De meest controversiële zaken binnen de audiowereld zijn de zogenaamde "tweaks" die door diverse fabrikanten op de markt worden gebracht. De meest fantastische eigenschappen worden er aan toegekend, die in de praktijk soms blijken te werken en soms pure geldverspilling zijn. Wie de forums leest, wordt niet veel wijzer over wat wèl werkt en wat niet, omdat het gros van de forumleden deze tweaks graag naar het land der fabelenverwijst, zonder zelf de moeite te nemen een product uit te proberen. In de afgelopen 15 jaar zijn de nodige tweaks door mijn handen gegaan voor Hifi.nl, variërend van exotische voetjes, via zakjes toermalijnzand, tot schaaltjes aan de wand. Daarbij isin de loop der jaren geconstateerd dat een product nooit zomaar de hemel in mag worden geprezen en tegelijk nooit zomaar als onzinnig mag worden afgedaan.
Harmonix is een naam die veel audiofielen op zijn minst bekend zal voorkomen. Harmonix is de merknaam van Combak Corporation. Harmonix levert tuning devices in de vorm van apparaatvoeten, boards, akoestiekverbeteraars en kabels. Het bedrijf komt niet ineens uit de lucht vallen, maar is al meer dan 30 jaar op zoek naar wegen om de weergave van muziek naar een hoger niveau te brengen en meerdere keren heb ik verbaasd gestaan hoe Harmonix dat voor elkaar weet te krijgen. In mijn geheugen gegrift staat een platenpuck, die werkelijk met kop en schouders uitstak boven alle andere pucks die ooit mijn draaitafel sierden. Recent heeft Harmonix een nieuw product geïntroduceerdonder de naam Big-Band. Big-Band is een tuning tape die om de mantel van kabels wordt geplakt en de eigenschappen van de kabel moet verbeteren. De tape is gemaakt van Japans Washi-papier en in de tape is een koperen vorm te herkennen als je hem tegen het licht houdt. Twee vierkanten die verbonden zijn, als een brilmontuur met vierkante glazen, maar zonder poten. Volgens Harmonix en importeur Daluso verbetert de tape de signaaldoorvoer in analoge en digitale kabels, alsmede de geleidbaarheid van netsnoeren. De Big-Band is leverbaar is lengtes van 40 mm en 60 mm, per 4 stuks of per 6 stuks, waarbij de hoeveelheid benodigde tapes verschilt per type kabel. Twee tapes voor een analoge interlink, een digitale interlink en speakerkabel. Drie stuks voor een netsnoer en vier voor XLR kabels. Dat aantal verdubbelt uiteraard voor stereokabels. Andere toepassingen zijn op HDMI kabels, in luidsprekers, rond hoofdtelefoonsnoeren, op toonarmen en in de auto. In alle gevallen zou de tape moeten zorgen voor betere ruimtelijke informatie,in het bijzonder bij live-opnames, een intensere muziekbeleving en meer luisterplezier.
Essentieel bij het beoordelen van tweaks is het gebruiken van een audioset die door en door bekend is. Niet eens zozeer voor het herkennen van veranderingen, maar juist om te kunnen inschatten of een tweak uitsluitend veranderingen teweeg brengt of een daadwerkelijke verbetering c.q. verslechtering geeft. Bovendien moet de set tenminste in staat zijn veranderingen te laten horen en zo neutraal mogelijk te spelen. De door mij gebruikte set bestaat uit een NAD M50/M52 digitale muziekspeler, een Esoteric D-07 DAC met G-03X wordclock, een Audia Flight Strumento No.1 voorversterker en Audia Flight 50 eindversterker, met daarachter PMC fact.12 luidsprekers. Achtereenvolgens zal ik de Big-Band wikkelen om de Crystal Cable Speak Reference luidsprekerkabels, vervolgens om een Crystal Cable Power Ultra netsnoer naar de voorversterker en een Power Reference naar de DAC. Dan om een Apogee Wyde-Eye XLR digitale kabel tussen NAD M50 en de DAC en tenslotte om Yter XLR interlinks tussen DAC en voorversterker. Eenmaal aangebracht haal ik de Big-Band niet weer weg, dus steeds komen er meer Big-Bands in het systeem. Uiteindelijk gaat het om twintig stuks, waarbij de keuze van de kabels is bepaald door hun importantie in het systeem en de hoeveelheid Big-Band die ik ter beschikking kreeg. Qua muziek is de keuze gevallen op een high resolution FLAC 24bit/192kHzbestand van The Nordic Sound, waarbij de Trondheim Solistene een vioolconcert uitvoeren. Het tweede stuk is afkomstig van een in FLAC 16bit/44.1kHzgeripte promotie-CD van Dali, loungemuziek van Filur featuring Pernil Rosendahl met You and I. Als derde komt Stacey Kent aan de bak, van haar CD The Changing Lights kies ik voor de track This Happy Madness (eveneens FLAC 16bit/44.1kHz).In de onderstaande tekst verderaan te duiden als 2L, Filur en Kent.
Om elke speakerkabel gaat aan het begin en het eind een Big-Band van 40 mm. Voor de dunne Crystal Cable is dat meer dan genoeg lengte en zit de tape als een rolletje om de kabel. Na eerst uitgebreid de muziek meerdere malen te beluisteren met de kale kabel maakt de tape bij Filur duidelijk meer ruimte beschikbaar, beluister ik een verbeterde definitie, is het geheel vloeiender geworden en lijkt het laag wat strakker te zijn. Ook met Kent is de weergave duidelijk meer vloeiend, terwijl tonen langer aanhouden of langzamer wegsterven, tegelijk heeft haar stem aan intimiteit gewonnen. Op de 2L opname verbetert de levendigheid, vooral hoorbaar bij de strijkers en er ontstaat meer harmonie tussen het spel van de orkestleden onderling.
Vervolgens komen de netsnoeren aan de beurt. Per snoer gaan er twee 40 mm tapes om de uiteinden en één 40 mm tape komt in het midden van de kabels. Ter herinnering: het gaat om de netsnoeren naar de voorversterker en de DAC. Bij Filur is er wederom een kleine verbetering van het stereobeeld waarneembaar door toename van de diepte, gaat de definitie erop vooruit en komen kleine geluidjes beter naar voren. Kent krijgt duidelijk een meer geprononceerde "S-klank" en komt dichter bij de luisteraar staan. Verderop in de track zit heel fraai opgenomen slagwerk en daarin vind ik meer attack terug. Op de 2L opname zijn de strijkers feller dan voorheen zonder de Big-Band, komt de soloviool meer naar voren en neemt het onderscheid tussen instrumenten toe. Over het algemeen kun je stellen dat de Big-Band om de luidsprekerkabels meer harmonie bracht, terwijl de Big-Band om de netsnoeren de weergave juist pittiger maakt met behoud van de extra transparantie en levendigheid. De weergave lijkt sneller geworden en musici leunen minder achterover in hun spel. Natuurlijk zijn de verschillen niet schokkend, maar wel onmiskenbaar aanwezig en aan te duiden. Opvallend is dat de weergave niet kleurt, uitsluitend als prettiger wordt ervaren. Meer in harmonie met de ruimte.
Na een korte pauze, om de oren en hersenen de tijd te geven even tot rust te komen, speel ik eerst weer de referentie stukken om te wennen aan de nieuwe situatie. Dan gaan er twee 60 mm Big-Band tapes om de digitale kabel en herstart het luisteren. Bij Filur is er een goed verschil te horen in de laagweergave, waar de bastonen meer stuwen en grommen dan voorheen. Of het stereobeeld weer groter is of dat de ruimte rond de luidsprekers beter wordt benut durf ik niet te zeggen. Feit is dat het beeld is aangepast tot een imposanter geheel. De stem van Kent gaat een stap terug naar achteren, eigenlijk verschuift het gehele stereobeeld in die richting. Tegelijk ontstaat er meer diepgang, meer borstkas aan de stem, die daardoor indringender is, losjes en vloeiend overkomt en de "S-klank" die ik ervoer door de Big-Band om de netsnoeren neemt weer af. Ook het orkest van 2L doet een stap naar achter, de soloviool heeft de extra definitie behouden maar het "scherpe" is wat zachter geworden, eerder lieflijk en vloeiend, tegelijk helder en meer losgekomen van het orkest. In het algemeen kan ik stellen dat de in verhouding tot Crystal Cable spotgoedkope Apogee-kabel tot nu toe het meeste profiteert van de Big-Band, waarbij vooral het stereobeeld zowel in de diepte als de breedte is gegroeid. In hoeverre dat betere stereobeeld verantwoordelijk is voor de waargenomen verbetering van definitie, rust en het ervaren van een meer vloeiende weergave durf ik niet aan te geven. Ik beschouw het als één geheel aan verandering.
De meeste 60 mm Big-Band tapes gaan om de interlinks. Maar liefst vier stuks per kanaal, aan het begin, eind en op 1/3 en 2/3 van de kabellengte. Binnen de set zijn nu alle twintig beschikbaar gestelde Big-Band tuning tapes aangebracht. Met de muziek van Filur neemt het laag nog wat toe in kracht in een riant stereobeeld. Bij Kent ervaar ik deze aanpassing als de katalysator voor de andere kabels, het effect op de interlink is geringer dan verwacht, maar duidelijk is wel dat het geheel nu nog beter staat te presteren. Luisteren naar muziek was al heel prettig met mijn systeem, nu is het nog wat prettiger en aangenamer. Terwijl ik de drie tracks toch onderhand meer dan zat zou moeten zijn, geniet ik nog steeds volop. Door de toepassing van Big-Band is bijvoorbeeld het rapportcijfer voor het slagwerk nog een punt omhoog gegaanwaar het gaat om microdetail en klank. De stem heeft de schitterende balans van de set weten te behouden, maar is uitgediept in levendigheid en komt een stap dichter bij de waarheid, zoals ik inschat dat die was in de studio tijdens de opname. In de 2L track komt de echte vioolklank, die even naar de achtergrond verdween met Big-Band om de digitale kabel, terug in de ijlheid van de snaren, tegelijk zijn snaar en kast beter in balans ten opzichte van elkaar.In het algemeen gesteld lijkt de invloed van de Big-Band op de interlinks klein, maar deze ingreep versterkt het effect van de overige Big-Bands en maakt daarmee de som der delen groter. Het resultaat is nu volkomen in balans en in harmonie met elkaar.
Een tompouce is een tompouce en verandert niet met een streep slagroom op de bovenkant. Maar die streep room maakt hem voor veel mensen wel lekkerder. In die zin mag u het resultaat beschouwen van mijn experiment met Harmonix Big-Band. Het eindresultaat is een wezenlijke verbetering van het stereobeeld, bovendien zorgt Big-Band voor harmonie tussen de verschillende delen van de set in combinatie met de akoestiek. Een verbetering die te herleiden is naar vooral een meer vloeiende en natuurlijke weergave, die met mijn muziekkeuze een stapje dichter bij de concertzaal of opnameruimte komt,terwijl elektronische muziek het extra gewicht meekrijgt zoals dat in een disco wordt ervaren. Big-Band tuning tape heeft geen wezenlijke gevolgen voor de klank. Veranderingen zijn en blijven subtiel, kruipen langzaam maar zeker onder de huid van de luisteraar. Het blijft noodzaak dat de set zelf al in balans is, zoveel mogelijk details doorgeeft en voldoende kwaliteit heeft. Big-Band is geen wondermiddel dat een slecht presterende set kan redden, het is wel een smeermiddel om goede weergave extra soepelheid te verlenen. Voorlopig heb ik na de test nog een hele tijd zitten luisteren naar andere muziek waar ik aan gewend ben.Muziek van Jacintha, Jane Monheit, Tina Turner, Janine Jansen en Dire Straits, steeds met het gevoel dat de ruimte groter is geworden. Waarbij de weergave meer soepel verloopt, indringender is geworden en vooral verbeterd is in de zin van sfeertekening. Harmonix Big-Band tuning tape is geen Voodoo, het is ook beslist geen fake-product, maar de frappante werking blijft verwonderlijk vanwege de uiterlijke eenvoud.
Hifi.nl plus en minpunten:
+ toegenomen ruimte
+ verbeterde stereobeeld
+ aangename ambiance
- werking niet te verklaren
Prijzen:
Big-Band HBB-3744 Tuning Tape 4x40mm € 140
Big-Band HBB-3746 Tuning Tape 6x40mm € 180
Big-Band HBB-3764 Tuning Tape 4x60mm € 150
Big-Band HBB-3766 Tuning Tape 6x60mm € 190
Importeur:
Daluso
Op den Dijk 30
NL-6102 EX Echt
Nederland
Tel: +31(0)611354725
Web: www.daluso.nl Email: info@daluso.com
Â
Gebruikte apparatuur: Digitaal:
 Versterking:
 Luidsprekers:
 Stroomvoorziening:
 Kabels:
 Accessoires:
 |