KEF introduceerde onlangs de nieuwe 2018 versie van de R-Series. Niet alleen een cosmetische update, maar technisch gezien een compleet redesign. De review van de R11 vind je hier, de R5 staat nu in de luisterruimte. Kan een relatief betaalbare luidspreker uitgroeien boven het niveau van aan de consument aangepaste sounds?
KEF R5
De KEF R5 is de kleinste vloerstander uit de R-Series. De hoogte is 107cm. Voor het midden en hoog past KEF de bekende Uni-Q array toe. Deze simuleert een pointsource en realiseert, aldus KEF, een erg realistische en natuurlijke weergave. De Uni-Q driver is trouwens van de nieuwste 12e generatie. Ook het Japanse merk TAD maakt gebruik van zo'n array, maar noemt dat CST-driver.
De Uni-Q driver in de R5 wordt vergezeld door een tweetal 5.25inch aluminium laagunits. Feitelijk is het dus een d'Appolito-opstelling. Het systeem heeft een tweetal poorten. Dat brengt het frequentiebereik tussen de 58Hz en 28kHz binnen de -3dB punten. De Uni-Q driver reikt in principe tot 50kHz, maar de akoestische output is in deze regio rond de -6dB. Voor het laag geeft dat met 38Hz bij -6dB een bruikbaar laaggebied. Het rendement bedraagt 87dB. Dat maakt deze R5 geschikt voor buizenversterkers met een wat lager vermogen. De impedantie is 8Ohm, uiteraard gemiddeld. De laagste waarde ligt op 3.2 Ohm. De R5 is, technisch gesproken, dus met vrijwel elke versterker aan te sturen. De R5 heeft bi-wire/bi-amping terminals. Normaal gesproken wordt er een brug gebruikt als de luidsprekers single-wired/single-amp aangestuurd worden.
KEF heeft de brug vervangen door een schakelaar. In principe een handige oplossing, want bruggen raken doorgaans zoek. De terminals zijn geschikt voor spades, bare wire en bananen. De R5 staat op uitstekende voetjes. Die dienen door de klant onder de luidsprekers te worden geschroefd en zijn voorzien van verstelbare spikes. De R5 is leverbaar in white gloss, black gloss en walnut. Met name de, hier aanwezige, white gloss versie is zeer chique om te zien. Dat komt omdat de aluminium gekleurde drivers passen bij de kleur van de behuizing. De zwarte uitvoering heeft ook drivers in een bijpassende donkere kleur. Wie dat allemaal niet wil zien kan de bijgeleverde schermpjes monteren, die een magnetische mount hebben.
De handleiding geeft suggesties voor de plaatsing. In principe hoort deze KEF en elke andere luidspreker volledig vrij te staan. Dat geeft dan de fraaie stage en ruimtelijkheid waar veel luidsprekers toe in staat zijn. Wie luidsprekers noodzakelijkerwijs dichter bij de achterwand moet plaatsen zal dat merken aan een toename van het laag en een verlies aan ruimtelijke weergave. KEF levert schuimrubber pads om in de bass-reflex poorten te plaatsen. Daarmee neemt de energie in het laag af bij een plaatsing dichter bij muren. Het frequentiespectrum is dan weer in balans. Soms kunnen de pads ook gebruikt worden als de luidsprekers vrij geplaatst worden. Dat is zinvol als de akoestiek van de ruimte dermate slecht is dat een luidspreker gaat dreunen en een walm van ongecontroleerde laagenergie de ruimte instuurt.
Wie de R5 gaat gebruiken in een gecombineerd systeem voor stereo en homecinema/multichannel toepassingen vindt in de R-Series bijpassende mini-monitoren en een center. De R-Series komt ook nog met een tweetal grotere vloerstaanders. Die bieden een uitbreiding van het frequentiebereik naar het laag en vanzelfsprekend een hogere akoestische output. Wie echt serieus multichannel audio wil draaien en/of hometheater zou kunnen overwegen om een vijftal R5's aan te schaffen. Een set met identieke luidsprekers biedt natuurlijk de meest ideale configuratie.
Luisteren
De afgeleverde set was splinternieuw en nog niet uit de verpakking geweest. De dozen waarin deze luidsprekers arriveren zijn voorzien van een reeks aanwijzingen die het mogelijk maken om de weergevers op een slimme manier uit te pakken en te plaatsen. Nieuwe luidsprekers hebben even tijd nodig om 'in te spelen', net zoals andere mechaniek zoals phono cartridges. De KEF R5's hebben daarom enkele nachtjes staan te spelen om los te komen.
Vervolgens zijn ze geplaatst, gematched en getuned volgens de in de luisterruimte gangbare procedure's en metingen. Er is geluisterd naar cd's, hi-res bestanden, vinyl en tape. De tapes werden gedecodeerd door de 19-inch mainframe Dolby Spectral Recording processor. Het betreft dan tapes die in de zeventiger jaren volgens deze standaard werden opgenomen. Indertijd werd daar direct een grammofoonplaat van gemaakt.
Het is direct duidelijk dat de R5 niet is ontworpen vanuit effectbejag, de 'boom & sizzle philosophy;, of de wens om duidelijk op te vallen in de 'wall of terror' (luidsprekermuur met schakelkastje). De R5 kent intrinsieke waarden, is neutraal, heeft een zo lineair mogelijk frequentiebereik en een minimale kastkleuring. Het is zeker niet de luidspreker met tailblazing laag en dus geschikt om langdurig excessieve laagenergie de dansvloer op te pompen. Bij de juiste opstelling klinkt het laag in balans met de rest van het spectrum, relatief snel en gedefinieerd. Het heeft niet de elementaire power om het meubilair te verplaatsen, maar vrijwel alle frequenties zijn waarneembaar. Dat is subliem voor degenen die ook klassiek, dance music en synth-rock draaien. Overigens kan de R5 best flink uithalen met moderne muziek. Draai bijvoorbeeld Sia's Cheap Thrills of Cloud 9 en Lost at Sea (7 Days In Alaska). Veel moderne muziek bevat zelden frequenties beneden de 50Hz. Ook de zeer lage frequenties uit Hans Zimmer's Interstellar soundtrack worden zeer geloofwaardig weergegeven. Het geluid golft met een diepe grom en een behoorlijke energie door de ruimte en is vaak voelbaar. Luister voor dat laatste maar naar Zimmer's Stay. Dat manifesteerde zich echt met een serviesverplaatsende power.
De kracht en stabiliteit in het laag hangen uiteraard ook samen met de kwaliteiten van de aangesloten versterker. De detaillering en ruimtelijke weergave zijn zeer goed. De R5 presenteert een volledig vrije stage met een fraaie focussering. Geen kleuring, geen scherpte, maar ook niet zo'n vervelend soft en zijdeachtig geluid. Het is zogezegd realistisch hoog dat ook met de nodige 'snelheid' kan klinken. Gewoon zoals hoog ook klinkt als er direct naar muziekinstrumenten wordt geluisterd. Dynamisch kunnen deze luidsprekers ook flink uithalen, afhankelijk van de kwaliteit van de bron. Mits goed opgenomen klinkt het middengebied eveneens erg fraai.
De R5 is per definitie een luidspreker waar elk muziekgenre mee beluisterd kan worden. De weergave is heel natuurlijk en dichtbij de registratie zoals die op plaat of cd staat. De luidsprekers houden daarbij het onderscheidend vermogen. Instrumenten en stemmen staan daardoor vrij van elkaar en complexe muzikale passages veranderen niet snel in een brei. Die eigenschappen kunnen optimaal tot hun recht komen door deze R5 te combineren met hele goede electronica. Een KEF-dealer zou die ideale combinatie moeten kunnen adviseren.
Epiloog
Het is duidelijk dat KEF bij het herontwerpen van de R-Series het zo natuurgetrouw weergeven van muziek als uitgangspunt heeft gekozen. Voor een relatief betaalbare set R5's ligt het prestatieniveau zeer hoog. De R5 is per definitie een luidspreker voor iedereen die de intrinsieke schoonheid en de essentie van muziek wil beleven. Het genieten van de fraaie detaillering, de lineaire en realistische presentatie en de buitengewoon fraaie stageweergave.
De KEF R5 is een echte 'luister'-luidspreker. Bedoeld om voor te gaan zitten en de essentie van muziek te ontdekken. Het zou jammer zijn als deze luidsprekers gecombineerd worden met nochalant gekozen electronica. De R5 verdient zeer goed passende electronica die niet noodzakelijkerwijs een vermogen hoeft te kosten. Maar ook geen modieus dingetje van drie-negen-negen in de uitverkoop. Zoals het hoort kun je op een goed ontworpen luidspreker alle muziek draaien. Dat geldt ook voor de R5. Dus bij deze een welgemeende aanbeveling.
KEF R5
Adviesprijs € 1199/stuk
Importeur GP Acoustics GmbH
Kruppstrasse 82-100
45145 Essen | Germany
www.gpa-eu.com
