Alle films van Tony Gatlif gaan over zigeuners. Het verhaal is daarbij meestal ondergeschikt aan de hartverscheurende muziek en dans. In Latcho Drom uit 1993 is dat in extreme mate het geval: de film illustreert de diaspora van het Roma volk puur aan de hand van muzikale fragmenten, zonder verdere woorden of protagonisten.
De reputatie van meesterwerk ten spijt, duurde het heel lang voor de film in Nederland te zien was. Financiële en rechtenkwesties maakten dat distributeur Contact Film Latcho Drom pas in 2009 kon aanbieden aan de filmtheaters. En nu is er dan de fraai gemasterde DVD.
We reizen van India naar Egypte, Turkije, Roemenië, Hongarije, Slowakije en Frankrijk, om te eindigen in Spanje. Overal zijn we getuige van een stuk zigeunermuziek in de stijl van de streek. Dat geeft een mooi overzicht van wat de Roma bindt en ook onderling onderscheidt. Gatlif is een meester in verbeelden van de muzikale beleving. Soms maakt hij er kleine theaterstukjes van, vaak suggereren de beelden dat we recht voor zijn raap getuige zijn van een uitbarsting van emoties via muzikale kanalen. De ellende gaat van persoonlijk tot universeel niveau, met de vervolging door het nazisme en Ceausescu. Altijd door merg en been.
Het gevaar dat al die doorleefde koppen en stemmen na anderhalf uur wel gaan vervelen ligt voor de hand, maar bij Gatlif is er geen sprake van. De schitterende landschappen en de kleurrijke kostuums bieden voldoende variatie, en de muziek is van een niveau waar je er nooit genoeg van krijgt. Ook al zijn de rustmomenten tussen al die intensiteit schaars en kort. Het bruisende temperament spat er vanaf. Deze film, of deze muziek ondergaan is een enerverende ervaring.
De onderdelen, verbonden door korte overgangen waarin gereisd wordt, verwijzen ondertussen bijna allemaal naar een film die Gatlif later zou maken. In die zin is Latcho Drom (veilige reis) de oerbron voor zijn hele oeuvre.
Aanvullende informatie:
Frankrijk, 1993
Speelduur: 99 minuten
Regie en scenario: Tony Gatlif
Productie: Michèle Ray-Gavras
Camera: Eric Guichard
Beeld: 1:2,35, anamorf
Geluid: mono
Uitgave: Contact film
Distributie: de Filmfreak
Eerder besproken films van Tony Gatlif: Exils, Swing, TranSylvania en Vengo.
