Door mijn bezoek aan de hifi show in Bristol is het begrip “demo” in mijn hoofd blijven plakken. Demo met een bijsmaak helaas. Het maakt niet zoveel uit bij welk merk of wanneer de nare smaak ontstond, het gaat mij om de basisprincipes die gevolgd behoren te worden als een fabrikant, importeur of winkelier een demo geeft.
Ik vond het heel flauw om te zien dat een gerenommeerde fabrikant het trucje uithaalde door telkens als het “beter zou moeten klinken, want het prijskaartje was hoger, het volume net een extra streepje opdraaide. Iets wat onze hersenen vertalen in “beter”. Wat helemaal niet het geval behoeft te zijn. De aanwezigen in de zaal knikten netjes op uitnodiging van het sales duo dat het inderdaad echt een groot verschil gaf en duidelijk hoorbaar.
Het kan nog erger. Ik ken een paar winkels waar een demonstratie zo wordt gegeven dat de klant niet de deur uit gaat met wat hij het beste kan gebruiken, maar de deur uit gaat met een product waarop de marge voor de winkelier het meest gezond is. Verkopers weten exact hoe een apparaat of luidspreker optimaal presteert, of juist niet presteert. De argeloze koper die zich wil laten voorlichten omdat hij zelf de kennis ontbeert trapt er met beide voeten in. Zonder opzettelijke druk maar vaak net zo onzinnig zijn veel A/B demonstraties van luidsprekers of versterkers via schakelpanelen. De luidspreker die het hardst speelt of het meest opvalt komt vaak als beste naar voren. Een mooi neutraal systeem stelt al snel teleur in een dergelijke omgeving, toch zal het mits het van goede kwaliteit is u juist de langste periode verblijden met muziek. Het tegenovergestelde is de eis die Linn ooit neerlegde, een demonstratieruimte waarin slechts één enkele set luidsprekers mocht staan om te beoordeling. Keerzijde, geen enkel vergelijk mogelijk met andere merken of zelfs een ander Linn type. Daar is vrijwel iedereen gelukkig van teruggekomen. Is er dan wel een middenweg en heeft een demo zin?
Jazeker heeft een goede demonstratie zin. Een serieuze winkelier, fabrikant of importeur die zijn vak verstaat gaat eerst met u praten wat u eigenlijk verwacht voor uw zuurverdiende geld. Aan de hand van dat gesprek ontwikkelt zich een samenspraak waarin een eerste keuze is vastgelegd. Rekening houdend met uw woonsituatie. Is de keuze gemaakt dan volgt vaak een afspraak om op een later tijdstip terug te komen, wat de winkelier de mogelijkheid geeft een set neer te zetten die lijkt op de uwe en waar de besproken componenten onderdeel van uit maken. Op een rustige tijd kruipt u met eigen/geleende muziek op de bank en gaat u genieten van de eerste stap. Tijdens het genieten komen de alternatieven aan bod. Draai rustig vijf stukken van een cd en laat het op u inwerken. Verander dan pas van luidsprekers of ander component en draai opnieuw de vijf stukken. Ga voor u zelf na wat er anders is. Wanneer u zich prettiger voelde. Wanneer u meer details hoorde of waneer de opwinding/hebberigheid het grootste was. Ga gerust terug naar de set van daarnet. Met dezelfde muziek of andere. Neem de tijd, luister naar wat men u uitlegt en beslis vooral zelf. De goede winkelier begrijpt dat en maakt er tijd voor vrij. Immers, hij is niet uit op snelle gelegenheids verkoop van marge-rijke modellen, hij is uit op een bestendige relatie; mond tot mond reclame van tevreden klanten.
Soms is er niet de tijd om zo te handelen. Op beurzen bijvoorbeeld niet. Mijn voorkeur gaat tijdens beurzen uit naar een enkele set die staat opgesteld en speelt. Met een duidelijk bord wat er staat en wat het kost. Die enkele set kan aanspreken, zal dat soms ook niet doen. Kan ook qua budget geheel buiten de boot vallen. Toch is dat mijns inziens de manier om te presenteren. Publiek gek maken met A/B demo’s is niet de weg. Teveel variabelen maken het onmogelijk goed te vergelijken. Waarbij ons geheugen ons erg parten kan spelen samen met de eerder genoemde verschillen in volume. Een enkele decibel harder of zachter kan ons op het verkeerde spoor doen belanden.
Mijn wijsheid hoeft u niet aan te nemen. Wat ik wel kan zeggen is dat ik mij tijdens de Bristol show het prettigste voelde in ruimtes waar een enkele set speelde en ik even de tijd kreeg om echt te luisteren. De van hot naar her demo’s misten bij mij hun doel. Uitgezonderd die van Linn, waar voor zover ik kon nagaan een eerlijk vergelijk werd getrokken tussen twee platenspelers. De nuchtere criticus onder u gaat zeggen dat een graadje meer in de naaldhoek, een streepje eraf in de dwarsdruk, een puntje minder in naalddruk, een element kan maken of breken. Precies hetgeen ik mij realiseerde en daarmee de euforie over het nieuwe type in het juiste perspectief kwam. Ik zou de spelers nog wel eens willen horen. Vijf nummers achter elkaar en dan wisselen. Onder condities die ik met eigen handen/oren/ogen in een rustige omgeving mag zien en voelen. Het zal me niet eens verbazen als de waarneming van klankverschillen daar eerder groter dan kleiner is.
Met vriendelijke groet,
René van Es
