De H390 is niet het ultieme geïntegreerde vlaggenschip van Hegel, want die rol is weggelegd voor de H590-überversterker. Maar dit knappe toestel brengt wel héél veel van de prestaties van het topmodel naar een bereikbaarder prijspunt.
Hegel H390
Na eerder de monumentale H590 uit te brengen, zorgt Hegel nu met een H390 voor een bereikbaarder kleiner model. Nu ja, ‘kleiner’ is bij deze heel relatief, want het gaat hier nog altijd om een bijzonder krachtige en competente geïntegreerde klasse AB-versterker in de premiumklasse. Met zijn output van 2 x 250 Watt heeft de H390 de spierballen om nagenoeg alle speakers aan te sturen. In feite is de nieuwe Hegel zo krachtig dat je hem gerust als een ‘baby H590' kunt omschrijven, al vinden we dat een beetje respectloos voor de H390. Je krijgt verdomd veel van de H590 voor een prijs die veertig procent lager ligt. Als de H590 de president is, dan is de H390 toch wel de tweede in lijn.
De H390 is bovendien de opvolger van de zeer gewaardeerde H360, die bij Hegel lang het (geïntegreerde) topmodel was. Eerder verscheen ook de slanke H190, die deels dezelfde hardware bevat als de H390 en ook de nieuwe SoundEngine 2 aan boord heeft. De H390 parkeert zich dus tussen twee uitstekende geïntegreerde versterkers in (de H590 en H190), wat de vraag ontlokt: kan Hegel voor drie succesnummers op een rij gaan?
Nieuw platform
De H390 is, net als de H590, gebouwd op een nieuw hardwareplatform van Hegel. Drie belangrijke vernieuwingen maken dit een grote stap voor het Noorse bedrijf: SoundEngine 2, een nieuw DAC-gedeelte en een streamingluik dat vlot updatebaar is met nieuwe functies. Voor muziekliefhebbers in dit segment komt er al meteen een zeer belangrijke upgrade aan: Roon-compatibiliteit. De H390 zal hierdoor in Roon automatisch verschijnen als eindpunt zodat je via het RAAT-protocol in hoge kwaliteit kunt streamen. Als jarenlange gebruikers van Roon kunnen we getuigen dat Roon inderdaad heel stabiel en kwaliteitsvol streamt – en dan zwijgen we nog over de vele voordelen qua gebruiksgemak. Roon is zonder twijfel op dit moment de beste én leukste manier om door een muziekcollectie te neuzen.
De update voor Roon is er echter nog niet, al zegt Hegel dat gebruikers die in de loop van de herfst kunnen verwachten. Tot die tijd zijn er de andere streamingopties: DLNA/UPnP, AirPlay en Spotify Connect. Roon-fans en gebruikers van andere applicaties opteren best voor een USB-verbinding van de computer naar de USB B-poort achteraan de H390. Je spreekt dan rechtstreeks de DAC in de H390 aan. Over het DA-convertergedeelte in de nieuwe Hegel: het is grotendeels identiek aan de DAC bij de H590, maar bij die kolos is de dac volledig afgeschermd in een eigen compartiment om interferentie nog beter te weren.
Ook loopt de afhandeling van S/PDIF-inputs iets anders bij de H390 om MQA-compatibiliteit te verzekeren, maar volgens Hegel is het verschil niet te horen. Wél kunnen we getuigen na een vergelijking tussen de twee versterkers dat de H590 en H390 niet identiek zijn qua klankkwaliteit. Daarover lees je binnenkort meer in ons verslag van een bezoek aan Hegel in Oslo.
Qua aansluitingen heeft de H390 in elk geval meer dan voldoende aan boord. Hegel heeft duidelijk een voorkeur voor het digitaal aansluiten van bronnen, getuige de drie optische ingangen, de enkele coaxiale en BNC-aansluitingen en de USB klasse B-poort. Ongewoon is dat op al deze ingangen een MQA-stream kan verwerkt worden, als je dat belangrijk vindt (vaak is MQA enkel mogelijk via USB). Heb je een bron die je per se analoog wil aansluiten, dan kan dat via XLR of de twee analoge cinch-paren. Ten slotte kan de H390 ook als pre-amp ingezet worden, via een digitale uitgang (ongewoon!) of analoge pre-outs (vast of variabel niveau).
Een turbo voor de motor
Het grote geheim van Hegel is de SoundEngine 2, de opvolger van – je had het vast al geraden, toch? – de eerste SoundEngine. Dit onderdeel is uniek voor Hegel en is gebaseerd op het onderzoek dat oprichter Bent Holter al tijdens zijn ingenieursstudies begon. Wat het in essentie doet is de vervorming wegnemen die altijd optreedt tijdens het versterken van een audiosignaal. Hoe ‘puur’ het signaal ook mag zijn dat een bron aanlevert, het doorlopen van de verschillende stappen binnen een versterker zal altijd iets toevoegen. Zelfs bij een zeer high-endversterker gebeurt dat, als een gevolg van de eigenschappen van de onderdelen binnen het toestel. In theorie zou deze vervorming niet voorkomen bij volmaakte componenten, maar die perfectie bestaat helaas enkel op papier.
Het probleem van de toegevoegde vervorming is versterkerontwerpers niet onbekend. Om het tegen te gaan voorzien ze vaak circuits die de geproduceerde vervorming uit het versterkte signaal proberen te halen. Zo wordt het signaal weer ‘zuiver’. Dat kan op verschillende manieren – en SoundEngine 2 is Hegels antwoord op het fenomeen. In ons verslag van een bezoek aan Hegel in Oslo lees je er binnenkort meer over, maar de essentie is dat SoundEngine 2 niet de veelgebruikte feedback-loop toepast, maar een feedforward-aanpak. Vervorming wordt in beide gevallen uit het signaal gehaald, maar SoundEngine 2 doet dit op zo’n manier dat er geen problemen (blurring of het vervagen van het signaal) in het tijdsdomein ontstaan. Het eindresultaat is een geluidssignaal dat na de versterking zijn zuiverheid en timing behoudt.
Een ander belangrijke eigenschap van een Hegel-versterker is de enorme demping. Bij een klassiek toestel stuurt een versterker een speaker aan, maar reageert het eveneens op de veranderende belasting van die luidspreker. Die terugvloeiende stroom kan op zijn beurt weer een impact hebben op wat de versterker uitstuurt, wat zich uit in een wolligere, slomere klank. De hoge damping factor van 4.000 van de H390 (hetzelfde als de H360) betekent dat de speaker niet natrilt – en dat levert een strakke, nauwkeurige weergave op.
Ingetogen design
Een H390 visueel onderscheiden van een andere Hegel is, zoals altijd, best uitdagend. Het Noorse merk hanteert een minimalistische designtaal die het bovendien consequent toepast op alle toestellen. Met andere woorden, dit is geen versterker met allerlei franjes en blikvangers, maar een strak vormgegeven machine. En zo zijn alle Hegels. Dat wil trouwens niet zeggen dat er iets schort aan het ingetogen uiterlijk van de H390. De afwerking en bouwkwaliteit is helemaal op het niveau van het prijskaartje.
Wie dol is op grote VU-meters en gloeiende lampen blijft natuurlijk op zijn honger zitten – maar dat groepje audiofielen komt toch bij een merk als McIntosh of Accuphase terecht. Het design van de H390 zegt eerder: “Het gaat om de muziek, niet de looks”, en dat is een boodschap die ook velen kan aanspreken.
De H390 ziet er premium uit, en de strakke lijnen en de matte poederlak passen volgens ons perfect in een modern interieur. Een geïntegreerde versterker als de H390 eindigt in onze ogen in de meeste gevallen alleen op een meubel, en dan is dat minimalisme echt perfect. Je kunt uiteraard externe bronnen aansluiten, maar eigenlijk is deze Hegel gewoon een alles-in-één-systeem die niets anders nodig heeft. Dat zal nog meer het geval zijn als het Roon Ready wordt.
In tegenstelling tot sommige andere geïntegreerde versterkers met netwerkmogelijkheden heeft de Hegel H390 geen eigen app. De Noorse fabrikant investeert daar liever niet in, vanuit het idee dat audiobedrijven vaak falen als ze zich aan software wagen. Wel kun je het apparaat qua streaming en volumeniveau bedienen via DLNA-speler-apps zoals Glider (iOS) of BubbleUPnP (Android), via AirPlay, en natuurlijk vanuit de Spotify-app. Gebruik je een van die opties, dan zal de H390 automatisch overschakelen naar de Network-ingang en kun je het volume regelen met de volumeknopjes van je mobiele toestel.
Hegel levert een hele fraaie remote mee. Het woord ‘solide’ is hier volledig op zijn plaats, want het heftige ding lijkt opgetrokken uit één stuk metaal. De remote ligt heel goed in de hand. Al zal je de eerste keer dat je hem vastneemt verrast zijn door het gewicht. Niet laten vallen op een glazen salontafel, is ons advies! Ook onverwacht is de gevoeligheid van de knopjes. Het lijken dopjes die je hard moet indrukken, maar een lichte aanraking volstaat.
Luisteren is hemels
Een interessant experiment is de high-end Hegel-versterker huwen met de veel goedkopere R3-standmountspeakers van KEF. De keuze voor KEF is natuurlijk niet toevallig: Hegel wordt in Nederland verdeeld door GP Acoustics/KEF, wat betekent dat je op shows wel vaker deze twee merken gecombineerd zal zien. Maar het is vooral ook boeiend om technisch zeer sterke speakers – want dat zijn de luidsprekers uit de R-reeks echt wel – te horen op een behoorlijk volmaakte versterker zoals de Hegel. Qua aansturing vormen de R3’s (8 Ohm, gevoeligheid van 87 dB) in elk geval helemaal geen uitdaging voor de machtige H390. We zijn vooral benieuwd wat het huwelijk tussen de controle van de Hegel-versterker en het natuurlijke geluid van de KEF’s oplevert. Voor dit deel van de test gebruiken we een Oppo UDP-203 als Roon Ready-eindpunt, via optische kabel verbonden met de Hegel. Voor de volledigheid vermelden we dat de Hegel gevoed wordt vanuit een Isotek Smart Power Delta, al willen we op dit punt nog geen uitspraak doen over de meerwaarde van de slimme filter/schakeldoos.
Bij het beluisteren van Lorde’s ‘Melodrama’ worden we meteen getroffen door de uitstekende timing en strakke weergave van de KEF/Hegel-combinatie, wat zelfs een meer commerciële (maar wel prima) productie zoals deze echt beter laat klinken. De timing voelt heel correct aan. ‘Rayuela’ van Gotan Project in de Daniel Haaksman-remix of ‘Tron Legacy (End Titles)’ van Daft Punk dreunen perfect in het gelid. Bij een complexer album – ‘The Age of Immunology’ van Vanishing Twin – zorgt de zuivere aanpak van de H390 ervoor dat de verschillende melodieën en ritmes die op deze gelaagde jazztracks door elkaar gewoven zijn heel karaktervol en onderscheiden gepresenteerd wordt.
De KEF-speakers zijn weinig gekleurd en snel, en dat past perfect. Wel kan dit album nog wat grootser neergezet worden; helaas zijn de kolossale maar spectaculaire R11-speakers weer terug naar KEF vertrokken vooraleer de H390 bij ons arriveerde. We vermoeden dat de combinatie bijzonder geslaagd zou zijn geweest.
We bergen na een aantal luisteruren de KEF R3’s op en plaatsen de Sopra N°2’s van Focal opnieuw op hun vaste positie, altijd een klusje met 45-kg wegende luidsprekers. Als het gaat om het geluidskarakter spreek je uiteraard van een enorme ommezwaai. KEF en Focal staan mijlenver uit elkaar. Niet dat dit per se een probleem is voor de Hegel-versterker. Een positief punt vinden we onder meer dat de H390 een stuk controle en demping biedt dat de Sopra’s wel waarderen. Hierdoor hoorden we een van de mooiste weergaves ooit van ‘Nascene’ uit ‘Journey’, een fascinerend werk van bejubeld gamecomponist Austin Wintory dat voor de gelijknamige PlayStation-klassieker werd geschreven. Ook met veel impact afgeleverd: de lage drumbeat op de snelle, poppy ‘The One’ van Marika Hackman (cd-kwaliteit via Qobuz), en de kurkdroge beats op ‘Paranoid’ van Jay-Jay Johanson. Het is heel zuiver wat de H390 aanlevert; als het anders zou zijn, zou je dat meteen merken op de beryllium-tweeter van de Focal, en al helemaal bij de verleidelijke altsaxofoon van Loud Donaldson op ‘Alligator Bogaloo’ (FLAC, 192 kHz/24-bit) of de felle trompet van Miles Davis op ‘In Person Friday and Saturday Nights at the Blackhawk’ (FLAC, 44,1 kHz/16-bit). Nergens is het te hard of is er iets van vervorming merkbaar. Kleuring is niet echt een ding van Hegel-versterkers – en dat is zeker iets dat liefhebbers van een natuurlijke, eerlijke weergave op prijs zullen stellen.
Conclusie
De H390 is een immense krachtbron voor zelfs de uitdagendste speakers. Maar het gaat hier niet om rauwe, wild-om-zich-heen-slaande kracht. De echte sterkte van deze Hegel is zijn heldere weergave, aangevuld met een immense controle en timing. Combineren met de juiste speakers is een ding, maar als er iets niet klopt dan ligt het wellicht eerder aan de luidsprekers dan aan deze versterker. Het nieuwe DAC-gedeelte van de H390 levert een significante verbetering op ten opzichte van voorheen en het streaminggedeelte stukken handigere. We kunnen niet wachten op Roon, want dan is het plaatje helemaal compleet. Een aanrader.
Hegel H390
5.999 euro | www.hegel.no
Beoordeling 5 op 5
