Luc Jacquet had een enorme hit met March of the Pinguins. Zijn nieuwe film gaat, de titel bedriegt wederom niet, over het oerwoud. Nu lopen bomen niet zo koddig rond als pinguïns, dus nam Jacquet zijn toevlucht tot animatie en effecten om zijn met veel wetenswaardigheden omklede boodschap te verlevendigen.

 Vaak tonen natuurfilms hoe mooi de aarde is, om aan het eind te waarschuwen dat wat we net gezien hebben al nagenoeg om zeep geholpen is, en nog amper te redden. Allemaal door de mens en zijn smerigheid. In Il était une forêt (zoals de originele titel luidt) wordt een omgekeerd uitgangspunt gehanteerd. We hebben de regenwouden vernietigd, daar kunnen we niet meer omheen, maar hoe zou de natuur zich kunnen herstellen, hoe ontwikkelt een bos zich, vanaf het begin, opnieuw? Bomen zijn namelijk veerkrachtig. Ze hebben wel veel tijd nodig, maar als de mens onverhoeds het loodje legt is er nog best hoop voor de planeet.

Verteller is bioloog/botanicus Francis Hallé, die met Jacquet de regenwouden van Peru en Gabon in trok. Gedurende zijn leven heeft hij het oerwoud dramatisch zien veranderen. Regelmatig verschijnt de oude wetenschapper in beeld terwijl hij planten natekent. Zijn stem is in de Nederlandse versie vervangen door die van televisiebioloog Midas Dekker, en er is ook een Vlaamse versie met de stem van Chris Dusauchoit.

Met zijn bekende, van ironie doordrenkte intonatie, begint Dekker met deze woorden: “Mijn naam is Francis Hallé. Ik bestudeer bossen, al mijn hele leven. Ik zag bomen geboren worden, leven en sterven. Omdat ik ze niet zag groeien, dacht ik dat er geen beweging in zat. Omdat ik ze niet hoorde spreken, dacht ik dat ze niets te zeggen hadden. Later pas begreep ik dat ze barsten van het leven.” Zo schools op de hurken voor een jong publiek, het lukte me niet de aandrang over te schakelen naar het originele Franse geluidskanaal te bedwingen. Ook hier is overigens niet Hallé aan het woord, maar horen we de stem van Michel Papineschi.

De moralistische strekking van de film voert ook in het Frans vaak irritant de bovenhand. Het verhaal is interessant genoeg, maar het taalgebruik is onnodig gezwollen en theatraal. Je krijgt de boodschap als kijker erg nadrukkelijk ingepeperd, als word je persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor de vernietiging van de regenwouden. Nu rechtvaardigt het belang van het thema natuurlijk de inzet van grof geschut.

Dat omvat gelukkig ook esthetische middelen. Door camera’s via drones op te laten stijgen langs en boven de bomen krijg je de gelegenheid bomen op een geheel andere manier te bekijken, en er zijn tal van beestjes die nauw verbonden zijn met het woud. Het ziet er fantastisch uit. Genot dat dan weer de kop ingedrukt wordt door de te pas en vooral onpas ingezette animaties van groeiende blaadjes en vliegende beestjes.

Aanvullende informatie:

Frankrijk, 2013
Speelduur: 75 minuten
Regie en scenario: Luc Jaquet
Camera: Antoine Marteau
Montage: Stéphane Mazalaigue
Muziek: Éric Neveux    
Beeld: 1:2,35 anamorf
Geluid: DD 5.1, Frans, Nederlands en Vlaams gesproken
Uitgave: Remain in Light / de Filmfreak www.filmfreaks.nl