De eerste drie letters van dit 25-jaar oude familiebedrijf staan voor ‘Most Significant Bit’ en hoe goed deze naam bij hun producten past, bewijzen de inmiddels legendarische MSB Reference en Select D/A-converters. Werkelijk prachtige machines die de state-of-the-art weer een stuk verder hebben weten te verleggen, maar daarbij tevens extreem kostbaar zijn. Om ook de minder kapitaalkrachtige muziekliefhebber met behoud van veel van deze kwaliteiten tegemoet te komen, heeft MSB de Discrete DAC uitgebracht.

MSB Technology

Het Amerikaanse Silicon Valley is een veelgebruikte benaming voor wat waarschijnlijk het meest bekende technologiegebied ter wereld is. Behalve veel van de bekendste en grootste technologiereuzen waaronder Apple, eBay, HP en Google is ook MSB Technology op deze bijzondere locatie aan de zuidkant van de baai van San Francisco te vinden. Laat ik maar meteen de koe bij de hoorns pakken door te verklaren dat ook deze ‘instap’-DAC van het bedrijf uit Californië nog steeds een kostbaar product is. Zeker in de huidige tijdspanne waarin we bijna overvoerd worden door een constante stroom aan goedkope alles-in-één systemen kan zo’n high-end product in eerste instantie zelfs bijna vervreemdend aandoen. Het is daarom goed te vermelden dat MSB als fabrikant mikt op een heel specifiek publiek. Een keuze die in basis niet eens met geld te maken heeft, maar alles met wat je als fabrikant met een product wil bereiken en uitdragen.

Hierdoor wordt de toekomstige koper gedwongen om keuzes te maken. Want wil je bijvoorbeeld iedere nieuwste gadget op de markt per se meteen aanschaffen, of spaar je door voor iets werkelijk moois zoals bij deze DAC nadrukkelijk het geval is? Met andere woorden, koop je met zo’n Discrete DAC ook een nieuw stukje bewustzijn. Een beleving die in een passende setup in staat is de luisteraar los te weken van de dagelijkse beslommeringen, om deze vervolgens mee te voeren naar een nieuwe muzikale wereld waar je zelf deel van uit kunt maken. Om dit alles technisch te kunnen realiseren, zit onder de dikke, uit één massief blok aluminium gefreesde behuizing een buitengewoon hoge mate aan grensverleggende technische knowhow verwerkt.

Saai of toch niet?   

Ik moet er zelf om grinniken wanneer ik het juist bij een DAC over beleving en emoties heb. Want van alle apparaten in een audioketen vind ik uitgerekend een D/A-converter doorgaans met afstand het meest saaie component. Dat het ook anders kan, bewijst de in zowel zwart als zilver verkrijgbare MSB Discrete DAC (432 mm breed, 51 mm hoog – zonder voeten – en 305 mm diep).

Hoewel het lijnenspel net als bij veel collegaproducten snaarstrak is, wordt het aangezicht precies afdoende verzacht door op geraffineerde wijze het front subtiel weg te laten lopen en de hoeken af te ronden. Voeg daar vervolgens een vanuit alle richtingen zeer goed afleesbare, uit losse mini LEDjes opgebouwde witte display, met pal daarnaast een drietal kleine ronde druktoetsen met precies drukpunt en een goed in de hand liggende draairegelaar aan toe, en je hebt een prachtig understated design. Visueel niets te veel, maar zeker ook niets te weinig. Dankzij de massieve constructie, de eersteklas afwerking en het gewicht van 12,3 kg (zonder de externe voeding) ademt het apparaat bovendien in alles een zeer hoge kwaliteitsbeleving uit.

Het standaardpakket wordt gecompleteerd door een heel erg fraaie wederom door MSB zelf vervaardigde infrarood afstandsbediening. Uiteraard weer vervaardigd uit een massief blokje aluminium en voorzien van een fraaie verzonken draairegelaar en een arsenaal van dezelfde zeer precies werkende gepolijste druktoetsen als die van de DAC zelf. Uniek is dat dit stukje gereedschap zelfs is voorzien van een groene gedachte. Want in plaats van batterijen is dit keer een oplaadbare accu met micro-USB aansluiting aanwezig.

De betekenis van discreet

Een van de grootste verschillen waarin MSB zich onderscheidt van de meeste concurrenten, is dat het bedrijf gebruik maakt van zelf ontwikkelde ladder D/A-converters. Naar standaard ingekochte DAC-chips kunt u in dit ontwerp dus heel lang gaan zoeken. Daar voor in de plaats zijn volledig zelf ontwikkelde discrete R2R weerstandsnetwerken aanwezig, die precies doen wat de ontwerpers voor ogen hebben.

Het moge duidelijk zijn dat deze werkwijze een aanzienlijke hoeveelheid mankracht, ontwikkelingstijd en financiën opslokt, waardoor we MSB-producten vooral in de hogere prijsklassen tegenkomen. Met de introductie van deze nieuwe Discrete DAC komt de prijs voor het eerst overeen met die van andere hoogwaardige fabrikanten, waarbij ik uiteraard ontzettend benieuwd ben hoeveel van de superweergave van de topmodellen uiteindelijk bij deze nieuwe loot is overgebleven. Het hart van dit nieuwste model is in ieder geval identiek aan dat van de € 11.000,- duurdere MSB Premier DAC. In beide modellen wordt namelijk van de bijzondere, goudkleurige Prime DAC modules gebruik gemaakt. Daarbij blijft de teller bij de Discrete DAC op twee kanaal-gescheiden exemplaren steken, terwijl de duurdere Premier over vier exemplaren beschikt.

De naam ladder-DAC komt trouwens voort door de typerende ‘ladder’ vorm wanneer je zo’n parallel-geschakeld R2R weerstandsnetwerk in een schema ziet en behoort klankmatig volgens kenners tot het best klinkende principe. Eveneens van belang is dat de modules van MSB zijn ontworpen met een zeer lage impedantie. Hierdoor is ook na de conversie geen extra versterking van het uitgangssignaal meer nodig en kan tevens het volumeniveau volledig discreet worden geregeld. Vandaar dus de naam Discrete DAC.

Bizarre kwaliteiten

Hoe bijzonder en afwijkend de toegepaste techniek van het merk is, komt pas echt aan het licht zodra ik bij de technische specificaties arriveer. Zo wordt PCM data ondersteund tot een nog nooit eerder getoonde astronomische waarde van 3.072 kHz bij 32 bit. Dat is vier keer zoveel als de beste andere DAC’s op de markt en bijna 70x de waarde van een normale cd! Zeer waarschijnlijk zal muzikale software met zo’n extreme resolutie wel nooit op de markt gaan verschijnen, maar het toont wel aan hoe ver de techniek van het Amerikaanse merk inmiddels reikt. Hoewel wat minder extreem dan PCM, presteert het merk ook bij DSD nog steeds met prachtige waarden die tot 8xDSD reiken. Omgezet in een gesampelde frequentie staat dit voor 22.5792 MHz en daar is al wel de nodige software voor te vinden. Bijzonder is dat de inwendige Prime DAC module zelfs met de originele DSD datastroom overweg kan. Toch is zelfs deze schitterende techniek nog steeds maar een klein deel waarom de MSB converters zo bijzonder zijn. Het sleutelwoord is hier ‘modulaire toekomstgerichtheid’.

Dat houdt in dat behalve de ladder-DAC modules en de digitale klok, zelfs bij ‘instapper’ Discrete DAC, ook de ingangs- en uitgangsmodules eenvoudig kunnen worden gewisseld. De basisuitrusting van deze minst kostbare uitvoering bevat in tegenstelling tot de duurdere modellen, permanent aangebrachte analoge en de basis digitale in- en uitgangen. Hier maken we ook meteen kennis met het eerste echte compromis. Want als analoge uitgangen zijn alleen maar een tweetal XLR connectoren aanwezig en helaas geen RCA exemplaren. Enerzijds is dit begrijpelijk omdat de Discrete DAC een volledig gebalanceerde opbouw bezit en daardoor op deze wijze aangesloten het beste zal presteren. Maar het is wel lastig wanneer de overige apparaten alleen RCA aansluitingen bezitten. Gelukkig zijn voor deze RCA behoeften bij externe partijen zoals bijvoorbeeld Neutrik verloopstekkers verkrijgbaar. Dat geeft theoretisch weliswaar enig verlies, maar blijkt in de praktijk nog steeds tot zeer goede resultaten te kunnen leiden.

Op digitaal gebied zijn in deze basisconfiguratie een AES/EBU verbinding, twee optische Toslink ingangen en een coaxiale S/PDIF aansluiting aanwezig. Een laatste BNC connector dient om eventuele andere apparaten te synchroniseren met de interne klok van de converter.

De verschillende modules

Eén van de aspecten waarin we met de werkelijk unieke kwaliteiten van de Discrete DAC kennis kunnen maken, is wanneer de extra toe te voegen insteekmodules ten tonele komen. Er zijn twee van deze slots aanwezig en dankzij een slimme mechanische vergrendeling kan zonder extra gereedschap pijlsnel van DAC-functionaliteit worden gewisseld. Bijkomend voordeel is dat je één of meerdere van deze ingangsmodules ook achteraf naar je eigen (veranderende) behoeften kunt bestellen. MSB biedt hiervoor een hele reeks verschillende opties aan, die ook nog eens bij alle vier de DAC’s in het programma kunnen worden gebruikt en uitgewisseld. Er kan worden gekozen uit:

• een op vierdubbele snelheid opererende Quadrate DSD USB2 module die DSD tot 256x en PCM tot 384 kHz kan verwerken en geen MQA functionaliteit bezit;
• een bijna gelijksoortige variant waarbij MQA wel aanwezig is;
• heel interessant is de geavanceerde en buitengewoon interessante Pro ISL (ISoLated) module. Hierbij wordt namelijk gebruikgemaakt van een klok-gesynchroniseerd protocol dat data afkomstig van bijvoorbeeld een multifunctioneel MSB disctransport, optisch en met ondersteuning van het I²S formaat (data en kloksignaal worden ieder afzonderlijk in één verbinding getransporteerd) aan de DAC overdraagt;
• wanneer aanvullend voor de los in een eigen behuizing ondergebrachte Pro USB-oplossing wordt gekozen, kan ook bij gebruik van USB van de inwendige Pro ISL module gebruik maken;
• als laatste bestaat er nog een netwerk renderer V2-module, die zijn waarde vooral bewijst bij de verbinding met moderne HiRes streaming systemen van UPnP-bronnen, daarbij volledige MQA-ondersteuning biedt en het zelfs mogelijk maakt om de Discrete DAC het bronapparaat te maken. De snelheid waarmee deze module op ingangen reageert, is trouwens indrukwekkend. Vooral doordat hij bijna zonder vertraging en zonder merkbare buffering reageert. De module werkt ook gapless, oftewel zonder pauzes tussen de afzonderlijke titels.    

Voedingsmogelijkheden

Laatste onderdeel van dit ‘pretpakket’ omvat de helaas altijd in de kleur zwart vervaardigde, 2,5 kilo zware losse lineaire voeding. Dit 209,6 mm brede, 50,8 mm hoge en 152,4 mm diepe kastje is zoals we van MSB inmiddels gewend zijn perfect afgewerkt en dient om zowel het analoge als het digitale deel tegelijkertijd van stroom te voorzien. Maar het wordt vooral gehoormatig pas echt interessant wanneer een tweede exemplaar zijn intrede maakt. Hierdoor krijgen zowel de digitale als analoge circuits ieder hun eigen voeding en stijgt de geluidskwaliteit (veel) meer dan de meerprijs van de voeding zou doen vermoeden.

Standaard wordt de Discrete DAC trouwens met één voeding geleverd. Hiervoor biedt de achterzijde twee speciale aansluitingen, die meestal worden aangesloten via de bijgeleverde Y-adapter. Voor wie echt het allerlaatste restje aan kwaliteit uit deze DAC wil peuteren, kan de voeding tenslotte ook worden overgenomen door de veel grotere en veel duurdere Premier Powerbase. Een voeding die eigenlijk is bedoeld voor de duurdere Premier DAC, maar technisch ook goed op het Discrete model aansluit. Het totaalpakket wordt gecompleteerd door 4 spikes en de bijbehorende onderlegschijfjes om de ondergrond van uw meubel niet te beschadigen.

Voorbereidingen

Hoewel ik van de meeste DAC’s qua beleving nu niet bepaald onder de indruk raak, lukt het deze MSB Discrete DAC al vanaf de eerste kennismaking om radicaal met dit gegeven te breken. Want wat een vernuft en vooral luisterplezier blijkt er te kunnen ontstaan, wanneer al deze verschillende mogelijkheden de zintuigen van de muziekliefhebber beginnen te stimuleren.

Het begint al met een bezoek aan de in Antwerpen gevestigde MSB distributeur Very Fine Soulutions. Eigenaar Frank Vermeylen bespeelt zelf op hoog amateurniveau tuba, biedt in zijn grote onderkomen verschillende conservatoriumstudenten onderdak en heeft in diverse ruimtes ook nog de meest uiteenlopende audiosystemen speelklaar opgesteld staan. Maar in de hoofdruimte staat, speciaal voorafgaande aan mijn test, de discrete DAC in een prachtig en kostbaar systeem speelklaar geïntegreerd. Als luidsprekers staan hier de indrukwekkend grote maar toch opvallend slanke Tidal Audio Contriva G2’s letterlijk door hun zwarte pianolak te schitteren. Aansturing gebeurt door een eveneens opvallend gestileerde, modulair samen te stellen Thrax Ares geïntegreerde versterker, terwijl als bronnen het Reference Transport van MSB en een 2.16 streamer van Pink Faun aangestuurd door een Apple iMac met Roon aan boord dienen. Bekabeling is van Synergistic Research en de akoestiek is waar nodig gestuurd door een reeks akoestiekproducten van Artnovion.

Luisteren 1   

Wie de demo’s van Frank op beurzen, winkels en shows een beetje volgt, weet dat hij van een realistische en natuurlijke geluidsweergave houdt. Maar doordat de volledige werkelijkheid uiteraard nooit helemaal door welk audiosysteem dan ook kan worden gerealiseerd, is zijn compromis of beter gezegd klankinvalshoek het zo goed mogelijk voorkomen van een overdreven ‘nep’ weergave. Bij Frank is het dus eerder een hoge mate aan rust, verfijning en integriteit dan een presentatie waarbij je alleen nog maar op je stoel zit te schudden van de fysieke geluidsdruk. Door zijn kennis en kunde om een systeem maximaal te tunen en in een ruimte te integreren, ontstaat zeker in zijn eigen thuissituatie het soort presentatie wat je nodig hebt om ook de kleinste veranderingen waar te kunnen nemen. In geval van de Discrete DAC blijkt het vanaf het allereerste moment om een echt raspaard te gaan. Nee, niet in de zin dat het bij de minste of geringste wijziging (voeten onder het apparaat, andere kabel, ander rack, stroomvoorziening, etc.) het geluid al snel instabiel kan worden – maar veel meer dat je bij een verbetering in de keten meteen hoort dat het geluid er echt beter van wordt, en niet alleen maar anders.

Wanneer de eerste klanken uit de Tidal luidsprekers vloeien, is het weer meteen een feest der herkenning en hoor ik naast de duidelijke ‘Vermeylen-signatuur’ meteen dat hier een topsysteem staat te spelen. ‘Klinkt goe hè’, zegt Frank met die mooie zachte Vlaamse tongval. En óf het goed speelt. Maar doordat ik wel vaker bij hem thuis heb mogen luisteren, valt ook al snel op dat er buiten alle rust en integriteit op een volstrekt natuurlijke wijze heel veel informatie waarneembaar is.

In eerdere verhalen licht ik hier vaak de zogenaamde fantoomgeluiden uit, waarmee ik de geluiden buiten een opname bedoel die niet bij de echte muziek horen, maar wel heel belangrijk zijn voor het echte ‘erbij zijn'-gevoel. Als ik één zeer in het oor springende kwaliteit van deze ‘budget’ super DAC zou noemen, is het de buitengewoon goede presentatie van juist deze fantoomgeluiden. Dat kan een deur zijn die heel zacht dichtvalt, schuifelende voeten in een studio, vogelgezang buiten de opnameruimte, optrekkend verkeer bij een klassieke opname, etc. Al deze geluiden dragen in hoge mate bij aan het gevoel van realisme en geloofwaardigheid en hoe beter de weergave van dit soort indrukken, hoe hoger de werkelijke resolutie van een DAC blijkt te zijn.

Flabbergasted  

De hoofdreden van mijn bezoek aan Antwerpen is behalve uitleg van alle technische achtergronden ook het kennismaken met de verschillende optioneel verkrijgbare insteekmodules. Hoewel absoluut gezien niet de aanbieding van de dag, vind ik ze zeker gezien alle achterliggende techniek en gehoormatig bereikte resultaten, uiteindelijk bijna, eh durf ik het te zeggen... – goedkoop! Want zodra Frank van de al heel goed presterende ‘normale’ Quadrate USB module wisselt naar de Pro USB variant, val ik bijna van mijn stoel door het grote verschil. Want ineens is er uit precies hetzelfde muziekbestand nog meer rust, ruimte, verfijning en vooral een nog hoger oplossend vermogen met duidelijk minder stoorinvloeden te ervaren. Deze laatste vallen eigenlijk nooit direct op, totdat deze invloeden ineens zijn verdwenen. Mede daardoor ontstaat, zoals wel vaker bij topsystemen, de illusie dat de weergave langzamer lijkt te gaan.

Eenieder die nu denkt dat zo’n super DAC door de extreem hoge resolutie waarschijnlijk wel heel puntig, strak, overmatig schoon en bijna steriel zal klinken, kan bijna niet verder van de waarheid vandaan zitten. De weergave van deze converter is namelijk zoals bij iedere DAC van dit merk kan worden ervaren eigenlijk opvallend zacht qua timbres en presentatie. Het is zelfs zo natuurlijk en zonder enige valse nadruk, dat je zodra je weer overgaat naar een ‘normale’ collega, deze bijna in alle gevallen een bijna overtrokken en ‘smerige’ hifi-presentatie blijkt neer te zetten. Alles komt dan als heel opgepoetst, dynamisch geaccentueerd en gemaakt om vooral audiofiel te knallen over. Uiteraard is deze vergelijking bewust erg generaliserend en overtrokken geschreven – maar in de basis is dat wel wat je ervaart. Een MSB converter wint de luisteraar doorgaans dan ook pas na een bewustzijnsperiode voor zich. Een tijdspanne waarin je kan ‘ontgiften’ van de overmatig nadrukkelijke presentatie van veel andere DAC’s.

Voorbereiden 2        

Na dit bezoek waarbij ik een zeer goede indruk van de eigenschappen van alle genoemde modules afzonderlijk heb gekregen, is het tijd om alles af te koppelen en netjes in te pakken voor het transport naar mijn ondergrondse luisterruimte in Nederland. Hoewel de Discrete DAC van externe voedingen gebruik maakt, valt mij op hoe zwaar dit toch vrij compacte apparaat zelf is. Als eigen luidsprekers zijn naast de referentie Master Contemporary C luidsprekers van de Nederlandse ontwerper Rick Paap ook de nieuwe Sylva Solid exemplaren van Van Buren audio design en de Spaanse Kroma Audio Julieta aanwezig. Gebruikte versterkers zijn naast een Zanden 6000, een Mark Levinson 5805 ook de Moon 700i V2, Accuphase E-650 en Hegel H590. Alle apparaten zijn op een stroomvoorziening met drie verschillende audiogroepen met speciaal geslagen steraarding aangesloten, terwijl de bekabeling behalve uit de bijbehorende MSB exemplaren uit een uitgekiende mix van AudioQuest, Siltech, Crystal Cable, Nirvana, Essential Audio Tools, Kemp Elektroniks, Brain Power en MIT bestaat. De gebruikte bronnen zijn op streaminggebied afkomstig van Mirror Image, Aurender (A30) en Naim (NDX 2). Terwijl de fysieke plaatjes tenslotte worden afgespeeld op een North Star Design 192 mk 2 puur cd-loopwerk en het MSB Reference transport zelfs alle mogelijke formaten kan lezen en afspelen.

Luisteren 2        

Hoewel eigenlijk alles in mijn keten en ruimte anders is dan bij Frank, zijn de klankmatige overeenkomsten groter dan de verwachte verschillen. Toch is het eerste waar een potentiele koper rekening mee moet houden de lange opwarmtijd van de Discrete DAC. Want met name in koude toestand kan de weergave nog best gesloten en timide overkomen. Een indruk die na het bereiken van de bedrijfstemperatuur gelukkig als sneeuw voor de zon verdwijnt, waarna het grote genieten kan beginnen.

Net als bij Frank begin ik ook thuis mijn avontuur door de diverse streamers middels USB op de MSB Quadrate USB module aan te sluiten. Kabels zijn hier in eerste instantie Carbon- en Diamond-exemplaren van AudioQuest en een SL-Matrix van MIT. Ongeacht de gekozen luidspreker en versterker valt mij meteen weer die zeer egale tonale balans, zachtheid qua timbre, hoge mate aan verfijning en het verdwijnen van de audioset als geheel op. Dit luistert werkelijk heel ontspannen, niets stoort of ontbreekt.

Door het wisselen van de aansturing en afluistering kan ik uiteraard het eindresultaat verder beïnvloeden, maar deze indruk blijft te allen tijde overeind. Wanneer ik de stap maak naar de Pro USB digitale ingangsmodule komt er meteen nog meer rust in de weergave, is alles nog beter van elkaar te onderscheiden, stijgt het oplossende vermogen verder en ontstaat er een overzicht in de weergave die ik maar heel zelden bij digitaal en vooral streaming audio ervaar. Gestreamde muziek kan mij ook anno 2019 nog steeds regelmatig een soort van ‘hifi-gevoel’ geven en dat is iets wat deze Discrete DAC met Pro USB op knappe wijze weet te verwijderen!

Ouderwets, of toch niet?   

Omdat de achterzijde van de DAC ook is voorzien van vaste aansluitingen, besluit ik als volgende stap voor de inmiddels bijna ouderwetse AES/EBU verbinding te kiezen. Daarbij wordt de data niet door een streamer, maar afwisselend door de beide fysieke disc-loopwerken gegenereerd. Nu wordt het pas echt interessant. Want waar ik normaal bijna meteen de voorkeur aan deze vorm van dataoverdracht geef, ligt het dit keer toch wat lastiger. Ja, muziek afgespeeld op deze wijze heeft meteen meer dynamische expressie, meer kleur, een rijkere tonale balans en ook een meer vloeiend karakter. Maar daar staat tegenover dat zelfs het zeer goede MSB Reference transport op deze wijze aangesloten nog steeds niet helemaal in staat is om die ultieme verfijning van de Pro USB module te bereiken. Dat dit echter wel mogelijk is, bewijst vervolgens de schitterende weergave van de Pro ISL (ISoLated) module. Door gebruik te maken van een klok gesynchroniseerd protocol dat data afkomstig van het multifunctionele MSB disctransport, optisch en met ondersteuning van het I²S formaat aan de DAC overdraagt, gebeuren er gehoormatig bizarre dingen.

In eerste instantie herken ik meteen de signatuur van een I²S dataverbinding zoals ook mijn North Star Design CD transport dit aan de huiseigen Extremo DAC doorgeeft – maar nu samen met dezelfde gehoormatige voordelen zoals ik ook al bij de Pro USB model waarnam. Het beste van beide werelden dus, en dat is iets wat ik nog niet eerder zo heb kunnen ervaren. Wauw, dus eindelijk het strakke en meer cleane geluid van streaming audio, in combinatie met het gevoel, de kleur, slagkracht en tonale vulling van het beproefde medium cd. En het belangrijkste van dit alles is dat deze extreme kwaliteiten allemaal door dezelfde ‘instap’ Discrete DAC van MSB worden weergegeven. Met andere woorden haalt deze converter uit iedere aangesloten digitale bron vaak nog meer dan ik voor mogelijk had gehouden.

Dat het vervolgens zelfs nog mooier en beter kan, bewijst het aansluiten van de tweede voeding. Zeker gezien de redelijke meerprijs ten opzichte van het totaalbedrag, zou ik zelf deze optie er altijd meteen bijkopen. Vooral omdat nu werkelijk alle klankmatige facetten nog een duidelijk stuk beter blijken te kunnen. Interessant is dat hier niet zozeer de typische ‘standaard’ weergave-eigenschappen van een grotere voeding worden gepresenteerd, zoals een drukvoller lage tonen-bereik met meer dynamische autoriteit, maar meer dat hier vooral de overtuigingskracht nog fors toeneemt zonder de tonale balans te veranderen. Daarbij trekt het beeld in alle dimensies nog aanzienlijk verder open, klinkt alles gemakkelijker en meer ontspannen, ontstaat er meer zeggingskracht en nemen vooral de geloofwaardigheid en het realisme fors toe.

Volstrekt naturel

Qua totaalbalans ligt de Discrete DAC heel duidelijk in wat ik de ‘realistische school’ noem. Met andere woorden een weergave die wat de microfoons bij een opname registreren weet te behouden, en daar vervolgens zelf nagenoeg geen eigen signatuur aan toevoegt. Ten opzichte van de gelijk geprijsde concurrentie biedt deze DAC wel heel veel waar voor het gevraagde bedrag. De enige aspecten die ik er in de praktijk op aan kan merken, is dat de uitgangsspanning in de fixed stand met 1,5 volt duidelijk onder het gemiddelde zit (u zult uw volumeregelaar dus luider moeten zetten dan u normaal gewend bent voor dezelfde geluidsdruk). En dat er alleen maar gebalanceerde analoge uitgangen beschikbaar zijn en dat u moet houden van een weergave zonder opsmuk. Voor de rest is het alleen maar grensverleggend genieten en wordt het met deze discrete DAC eindelijk mogelijk om ook voor een fors lager bedrag te genieten van al die prachtige MSB-deugden.

Conclusie

Ondanks het vervaardigen van de meest kostbare D/A-converters ter wereld, is het wat mij betreft juist deze ‘instap’ MSB Discrete DAC die op mij de meeste indruk maakt. Want voor bijna een tiende van de prijs haalt u bijna 80 procent van de performance in huis. Natuurlijk is juist dat laatste deel het meest lastige te realiseren, maar toch. Wel dient om daadwerkelijk van die meerwaarde te kunnen genieten, ook de rest van het systeem van een gelijkwaardig niveau te zijn.

Terug nu naar de hier besproken Discrete DAC; een echte geweldenaar die hoewel niet zo spectaculair van uiterlijk en bouwwijze als de meest extreme MSB modellen, wel degelijk tot de meest solide geconstrueerde modellen binnen deze prijsklasse behoort. Daarbij is het fraaie understated uiterlijk iets wat ons Nederlanders goed ligt en blijken de modulaire opties bij al deze MSB DAC’s universeel te gebruiken.

Zoals het hoort bij een nieuwe telg van deze beroemde converterfamilie biedt ook dit apparaat weer een werkelijk prachtig en zeer onspectaculair klinkende weergave. Een signatuur die uitblinkt in rust, beheersing, zachtheid, tonaal evenwicht en realisme en daar MSB-typisch nog een enorme informatiedichtheid aan toe weet te voegen. Nee, het biedt nog niet het extreme inzicht van de veel duurdere Reference of Select DAC’s, maar het gaat wel verder dan het leeuwendeel van de gelijk geprijsde concurrentie. Voeg daar nog alle nuttige mogelijkheden en het bedieningscomfort aan toe en je hebt een D/A-converter die tot de allerbesten van dit moment behoort, en daarbij vooral aansluiting zal vinden bij mensen die kunnen waarderen en weten hoe muziek hoort te klinken.

MSB Technology
MSB Discrete DAC (inclusief 1 discrete voeding): € 11.450,-
Tweede voeding: € 1.650,-
Quad Rate DSD USB2 module (geen MQA): € 1.150,-
Quad Rate DSD USB2 module (speelt MQA): € 1.850,-
RENDERER Versie 2 module (Roon endpoint): € 2.250,-
PRO ISL module: € 1.150,-
PRO USB module: € 1.150,-
Pro USB Kit: Pro USB + Pro ISL Module: € 2.300,-

Distributeur
Very Fine Solutions
Tel: +32 472 42 5775
sales@veryfinesoulutions.eu
www.veryfinesoulutions.eu