Nu ‘foto’ en ‘film’ bijkans naadloos in elkaar overlopen komen fotografische accessoires ook meer in de belangstelling van de videofilmer te staan. Dat geldt ongetwijfeld ook voor tassen. Wie prijs stelt op zijn apparatuur zorgt voor een goede bescherming. Zeker op reis wanneer de camera en toebehoren vaak worden blootgesteld aan bijzondere omstandigheden. Waarbij een fietstochtje door de Achterhoek ongetwijfeld minder risico’s zal opleveren dan een trektocht door Argentinië. Voor iedere reis geldt echter dat je kostbare apparatuur met de meeste zorg omringd dient te worden. Toch zijn tassen voor veel reizigers ‘low interest’ producten en sluitposten voor zowel hobby als reis. Heel onterecht, die kostbare apparatuur verdient wat meer aandacht.

Het aanbod aan tassen voor foto- en video-apparatuur is werkelijk gigantisch. Je vindt ze onder meer bij fotowinkels, outdoor stores en warenhuizen. En natuurlijk ook allerlei webwinkels, al of niet behorend aan fysieke winkels. Typen, uitvoeringen, kwaliteiten, mogelijkheden en prijzen kunnen aanzienlijk van elkaar verschillen. Er zijn fabrikanten die zich geheel op dit terrein hebben toegelegd, vaak al vele jaren actief zijn en een uitstekende reputatie opgebouwd hebben. Maar er zijn ook tal van producten van onduidelijke herkomst. Sommige fancy merken zijn vaak slechts korte tijd op de markt. Veelal terecht. Een beetje hulp bij de tassenkeuze kan vast geen kwaad…

Welk reizigerstype ben je?
Wie een geschikte foto/videotas zoekt ontkomt niet aan een aantal vragen. Persoonlijke voorkeuren spelen eveneens een rol. Een zeer voor de hand liggende vraag is bijvoorbeeld wat moet er zoal in? Moeten er alleen film- en fotospullen in of ook andere zaken, als een notebook, je telefoon of je reisbescheiden? Of: wat voor type reiziger ben je en hoe vaak of hoe lang ga je op reis? Ben je een echte beeldenfreak, een campingtoerist, een backpacker of van alles een beetje? En, ook belangrijk: waarheen gaat de reis en hoe? Per (eigen) auto, per vliegtuig, met de trein of op de fiets? Met een reisorganisatie, een groepsreis of lekker op eigen houtje? Hoe zijn de klimatologische omstandigheden ter plekke, tropisch, arctisch of iets daar tussenin? Wil je de tas als een rugzak dragen of hang je ‘m liever aan je schouder? Draag je ‘m iedere dag tijdens een trektocht door de Alpen of neem je ‘m alleen mee bij touringcar-excursies? Hou je van heel actieve ‘doe-vakanties’ of ben je meer het type ‘dolce far niente’, van het zalig nietsdoen? Kortom, vragen, vragen, vragen. Een voor iedereen allesomvattend en afdoend antwoord kunnen we hier niet geven, wel willen we wat handreikingen doen. 

Wat kies je?
Eén van de eerste keuzes die je moet maken behelst het type tas dat het beste bij jou past. Die is immers afhankelijk van tal van factoren. Globaal genomen kan je een vijftal hoofdgroepen onderscheiden: compact-tassen, snuit-tassen, schoudertassen, sling-tassen en rugtassen. De twee eerste categorieën laten we hier onbesproken, ze zijn te klein. Er past hooguit een body plus een objectief in en wellicht wat kleine accessoires als geheugenkaartjes en batterijen. Voor een beetje hobbyist is dat te weinig, er moet wel iets van een behoorlijke uitrusting in kunnen. Minstens één videocamera en een handjevol toebehoren waaronder bijvoorbeeld een acculader. Voor de serieuze videofilmer moet de tas ook over een bevestigingsmogelijkheid voor een statief beschikken. Misschien wil je ook nog een fotocamera met twee objectieven, een flitser en eigen accessoires meenemen. En liefst ook een notebook dan wel iPad en/of een mobieltje. Natuurliefhebbers en safarigangers willen er vermoedelijk ook nog wel een verrekijker in stoppen. Dan kom je al gauw bij één van de drie andere type tassen terecht.De schoudertas is misschien wel de oervorm van de fototas. De tas is merendeels rechthoekig, heeft één draagriem waarmee hij aan de schouder gedragen kan worden, biedt veelal toegang tot het binnenwerk via een klep aan de bovenzijde en vaak zijn er extra vakken aan voor- en zijkanten aangebracht. De rugtas is een voor foto of video aangepaste uitvoering van de aloude rugzak. Dit type is soms geëvolueerd in een compleet systeem met allerlei accessoires en de betere uitvoeringen zijn van een draagharnas voorzien. Hij is vaak wat ruimer en er kan gemakkelijker een notebook in. Nadeel van de rugtas is dat de apparatuur minder snel bereikbaar is. Dat is bij de sling-tas ondervangen; dit type vormt een kruising van een schoudertas en een rugtas. Het is een rugtas met één diagonale draagriem waardoor de tas in één beweging van de rug naar de buik te draaien is. Net als bij de schoudertas krijg je toegang tot het binnenste via een klep die dan aan de bovenkant zit. Misschien wel het beste van twee werelden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel rugtassen, dankzij los te nemen draagriemen, ook als sling-tas te gebruiken zijn.

Wanneer de tas op verschillende manieren te openen is vergroot dat het gebruiksgemak.
(Foto: Clik) 

Bescherming
De primaire taak van de tas is uiteraard het beschermen van de inhoud tegen allerlei invloeden van buitenaf. Dat zijn niet alleen stoten, schokken en vallen maar zeker ook vocht en stof. De indeling moet op maat kunnen worden toegesneden op jouw uitrusting. Bij het merendeel van de tassen is het binnenwerk flexibel in te delen met behulp van losse tussenschotjes. Plaats die zó dat alles redelijk klem zit maar ook niet te strak op elkaar. De apparatuur mag niet gaan schuiven maar evenmin met elkaar in aanraking komen. De polstering moet een afdoende bescherming bieden wanneer je de tas uit je handen laat glippen. De buitenkant moet op z’n minst bestand zijn tegen een plensbui maar liever gedurende een wat langere tijd waterbestendig zijn. Veel tassen kan je een soort ‘regenjas’ aantrekken en in tal van oorden c.q. momenten kan dat heel raadzaam zijn. Let er op dat een met een regenjas aangeklede tas toch draagbaar moet blijven, daarbij blijft het rugdeel veelal echter onbeschermd. Voorts is ook de onderkant van groot belang: vocht mag niet optrekken, zelfs niet wanneer je de tas in een plas hebt neergezet. Stop wat zakjes silica-gel bij je apparatuur, dat onttrekt vocht aan de directe omgeving. Dat een tas van sterk materiaal vervaardigd dient te zijn en dan ook tegen een zeer intensief gebruik bestand is, spreekt eigenlijk vanzelf. Op strategische plekken, zoals onder meer de hoekpunten en de bodem, kunnen versterkingen zijn aangebracht. Daarnaast is het ook plezierig wanneer de tas het dievengilde ervan kan weerhouden om zich je camera toe te eigenen. De tas moet daartoe liefst van vandaalbestendig materiaal vervaardigd zijn maar ook zó zijn ingericht dat - tijdens het dragen - alleen de eigenaar gemakkelijk toegang tot de apparatuur heeft. Er zijn tassen die inwendig beschikken over een soort metalen raamwerk waardoor ook messen geen kans hebben. En er zijn losse metalen ‘beschermingsnetjes’ verkrijgbaar die je aan de buitenkant kunt aanbrengen. Over kleuren, en hun (vermeende) aantrekkingskracht op criminelen, zijn de meningen verdeeld. Sommigen zweren bij een opvallende signaalkleur: die zou dieven ervan weerhouden om zoiets te pikken. Volgens anderen heeft een dergelijke tas juist een magnetische werking op onverlaten. Om ongewenste aandacht te ontlopen is het nuttig wanneer de tas er niet overduidelijk als cameratas met een kostbare en dus aantrekkelijke inhoud uitziet. Al te modieuze tassen voldoen vaak niet aan dit soort eisen. 

Het is buitengewoon plezierig - en minder vermoeiend- wanneer de tas op verschillende
manieren is te dragen. Als schoudertas en als slingtas (foto: Tamrac)

Hoe reis je?
De wijze van vervoer kan sterk bepalend zijn voor de keuze van een bepaald type tas. Wie vooral per vliegtuig reist krijgt te maken met beperkingen aan de hoeveelheid bagage. Ook al stap je daarna in een camper, een huurauto of ga je aan boord van een cruiseschip, je mag meestal niet meer dan 20 of 30 kilo bagage per persoon meenemen. Dat stelt dus al enige beperkingen. Je reisgezel zal het waarschijnlijk niet waarderen wanneer je een groot deel van je eigen bagage in zijn/haar koffer propt omdat je zelf een omvangrijke video-uitrusting wilt meenemen. Luchtreizigers zijn gebaat bij een compacte fototas die je als handbagage kunt inchecken. Vaak is slechts één stuk handbagage toegestaan. Reizen met andere vormen van openbaar vervoer, als per spoor of met de bus, houdt doorgaans ook een beperking van de hoeveelheid bagage in. Je wilt immers niet voortdurend als een pakezel met allerlei koffers en tassen rondzeulen. Dat zal het formaat van je fototas en de omvang van je uitrusting dus eveneens beperken. Voor iedereen voor wie beperkingen aan de fototas gelden zijn de huidige zeer compacte videocamera’s een uitkomst. En fotograferende filmers hebben keuze uit hoogwaardige edelcompacts en de nieuwe spiegelloze systeemcamera’s; beide typen kunnen ook in HD opnemen. Ze zijn aanmerkelijk kleiner dan de doorsnee spiegelreflex terwijl hun kwaliteiten en mogelijkheden verrassend vaak nauwelijks minder zijn. Dat biedt de gelegenheid om aanzienlijke filmische én fotografische mogelijkheden in een heel compacte tas onder te brengen.Je eigen filmische dan wel fotografische voorliefde, en de intensiteit van je activiteiten, zijn eveneens van belang. Staat de reis grotendeels in het teken van de camera dan zul je vast een omvangrijkere uitrusting willen meenemen dan wanneer hoofdzakelijk een gelegenheidsfilmer bent. Ga je alleen of met een gelijkgestemde? Of ga je samen met gezins- of familieleden, of een aantal vrienden? Wie niet alleen is zal sneller concessies moeten doen aan de omvang van uitrusting en tas. Wie met openbaar vervoer en/of in groepsverband reist, zal doorgaans minder kunnen meenemen dan de individuele reiziger met eigen vervoer. Die beperking geldt helaas ook voor de uitrusting. Voor deelnemers aan speciale foto/videoreizen gelden doorgaans minder beperkingen. De reisorganisatie heeft dan vaak gezorgd voor faciliteiten waarbij de uitrusting uitgebreider dan gebruikelijk kan/mag zijn. Wat je dan meeneemt wordt alleen door je eigen opvattingen beperkt. Waarbij het wel uitmaakt of je kriskras door Australië reist, een stedenreis naar Rome maakt of een jungletocht door Borneo.

Materialen en uitvoeringen
De harde fotokoffers van vroeger worden door amateurs vrijwel niet meer gebruikt. Zowat alle tegenwoordige typen tassen zijn vervaardigd van ‘zachte’ materialen waarbij dat ‘zacht’ wel een rekbaar begrip is. Het meest voorkomend zijn allerlei nylon materialen waarvoor de fabrikanten vaak eigen benamingen gebruiken. Dat hoeft niet daadwerkelijk op verschillen te duiden. Daarnaast wordt ook geïmpregneerd katoen/canvas gebruikt. Op strategische punten kan je extra versterkende materialen als bijvoorbeeld leer aantreffen. Sluitingen bestaan als regel uit ritssluitingen en inklikkende gespen, beide veelal van oerdegelijke kunststof. Doorgaans zijn tassen niet zodanig waterdicht dat ze volledige onderdompeling kunnen weerstaan. Wel zijn ze spatwaterbestendig. De ritssluiting is met betrekking tot de vochtbestendigheid een zwak punt. Afgedekte ritsen bieden hiertoe meer zekerheid. Wanneer de tas iets van de grond staat zul je minder snel last hebben van optrekkend vocht, ook voor ongedierte betekent dat weer een extra drempeltje. Naast water zijn ook zand en stof aartsvijanden van je apparatuur. Een goede bestendigheid tegen vocht gaat vaak samen met een goede bescherming tegen deze gevaarlijke ‘indringers’. Brede draagriemen met een goede polstering op de juiste plaatsen (niet alleen op de schouders!) verhogen het draagcomfort, net als een ruime verstelbaarheid.
Wees kritischVrijwel alle fabrikanten reppen over de veelzijdigheid van hun producten. Soms beschikken ze inderdaad over unieke kenmerken en af en toe zijn deze zelfs geoctrooieerd. Maar er wordt ook kwistig met tamelijk loze marketingkreten gestrooid. Probeer daar doorheen te kijken.Wie de minste risico’s wil lopen zorgt ervoor een tas vóór aanschaf in handen te kunnen houden. Is de indeling van het binnenwerk wel zo flexibel als je zou willen? Zijn de draagriemen ruim verstelbaar en goed gepolsterd? Bedenk daarbij dat je het draagcomfort van een lege tas niet kunt beoordelen. Zijn er voldoende opbergmogelijkheden voor kleine zaken en persoonlijke eigendommen, zoals je reisbescheiden? Kan je de tas van je voorkeur met één hand openen? Naar welke kant scharniert de bovenklep van een schoudertas? Is er een heupriem waardoor de tas stabieler tegen je lichaam te dragen is? Past er ook een notebook in? Is de tas, inclusief de bodem (!), vochtbestendig en laten ook de ritssluitingen geen water door? Zitten er noppen aan de onderkant en buigt de bodem van een volgepakte tas niet door? Zijn zij- en/of voorvakken niet ongemerkt door gauwdieven te openen? Is de tas op enige manier afdoende afsluitbaar? Kan je ook een statief aan de tas bevestigen, of andere accessoires als een telefoontasje of een waterfles? Veel van dit soort zaken kan je eigenlijk alleen goed beoordelen in combinatie met je eigen foto- en videouitrusting.

Een bevestigingsmogelijkheid voor een statief is bijna onontbeerlijk. En wanneer er ook 
nog een notebookje mee kan is dat ook plezierig (Foto: Vanguard)

Tenslotte
Bewust hebben we in deze reeks geen eigen voorkeur uitgesproken. De ideale tas is een individuele keuze en die hoeft niet met de onze overeen te komen. Bedenk dat een goede tas een investering voor een groot aantal jaren is. Omgeslagen over een tiental jaren voegt ook een dure tas slechts een bescheiden bedrag aan de reissom toe. De meeste tassen gaan vermoedelijk zelfs wel langer mee. Laat je dan ook niet door de prijs leiden maar door het model tas dat het beste aansluit bij jouw wensen, jouw wijze van filmen en manier van reizen. En ga voor kwaliteit!