De Zuid-Koreaanse einzelganger Kim Ki-Duk gaat gestaag door met het vervaardigen van wrede religieuze parabels. In Moebius draait alles om geslachtsdrift. En dan binnen de context van het gezin, bestaande uit vader, moeder en zoon. Incest dus. Zonder woorden, maar wel met een mes.

De zuid-Koreaanse einzelganger Kim Ki-Duk gaat gestaag door met het vervaardigen van wrede religieuze parabels. In Moebius draait alles om geslachtsdrift. En dan binnen de context van het gezin, bestaande uit vader, moeder en zoon. Incest dus. Zonder woorden, maar wel met een mes. Vader gaat vreemd en moeder doet een poging tot drastische maatregel. Ze haalt een groot mes onder het Boeddhabeeld vandaan en probeert haar man tijdens zijn slaap van zijn geslacht te ontdoen. Als dat mislukt verplaatst ze de actie naar de zoon en eet zijn penis ter plekke op.

Van de eerste schrik bekomen stort vader zich vervolgens op het internet, op zoek naar oplossingen. Die vindt hij op chirurgisch gebied (zoon krijgt de penis van zijn vader), maar ook in alternatieve vormen van seksuele bevrediging waarin hij ook zijn zoon inwijdt. Pijn staat daarin centraal, en het is ook buitengewoon pijnlijk om aan te zien hoe dat werkt. Ondertussen wordt de zoon door een stel jongens gedwongen deel te nemen aan de groepsverkrachting van vaders maîtresse, gespeeld door de actrice die ook de moeder speelt. Eenmaal voorzien van het geslacht van zijn vader wordt de zoon ineens een onweerstaanbaar aantrekkelijk voor zijn moeder. Zijn de poppen meteen weer aan het dansen voor een fatale ontknoping.

Het moge duidelijk zijn dat Kim niet probeert een op verhaalniveau herkenbare of aannemelijke situatie te schetsen. Zoals in al zijn films gaat het om onderliggende ideeën, zijn visie op de mens en de samenleving. Dat die visie bijzonder somber is moge duidelijk zijn. Door de plastische manier van presenteren neigen sommige scenes naar slapstick, maar komisch werkt dat niet. Wellicht is dat anders binnen de Oost-Aziatische filmcultuur, waar pijn en geweld vaak op de lachspieren werken.

Moebius zit vol verwijzingen naar eerdere films van Kim. In de driehoeksrelatie van Bin-Jip werd weinig gesproken (in Moebius helemaal niet). Het beeld van de golfstick komt ook terug uit die film. De genitale verminking kennen we uit The Isle (de vishaakjes…) en de moederfiguur stond centraal Kim’s vorige, Pieta. Freud zou gesmuld hebben.

De laatste jaren lijkt Kim er totaal niet meer op gericht zijn publiek te behagen. De esthetische beelden uit zijn vroege films lijken voorgoed verdwenen. Kim heeft altijd met kleine budgetten gewerkt, al was het maar om zijn onafhankelijkheid te waarborgen, maar Moebius ziet er echt heel lo-fi uit. Daarbij roept het getoonde vooral afschuw en walging op - de ‘wegkijkmomenten’ zijn talrijk.

Genoegen moet de kijker echt puur kunnen halen uit het duiden van de bedoelingen. Daarbij is het eind van de film veelzeggend: verlost van zijn ouders en zijn geslacht buigt de zoon zich vroom voor een boeddha-beeld. Net zo een als die waar thuis het mes onder lag.

 

Aanvullende informatie:

• Land en jaar: Zuid-Korea, 2013
• Speelduur: 84 minuten
• Regie, scenario, camera en montage: Kim Ki-duk
• Productie: Kim Soon-mo
• Art direction: Hon Zi
• Muziek: Park In-young
• Met: Jo Jae-hyeon, Lee Eun-woo, Seo Young-ju
• Beeld: 16:9 anamorf
• Geluid: DD 5.1
• Uitgave: Contact film
• Distributie: de Filmfreak