claimt zijn luidsprekers zo neutraal mogelijk te maken en de drivers onderling zo af te stemmen dat door fase reinheid een coherent stereobeeld ontstaat in de gehele luisterruimte. De Argon1 bewijst volgens Amphion dat een kleine monitor toch in staat is om een volledig geluidsbeeld neer te zetten, komt men al te kort in de bas vanwege de fysieke beperking dan biedt een subwoofer uitkomst. De Argon1 is geschikt voor stereo, home cinema, kan wat verder weg staan of mag near field gebruikt worden. Je kunt hem zelfs ophangen aan de muur met een speciale beugel.

De Argon1 is een tweeweg systeem met een 25mm titanium dome tweeter in een ondiepe hoorn. De tweeter combineert met een 13,5cm woofer met aluminium conus, waarbij de woofer wordt gesteund door een dunne en lange reflexpoort aan de achterzijde van de Argon1. Het overgangspunt tussen woofer en tweeter is gelegd op 1600Hz. De Argon1 gaat ondanks de bescheiden woofer behoorlijk diep en heeft het -6dB punt op 45Hz liggen. Het bereik naar boven gaat tot 25kHz. Amphion is niet erg scheutig met informatie, zo geven ze wel aan dat het rendement 86dB bedraagt, maar een impedantie wordt daarbij niet aangegeven.

Aanbevolen versterkervermogen ligt tussen de 25 en 150 Watt. De kleine behuizing van 160 x 316 x 265mm (BxHxD) weegt een respectabele 8 kilo. Beschikbare kleuren zijn wit en zwart, voor een meerprijs van € 100,- verkrijgt u een heel strakke afwerking in walnoot fineer. Grappig detail is dat Amphion voor de luidsprekers geen frontdoekjes zet, maar metalen roosters leverbaar in diverse kleuren en op bestelling zelfs in elke RAL kleur gespoten. Reken dan wel op een wat langere levertijd t.o.v. de standaard kleurstellingen. De prijs voor de witte of zwarte Argon1 is, verrassend, slechts € 1.350,- per paar.

Vette versterkers

Omera maakte een opstelling waar menig liefhebber van mooi geluid gelukkig van zal worden en toch heel bescheiden van opzet is, gerekend in hoeveelheid kastjes en kabels. Hart van de eerste opstelling is een Primare i35 Prisma met een uitgangsvermogen van 2 x 150 Watt. De i35 Prisma is gebaseerd op de eigen UFPD 2 techniek voor klasse D versterking. In de Prisma uitvoering is een streamer en DAC aanwezig, zijn er analoge en digitale ingangen beschikbaar. Streamen gaat via Chromecast tot 24 bit bij 192 kHz.

Om de Argon1 aan te sturen volstaan een netsnoer, een ethernetverbinding naar het World Wide Web en twee luidspreker kabels. Ik kan dan alle muziek van Tidal halen die ik zou willen beluisteren, mits Tidal de muziek beschikbaar heeft. Het netsnoer dat in een IsoTek blok is geprikt is een Inakustik Referenz Netzkabel AC-1502, de luidsprekerkabels zijn heel betaalbare Ricable Magnus Speaker en de ethernetkabel is een AudioQuest Cinnamon. Nu hoor ik u denken: er staat een wel erg vette versterker te spelen aan de kleine Amphion Argon1, overdrijven is ook een vak. Ik ben het met de eigenaar van Omera helemaal eens, gebruik een grote versterker aan een kleine luidspreker en het resultaat is vaak verrassend goed. Terwijl het omgekeerde tot teleurstellingen kan leiden. De versterker is het hart van de keten en zeer bepalend, mits de luidspreker zich neutraal gedraagt.

Het bewijs wordt later op de dag geleverd als de Primare wordt omgeruild voor een Electrocompaniet ECI 6DX Mk II versterker. Zelfde mogelijkheden als de Primare, dus ook een streamer en een DAC aan boord, bijna gelijkwaardig vermogen van 2 x 125 Watt, een prijsniveau dat 1,5x boven de Primare ligt. Inwendig voorzien van een Klasse AB gebalanceerde versterker, daarmee is het prijsverschil heel gemakkelijk verklaarbaar. Met deze Electrocompaniet ECI 6DX is het nog meer de vraag of de Argon1 nog wel op zijn plaats is, we gaan gewoon aan de slag en gaan het merken. Een waarschuwing vooraf: een kleine, hoogwaardige luidspreker aan een dikke versterker is meestal wel mijn ding.

De Primare sessie

Eerst beginnen met de Primare en op mijn gemak wennen aan de akoestiek van de ruimte. Speakers een beetje indraaien zodat ze net langs mij heen kijken, stoel naar voren, laptop op schoot, glas water onder handbereik, Agnes Obel als vaste waarde streamen tot alles op zijn plaats valt. Vervolgens naar Lori Liebermann en tracks van haar opname “The girl and the cat”. Bijzondere stem gekoppeld aan akoestische instrumenten en ondersteuning van het Matangi Quartet dat zich normaliter bezighoud met klassieke muziek. Lori heeft veel met Nederland en Nederlandse artiesten, heeft zelfs in haar woonplaats in de USA Nederlandse artiesten in huis genomen om samen te werken aan de carrière van die en gene. Een bijzonder warme en hartelijke vrouw en dat is terug te horen in haar muziek. De opstelling met de Primare geeft een heel groot stereobeeld, zeer ruimtelijk, met een fraaie plaatsing van de instrumenten op diverse plekken. Lori’s stem staat mooi op de juiste hoogte, wordt niet te klein, evenmin te groot in afbeelding.

Het systeem zoals het er staat geeft net niet alle nuances weer haalbaar met deze opname, maar daar is de prijs van de speakers ook naar. De Amphion Argon1 instapper gaat geen geheimen prijsgeven waar de grotere modellen borg voor staan. Muziek loopt soepel door de luisterruimte, heel gemakkelijk, op een behoorlijke afstand gehouden, dat laatste kan ook komen door de voor mij onbekende akoestiek. Er is diepte naar achteren weglopend, muziek komt zeker niet op de luisteraar af. Het geeft een gevoel als dat van in de zaal zitten met de artiest op het podium. Dat geeft net niet de intimiteit die ik graag zou willen, het is misschien wel meer naar de realiteit. De Argon1 speelt een stuk groter dan je van de fysiek van de speaker mag verwachten. Het is en blijft een bescheiden monitor die in veel huiskamers nauwelijks zal opvallen. Voorlopig is het prettig om te luisteren naar de vaak lastige stem van Liebermann in deze heel goede opnames. Muziek hoeft ook helemaal niet hard te staan om toch volledig te zijn van hoog, via midden, tot in het laag.

Met Sade en “Smooth operator” komen de eigenschappen van de Amphion nog meer naar voren. Uitend in het zeer correct en afgebakend plaatsen van stem en instrumenten. Gecombineerd met de snelheid die van zich laat spreken in het slagwerk. Het laag is beheerst, wel degelijk aanwezig, maar drukt niet op de oren en probeert geen valse indruk te wekken. Echt elk instrument krijgt een plekje, een saxofoon op de achtergrond, gitaar, zwevende elektronisch opgewekte tonen, alle andere blazers. Niet op een vervelende manier, ik dein heerlijk mee op de muziek. Ook mag je de weergave niet als kaal bestempelen, al heb ik wel de indruk dat de versterkerkeuze een rol speelt om zeker geen warmte toe te voegen. Een versterkermodel dat minder exact afbeeldt kan een voordeel zijn voor wat meer verbondenheid tussen de musici onderling. “Hang on to your love” is niet anders, volledige controle over de luidspreker is hier aan de orde. Een formidabel neergezet stereobeeld, transparant, breed en diep, veel hoogte in de afbeelding. Dat stereobeeld is zeker een vet pluspunt voor de luisteraar die graag geboeid luistert naar wat er per instrument aan noten wordt gespeeld.

Top 2000

In de tijd dat de Top 2000 de radio beheerst mag een track als “Stairway to heaven” van Led Zeppelin niet ontbreken. In een remasterd versie op Tidal te vinden, een origineel is niet aanwezig en dat maakt beoordelen niet gemakkelijker, dus meer letten op hoe en of de muziek je pakt, of koud laat want dat kan ook het geval zijn, dan luisteren naar audiofiele kwaliteiten. Verstaanbaarheid is optimaal met de Amphion, de beleving komt er achteraan als ik de gitaren hoor spelen. Bekkens knallen na een poosje naar voren, het is opnieuw het slagwerk dat zo prachtig transparant is. Hoewel de transparantie ietsje afdoet aan de sfeer waarvoor ik ook wel graag een muurtje van geluid mag beleven. Tegelijk zijn instrumenten zeker niet klein. Ik bedenk mij dat de luisterafstand van 4 meter met speakers die 2 meter uit elkaar staan ook debet is aan het licht afstandelijke karakter. Inherent aan de luisterruimte waarin ik mij bevind. Ondertussen gaat dit prachtige nummer naar het einde en realiseer ik mij dat er tot nu toe geen moment is gepasseerd waarin ik mij niet senang voelde. De combinatie speelt prettig, natuurlijk en vriendelijk terwijl er zoveel details worden vrijgegeven.

Marietta Petkova laat ik van “Four Keyboard Sonates” werken spelen van J.A. Steffan om de weergave van solo piano te kunnen beoordelen. Het verbaast mij niet dat ik veel hoor van de vleugel zelf, het klavier, de hamers op de snaren, tegelijk minder meekrijg van de romp en/of het lang uitsterven van tonen. Daar is meer energie voor nodig in de lage tonen dan een monitor van dit formaat kan leveren of wellicht een andere versterker. Het pianospel is snel en virtuoos, dat verbergt de Amphion niet, ik zoek alleen naar meer grootsheid van het instrument zelf. Noot voor noot is wel heel fijn te volgen, daar is de transparantie gecombineerd met het lichte karakter een groot voordeel. Is het dan kaal wat ik beluister? Nee, zeker niet, het is sprankelend, soepel en zuiver, maar terughoudend in de lage regionen.

Ter controle speel ik van Martha Argerich “Le piano roi”, een opname met groot orkest en dan blijkt er al vanaf het begin wel degelijk laag te zitten in de Amphion Argon1 als het orkest voluit speelt. Het grote beeld is boeiend en overal voor mij in de luisterruimte gebeurt wel iets, vooruitlopend op de klanken van de solo piano van deze bijzondere pianiste. Weer is de scheiding tussen instrumenten verantwoordelijk voor de detaillering en het uiteenrafelen van het spel van de diverse leden van het orkest.

Zet Janine Jansen samen op het podium met het Royal Philharmonic Orchestra en je wereld verandert in muziekbeleving zonder weerga. Tchaikovsky, Saint-Saëns en anderen, het lijkt of zij hun werken schreven voor Janine. Gaaf hoe haar viool zich los weet te maken van het orkest om tegelijk daarmee een eenheid te vormen. Van zacht en teder, tot vol en vurig, de sublieme schoonheid van haar spel laat zich neerzetten door de Argon1, waarbij het geweld van het orkest haar aanvult en aanvoelt. Terwijl de monitor helder speelt is er nergens een spoor van onnatuurlijke scherpte aan de muziek te vinden. Violen zijn duidelijk gedefinieerd maar weigeren over de schreef te gaan door te veranderen in gejank. Het is juist boeiend wat er voor mij aan de hand is, de zuiverheid en het onderscheiden van instrumenten maakt dat ik steeds intenser geconcentreerd de muziek in mij wil opnemen. Niet stoppen met luisteren, niet op zoek naar iets anders, meer van hetzelfde graag!

Electrocompaniet sessies

Het is een grote overgang van de Primare naar een Electrocompaniet ECI 6DX als “Liberty” van Anette Askvik speelt. Waar de Primare de zaken uit elkaar trok, maakt de Electrocompaniet er een stereobeeld van dat van links naar rechts gevuld is. Binnen de opstelling van de twee luidsprekers gehouden, met een mindere hoogte afbeelding, dichter naar de luisteraar toe gebracht. Met aanzienlijk zwaarder aangezette lage tonen waardoor meer warmte ontstaat. Opnieuw een klasse versterker die de Argon1 omhoog stuwt in prestatie en presentatie. Tweede stemmen zijn ver van elkaar gescheiden, waar andere luidsprekers en versterkers ze vaak dicht bij elkaar houden, of waar systemen met een gebrek aan transparantie de stemmen tot één laten vloeien. De sax op Liberty is groot, levensgroot zoals een sax kan zijn, zeker met de echo die in de opname is toegevoegd. Het maakt het luisteren tot een klein feestje met verbazend grote weergave voor een systeem van deze afmetingen.

Voor mij geen “Rainy night in Georgia”, voor Boz Scaggs wel. Zijn warme stem op het album “Memphis” rolt mij tegemoet, vervuld van emotie en gevoel. Gelardeerd met een lekkere vette bas, gitaar waar de vingers over de snaren glijden. Het is het soort stem waarmee de kou van de winter verdwijnt, een stem die vraagt om een glas whisky of cognac om vervolgens weg te zakken in de bank en Boz gewoon door te laten spelen. Prachtig hoe de Argon1 de verschillen tussen versterkers bloot weet te leggen en zich vormt naar zijn bron. Vaak is dat andersom en bepaalt het karakter van een luidspreker de klank van de set. Voor een liefhebber van versterkers, liefst groot en zwaar, is dat heerlijk. Dan kun je volstaan met niet al te grote monitoren en toch een volle beleving halen. Met de Electrocompaniet ga ik geen dingen missen ten opzichte van de Primare, het is wel heel anders luisteren. Waar het uiteen halen van zang en instrumenten het hoogste goed was, is nu een vol beeld aan de beurt waarin zang en instrumenten niet langer scherp staan afgetekend maar samenvloeien. Het is echt een groot compliment aan Amphion hoe letterlijk karakterloos de speakers zelf zijn. Je luistert er dwars doorheen naar de bron, naar de versterker, de DAC en de streamer. Zaken waarmee te tunen is naar de eigen voorkeur en inzicht.

Leven en zwijmelen

“Living” van Jan Gunnar Hoff is weer even een solo piano werk. In hoeverre gaat de romp meespelen op de Electrocompaniet? Dan blijkt dat de kleine Amphion inderdaad zijn Achilles hiel heeft in de lage tonen. Niet dat het erg is, laag is aan te vullen door de luidspreker dichter naar de wand te zetten, richting een hoek, aan te vullen met een muzikale subwoofer. Mogelijkheden genoeg en veel liever in huis dan een systeem dat zelf te zwaar is in het laag. Want de Amphion geeft niet de indruk niet diep te willen gaan, de beperking (voor zover je dat zo mag noemen) zit in de hoeveelheid energie. Waarbij de luisterruimte voor mij ook nog steeds een onbekende factor blijft. Terug naar de vleugel, energie genoeg, helderheid in de hoge noten, groot en imposant neergezet. Levendig en soepel in de oren. Op momenten haast ijl en naar achteren, dan weer voluit op de voorgrond. De muziek komt volledig tot leven op deze fraaie monitoren. En dan, dan sterft de laatste noot uit, lang, heel lang en veel langer dan op de Primare realiseerbaar was.

Zwijmelmuziek van Stacey Kent en haar “Dreamsville” wil ik niet laten ontbreken op dit systeem. Haar geschoolde stem in combinatie met bandleden waar zij op kan vertrouwen zorgen voor de juiste sfeer, rust in drukke tijden, oren stelend met gitaar, bas, slagwerk, piano. Teksten uitstekend verstaanbaar, bas strak en de vingers lopend over de snaren, piano vol en rijk aan klank. Muziek voor de late avond, zachtjes spelend, op weg naar het eigen droomland. Zonde eigenlijk, laat het los op een Amphion Argon1 en het blijft de aandacht trekken, door de verstaanbaarheid, de details, de complete weergave, zelfs door de tonale balans die gewoon klopt. Naarmate de Electrocompaniet verder op temperatuur komt en langer speelt gaat het systeem steeds meer het verstand naar achter drukken om de emotie en beleving naar voren te halen. Het is ogen sluiten, genieten en wegzakken op de zoete tonen van Kent. Indringender dan op menig andere luidspreker in deze prijsklasse het geval is, daarop kan het spel al snel verzanden in een slaapmuts.

Standvastig

Ik ben nog eens terug gaan lezen wat ik jaren geleden schreef over Amphion Ion en zie terug dat de filosofie niet anders is, de indruk niet anders is dan destijds met een nog kleiner systeem. Ik hou daarvan als een fabrikant een weg heeft gekozen en vasthoudt aan zijn principes. Laat ik proberen samen te vatten wat de Amphion Argon1 heeft gebracht. Ten eerste is dat transparantie, de Argon1 is zelf zo neutraal als mogelijk gehouden om weer te geven wat de bron en de versterker hem aanbieden. Het is een kameleon, kleurend naar de omgeving en niet uit zichzelf. Dat karakter maakt de Argon1 afhankelijk van de keuze voor een fijne versterker, zal de luisteraar daarna belonen door ook te laten horen wat de versterker meebrengt. Van een sluier kun je bij de Argon1 niet spreken. Volgende positieve punt is het riante stereobeeld dat een Argon1 neer weet te zetten. Groot, los, diep, breed, op een Primare versterker uiteen getrokken, op de onderhavige Electrocompaniet vloeiend tot één groot geheel. Dat in beide gevallen niet het onderste uit de kan wordt gehaald in detaillering is inherent aan de zeer gunstige prijs voor deze fraai afgewerkte monitor.

De Argon1 is snel, pittig, karakterloos in positieve zin en kennelijk gemakkelijk aan te sturen. Hij klinkt niet klein, kent wel zijn beperking in de lage tonen door het fysieke formaat. Echter, die beperking is om te buigen tot een voordeel, de Argon1 mag dicht bij een muur staan en zelfs worden opgehangen aan een speciaal daarvoor kantelbare beugel. Dat de tweeter vroeg inzet en vanwege de “hoorn” een gebundeld afstraalgedrag vertoont is fijn, muziek komt op je af, vertroebelt minder dan indien breed afstralend. Dat maakt de Argon1 lekker direct zodat hij de luisteraar betrekt in de muziek. Niet vermoeiend, niet scherp of onprettig op de lange duur, juist het tegenovergestelde, blijven boeien en de aandacht vasthouden. Misschien maar beter dat de Amphion Argon1 niet thuis kwam te staan, het is een model dat je gewoon wilt hebben, voeden met muziek en houden.

Amphion Argon1
in wit of zwart: € 1.350,- per paar
in walnoot fineer: € 1.450,- per paar
www.omera.nl