Als je de Duitse GfK-cijfers er op naslaat is te lezen dat in 2011 de Teufel Ultima 40 de best verkochte vloerstaande luidspreker bij onze oosterburen was. Dat is een knappe prestatie in een land dat rijk is aan luidsprekerfabrikanten...
De reden daarvoor moet denk ik gezocht worden in een buitengewoon sterke prijs/kwaliteit verhouding. Veel luidspreker voor je geld, met een prima geluidskwaliteit als bonus. Of zou het andersom zijn? En nu is er de Ultima 40 Mk2, die volgens de Berlijnse fabrikant op een fors aantal punten verbeterd is. Reden om de twee modellen eens naast elkaar aan de tand te voelen.
Teufel is eind jaren '70 als zelfbouw-winkel in Berlijn opgericht door Peter Tschimmel, en heette toen nog Lautsprecher Teufel. In die tijd was zelfbouw een bijzonder populair tijdverdrijf, en Tschimmel verkocht dan ook allerlei bouwpakketten van diverse merken en ontwerpers. Daar kwam vrij snel verandering in want vanaf 1983 bood hij alleen nog maar zelf ontwikkelde bouwpakketten aan onder de merknaam Teufel. Toen eind jaren '80 de belangstelling voor zelfbouw een beetje afnam koos Tschimmel eieren voor zijn geld en gebruikte hij zijn ervaring vanaf 1990 uitsluitend nog voor het aanbieden van kant-en-klaar gebouwde luidsprekers.
Waar de luidsprekers geproduceerd worden is niet op de website van Teufel te lezen, maar gezien het extreem gunstige prijsniveau ligt het voor de hand dat de productie in China plaatsvindt. Dat vermoeden wordt in elk geval ondersteund door berichten elders op internet. Is dat erg? Absoluut niet! Je mag er van uitgaan dat een groot deel van de luidsprekers in de sub-1000 euro klasse tegenwoordig in Azië wordt geproduceerd, dus dat is geen argument meer om over te zeuren...
De Ultima 40 en 40 Mk2 - Overeenkomsten en Verschillen
Laat ik beginnen met wat technische overeenkomsten, want die zijn er aanzienlijk minder dan verschillen. Gebleven zijn de bi-wire aansluitingen (die wat mij betreft wel wat verder uit elkaar hadden mogen liggen) en de Ultima 40 Mk2 bevat dezelfde middentoner van bronskleurig Kevlar®/glasvezel als de Ultima 40. De papieren woofers van 16,5 centimeter zijn bij de Ultima 40 volledig van gelaagd cellulose gemaakt, maar bij de Mk2 zijn ze overtrokken met een geweven glasvezelmembraan. De tweeter is nog steeds een 25 mm. softdome, maar de frontplaat is groter en zwaarder geworden, en heeft een iets diepere ‘hoorn’ die het rendement iets verbetert en de afstraling verandert. De twee basreflex-pijpen aan de achterzijde zijn niet alleen wijder geworden (wat minder compressie geeft en zo het kenmerkende ‘zuchten’ op hogere volumes tegengaat) maar ze zijn nu zowel aan de buiten- als binnenzijde voorzien van een trompetvormige opening, wat de doorstroming van lucht ook weer ondersteunt. De Mk2 is even breed als zijn voorganger, maar ongeveer een centimeter dieper en 3 centimeter hoger omdat hij op een voetstuk is geplaatst (letterlijk, bedoel ik...). In tegenstelling tot de Ultima 40 is de Mk2 alleen in zwart leverbaar (de oude ook in de kleur Rosewood), maar een kniesoor die daar op let...
Ook de inwendige techniek is aangepast. Waar bij het filter in de Ultima 40 gekozen werd voor overnamefrequenties bij 540 en 2900 Hz specificeert Teufel deze waardes bij de Mk2 op 650 en 2600 Hz. Dat belooft op papier een wat neutraler middengebied, de luistersessie zal moeten uitwijzen of dat ook zo is. Het laag gaat bij de Mk2 ook dieper, namelijk tot 45 hz (52 bij de oude versie), en de kast is voorzien van braces die paneelresonanties moeten tegengaan. Strakker laag valt derhalve te verwachten… met zijn gevoeligheid van 87 dB, aanbevolen minimale versterkervermogen van 20 watt en nominale impedantie van 4 tot 8 Ohm is de Ultima 40 Mk2 net zo'n gemakkelijke belasting voor versterkers als zijn voorganger. De prijsklasse rechtvaardigt m.i. de inschatting dat de meeste nieuwe eigenaars van deze luidspreker geen enorme krachtpatsers van versterkers hebben staan, en dat is met deze cijfers ook geen enkel probleem.
En dan zijn we aangekomen bij de prijsklasse. De Teufel Ultima 40 Mk2 is namelijk 'fors duurder' geworden dan zijn voorganger. In plaats van 399 euro moet nu 'maar liefst' 449 euro worden neergeteld. Per set welteverstaan, dus in relatieve zin hebben we het over een prijsverhoging van 12,5%, in absolute zin is het nog steeds een spotprijs… Hoe doen ze dat? Door uitsluitend af-fabriek rechtstreeks aan de klant te leveren. Bestellen doe je via internet op hun uiterst overzichtelijke website (telefonisch en via email kan overigens ook). Door twee stappen in de distributieketen over te slaan wordt een flinke besparing gerealiseerd en daar profiteert de klant van.
Of de prijsverhoging gerechtvaardigd is valt op papier niet te bepalen. Er is weliswaar flink wat aan de luidspreker veranderd, maar pas als dat ook een betere geluidskwaliteit oplevert geef ik mijn stempel van goedkeuring…
