VPI Aries 3 platenspeler

Er zijn vele wegen die naar Rome leiden, is een bekend spreekwoordelijk gezegde. Het kan overal ingepast worden. Interessante is dat de wegen op vele manieren aangelegd kunnen zijn. In audioland is een wirwar aan wegen ontstaan om tot het ultieme audio walhalla te komen. In de navolgende bespreking neem ik slechts een klein onderdeel uit het wegennet onder de loep. Voor mij staat een VPI Aries 3 draaitafel. VPI is één van de merken die bekend staat om het gebruik van zijn ultrastijve constructies. Andere fabrikanten maken soms gebruik van hangende, verende of zwaar gedempte chassis. Uiteindelijk probeert een ieder op zijn manier het hoogst mogelijke resultaat te behalen.

Het grote voordeel van de VPI is dat het, oneerbiedig gezegd, een soort “plug & play speler” is. Zo uit de doos kan het chassis op het audiorack neergezet worden, de motor in de uitsparing, het plateau, de snaar, de arm op de punt en klaar ben je. Niks geen olie of rubbers in de poten die zich iedere dag weer opnieuw moeten settelen of inzakken. Dat gebeurt trouwens meestal nadat je tijden bezig ben geweest om de speler waterpas te krijgen en er de volgende dag via een extra check-up achter komt dat je opnieuw kunt beginnen.

Nee, perfect van VPI, dit merk bespaart een hoop ellende. VPI is de laatste jaren flink aan de weg aan het timmeren met nieuwe modellen en kleine modificaties. Het topmodel de HR-X is al weer even op de markt en heeft zich opgeworpen als een absolute referentie in draaitafelland. De basis van de HR-X ligt in een relatief eenvoudige sandwichconstructie van twee platen acryl met daartussen een plaat aluminium. Die combinatie zorgt voor een extreem stijf chassis. Met plaatsing dient u te zorgen dat de ondergrond zeer stabiel en waterpas is. Over een eenvoudige motor kunnen we bij dit model ook niet meer spreken Hij bestaat uit één unit waarin twee motoren zitten. De motoren sturen met een snaar een vliegwiel aan. Voor deze methode is gekozen om een zo trillingsvrij mogelijke overbrenging naar het draaiplateau te krijgen. Bovendien is het topmodel voorzien van een fenomenale 12.6 JMW éénpunt gelagerde arm. Volgens de importeur worden absolute topprestaties geleverd in combinatie met een Jan Allaerts MC2 Formula 1 element.

De constructie van de HR-X heeft zich gelukkig vertaald naar goedkopere modellen als de Aries 3. Met als resultaat een werkelijk fantastisch uitziende speler. Is de HR-X echt letterlijk en figuurlijk een beest van een draaitafel, de Aries 3 is van een meer handelbaar formaat. De Aries 3 is in drie versies leverbaar: als loopwerk, als Black Night met een JMW9 arm en als Aries 10.5. De naam geeft het zelf al aan. Een 3 met 10.5 JMW arm met extra een meer uitgebreide VTA-instelling.

Was het met de gewone versies al vrij makkelijk de VTA-instelling goed in te stellen, met de 10.5 is het helemaal een fluitje van een cent. Hiervoor zorgt een losse unit met een draaiknop naast de armophanging. Verder kunnen de armen als optie worden geleverd met Nordost Valhalla bekabeling. De motor van de Aries 3 is niet zo geavanceerd uitgevoerd als die van de HR-X maar er is toch veel aandacht aan besteed. De kast is van aluminium en weegt bijna 5 kg, daarin zit een 300 toeren synchroon motor met een Delrin motor pulley. Die motor zorgt ervoor dat het van Delrin en Teflon gemaakte plateau zo stabiel en gelijkmatig mogelijk aangedreven wordt. Delrin en Teflon worden bij Dupont gemaakt. Teflon kent iedereen wel. Delrin zal ons een beetje vreemd in de oren klinken. Spreken we over Delrin dan hebben we het over de merknaam voor een acetaat. Acetaat is een hoogwaardige organische verbinding die als eigenschappen onder meer heeft: een zeer hoge stijfheid, sterkte en slijtvastheid. De perfecte grondstof om te zorgen dat er geen verloop in de pulley kan komen.


De figuranten

Als toefje op de slagroom leverde de importeur voor het gemak ook nog een phono-versterker uit eigen huis mee. Een Herron VTPH-1 tubed phono preamplifier. Opgebouwd rondom vier 12AX7 en één 12AT7 buis. Bekende buisjes die veelvuldig worden gebruikt. De ingangsimpedantie en de versterkingsfactor waren door de importeur al op de juiste waardes gezet om een perfecte match te vormen met het eveneens meegeleverde element. Ook geen misselijk stukje techniek, het topelement van Grado: The Statement.

Een Moving Magnet element met een lage output van 0,5 mV bij 1 kHz bij een snijsnelheid van 5 cm/sec. Dit is voor een MM element een bijzonder gering signaal en voor zover ik weet door Grado zelfs het laagst ooit gemaakt. Zonder versterking, kabels en luidsprekers geen muziek. Ik zal in het kort een uiteenzetting geven hoe alles aan elkaar geknoopt is. Een Siltech PH-8 phono kabel liep via de Aries 3 naar de Herron. Vanaf hier een Sign@Audio kabel geplaatst die het signaal aan mijn Audio Research LS25MKII doorgaf. Voor het brute vermogen is een VT100 MK II met een Nirvana gebalanceerde kabel aangesloten. Een set Avalon Avatars zorgt voor het ruimtelijke spektakel.


The Statement

Al snel na het aansluiten leg ik de eerste LP op het draaiplateau en kan het luisteren beginnen. De eerste tonen rollen de kamer in, het is wel even wennen waar ik naar zit te luisteren. Oei, dat dit van een uitzonderlijk hoge klasse is valt moeilijk te ontkennen. Diana Krall wordt fraai gepolijst achter haar piano neergezet en speelt vrolijk haar deuntje met het orkest mee. Er wordt een gigantisch groot beeld neergezet en de Avalons verdwijnen werkelijk in het niets. “The Girl In The Other Room” is verhuisd naar mijn luisterruimte en ik beangstig mij bij het zeer realistische “Love me Like A Man”. Een lekker nummer, alleen zie ik graag een iets andere tekst. Er wordt van haar concerten gezegd dat deze bijzonder saai en emotieloos zijn, zo niet deze LP. “Black Crow” swingt, “Narrow Daylight” laat je wegdromen, dit kon nog wel eens een gezellig onderonsje worden met het VPI/Grado/Herron trio.

Van Krall maak ik een sprongetje naar John Lee Hooker met de fantastische dubbelaar “Face To Face”. Het aanstekelijke ritme van de blues doet me deugd, zeker als John duetten zingt met onder andere Van Morrison en mevrouw Hooker. Een feestje is dan snel gemaakt. The Statement komt in ieder hoekje van de groef. Het is echt ongelooflijk wat een detail het element uit de gedraaide LP’s weet te halen. Geluidjes, hard of zacht die me eerder nooit opvielen komen nu naar voren. Instrumenten onderscheiden zich meer van elkaar dan ik gewend ben. John speelt ineens een paar extra tonen op zijn gitaar en de bas kent aan de onderkant ook nog leuke loopjes. In de tussengroeven zijn geen hinderlijke bijgeluiden te horen, dus geen ruis, geen rumble. Slechts enkel een klein tikje en voor de rest absolute stilte.

Onder de indruk

Naarmate ik meer LP’s draai begin ik de combinatie steeds meer te waarderen. Ik mis alleen af en toe het echte spetterwerk. Ik weet dat Grado niet het meest spectaculaire element is op het gebied van dynamiek en autoriteit, maar hier had ik iets meer van verwacht. Mede gezien de prijs van “The Statement”. Wat mij wel op is gevallen is dat het geheel na verloop van tijd makkelijker en soepeler is gaan spelen. Zou het misschien een …? Als ik de importeur aan de telefoon krijg vraag ik hem hoe oud het element is en wordt mijn vermoeden bevestigd.

Het antwoord is eenvoudig en simpel te verklaren; net nieuw uit de doos. Aha, dat biedt perspectief en ik kan met een gerust hart verder blijven draaien. Ik weet het zeker: dit wordt nog beter. Na het draaien van een groot aantal LP’s besluit ik, ondanks dat de VPI door de importeur is afgesteld nog even alle instellingen na te lopen. De naalddruk wordt gecheckt, de mal wordt tevoorschijn gehaald en de stand van het element wordt gecontroleerd, evenals de VTA. Kortom alle belangrijke facetten worden nagemeten. Nadat ik de specificaties van de Grado heb doorgenomen blijken die overeen te komen met de door mij gecontroleerde waarden. Perfect dus.

Wat voor verandering is er opgetreden na tientallen uren draaien en luisteren? De dynamiek en autoriteit zijn absoluut toegenomen wat zich in de praktijk vertaalt naar meer spanning en levendigheid. Het middengebied is volledig opengetrokken en het hoog sprankelender. Hoewel sprankelen niet het sterkste punt is van een MM element. Maar alles bij elkaar speelt dit verdraait goed zeg ik tegen mijzelf. Ondertussen schallen de tonen van Count Basie de luisterruimte in. De volumeknop wordt subiet verder opengedraaid. Daar komt nog een portie opnameruimte bij. Zelfs de meest subtiele achtergrondgeluiden worden naar voren gebracht en ik hoor alles.

Met het toenemen van het geluid is ook de druk toegenomen en lijkt het, zelfs gevoelsmatig, of Basie met orkest en al in mijn ruimte plaats heeft genomen. Ik stap weer terug naar John Lee Hooker en draai nummer 4 van kant 3 “Mean Mean World” nogmaals. Zakiya Hooker zingt daar een duet en doet dit overtuigend. Bij “Turn Over A New Leaf” is de akoestische gitaar niet zomaar een gitaar. Met het weergeven van het aanslaan en strijken van de snaren houdt het vaak een beetje op. Niet bij de set waar ik nu naar zit te luisteren. De hele keten klopt en dat vertaalt zich zo dat zelfs de lucht van de klankkast naar voren komt. De stem hier duidelijk boven geplaatst, het meestampen met de voeten aan de onderkant van het geluidsbeeld. Een strakke diepe base-drum dendert achter hen. Met bijvoorbeeld de goedkopere Scout gaat dit al heel ver maar de Aries 3 doet er gewoon een aantal stappen bij en neemt in dimensie toe. Gortdroog, indrukwekkend in één woord gewoon fascinerend. “Natuurgetrouw” komt in mij op.

De bas van Ray Brown, die met vrijwel alle jazz grootheden heeft gespeeld, staat bij “We Get Requests” levensgroot rechts in de hoek. De gehele kamer wordt met een driedimensionaal beeld gevuld. De piano van Oscar Peterson prominent aanwezig tussen de Avatars en iedere aanslag van links naar rechts is te volgen. Hoe bestaat het dat er zoveel informatie in een groef opgeslagen zit en hoe is het mogelijk dat dit ten gehore gebracht kan worden. Ik ga verder met “The Wall”. Kant 1 t/m 4 draai ik ademloos en in één stuk door. En weer valt het mij op hoeveel informatie vrij komt. Voornamelijk omdat de instrumenten losjes van elkaar geplaatst zijn. Het beeld is ook veel breder en dieper dan normaal en binnen het beeld is er de ruimte voor. De aanzwellende helikopter komt eerder dan ik gewend ben, de man die struikelt valt harder dan mij lief is en het aantal stemmen in het kinderkoor is toegenomen. Dreigend en explosief is waar het binnen deze set om draait.

Het maakt het luisteren naar Pink Floyd extra bevredigend. Zowel op oorverdovend als op fluister niveau treedt op geen enkele manier saaiheid of luistermoeheid op. Toch lijkt het erop dat de dynamiek met het Grado element een fractie achterblijft op een Clearaudio Victory. Die is wat fanatieker aanwezig in de hoogweergave. De bekkens klinken wat scherper omrand en puntiger, ze kunnen je echt op het puntje van je stoel doen zitten. Met de Grado echter is het laag en middengebied adembenemend mooi en geeft hierdoor de bekkens meer ruimte en rust. Wat tot voordeel heeft dat matig tot slecht opgenomen LP’s beter af te spelen zijn. Langzaam, na het draaien van heel veel platen, begon ik mij af te vragen of ik mij niet teveel mee liet slepen in de kwaliteiten van de Aries. Mij bekroop het gevoel dat ik mij op een roze audiowolk bevond die steeds hoger boven de aarde ging zweven. Begon ik de combinatie te romantiseren? Gelukkig was dit absoluut niet het geval. Hoe ik dat zo zeker weet? Het antwoord lag heel dichtbij, maar kwam uit een volstrekt onverwachte hoek en wil ik u niet onthouden. Het is namelijk het beste compliment wat een apparaat kan krijgen en ik zal het naar waarheid trachten te omschrijven. Ik zit geregeld met mijn vriendin ’s avonds op de bank terwijl een CD of LP zijn kunsten vertoont. Normaal wordt er dan niet veel over audio gepraat en meestal zitten we te lezen of wat informatie van het Internet op te zoeken.

Zo ook op een avond dat de Aries hier logeerde. Ik had de "Unplugged" LP van Alicia Keys op staan. Een echte aanrader, weliswaar geen audiofiel label 180 gram of 200 gram persing maar een recht toe, recht aan LP. Het volume stond op normaal niveau, niets schokkends dus. Op een gegeven moment hoorde ik rechts van mij, volkomen uit het niets de volgende woorden: “Wat klinkt dit mooi zeg, wat heb je nieuw? Komt dat door die draaitafel? Zo heb ik het nog nooit gehoord!”. Daarbij keek ze bewonderend naar de VPI. Ik ken haar al een aantal jaren maar dit heb ik nog nooit uit haar mond gehoord. Mijn mond viel open van verbazing. Waren dit woorden van mijn vriendin? Ik keek naar rechts, en ja …. het kon niet missen. Ik vroeg haar wat zij precies bedoelde. “Het klinkt zo makkelijk, ruimtelijk, natuurlijk en veel voller”. Met die woorden sloeg ze de spijker op z’n kop. Ik begon te gloeien en ik kon mij opnieuw heerlijk weg laten drijven. Genietend op mijn roze audiowolk.


Slotwoord

Veel, heel veel plezier heeft de VPI Aries 3 mij de afgelopen weken gegeven. De upgrade van de Aries 2 naar de 3 met HR-X invloeden heeft zeker zijn vruchten afgeworpen. De motor is nagenoeg trillingsvrij en doodstil. Hij kan indien gewenst later worden uitgebreid met een losse motor/vliegwiel combinatie. Koop je de Aries 3 dan ben je verzekerd dat vinyl jarenlang met plezier gedraaid zal worden. Goed en simpel nadenken heeft VPI geen windeieren gelegd. Het relatief goedkope instapmodel als de Scout brengt je al tot grote hoogte. Plaats een Clearaudio of Grado in een VPI draaitafel en je kunt alle kanten op. Wil je de rust, ruimte en neutraliteit van een MM dan neem je één van de topmodellen van Grado. Zoek je opwinding, spanning en wil je op de eerste rij zitten dan is een Clearaudio het aangewezen element. Besteed dus zorg aan het element want de Aries 3 is het dubbel en dwars waard om er een goed diamantje in te zetten. Het door de importeur geroemde Jan Allaerts element heb ik met de Aries 3 helaas niet kunnen beluisteren. Over de stabiliteit van de éénpunt gelagerde arm hoeft men zich geen zorgen te maken. Hij doet voortreffelijk zijn werk en laat zich zeer makkelijk met diverse elementen instellen. De VPI-arm is simpel te plaatsen en indien u de beschikking heeft over twee favoriete elementen, dan is verwisselen van twee armen een fluitje van een cent.


Prijzen:
VPI Aries 3 JMW9: 4.700 Euro (Valhalla armbekabeling tegen meerprijs)
Herron VTPH-1: 4.225 Euro
Grado The Statement: 2.500 Euro


Importeur VPI en Herron:
Multitrade Belgium
Telefoon: +32 3 315.07.37
Mobiel: +32 474 52.53.55
Fax: +32 3 315.93.49
E-mail: info@multitradebelgium.com
Web: www.multitradebelgium.com


Importeur Grado:

Tonar International
Beeldschermweg 5
3821 AH Amersfoort
Web: http://www.tonar.nl