Cyriel Hoenen is lid van een Nederlandse audioclub, maakte een jaar of vier geleden van tweedehands jaren 70 Reference modellen van een Britse fabrikant eigenhandig een 3-wegspeaker, en sloeg daarmee een nieuwe weg in voor zijn hobby. Een weg die aardig wat lezers zullen herkennen: zelfbouw. Het merk Chiropter was geboren, en kent inmiddels bijna tien verschillende uitvoeringen. We gingen met Cyriel in gesprek voor een aflevering in de rubriek zelfbouw.

"Het begon inderdaad allemaal een jaar of vier geleden, toen ik die References voor een leuk prijsje kon kopen. Daar had ik al ruim 20 jaar een set van op zolder staan, en die hoor ik nog steeds erg graag. Wat me bij deze jaren 70-modellen wel opviel, nadat ik ze nog eens uitvoerig had beluisterd, is dat er hier en daar toch nog wat verbeteringen te behalen waren. Ik was inmiddels al enkele jaren lid van de audioclub, met al wat meer luisterervaring, waardoor ik al wat ideeën had over hoe een en ander beter kon."

"Van de standaarduitvoering maakte ik vervolgens zelf een 3-wegmodel. Ik plaatste de passieve woofer aan de achterzijde, en de tweeter bovenop met een reflectiekegel erboven, zodat de hoge tonen mooi rond konden stralen. Aan de kast werd veel aandacht besteed, waardoor er, naast heldere middentonen en sprankelend hoog, ook een mooi strak laag gerealiseerd werd."

Niet veel later bezocht Cyriel de High End in München, in een tijd dat dat nog gewoon kon. "Daar hoorde ik een aantal mooie luidsprekerconcepten, maar tot mijn verbazing ook veel sets die erg tegenvielen. Vervolgens kreeg ik ook daar het idee: misschien kan ik dat zelf beter!"

De volgende stap

De volgende stap in de zelfbouwondernemingen van Cyriel bestond daarom, na de herzieningen aan een bestaand model, uit het volledig zelf vervaardigen van een luidspreker. "Ik ben begonnen met een slanke vloerstaander als FAST systeem (Fullrange and Subwoofer Technology, red.) met een 4 inch breedband speaker die ondersteund werd door een 7 inch woofer. Later plaatste ik hier een AMT (Air Motion Transformer, red.) tweeter bij. Vervolgens heb ik met deze speaker, in combinatie met de TrueBlue-Box versterker, een demonstratie gegeven bij de audioclub, waar ik de bevestiging kreeg dat ik best een aardige speaker had gebouwd. Ook kreeg ik de gelegenheid om wat advies in te winnen van een Nederlandse speakerfabrikant."

"Vanaf dat moment ben ik steeds meer gaan experimenteren. Drivers waar ik dacht een mooi geluid uit te horen bestelde ik, ging ze testen en selecteerde ze op basis van hun eigenschappen en ging ze met elkaar matchen. Waar ze uiteindelijk elkaar omarmden werd steeds het uitgangspunt voor het scheidingsfilter. Ook dacht ik al na over de kastconstructie waarin ze het beste tot hun recht moesten gaan komen."

Chiropter luidsprekers

"Op deze manier heb ik diverse projectjes uitgewerkt, zoals compacte monitors, open baffle voor het midrange bereik, fullrange open baffle, half open baffle door middel van poorten aan de zijkant, poorten aan de achterkant, rondstralers, woofers naar boven gericht, woofers aan de voorkant laag boven de vloer, semi transmissielijn, inwendige diffusors, noem maar op. Telkens weer benieuwd naar wat de muziek er uiteindelijk mee deed en steeds verrast worden door het mooie eindresultaat."

Uiteindelijk kwam natuurlijk het moment om er ook een merkje op te plakken, want het mocht intussen wel een naam hebben. "Onder de collega’s van de audioclub was het ook niet handig als ze betiteld werden als ‘de grote speakers van Cyriel, ‘de kleine speakers van Cyriel’, ‘de nieuwe speakers van Cyriel’, et cetera. Bovendien had ik niet graag dat er anderen met mijn concepten aan de haal gingen of dat ze later ergens belanden en niemand weet wat het voor speakers zijn. Maar vooral zag het er wat professioneler uit als ze bij mij in de kamer stonden, naast alle andere apparatuur waar je wel gewoon een merkje op vindt. Het maakte het helemaal af, als een handtekening op een schilderij."

Bat Speaker

"Ik bedacht de naam ‘Chiropter’ wat de benaming is voor een vleermuis. Dit heb ik gekozen vanwege hun echografische oriëntatie in de ruimte. Bij een speaker treedt een vergelijkbaar principe op: de weergave van de speaker doet iets in de ruimte waarin de luisteraar zich bevindt en moet diegene overtuigen van een natuurgetrouw beeld wat, ook qua tijd- en ruimteinformatie, klopt."

"Mijn basisprincipe is dat ik werk vanuit een idee dat ik in mijn hoofd heb, dat volgens mij een bepaald resultaat moet hebben. Een graadmeter is hierbij hetgeen wat ik hoor. Als ik mij honderd procent aangetrokken voel tot het geluid dat ik hoor, dan is de speaker klaar. Technisch meten doe ik maar minimaal, maar meten met mijn gehoor doe ik continu. Getalletjes zijn niet bepalend voor mijn hobby, ervaren van emoties tijdens het luisteren wel.

"Om af en toe ook wat ruimte te maken voor nieuwe projecten heb ik met een paar creaties ook andere audioliefhebbers een plezier kunnen doen. Het leuke hiervan is dat je samen luistert, de speakers in combinatie met andere systemen hoort, in andere ruimtes, met andere muziek." Toch ook een mooi onderdeel van de hobby.

"Onlangs heb ik een heel compacte speaker gebouwd van slechts 11x17x14,5 cm waar, met een beetje ondersteuning van een subwoofer, een verrassend goed geluid uit komt.

"Waar ik me nu op aan het richten ben is een fullrange open baffle speaker, met een baffle die uit een speciaal hout is vervaardigd, professioneel wordt afgewerkt door een houtbewerker en uiteraard gevuld gaat worden met alleen maar mooie drivers." 

"Ik probeer luisteraars die bij mij te gast zijn zoveel mogelijk te adviseren, na te gaan waar de voorkeur ligt in hetgeen ze horen en waar een set aan moet voldoen. Zo heb ik ook bereikt dat minder geoefende luisteraars details waarnemen in het geluidsbeeld, die ze eerder nog niet zo beleefd hadden. Of dat een violiste kippenvel kreeg bij het horen bij de hoogste vioolklank die levensecht uit de speakers kwam."

Kroon op de hobby

"Dat zal ook voorlopig nog de insteek blijven, dat het een audiofiele hobby is. Wellicht wordt het ooit een commercieel iets, maar dat durf ik nu nog niet te zeggen, net zoals ik vier jaar geleden ook zeker niet had verwacht dat het zich nu zo ontwikkeld heeft."

"Kroontje op mijn werk was toen een speakerset van mij werd ingezet voor de backing tracks voor een optreden van celliste Maya Fridman op de audioclub. Ik zat toen vooraan en kon toen genieten van een geweldige driehoekscompositie op gebied van audio. Live muziek van niveau beleven, in combinatie met een door jou zelf gebouwde set speakers is zoiets aparts… Puurder kan het haast niet!"

Meer informatie over de diverse modellen is terug te vinden op de website, www.chiropteraudio.nl.