Het echte leven is vaak een stuk saaier dan dat in films. Hoewel handelend over een moordzaak is Once Upon a Time in Anatolia van de Turkse meestercineast Nuri Bilge Ceylan een uitzondering op die regel. Klungelig en tergend traag zoekt een groep gezagsdragers met de dader naar het slachtoffer dat ergens begraven moet liggen in het onherbergzame landschap.
De nacht lijkt niet het meest handige moment om een dergelijke zoektocht te ondernemen, maar handig, daar doet dit flegmatieke gezelschap niet aan. Liever leuteren ze eindeloos over triviale onderwerpen. Dat werkt komisch, op dezelfde manier als de dialogen in de films van Quentin Tarantino dat doen, maar neemt niet weg dat de film vooral de uitzichtloosheid van het bestaan pijnlijk voelbaar maakt. Kleine geesten zijn we, die zich, in weerwil van alledaagse sores krampachtig aan protocollen houden, maar ondertussen de boel voortdurend belazeren. Een zoektocht naar de waarheid kan nooit iets opleveren.
En dat allemaal in een prachtige setting. De eindeloos durende statische shots zijn zonder uitzondering wonderschoon, paradijslijk bijna. De lichtval, eerst van de schemering, later opgeroepen door weinig meer dan de koplampen van de auto’s, is schitterend. Het land zou mooi zijn als alles niet verpest werd door de mens.
Daarnaast zijn blikken belangrijk in deze film die niet alleen in de titel verwijst naar de klassieke western Once Upon a Time in the West. De plot van de moordverhaal is schamel – Ceylan lapt alle regels van het genre aan zijn laars – maar je leert en passant wel de personages goed kennen, hoe gesloten ze ook lijken. Grootste verrassing is dat er na bijna tweeëneenhalf uur alsnog een verrassende ontknoping volgt, alsof het toch echt een misdaadfilm betreft.
Net als zijn eerdere films Uzak, Iklimler en Three Monkeys is Once Upon a Time in Anatolia een even weerbarstige als meesterlijke film. Bekroning door het filmfestival van Cannes wordt ook een gewoonte.
Aanvullende informatie
Turkije, 2011
Speelduur: 150 minuten
Regie: Nuri Bilge Ceylan
Scenario: Ercan Kesal, Ebru Ceylan, Nuri Bilge Ceylan
Productie: Zeynep Ozbatur Atakan
Camera: Gokhan Tiryaki
Montage: Bora Goksingol, Nuri Bilge Ceylan
Art direction: Dilek Yapkuoz Ayaztuna
Met: Muhammet Uzuner, Yilmaz Erdogan, Taner Birsel, Ahmet Mumtaz Taylan
Beeld: 2,35:1, anamorf
Geluid: DD 5.1
Uitgave: Contact film
Distributie: de Filmfreak
Officiële website
