Dual CS505-4 platenspeler

In november 2002 hebben wij een recensie geplaatst van een tweetal platenspelers uit de budget prijsklasse. Een derde speler ontbrak omdat die tijdelijk niet beschikbaar bleek te zijn. Het gaat om een Dual CS505-4 die voor rond de 425 euro in de winkel staat. De CS505-4 hoort er zeker bij, al was het maar om redenen dat zo velen onder de lezers ooit met een Dual zijn begonnen. Wie heeft er niet een exemplaar uit de 10 of 12 serie versleten met een Shure element? Mijn eigen vader had ooit een 1218, mijn schoonvader heeft nog altijd een 1019 en zelf heb ik de mijn eenvoudige Dual ooit bedolven onder Led Zeppelin, The Doors en Deep Purple. Rekenden wij destijds Dual tot de top in de platenspelers, die positie zijn ze heden ten dage kwijt. Daarom zal ik de CS505-4 ook niet te zwaar beoordelen op audiofiele prestaties, maar net als de Thorens en de Pro-ject destijds, scharen onder de categorie instap modellen voor leuke herinneringen. Af en toe weer eens een plaatje draaien tegen een verantwoorde prijs.

Verschillen

De CS505-4 lijkt verdacht veel op de Thorens TD-190 en er wordt gefluisterd dat ze uit dezelfde fabriek komen. Toch zijn er verschillen aan te wijzen. Eens kijken hoe de opbouw is. Uit de doos komt een heel lichte speler met een zwart afgewerkte kast. Zoals het vroeger al het geval was heeft de Dual een verend chassis. Drie schroeven maak je los en dan veert het hele bovendeel met plateau en arm. Op het lager draait een kunststof schijf waar een licht metalen plateau overheen gaat. Maar eerst de snaar om het kleine plateau leggen en om de as van de 16-polige synchroon motor. Om het plateau vast te zetten is een plastic onderdeel geleverd dat met een kwartslag e.e.a. stevig vastzet. Op het geheel komt een vilten mat te liggen. De arm is heeft een 4-punts lagering. Instellen gaat gemakkelijk zoals we dat in deze prijsklasse gewend zijn. Balanceren met het contragewicht en dan de naaldkracht en dwarsdruk instellen met de aanwezige draaiknopjes. De shell is verwisselbaar, wat het inbouwen van een ander element makkelijk maakt. Het is overigens geen standaard SME shell. De speler is halfautomatisch. Start op het gekozen toerentaal (33 1/3 en 45 toeren) als het element naar de plaat wordt bewogen en slaat aan het einde van de plaat af en lift de naald. Opvallend ten opzichte van de concurrentie is dat de Dual een fijnregeling heeft voor het toerental (+/- ca. 12%). Voor wie zich dit nog herinnert, zo verander je de toonhoogte als je met een eigen instrument met een plaat wilt meespelen. Opnieuw stemmen van een piano is lastiger dan het toerentaal bijregelen.

Veel meer valt er niet over de constructie te zeggen. Gedurende de test periode werkte alles feilloos en zonder vreemde bijgeluiden. Het geheel verende chassis draagt er toe bij dat de akoestische terugkoppeling lager is dan ik mij kan herinneren van de Thorens en de Pro-ject. Heel prettig als de speler op een gewone kast komt te staan. Het toegepaste element komt van Ortofon. Het is een OMB 10, die qua constructie gelijk is aan een OMP 10, slechts de montage is anders. De naald is elliptisch geslepen en vraagt een naalddruk van 1,5 gram. Zo is de speler ook gebruikt. Deze elementen zijn makkelijk beter te maken door een andere naald te kiezen. De afgegeven spanning is voor geen enkele MM phono ingang een probleem en voldoet keurig aan de norm. De tegenwaarde van dit element is ongeveer 60 euro als u het los koopt. Aan de speler zit een vaste kabel, die naar ik verwacht een dusdanige capaciteit heeft, dat het element in combinatie met een circa 100 pF phono ingang correct wordt afgesloten. Resteert de opmerking dat de arm niet in hoogte instelbaar is en dus niet elk ander fabrikaat element zal passen.

Dual CS505-4 platenspeler

De opstelling

Omdat de platenspeler niet is voorzien van voeten die in hoogte instelbaar zijn, moet de speler waterpas geplaatst worden. Mijn Standesign rek biedt een prima ondergrond en laat zich met eigen spikes waterpas zetten. De speler is aangesloten op een Rotel RQ-970BX phono versterker. De afsluitimpedantie bedraagt 47 kOhm. Rotel specificeert geen capaciteit. Achter de phono trap een Chord Solid 2 naar de Clearaudio Balance voorversterker, twee Monarchy Audio mono blokken en JM Lab Electra 926 luidsprekers. Een SW900 subwoofer eveneens uit de Electra serie staat tegen de muur. De hele set aangesloten op een Kemp netfilter. Een complete lijst met gebruikte apparatuur, tweaks en kabels staat onderaan de recensie. Met een stroboscoop is het toerental ingesteld op exact 33 1/3 toeren. Tijdens de test hoefde ik dat niet meer bij te regelen. De Dual gaat een oneerlijke concurrentie aan met mijn twee eigen draaitafels. Zo oneerlijk dat ik geen vergelijk zal trekken. De Dual wordt op eigen merites beschreven. Alleen al mijn goedkoopste element draagt vier maal de prijs van de OMB 10. Appels en peren schieten spontaan in gedachten.

De juiste instelling

Wie een Thorens of Dual koopt, doet dat niet uit audiofiele overwegingen. De kopers willen muziek horen zonder diep in de buidel te hoeven tasten en het moet gemakkelijk en betrouwbaar werken. De CD 505-4 heeft een aantal weken in mijn set meegedraaid. In zo’n periode luister ik naar veel platen en langzaam groeit een beoordeling. Pas daarna pak ik een aantal standaard lp’s en probeer te beschrijven wat ik eerder ervoer. Om het verhaal in lijn te houden met de eerdere recensie neem ik daar dezelfde platen voor. Met uitzondering van Anita Kerr die in de nieuwe platenkast onvindbaar is (ik hoop tijdelijk). De aftrap doet Kari Bremnes met ‘Norwegian Mood’. De lang aangehouden pianotonen op de tweede lp van het dubbelalbum maken het de Dual knap moeilijk. Hier wreekt zich het lage gewicht en dus het kleine draaimoment van het lichte plateau. Zweving is hoorbaar. Als de stem inzet blijkt die helder en stevig te zijn. Het geheel klinkt enigszins ruw en mist verfijning. Het laag is ingehouden. Maar beter te weinig laag dan een boembas. Het weergeven van de hoge tonen is rond en valt af aan de uiteinden. Toch blijft percussie goed aanwezig en bevat de nodige details. Dat zweving lastig is, valt ook op bij de opname van het King College Choir die de psalmen van David ten gehore brengen. De orgeltonen op de achtergrond gaan langzaam in toonhoogte op en neer. Wellicht door gebrek aan diep laag staan de stemmen wel mooi los van elkaar. Het koor staat ook stil, voetgeschuifel en bewegingen merk je niet echt. Voor liefhebbers van dit soort muziek is de Dual minder geschikt. De opbouw van de diverse soorten stemmen in een koor laten zich niet of slechts met moeite waarnemen. Dat komt omdat het Ortofon element weinig diepte laat horen.

Swingen met de ‘Sultans of Swing’ is geen probleem voor de Dual. Dire Straits klinkt snel en direct. Eenvoudig en lekker in het gehoor liggend. Voor dat je het in de gaten hebt loop je door de kamer te dansen en genieten de buren mee van het te hoge geluidsniveau. Pure “middle of the road” is gewoon leuk en lekker. Dat pop veel beter lijkt voor een Dual dan iets anders bewijst ook de lp ‘The lost tapes’ van Oscar Peterson. Deze muziek is te complex. Je hoort het spel van Peterson uit die tijd makkelijk terug al verzinkt het soms subtiele pianospel te ver in de opdringerige percussie. De basloopjes zijn snel en duidelijk, het meezingen van de bassist is geen probleem om te onderscheiden. De hele A-kant afluisteren doe je graag, maar in het achterhoofd weet ik donders goed dat er zoveel meer in deze opname zit opgesloten. Dan verder met Sade op ‘Promise’. Dit ouwetje is bij vlagen een eveneens schitterende opname. Je luistert met genoegen naar de piano, de stem, de bas en de overige instrumenten. Doordat de Ortofon de nadruk legt op het middengebied hoor je geen dreunen en geen slissen. Het geheel is fraaier weergeven dan het in werkelijkheid is. Bedenk meer detail geeft ook meer problemen (harde s-klanken, dreunen etc). Het stereobeeld blijft tussen de speakers er komt er niet buiten. Tenslotte, als vervanger van Anita Kerr pak ik ‘Elite Hotel’, een klassieker van Emmylou Harris. Het duet met haar collega Linda Ronstadt is mooi en zoet. Stemmen van de dames een lust voor het ongeschoolde country oor. Je hebt bij vlagen het idee naar de radio te luisteren. Het geluid is rond, leuk, stevig maar mist de finesse. Toch zorgt de Dual ervoor dat de muziek je blijft boeien. Wie om meer vraagt zal veel en veel dieper moeten graaien in het huishoudbudget.

Dual CS505-4 platenspeler

Doen?

Ik weet dat de nodige audiofielen over mij heen zullen vallen als ik u een aanbeveling doe om een Dual, Thorens of goedkope Pro-ject te kopen. Hoe eenvoudig gaan audio freaks voorbij aan het feit dat een grote groep kopers helemaal niet zit te wachten op VTA en azimut perikelen. Men wil muziek. Snel, eenvoudig in gebruik en tegen een redelijke prijs. Daar past een Dual CS505-4. En wie weet hebben al die mensen het grootste gelijk van de wereld. Ik herinner mij van vroeger een collega die als hij Maria Callas hoorde op een transistor radio de tranen in de ogen kreeg. In die tijd wisten we niet eens wat een netsnoer kan doen of weglaten. Hij genoot van de muziek. En dat kun je met een Dual CS505-4 op een heel eenvoudige manier. Niet echt aanbevolen voor zwaar klassiek werk, niet echt voor complexe jazz, wel voor pop en vele uren plezier met de lp’s van zolder. Have fun!

Importeur
Penhold B.V.
Telefoon 0345 – 588080
E-mail info@lookenlisten.nl
Web www.lookenlisten.nl