Het zal niemand verbazen dat akoestiek een hele belangrijke rol speelt in de weergave van je systeem. Zelfs de topmodellen luidsprekers van de beste merken, aangestuurd door een gouden combi van versterkers, klinken nergens naar in een ruimte die dat niet toelaat.

Iedere luistersetting wordt gekarakteriseerd door twee soorten geluid: het geluid dat uit de hardware komt, en het geluid uit de ruimte zelf, de akoestische infrastructuur. Natuurlijk is er in de praktijk heel veel verschil in de daadwerkelijke invloed van die infrastructuur, en de meeste (huis)kamers zijn niet dermate beroerd gestructureerd dat een fijne set überhaupt niet mogelijk is. De ruimte is echter wel degelijk een fundamenteel component van het audiosysteem, ook in een speciaal ingerichte luisterkamer, en het effect van die ene dwarsbalk, erker of open haard wil best wel eens wat roet in het eten gooien. Zodanig, dat de invloed in tientallen procenten op de audioweergave uit te drukken is. Terwijl er weinig zullen zijn die daadwerkelijk dergelijke percentages van hun hifi-budget naar akoestiekoplossingen toewijzen. En laten we wel wezen, dat moet je ook helemaal niet willen. Want een mooi canvas met demping of wat slimme luidsprekervoetjes zijn prima te behappen, maar voor een volledige doormeting door specialisten kom je in een heel ander tarief. Daarom: een handvol akoestiektips waar je je portemonnee gewoon bij dicht kunt houden. 

Speakeropstelling

Laat je om te beginnen eens goed informeren over de positie van je luidsprekers. De juiste plaatsing heeft een aanzienlijk aandeel op de weergave. Niet voor niets zie je op hifi-shows en bij dealerdemonstraties altijd netjes met tape, krijt of houten blokjes gemarkeerd waar de speakers exact moeten komen, en in welke hoek ze gedraaid staan richting luisterend publiek. Er wordt dan ook wel gezegd dat de weergave hoofdzakelijk door drie elementen bepaald wordt: hardware, akoestiek, plaatsing. En dat treft, want laatstgenoemde is niet bepaald afhankelijk van je budget.

Plaatsing en kamerakoestiek staan volgens de experts voor tot wel vijftig procent(!) van de beleving. En wie beter om je daarin te informeren dan collega Jamie Biesemans, die in zijn luidsprekerserie op ons YouTube-kanaal met de nodige tips komt. In de videorubriek behandelt hij de drie invloeden op de weergave: het uitstraalgedrag, de interactie met de nabije omgeving en de verplaatsing van het geluid:

In het verlengde van dat advies, heeft Jamie overigens ook vijf tips voor die plaatsing van je luidsprekers. Laat hem je in twee minuten overtuigen van de winst die er te behalen valt door op zijn aandachtspunten te letten:

En lees zeker ook deze uiteenzetting van Kilian eens!

Functionele aankleding

Naast de luidsprekeropstelling is de eerdergenoemde akoestische infrastructuur, of simpelweg de ruimte waarin je speakers zich bevinden, een bepalende factor voor de beste weergavemogelijkheden. Er zijn tal van redenen om een volledige akoestische APK van je kamer te vermijden, met het bijbehorende prijskaartje op de eerste plek. Daarnaast is de voornaamste luisterruimte in veel gevallen ‘gewoon’ de huiskamer, waar niet alle oplossingen even welkom (of mogelijk) zijn.

Gelukkig is die kamer niet van een compleet nieuw bestemmingplan afhankelijk om de nodige akoestiekwinst te behalen. Met name wanneer je een tegelvloer, parket of laminaat hebt liggen, kan een simpel vloerkleed al een aardige oplossing bieden. Een kleed dat tussen de speakers en de luidsprekerpositie, en in veel gevallen dus simpelweg tussen bank en tv, gepositioneerd wordt, kan veel doen om reflecties tegen te gaan. Liefst met de nodige structuur (niet te glad), en voor het beste effect aangevuld met een tweede kleedje achter de luisterstoel of –bank, vooral wanneer deze tegen de wand geplaatst is. Ook een paar goede gordijnen voor de ramen kan al behoorlijk wat schelen.

Location, location, location

Het bekende vastgoed-credo heeft net zoveel te zeggen over vraag, aanbod en prijsniveau op de woningmarkt als over een goed benutte luidspreker. Voor iedere ruimte is er namelijk het juiste formaat speaker. En toegegeven, je kunt een te klein model speaker niet kostenloos vervangen door een formaat dat de kamer wel aankan. Laat staan dat je het formaat van de kamer aan kunt passen op je grote vloerstaanders zonder daar het nodige zakgeld in te steken…

Wat je echter wel kunt doen, is de vraag stellen of je de luidsprekers op de juiste plaats hebt staan. De juiste verhouding tussen het formaat van je speakers en de ruimte waar je van je muziek geniet is namelijk een cruciaal akoestiekcriterium, en in grote mate verantwoordelijk voor het realisme en de weergave van je set als geheel – zelfs als de apparatuur en de opstelling beide volledig in orde zijn.

Daarbij kun je ook rekening houden met de vorm van de kamer. Een rechthoek, bijna vierkant of juist wat langgerekter, heeft altijd de voorkeur bij een traditionele tweekanaalssituatie (voor een thuisbios geldt in principe hoe vierkanter hoe beter, waarbij je een cirkel van een bepaalde diameter uit kunt zetten om je surroundspeakers op gelijke afstand van centrum te plaatsen).  Achter de luidsprekers én achter de luisterpositie kan dan voldoende ruimte gereserveerd worden voor de juiste ambiance.

Wie overigens toch in de markt is voor een oplossing mét budget, doet er goed aan een andere video van Jamie te bekijken, eveneens over het formaat van speakers. Veel is tenslotte in een vroeg stadium te ondervangen door het juiste formaat in huis te halen.