Het Amerikaanse Wilson Audio mag je met een gerust hart rekenen tot de absolute top van de high-end luidsprekerindustrie. Het gezelschap waarin het merk verkeert is even illuster als exclusief en duldt met topmodellen als de Chronosonic XVX en WAMM Master Chronosonic slechts een handjevol andere merken in de onmiddellijke nabijheid. Voor dat laatste model moet je overigens bijna op de knietjes en gelden vereisten als dat je al een Wilson luidspreker moet hebben én je op audiëntie moet komen om te beoordelen of je dat miljoen überhaupt wel bij hen mag uitgeven.

Dit artikel verscheen eerder
in het HIFI.NL jubileumboek

Iedereen op één lijn

Als je er nooit mee te maken hebt gehad en je hoort dit voor het eerst denk je misschien dat de wereld gek is geworden en dat het bij Wilson alleen arrogantie is wat de klok slaat, dan bedriegt toch de schijn. De werkelijke reden is dat de WAMM Master Chronosonic zó speciaal is, dat alle partijen echt op één lijn moeten zijn, voordat het indrukwekkend ingewikkelde productieproces, dat echt alle kennis en ervaring van vader en zoon Wilson in zich draagt en maanden in beslag neemt, in werking wordt gezet. Voor de overige modellen is het aan de dealer om de interesse van de cliënt om te zetten in de juiste beslissing. En welk model ook gekozen wordt, of het nu een TuneTot (foto rechts), een SabrinaX, een The WATT/Puppy of een nog exclusiever model aangaat, de klant begint of vervolgt hoe dan ook zijn pad op weg naar de perfecte high-end set.

Gedeelde verantwoordelijkheid

In Nederland is er een importeur, Reference Sounds, die dit als geen ander begrijpt en er alles aan doet om de Benelux-dealers te ondersteunen dat verhaal over te kunnen brengen. Van oudsher moet de dealer natuurlijk zelf de verantwoordelijkheid nemen om zijn klanten niet alleen van het best mogelijk advies te dienen, maar ook de best mogelijke service. Dat begint veelal met een oriëntatie die vervolgens tot een demonstratie leidt.

Reference Sounds is de eerste importeur die letterlijk bereid is een deel van die verantwoordelijkheid op zich te nemen. Dat heeft het bedrijf bewerkstelligd door in hun pand in Almere Poort een heus Reference Sounds Experience Center op te trekken, waar de producten van alle gevoerde merken in het portfolio in een optimale omgeving zijn te beluisteren. Er prijkt niet voor niets ‘bringing you closer’ onder het logo op de muren. De dealer in kwestie wordt op deze manier in staat gesteld om deze exclusieve producten, want daar hebben we het zonder uitzondering over, naar een nog hoger plan te tillen en zo het podium te geven dat de set in kwestie én de klant verdienen. De luisterruimtes van Reference Sounds zijn in die zin een verlengstuk van die van de dealer.

Van de hand van de Meester

Gezien waarover ik hierboven al verhaalde is het volstrekt logisch dat ik, om The WATT/Puppy die het 50-jarig jubileum van Wilson Audio moet eren, ben afgereisd naar Reference Sounds om van uitbater Michael Huigen persoonlijk een demonstratie van deze Wilson jetsers te krijgen. En hoewel dit model dus ook al echt vijftig jaar bestaat, zou het voor mij een eerste kennismaking betekenen. Niet dat ik niet bekend ben het de Wilson sound. Ik heb er best veel mogen beluisteren verspreid over de laatste tien jaar. De TuneTot, de verschillende Sabrina’s, de Yvette, de verschillende Sasha’s, Alexia’s, de Alexx V en zelfs de Chronosonics. De laatste uitsluitend op shows, de overige modellen ofwel of shows ofwel bij Reference Sounds. Je zou bijna kunnen beweren dat ik er kind aan huis ben. Dat is niet per ongeluk. Michael verstaat namelijk de kunst om ‘zijn’ Wilsons altijd aan het klinken te krijgen. Dat komt mede door zijn rijke audioverleden, en door het feit dat hij door enkele groten uit het vak is bijgestaan. Zo ben ik wel eens getuige geweest van een Wilson-demonstratie geleid door Peter McGrath, een man die z’n sporen bij Wilson meer dan ruim heeft verdiend. Erg fraai om toen te merken dat hij niet alleen over Michael bijzonder te spreken was, maar ook over zijn bedrijf en vooral de mate van precisie die hij inmiddels zijn signatuur mag noemen. Alles aan een set klopt. Van minutieus uitgekiende opstelling tot visuele balans die op zijn beurt de muzikale balans begeleidt. De geoptimaliseerde ruimte, de inrichting, de belichting gaan hand in hand met versnaperingen die de innerlijke mens klaarmaken voor de audiobeleving die hem wacht. Michael laat je de Hand van de Meester (Wilson, McGrath en hemzelf in dit specifieke geval) zien en voelen.

De hamvraag van David A. Wilson

Deze keer werd ik aan de hand van meester Huigen meegevoerd in de vijftig jaar geschiedenis van Wilson Audio die nu gevierd wordt. Het verhaal werd opgehangen aan The WATT/Puppy die in de luisterruimte warm stond te draaien, maar ging net even verder terug dan dat toen hij begon te vertellen over naamgever David A. Wilson. De goede man is begonnen als recording engineer die bewapend met een gemodificeerde A77 van Revox en een minimale microfoonopstelling trachtte de essentie van optredens, veelal unplugged, op tape vast te leggen.

Toen hij bij zijn eerste opname tot de conclusie kwam dat hij niet in staat was om alles weer te geven van wat hij dacht opgenomen te hebben, is de wens geboren de perfecte monitor te maken. Op zich niet raar voor een gast die zich al van jongs af aan een verregaande interesse had voor audioapparatuur, zowel de klank als de werking ervan. Op twaalfjarige leeftijd raakte hij gebiologeerd door het hifisysteem van hun buren, toen hij onterecht dacht dat er een kerstkoor buiten stond te zingen.

Een andere getuige van die interesse is de eerdergenoemde Peter McGrath, zelf ook een begenadigd recording engineer, met een anekdote uit in de tijd dat hij zijn eigen high-end audiowinkel – The Audiophile in Chicago ­– nog had. We spreken 1972 toen Peter David Wilson een Audio Research SP9 verkocht die hij wilde gebruiken voor z’n opnames. Niet veel later kwam hij terug bij Peter met de opmerking “moet je eens luisteren�. Hij had de SP9 gemodificeerd tot het punt dat deze klonk als nooit tevoren. In de kern hebben we hier de ingrediënten die Wilson nodig had om tot het eerste ontwerp van zijn monitor te komen. Het streven naar perfectie in combinatie met het stellen van de juiste vraag, zoals: “hoe vat ik naast de klankkleur en plaatsing van de instrumenten in een ruimte, de ambiance van die ruimte zowel de opname als in de weergave?�

Wilson in een notendop

De geschiedenis van Wilson Audio Specialties Inc. zoals het bedrijf voluit heet, begint in 1974 toen David samen met zijn wederhelft Sheryl Lee hun inmiddels legendarische onderneming startte. Tot aan zijn dood in 2018 hebben ze samen aan het roer gestaan. Zoon Daryl (1978), deel van het Wilson-meubilair sinds 2002, heeft samen met zijn vader tien jaar geleden aan de wieg gestaan van het ontwerp van de WAMM Master Chronosonic, een systeem dat veertig jaar Wilson geschiedenis in een nieuw product samenbracht. Een jaar voor de dood van David zag dit systeem, dat een ode aan zijn vader én aan het begrip time alignment samen met rigide kastconstructies zou worden, het levenslicht. In 2016 is Daryl CEO van Wilson Audio geworden en deed David een klein stapje terug.

In de vijftig jaar geschiedenis van het bedrijf heeft de originele WAMM tussen 1981 en 2003 zes versies gekend en de WATT tussen 1981 en 2011 zeven. Onderscheiden hebben de luidsprekers zich vanaf dag één. Meest in het oog springend moet de prijs zijn geweest. Bij de introductie van de eerste Wilson monitor begin 80’er jaren voor 4.400 dollar per paar kostte de duurste monitoren op dat moment 1.600 dollar. De WAMM kostte bij introductie in 1982 35.000 dollar. Wat je ervoor kreeg waren systemen die voor die tijd ongekend goed waren, superieur aan alles. High-end audio pur sang dus.

The WATT/Puppy in 2024

De geschiedenisles wordt afgerond met de mededeling dat de WATT en The WATT/Puppy zoals die nu voor ons staan in essentie niet zijn veranderd, je zou beter spreken van een evolutie. Een nieuw luidsprekersysteem dat een ode is aan het verleden en de naamgever en alle kennis er ervaring van het bedrijf samenbrengt in één product. Een soort WAMM Master Chronosonic voor de massa, hoewel je dat laatste wel even in relatie tot de prijs moet zien. Die is met net geen 50.000 euro per paar niet misselijk te noemen, maar in vergelijkging met het topmodel eigenlijk een koopje, zeker in relatie tot wat je krijgt. Als wat je ziet een voorbode is van wat je om je oren krijgt, dan mag je wel iets verwachten. De afwerking van The WATT/Puppy mag je feilloos noemen. De handgrepen aan de achterzijde van de WATT zijn een knipoog naar de eerste monitoren, die voor mobiel gebruik bedoeld waren en dus draagbaar moesten zijn.

Op deze uitvoering hebben ze dat doel niet, daar moeten ze er alleen maar stoer uitzien. Net als de overige afwerking aan de achterzijde. Alles straalt kwaliteit uit. Het woofersysteem helt licht naar voren, en de monitoren erop nog iets meer. Uiteraard is alles optimaal in te regelen om er maar voor de zorgen dat alles ‘op tijd’ bij de oren aankomt. Een paradepaardje van Wilson. Nu had ik al gezegd dat ik de originele WATT/Puppy nooit eerder had gehoord, maar veel andere, en vaak duurdere modellen wel. Achteraf moet ik concluderen dat al die sessies misschien maar één doel hadden: mij klaarstomen voor deze bij Reference Sounds.

Voor de gelegenheid had Michael de Wilsons gecombineerd met elektronica van Matrix Audio, een relatieve nieuwkomer op de Nederlandse markt en vele malen goedkoper dan de kwaliteit zou doen vermoeden. De voor- en eindversterker kosten samen met de streamer nog geen 30.000 euro. We hebben het dan wel over de topmodellen van Matrix Audio, maar Michael toonde met deze move aan dat Wilson niet alleen met de crème de la crème aan het klinken te krijgen is. Althans, zo zou blijken.

Conclusie na het luisteren

Nu ken ik de luisterruimte van Reference Sounds vrij aardig, en heb er dus ook veel Wilson modellen mogen beluisteren. Maar deze WATT/Puppy’s waren onmiddellijk na de eerste seconden luisteren al in staat je bij je oren in de muziek te slepen. Iedere vorm van weerstand zou zinloos zijn, je hebt geen andere keuze dan je gewoon over te geven. Hoe mooi de speakers er ook uitzagen, ze verdwenen als sneeuw voor de zon toen ze een driedimensionaal beeld neerzetten dat groter was dan de ruimte waarin ze stonden.

Al snel ging het alleen nog maar over de vertolking van wat afgespeeld werd, maar toch moest vastgesteld worden dat stemmen en instrumenten gedetailleerd en met bijzonder fijnzinnige plaatsing werden gepresenteerd terwijl andere, kunstmatig gecreëerde tonen zich om je heen bewogen en je nog eens extra de muziek inzogen. Soms zo erg dat ik achteromkeek om te kijken waar de rear speakers stonden...

Alles rotsvast, dynamisch als een malle en zo realistisch als het maar kan – maar zeker ook appellerend aan wat je diep van binnen mooi vindt. Als de biefstuk die je oma in de roomboter bakte, een lucht die ik nu bijna nooit meer ruik. Zo’n soort gevoel, of liever emotie. En ik kan mij dus niet voorstellen dat ik de enige ben die dit vindt. En dat is razend knap voor een luidspreker… | www.wilsonaudio.com