Vanaf deze week gaan we de bekende en altijd zeer goed gelezen HiFi.nl weektips herpubliceren. Een rubriek die dankzij de gevarieerde en relevante content ook vandaag de dag nog altijd zeer actueel is. We gaan er dan ook opnieuw een hoekje op de voorpagina voor inrichten. Om de serie opnieuw af te trappen, beginnen we bovendien wel met een verse tip: Poortwachter. Sinds begin jaren `50 van de vorige eeuw is de klankkast met basreflexpoort het meest populaire onderkomen voor moving coil weergave-units - zowel voor zogeheten `breedbanders` als meerweg configuraties. Al ruim een halve eeuw geleden raadde Gilbert Briggs, oprichter en hoofdontwerper van het originele Wharfedale, zijn klanten aan om de `Golden` of `Bronze` Wharfedale breedband-unit in een (hoek-) basreflexkast te monteren. Een nieuwkomer is de baspoort dus zeker niet.
Waren de eerste basreflex-kasten veelal van brievenbus-spleten in de baffle of zijkanten voorzien, later werden dat vierkante of ronde poorten. Dat viel samen met het verdwijnen van hoekkasten en de opkomst van de nog altijd populaire doosvormige klankkast, met zes wanden. De meeste baspoorten zijn aan de binnenzijde van een pijp voorzien, waarmee de fabrikant een gegeven klankkast op bepaalde mid/laag units en een gewenste resonantiefrequentie kan afstemmen. Zowel het bereik als de efficiëntie van de laagweergave nemen toe wanneer een klankkast van een vakkundig afgestemde basreflexpoort is voorzien.
In kleinere luisterruimtes kan het voordeel van een daadkrachtige basweergave zich tegen de gebruiker keren, met als gevolg een boemerig laag en gedeeltelijke maskering van het middengebied. Wanneer de luidsprekers in kwestie van basreflexpoorten zijn voorzien, kan men die poorten geheel of gedeeltelijk dempen, resulterend in een slankere/drogere laagweergave. Het is goed mogelijk dat daarmee de indruk van rijkdom (ook wel `bloom` genoemd) in het hoge laag en lage midden wat afneemt maar bij de keuze tussen een dreunende laagweergave en een drogere presentatie is de tweede optie toch duidelijk in het voordeel.
Bij wijze van proef kan men zich tot de sokkenlade richten; fanatieke A-B vergelijkers kunnen in dit prille test-stadium overwegen om het effect van wollen versus katoenen sokken te gaan vergelijken. Het doel van deze eenvoudige proef is, om vast te stellen of we hiermee op de goede weg zitten of de basweergave met een opgerolde sok teveel smoren. Mocht het laatste het geval zijn, dan kan men proberen om een washand als katoenen koker in de poort aan te brengen, ter verhoging van de luchtweerstand. Bij weergevers met een zichtbare basreflexpoort kan de sok/washand methode esthetisch bezwaarlijk zijn, een schuimrubber demper oogt dan een stuk jofeler. Er zijn een aantal fabrikanten die hun luidsprekers leveren met poortdempers die men naar wens kan monteren of weglaten maar veelal zal men zelf op zoek moeten gaan. Officiële baspoort `bungs` zoals de Britten het noemen, zijn niet in alle maten leverbaar of niet altijd even gemakkelijk verkrijgbaar.
In deze HiFi.nl tip worden daarom een tweetal eenvoudige en betaalbare DIY oplossingen geboden, uit de hoek van de Apotheek en de bouwmarkt. Sommige verpakkingen van geneesmiddelen bevatten zeer bruikbare schuimrubber schijven, die even goed ogen als functioneren (zie foto). Voor vierkante openingen kan men natuurlijk zelf een stuk schuimrubber op maat knippen. Een effectieve oplossing voor ronde poorten met een diameter die te groot is voor het gemiddelde pillenpot-schuimpje kan men bij de bouwmarkt vinden in de vorm van een schuimrubber verfroller met een passende doorsnede (een halve centimeter groter dan de poort-diameter is geen probleem). Twee bijkomende voordelen van een schuimrubberen verfroller zijn de lengte (die gelijk aan die van de poortbuis of korter kan worden gekozen) en het feit dat zo`n roller in de kern nog open is, waardoor een grote demping wordt verkregen terwijl de luchtweerstand niet maximaal is. Met sokken, washanden, pillenpotten schuimpjes en shuimrubber verfrollen kunnen krap behuisde weergevers met basreflexpoorten in toom worden gehouden.
Happy damping!
