TIP

Mythen en Misverstanden 14: Timing

Redactie HiFi.nl | 23 december 2009

Audioapparatuur kan in mindere of meerdere mate in staat zijn om bij de luisteraar het gevoel van ritmische meeslependheid op te wekken. Het aanstekelijke van een duidelijke of zelfs sterke ritmische punctuering wordt wel eens toegedicht aan een `getweakt` weergavekarakter. In feite is een temporaal correcte weergave geen truc maar het gevolg van een goed doorwrocht ontwerp.

Een breedbandig correcte fase, zowel elektrisch als akoestisch, is de eerste voorwaarde maar er komt nog meer bij kijken, met name bij platenspelers en weergevers. Enkele Britse audiofabrikanten (waaronder Naim en Linn) staan bekend om hun aanstekelijke ritmische weergave - oftewel `Pace, Rhythm and Timing`.

PRaT is moeilijk te kwantificeren en is niet alleen afhankelijk van accuratesse. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat een platenspelerloopwerk precies 33 1/3 omwentelingen per minuut maakt maar voor een minder aanstekelijke `PRaT factor` zorgt dan een ander qua toerental even accuraat loopwerk. Men zou zich bijvoorbeeld kunnen voorstellen hoe - bij dezelfde maat - een een mars zich verhoudt tot een wals. Een tijds-correct loopwerk is van groot belang maar energie-management en reflecties spelen een minstens even grote rol.

Het voorgaande geldt  puur voor een platenspelerloopwerk, een complete weergaveketen kan de juiste overdracht van timing op vele punten verstoren. Dat was de aanleiding voor luidsprekerontwerper en vakjournalist Martin Colloms om begin jaren `80 de term `Pace, Rhythm & Timing` in het leven te roepen en vervolgens op het belang daarvan te blijven hameren. Overigens kan een aanstekelijke timing zich op (subtiel) verschillende manieren manifesteren. Zo lijkt het, alsof Naim systemen de maataccenten meer beklemtonen terwijl bij andere systemen wellicht de verbindingen tussen de maataccenten meer worden belicht. Dat verschil in perspectief is slechts één factor maar wel een interessante.

Uiteindelijk hangt het van de luisteraar af of het een doorslaggevende factor is want smaken verschillen minstens zo sterk als muzieksoorten en weergaveketens.


EDITORS' CHOICE