Verslag CES 2006 - deel 1


Gastauteur | 08 februari 2006

Onze collega"s van HVT bezochten ook dit jaar weer de CES in Las Vegas. Wij brengen  u het complete verslag zoals dat eerder in HVT is verschenen.

Klik hier voor deel 2 van dit CES verslag

De Consumer Electronics Show in Las Vegas, jaarlijks dé tentoonstelling – of zo je wilt beurs – voor de nieuwtjes en trends op het gebied van de consumenten elektronica werd traditiegetrouw van 5 tot en met 8 januari gehouden.

Van HVT bent u gewend hiervan een verslag te kunnen lezen en meestal in diverse afleveringen. Deze keer als eerste het verslag van Dick Steffens die vooral het terrein waarop de high-end-merken hun waar uitgestald hadden staan, het Alexis Park, bezocht.

Theo Wubbolts ‘liep’ de persconferenties van de grote merken af, welke voornamelijk op woensdag 4 januari werden gehouden in het pas aan het complex toegevoegde ‘Sands Expo’. Het waren die van LG, Thomson,Toshiba, Pioneer, Philips, Panasonic en Sony – Nico de Vries bezocht, naast die van Pioneer en Philips èn de presentatie van Jim Thiel – en op de dagen die volgden bijeenkomsten van Monster Cable, SanDisk, KEF en Paradigm. In totaal zijn er zo’n kleine vijftig persconferenties en bijeenkomsten (meer dan honderd zogenaamde ‘conference sessions’) gedurende de vier dagen dat de CES duurt en u zult  egrijpen dat deze niet alle te bezoeken zijn, zeker als je ook de immens grote tentoonstellingshallen wilt bekijken. Met een kleine twintig was voor ons de ‘koek’ op.

Voor we het vergeten… voor zover ik (Th.W.) na kan gaan, is er geen tentoonstelling die zo goed  georganiseerd is als de CES. Neem de perskamer en de hier aanwezige faciliteiten als internet, koffie met iets erbij, of het vervoer van en naar de locaties. Maar ook is het voor de bezoeker – bedenk wel geachte lezer dat de CES een beurs is voor de professionals – dé plek waar kennis gehaald kan worden op allerlei gebied. Ook in dit opzicht is het de beurs waar je gewoon naar toe moet als tijdschrift, getuige de enorme hoeveelheid documentatie die mee huiswaarts gezeuld moet worden om u te informeren. En denk je dat alles ook met e-mail geregeld kan worden dan heb je het mis.Veel van de informatie wordt slechts gegeven na afloop van de persconferentie en/of is verkrijgbaar in de perskamer. In de meeste gevallen nog steeds op ‘papier’, vaak ook op CDROM en soms op USB-stick. Het kost derhalve enorm veel tijd om naast de grote toestroom van visuele informatie alles uit te Reportage splitsen wat voor u ook interessant is om te weten.

De CEA (Consumer Electronics Association), de organisator van de CES, voorspelde een bezoekersaantal van meer dan honderdertigduizend en onze inschatting is dat dit aantal, in vergelijking met voorgaande jaren, ook wel gehaald is.Verder valt het op dat de Amerikanen ons graag van dienst willen zijn en zo de basis leggen van de kennis die wij in ons land helaas maar al te vaak moeten ontberen. Amerikaans is natuurlijk ook om de boel een beetje op te blazen, want dat kunnen ze ook… Desondanks gaan we elk jaar met een berg aan kennis terug naar huis en willen u hier deelgenoot van maken.


Trends

Was op de IFA in Berlijn van afgelopen herfst ‘HD ready’ hét grote nieuws, als voorbereiding op het grote high definition gebeuren dat bij ons met de televisie staat te wachten – enige reserve omtrent het wanneer dit gaat gebeuren is wel op z’n plaats – in de V.S. is dit al een hoog en breed gepasseerd station.De Amerikaan weet al niet beter dan dat het er is en wil dan ook een recorder waarop hij of zij die beelden vast kan leggen, of afspelen natuurlijk. Kwam HVT vier jaar geleden met het grote nieuws van de CES dat Blu-ray het helemaal gaat worden, nu anno 2006 komt nota bene Toshiba (zie de foto gemaakt op de CES van 2002) als fabrikant uit dit ‘kamp’ dat deze aankondiging deed, met een tweetal afspeel-apparaten voor HDDVD. Het is wat mij (Th.W.) betreft een gelopen race. Teveel grote  elektronicafabrikanten staan achter Bluray, hebben of kondigen een of meerdere toestellen aan, zijn de opneembare schijfjes van diverse merken verkrijgbaar en staat een groot aantal filmmaatschappijen met titels klaar om uit te brengen. Natuurlijk helpt het dat Toshiba bijval krijgt van HP, Microsoft (bij de X-Box ‘360’ zal als accessoire een HDDVD drive verkrijgbaar zijn) en is het ook leuk dat de filmmaatschappijen zeggen twintig titels binnenkort op HD-DVD gereed te hebben, maar Blu-ray biedt vooralsnog een betere kopieerbeveiliging en dáár gaat het om en misschien helpt het ook dat ‘China’ liever HD-DVD ziet komen.Voel je ‘m?

 


De volgende generatie DVD: status bij de aftrap
Nico de Vries

Dat het conflict rondom de volgende generatie DVD een gelopen race is met Blu-ray Disc (BD in het navolgende) als winnaar is wat Toshiba betreft nog geen voldongen feit. Deze fabrikant, de voortrekker van het concurrerende HD-DVD, miste de marktintroductie met kerst weliswaar, maar gaat met onverminderd elan verder. In maart zal de Amerikaan kunnen kiezen uit vier HD-DVD spelers: twee van Toshiba, één LG en één RCA/Thomson. Software om op deze apparaten af te spelen zal er ook zijn: 20 titels. Bij deze feiten een paar verrassingen.



De eerste verrassing is de prijs van de spelers. In het BD-kamp deed Pioneer een onrealistische opgave van $ 1800, de rest deed er het zwijgen toe of kwam niet verder als “bij introductie zal het concurrerend zijn”. Toshiba deed niet moeilijk: de goedkope speler zal $ 499 gaan kosten, en het duurdere model $ 799. Het BD-kamp legde deze prijsverlaging uiteraard uit als een zwaktebod.
De tweede verrassing was het aanbod in software. Universal is officieel nog de enige filmmaatschappij die supporter van HD-DVD is, maar op de Toshiba-stand waren plaatjes te bewonderen van vrijwel iedere belangwekkende filmgigant, waarbij alleen Fox en Disney ontbraken. 
De derde verrassing is het formaat van de discs. Men zal ze in eerste instantie tweezijdig uitvoeren: op de ene zijde uiteraard de film en extra’s in HDkwaliteit, op de andere kant dezelfde content in standaard DVD. De schijfjes zijn dus ook afspeelbaar op bestaande DVD-spelers. Wel levert deze stunt een prijsverhoging van $ 5 op; Toshiba probeert de prijs van de plaatjes bij introductie beneden $ 25 te houden. Normale DVD’s kosten in de VS ongeveer $12. Met kerst 2006 wil men 200 titels in de  catalogus hebben.
Wil men toch een BD-speler, dan is zes maanden geduld het devies. De introductie van BD op de Amerikaanse markt zal aan het einde van het tweede kwartaal gaan plaatsvinden, althans dat is het plan. Ook hier een uitgebreid aanbod aan software, inclusief Fox en Disney. In tegenstelling tot HD-DVD lijkt bij Blu-ray de boel een beetje stil te staan. Wel had vrijwel iedereen een speler op de stand, maar dat waren toch nog vaak mockups in een afgesloten displaykast; alleen Pioneer had echt werkende apparaten waar je mee mocht spelen.
Het probleem lijkt nog steeds de kopieerbeveiliging te zijn: het AACS ligt nog steeds niet geheel vast. Het BD-kamp dat de recent door filmmaatschappij Fox afgedwongen BD+ antipiraterijstandaard heeft opgenomen in de specificaties, lijkt hierdoor een vertraging op te lopen. Ook in het oudere deel van de AACS specificaties, die ook bij HD-DVD gelden zitten nog hiaten; zo is nog steeds niet vastgelegd of de hogere resoluties via de analoge video-uitgangen beschikbaar zullen zijn. De HD-DVD spelers van Toshiba doen dit op dit moment wel, zowel Philips en Pioneer, beide BD-adepten, zeiden op hun persconferenties desgevraagd een voorkeur te hebben voor het vrijgeven dat feature, maar de analoge resolutiebeperking toch in te bouwen als het AACS het gaat voorschrijven. Een tweede vertragende factor bij BD is de authoring van discs. Hier is een intern conflict gaande. De BD-standaard schrijft voor interactieve discs het programmeerintensieve BDJava voor, terwijl HP op het standpunt staat hiervoor het  door  Microsoft ontwikkelde iHD, dat gebaseerd is op webbased structuren en veel eenvoudiger te authoren is, in te voeren.

Resolutie

Aangaande de resolutie is er ook wat te melden
Nico de Vries

De discussie 720p of 1080i lijkt in de VS ook al een gepasseerd station.Vrijwel alle spelers, inclusief de $ 99 bouwmarkt- standaard DVD-spelers, converteren het weer te geven signaal op hun componentuitgangen inmiddels naar 1080p, of dat nu standaard DVD, 720p of 1080i bronmateriaal betreft. Er zijn nog geen berichten over discs met 1080p bronmateriaal, maar ook dat lijkt een kwestie van tijd. Nu de displays nog...

Ook bij de schijfjes is wat te melden. Bij BD is alles status quo: geperst, eenmalig te beschrijven (BD-R) en meermalen te beschrijven (BD-RE), ieder formaat in één en twee lagen (25GB en 50GB). Zes verschillende discs dus. Bij HD-DVD zat men echter niet stil. Geperste versies zullen bestaan in één-, twee- en drielaags discs (15GB/laag), en men kent ook tweezijdige discs, waaronder de hierboven genoemde hybride. De specificaties voor eenmalig beschrijfbare discs (HD-DVD-R) in één en twee lagen zijn inmiddels ook gereed, en voor meermalen te beschrijven discs (HD-DVD-RW) in ontwikkeling. Nu HD-DVD+R(W) nog... (grapje).
Nu er spelers zijn, is het ook duidelijk hoe de kaarten bij het geluid liggen. Bij de huidige  DVD-standaard is dat een onderschoven kindje geworden (ook luistermoe aan het einde van de film?) vanwege te hoge compressiefactoren. Dat verlies (ten opzichte van de aloude Laserdisc) wordt met beide nieuwe formaten meer dan goedgemaakt. Dolby komt met Dolby Digital Plus, dat de beperking in de bitrate op 448kbps opheft (het maximum is nu 640 kbps) en Dolby TrueHD dat lossless werkt. Dat lijkt nieuw, maar is het niet helemaal: het is grotendeels gebaseerd op MLP (Meridian Lossless Packing). MLP zelf, dat deel uitmaakte van de DVD-Audio standaard is compleet verdwenen. DTS doet ook een lossless duit in het zakje en dan heet het DTS-HD. DTS-HD kan ook door bestaande DTS decoders worden gedecodeerd, alleen blijft dan een lagere bitrate en resolutie over en is het aantal kanalen beperkt tot 5.1. Ook heeft de standaard ruimte voor het lossless lineaire PCM (24bit/192k), en wel acht kanalen
breed. Alle nieuwe formaten hebben ruimte voor 7.1 of nog meer kanalen.Wat nog open is, is de benutting van de extra kanalen: twee backsurrounds, een hoogtekanaal of zijkanalen? Men discussieert nog. Aan de vraag of de consument acht of meer luidsprekers in de kamer wenst, wordt op dit moment compleet voorbij gegaan. Ondertussen wordt het op de frontpanelen dringend vol met logo’s en worden vooral fabrikanten van surrounddecoders helemaal dol: iedere maand is er zowat een nieuwe standaard en of nieuwe  mogelijkheden.
Ondertussen beginnen de twee concurrerende formaten BD en HD-DVD meer overeenkomsten dan verschillen te vertonen. Je vraagt je zelfs af waar het formaatconflict nu eigenlijk over gaat. Beide hebben dezelfde video- en audiocodecs in gebruik, gebruiken AACS voor de kopieerbeveiliging en hebben dezelfde fysieke maten.Verschillen zijn effectief de opslagcapaciteit, de BD+ antipiraterijstandaard bij BD en de fysieke structuur van de disc: bij BD ligt de infolaag 0,1 mm onder het oppervlak, bij HD-DVD is dat 0,6 mm, dezelfde specificatie als bij CD en DVD-video. De eerste praktijkervaringen met masteren van discs zijn er nu: het blijkt dat een twee uurs film in 720p (vergt meer ruimte dan 1080i) zeer goed te masteren is in ongeveer 10 Gbyte. Dat past heel goed op een éénlaags HD-DVD (15GB) en op een enkellaags BD (25GB) heb je nog zeeën van ruimte over. De industrie zal waarschijnlijk geen behoefte hebben aan tweelaags BD’s of drielaags HD-DVD’s: die zijn te groot. Ook telt de consument mee: ofschoon het inmiddels allang mogelijk is probleemloos DVD-18’s te persen gebeurt dat nauwelijks: consumenten hebben liever twee DVD-9’s in een doosje: dat lijkt meer. Kortom: het conflict gaat nu effectief over de fysieke discstructuur en een door één filmmaatschappij gewenste kopieerbeveiliging.
De spelcomputer lijkt geen rol te gaan spelen in de beslissing over het formaat. Microsoft ondersteunt op dit moment met haar Xbox 360 nog het HD-DVD formaat, maar ziet eigenlijk meer in het downloaden via high speed Internet. De externe drive zal dan ook een apart aan te schaffen accessoire zijn. Als tegenzet kijkt iedereen naar Sony, dat in de Play Station 3 zeker een BD-drive zal aanbieden. Alleen wordt de PS3 pas tegen einde 2006 of begin 2007 verwacht en dan is HD-DVD bijna een jaar op de markt en BD ook al zes maanden. Tegen die tijd zou het conflict al wel eens beslist kunnen zijn.
Als u uw DVD-opbergmeubel net klaar had wacht een teleurstelling. Zowel HD-DVD als BD-discs zitten in alweer een nieuw doosje met opnieuw andere maten. Het doosje lijkt even breed als het standaard  DVD-doosje, maar de hoogte en dikte zijn beide kleiner.Wel lijken de doosjes van HD-DVD en BD onderling dezelfde maten te hebben.
Er was nog een aardige vaststelling. Sommigen zien de volgende generatie DVD als “het laatste medium”. Hierna gaan we alles downloaden of real time via high speed Internet  ontvangen. Ook de opmars van grote geheugens gaat onverdroten door: bij USB-sticks is de grens nu 8GB, dat is bijna een gehele DVD-9.
Tenslotte: iedereen heeft het over spelers. HDTV opnemen is nog steeds niet mogelijk, anders dan het op sterven na dood zijnde D-VHS. Ofschoon de eerste Blu-ray machines in Japan recorders waren die de  Japanse HDTV konden vastleggen, zijn deze inmiddels niet meer compatibel met de huidige Blu-ray standaard. Het plan is duidelijk: de consument moet eerst nog even een standaard DVD-recorder kopen. ’t Is maar dat u het weet.

Alexis Park

‘Nine-eleven’ is alweer vijf jaar geleden. Schijn zal wel bedriegen, maar zowel op Schiphol als op de Amerikaanse vliegvelden lijken de veiligheidsmaatregelen te zijn versoepeld.Of is het nu zo dat we aan de controles gewend zijn geraakt dan wel dat we ze niet allemaal opmerken? Dat laatste zal het geval zijn, want ik kan me niet voorstellen dat men in de huidige situatie ook maar enig risico zal nemen.

Hoewel wij dit jaar in tegenstelling tot de laatste jaren nauwelijks controle hebben gezien bij en op de CES – tassen en koffers hoefden niet meer geopend te worden – konden we bij de entree zo doorlopen. Feit is wel dat de Amerikaanse servicegerichtheid vóórop blijft staan. Er is geen enkel audio- en video evenement ter wereld waar de pers zo in de watten wordt gelegd.Voor ontbijt, lunch, frisdrank en  informatie wordt in meer dan ruime mate zorggedragen. Moet dat dan persé? Nee, natuurlijk niet, maar ik zou liegen als ik zou zeggen het niet plezierig te vinden.Waar het om gaat is natuurlijk dat een  dergelijk evenement veel primeurs, te onderscheiden in nieuwe ontwikkelingen en nieuwe producten, heeft. Nieuwe ontwikkelingen als Blu-ray worden voornamelijk gepresenteerd in het immense Las Vegas Convention Center, terwijl op Alexis Park oude en nieuwe merken hun nieuwste producten aan het publiek tonen. Een dergelijk evenement kun je nu eenmaal niet van afstand aanschouwen en als serieus tijdschrift is het ons inziens daarom een must ter plaatse aanwezig te zijn om u er vervolgens verslag van uit te brengen.  Ondanks dat de Amerikaanse AV-industrie de naweeën van de hurricane bijna voorbij is, want deze schijnt toch een behoorlijke impact op deze bedrijfstak gehad te hebben, was het bezoekersaantal overweldigend. Net als in Europa lijkt een herstel gelukkig ook hier aan de orde. Gaat u met me mee langs de kamers op het Alexis Park?


Avalon / APL / Serenity

Een Deens bedrijf dat Avalon aangestuurd door APL, een elektronicamerk dat in de Benelux niet of nauwelijks verkrijgbaar is, op een fantastische manier liet klinken. Logisch zal de kenner zeggen, een topspeaker als Avalon klinkt altijd goed. Daarom is de daadwerkelijke invloed van de Serenity-kabel zonder vergelijkingsmateriaal ook moeilijk vast te stellen, maar feit is wel dat er door het inmiddels twaalf jaar oude bedrijf een buitengewoon prachtige sound werd gecreëerd. De invloed van de kabel moet zonder meer positief zijn: met een slechte kabel een dergelijk set aan te sturen is immers vragen om moeilijkheden. De kabel is (nog) niet in de Benelux verkrijgbaar, maar wie weet in de nabije toekomst.
www.argentoaudio.com


Tubulous

Een door het bedrijf Gingko Audio in de markt gezette speaker die simplistisch gezegd uit een verticale en horizontale gefineerde board papieren pijp bestaat waarin een tweewegsysteem is gehuisvest. Een klank die net zo fraai is als het uiterlijk. De demonstrant wist mede met behulp van zijn uitstekende muziekkeuze te overtuigen. Papier board zult u zeggen? Ja, wellicht vreemd, maar het gewicht doet je verbazen. Je hebt ook niet het idee een papieren product in handen te hebben want het uitermate solide geheel is bijna niet te tillen. Voor een paartje moet $ 2.450 worden neergeteld. Dit was niet het enige in het oog springende Gingko product. Het regelbare vibratiecontrolesysteem, Cloud 10, was simpel maar uiterst efficiënt. Een plateau met zes ballen laat gebruikers de invloed van goede ontkoppeling ervaren.Vooral buizenversterkers varen er hoorbaar wel bij de Featuring TranslutionTM Technology.
www.ginkoaudio.com


Topsound Electronics OEM

Onder de naam Topsound presenteerde een mijns inziens dubieus Scandinavisch bedrijf een range speakers die ongelooflijke gelijkenis vertoont met Dynaudio, Sonus Faber en meer van deze merken. Zelfs het logo DynaVoice lijkt op het bekende Dynaudio beeldmerk.Volgens zeggen wordt door hen veel voor andere  fabrikanten geproduceerd. De fabriek bevindt zich ergens in China. En schrik niet, voor maar een bedrag van nog geen veertig dollar, ja u leest het goed, koopt u niet één maar twee functionerende speakers
die er gewoon héél fraai uitzien. Prachtige hout afwerking en fraaie stands maken het een lust voor het oog. Daar blijft het dan ook bij want je moet er niet naar luisteren. Misschien een goede optie voor dealers deze luidsprekers aan te schaffen en naast de echte te demonstreren. Alle waar naar zijn geld toch? De prachtige brochure die werd uitgereikt, lijkt haast nog duurder te zijn dan deze lawaaibronnen. Sorry, een andere woord kan ik hier niet voor vinden. Bij het produceren voor andere merken zullen we dan ook maar een vraagteken plaatsen.
www.topsound-av.com


April Music / Stello

Wat niet vaak gebeurt, is dat we op een audio- videoshows via een hoofdtelefoon moeten luisteren. Op 5 januari 2006 in Vegas moesten we er aan geloven, doch dat was allerminst een straf. Luisteren door middel van een versterker met twee analoge inputs, één analoge output voor de power connectie, op het front een hoofdtelefoon socket, input selectie en high en low gain met Alps volume regelaar, bleek een waar genoegen. Het geheel was een full klasse A circuit, geheel discreet opgebouwd.Voor $ 595 word je eigenaar van dit prachtige product waarbij de sound van een Sennheiser HD 600 hoofdtelefoon een centrale rol innam. Omdat men geen distributeurs kon vinden, besloot de firma het product per internet aan te bieden. Garantie geldt voor drie jaar. Problemen hebben zich volgens de leverancier nog niet voor gedaan, maar in een voorkomend geval levert April Music terstond een nieuw apparaat.
www.hifi500.com


McIntosh / HP
 
Het oude merk dat vrijwel elke audio liefhebber kent van de blauw verlichte VU-meters op de  versterker(s). Qua design vind je ze mooi of niet. Een tussenweg lijkt bijna niet mogelijk. Wat nog steeds buiten elke vorm van discussie staat, is de kwaliteit van degelijkheid en voor de audiofiel nog belangrijker, het geluid.Veel minder bekend zijn de speakers. Ook hiervoor geldt hetzelfde als de versterkers, mooi of niet.Vast staat dat de surround sound uper was. In combinatie met het uitstekend gekalibreerde 65 inch 1080 p HP DLP-scherm van enorme afmetingen was dit zonder meer één van de mooiste demo’s van de show.

Vanuit Hewlett Packard was dit tevens de aankondiging van HP om de videobranche binnen te stappen.Wie geen behoefte had aan beeld, ging een kamer verder waar een installatie werd gedemonstreerd die bijna aan elke verbeeldingskracht voorbij ging. Een nieuwe Reference lijn, zijnde de MCD201 SuperAudioCD/CD-speler, MS300 (300GB) Music Server, MC2KW 2000 watt mono eindversterkers bestaande uit drie chassis’, C1000 voorversterker, natuurlijk ook drie chassis’ en het XRT2K luidspreker systeem voorzien van 110 drivers! Super en voor mij zonder meer het meest imposante geluid van de show.
Wat nog spectaculairder was, is dat ik werd uitgenodigd plaats te nemen in de McIntosh simulator. In deze cabine waren we getuige van een heuse Starwars veldslag in de verre ruimte. De cabine, geprogrammeerd op de Starwars DVD deed je je in en ruimtevaartuig wanen. Alle bewegingen werden nagebootst en geloof me, het was angstig echt. Gelukkig maar dat het ‘only an illusion’ was.
www.mcintoshlabs.com

De merken 1

Parsifal / Nagra

Verity Audio is een Canadese maatschappij gevestigd in het Franse deel Quebec. Hier luisterden we naar de derde generatie Parsifal speakers, een fraai niet al te groot systeem dat werd aangestuurd door twee Nagra pyramide monoblokken. Achter het model van een pyramide blijkt geen filosofie tezitten, maar het oog wil ook wat dacht Nagra. Volgens de fabrikant heeft importeur Nico Fox de speakers op voorraad en zijn ze dus in de Benelux verkrijgbaar. Een aangename sound, schoon, zeer detailrijk en een prachtige weergave van een vrouwenstem kwam ons uit deze weergevers tegemoet welke via een complete  agra-lijn werden aangestuurd.
www.verityaudio.com


Convergent Audio Technology

Een imposante buizenversterker met zestien ‘6550’-buizen stuurde op muziek van de musical ‘Lady Smith Black Mombassa’ een stereosysteem aan dat we qua sound eigenlijk maar weer zo snel mogelijk willen vergeten. Het liet horen dat de aanwezigheid van detail, diepte en wat al niet meer geen garantie is voor een fraaie sound. Natuurlijk kan de gedraaide muziek hieraan debet zijn, maar je mag aannemen dat een ervaren exposant toch weet wat hij in de CD-lade moet leggen. Wat hij er in had gelegd, klonk in ieder geval onaangenaam scherp. Het was zeker niet het bekende buizengeluid. Deze exposant was zelfs één van de weinigen zonder website.


Bladelius / Marten Supreme

Swedish statement werd onmiddellijk duidelijk toen we Stevie Ray Vaughan vlak voor ons zagen staan terwijl ik toch altijd gedacht had dat hij al jaren geleden op tragische wijze om het leven was gekomen. Tot mijn verbazing zag ik dat het geluid ‘slechts’ van een gewone LP kwam. Een Nordic concept draaitafel was hiervoor verantwoordelijk. Later werden we getrakteerd op de totale Bladelius sound, dit met uitzondering van de Marten Supreme speakers. De Marten Supreme standbemanning claimde de eerste speaker ter wereld te hebben voorzien van een 15 mm diamond midrange unit. Sterker nog, het bleek zelfs het eerste paar te zijn. Het systeem bestaat uit twee baskasten en twee kasten voor hoog en middenweergave en heeft een finishing waar Scandinavische bedrijven vaak bekend om staan. Het actieve elektronische scheidingsfilter zorgt ervoor dat onder de 100Hz alleen de basunit aan het werk is. Een absoluut statement claimt de fabrikant en daarin heeft hij wellicht gelijk. Natuurlijk zijn er meer goede speakers, maar deze behoren tot de absolute top. Je moet er wel $ 250.000 voor neertellen.Wil je eigenaar worden van het totale systeem moet je er nog een slordige $ 150.000 bijleggen.
www.martendesign.com


Jadis / Pierre Gabriel

De US distributeur presenteerde vol trots een splinternieuwe Jadis JD 3 Evolution CDspeler. Uiteraard stonden ook de in Nederland bekende geïntegreerde versterker DA 88, de JP 80 voorversterker en het absolute topmodel JD 1 CE loopwerk als zogenaamde stille display opgesteld. Met heel veel genoegen vertelde importeur en speaker ontwerper dat de JS 1 24-bits converter met gescheiden voeding in combinatie met het JD 1 CD loopwerk ‘The Golden Ear Award’ van onze Abolute Sound collega’s had toegekend gekregen. Het winnende setje kost wel even $ 30.000, maar dan heb je ook wel wat. Wat  eigenlijk veel leuker was, was dat Pierre Gabriel demonstreerde met de geïntegreerde Jadis Orchestra Evolution versterker, Symphonia Evolution CD-speler die gezamenlijk de twee Pierre Gabriel serie A speakers aanstuurden.Voor een bedrag van nog geen $ 11.000 presteerde deze set op topniveau. Op zich misschien nog een heel bedrag, maar in audiofiele kringen haalt men daar vaak de schouders voor op. Pierre is naarstig op zoek naar distributie in Europa. Frankrijk is inmiddels zover en het leidt geen twijfel dat andere landen snel zullen volgen. Jadis topman Patrick Calmettes deelde en passant nog even mede dat het bedrijf zeer binnenkort met een splinternieuwe CD-speler, de JD 3 tube evolution, gebaseerd op een buizen output, komt. Bijzonder hieraan is de gescheiden power supply.
www.pierregabriel.com

Amphion / T+A

Deze ook in Nederland verkrijgbare speaker werd aangestuurd door een fraaie T+A geïntegreerde versterker en SACD-speler 1245R. Als kersen op de taart demonstreerde men met de T+A G-10 draaitafel, een ongelooflijk eigenwijs maar o zo fraai ontwerp. De ‘Ion’ speakertjes met een afmeting van plm. 20 bij 10 cm verbaasden uitermate positief. Een vol en ook volwassen geluid kwam je oren in. Een aangenaam rustige nieuwe versie van ‘I’am leaving on a jetplane’ klonk zonder ook maar enig scherp kantje. Nee, het systeempje kent niet de spreiding van de meeste grotere speakers, maar er valt heel goed mee te leven.Voor een prijs van slechts $ 1300 bent u eigenaar.
www.amphion.fi


SVS

Om hun slogan ‘Sound Authority’ en ‘The systeem great sub’s dream about’ waar te maken moet er nog heel wat gebeuren. Imposant is de laagweergave wel, maar zo strak als een REL of Velodyne de zaak weergeeft, wordt lang niet gehaald. Binnen enkele maanden is leverantie in de Benelux vanuit Mechelen België (Prosound) een feit. Misschien dat ik wat meer tijd had moeten nemen om het systeem goed te kunnen beoordelen, maar dat zat er nu eenmaal niet in. Wellicht krijg ik een nieuwe kans omdat de fabrikant binnenkort een 5.1 systeem ter test naar de redactie zal opsturen.Wie weet. In ieder geval lijkt dit een serieuze fabrikant. Men is inmiddels bezig een systeem dat meer op de kleinere Europese huiskamer geënt is. Anderzijds kun je voor een 5.1 systeem van net geen duizend dollar nooit een toplijn verwachten. Over de prijs/kwaliteit verhouding is zeker niet te klagen, maar heeft het wel veel concurrentie.
www.svsound.com


Transrotor /Koetsu

Welke analoogfreak kent niet de beroemde Koetsu elementen? Samen met Van den Hul, Denon, Shure, Ortofon, Pickering en Kiseki behoorden deze elementen tot de absolute top en wilde menig vinyl minded persoon deze in zijn draaitafelarm huisvesten. In deze situatie bracht de Transrotor pick up in een lijn van Air Tight versterkers en Waessen speakers een geluid voort waar nog steeds vele LP liefhebbers naar zoeken.
www.axissaudio.com

De merken 2

Particular

Dit twaalf jaar oude Amerikaanse bedrijf maakt voor veel audioen videofabrikanten en distributeurs racks op maat.Toch heeft men ook een standaard lijn voor de reguliere handel in productie genomen. Een brede range aan displays, van ongelimiteerde modulaire mogelijkheden, biedt de mogelijkheid een a/v-meubel op vrijwel exacte maat te maken. Niet alleen in hoogte, maar ook in breedte en diepte. De fabrikant heeft zijn programma feitelijk in drie groepen ingedeeld. Het goedkoopste standaard rack, bestaat uit vier planken en kost $ 500, vervolgens loopt het op naar het duurste standaard rack met vijf planken van $ 5.000. Dit rack heeft zelfs een permanente plaats gevonden een het museum voor architectuur en design in Chicago. De producten zijn via België binnenkort ook in Nederland verkrijgbaar. Speciaal is het zeker.
www.particular.com


Viola / Belcanto

Een indrukwekkende sound kwam ons buiten al tegemoet. Nu ben ik niet zo’n orgelliefhebber, maar kwaliteit verloochent zich natuurlijk nooit en hoe je het went of keert, een fantastisch geluid doet je muziek beter ervaren. Een set die probleemloos overtuigt en zeker qua sound in de top vijf van de CES op het Alexis Park thuis hoort. De Viola Reference Speakers hebben gescheiden laag weergave. Gevoed door slechts twee kleine Viola Forte 75 watt mono blokken waren ze echt ‘amazing’. De pre line bestond
uit Belcanto. Een product waar men bij Viola zeer tevreden over is, desalniettemin hoopt de fabrikant binnen twee jaar een (SA)CD-speler te presenteren.
www.violalabs.com


Aydn / Artemis Labs

... demonstreerde met de Triangle speaker. Een enigszins jonge bekende want onlangs hadden wij Triangle’s ter test in de HVT studio. Echte eyecatchers waren echter de Calibier Design - Stelvia draaitafel met Schröder reference arm en ZYX element.Wat valt hier over te zeggen? Gewoon, een meer dan goed systeem. Ander opvallend component was de aanwezigheid van een Philips SACD 1000 speler. Een apparaat dat berucht is om zijn extreem hoge uitval.Voor zover bekend, is vrijwel elke speler naar de fabriek terug geweest. De klank was voor die tijd uitstekend, maar degelijkheid liet dus ernstig te wensen over. Het chassis bleek leeg te zijn… Men vond het leuk de speler als vulling te presenteren.
Europese distributie is er (nog) alleen in Engeland. Dit geldt voor zowel de buizenversterkers als draaitafel.
www.artemislabs.com


REL

REL presenteerde met de R-505, R-305 en R-205 maar liefst drie nieuwe modellen. De sub onder de sub’s  was niet alleen op eigen stand te zien, want op vele plaatsen elders op de beursvloer maakten andere leveranciers veelvuldig gebruik van de diensten van deze super-strakke-laag-weergever. En dat zegt natuurlijk wel iets over de kwaliteiten van deze actieve LFE speakers met een respectievelijk vermogen van 500, 300 en 200 watt. Alle hebben een continue crossover tussen de 25 en 100 Hz en zijn voorzien van de klasse D versterker. Op de achterzijde zit een Neutrik speaker high level input voor een directe verbinding naar de versterker en een RCA low level 1/LFE input met separate volume control.
www.sumikoaudio.net


Synergistics Research / Thiel / Bryston
 
“Een revolutionaire ontwikkeling” aldus Frank Vermeylen en vond plaats in het Californische laboratorium van Synergitics, een bedrijf dat sinds 17 jaar onderzoek doet naar alles wat met audio en video te maken heeft. Ex-B&W medewerker Frank Vermeylen vertelde dat het simpelweg niet logisch is dat een goede kabel altijd optimaal functioneert tussen goede componenten. Bewijzen hiervoor zijn zat voorhanden.Wat men bij Synergistics doet, is onderzoek doen naar het gedrag van een kabel tussen bijvoorbeeld B&W Nautilus en Classé versterkers. In het laboratorium past men de kabel tussen deze componenten aan om de meest optimale overdracht te verwezenlijken. Primair gaat men uit van de speaker, maar in feite nemen versterkers en andere componenten een zeker zo belangrijke plaats in. In de demosituatie werd gebruik gemaakt van Thiel speakers en Bryston componenten waarbij – Bryston liet de nieuwe mono-eindversterker ‘28B’ zien: 1200 watt aan 8 ohm, om over 4 maar te zwijgen! – men de kabelverschillen liet horen tussen discrete afscherming en zogenaamde actieve shielding. Deze waren er overduidelijk.Terwijl de volumeknop niet werd aangeraakt werd het geluid bij toepassing van actieve shielding maar liefst 1,5dB luider. Om vast te stellen of er dan ook sprake is van kwaliteitsverbetering zouden we de kabel eerst moeten testen. Actieve shielding realiseert men door een transformatortje dat op de kabel bevestigd is in dit geval 120V te stoppen en die vervolgens het signaal omzet naar 36 volt. Hiermee wordt een potentiaalverschil gecreëerd dat het diëlektrisch veld van de kabel stabiliseert waardoor fase verschuivingen geminimaliseerd worden en waarbij de afscherming aan de buitenzijde van de kabel het oppikken van interferentie voorkomt. REL, B&W en iPod maken reeds gebruik van hun diensten. Binnenkort in Nederland verkrijgbaar?
www.synergisticresearch.com


Olive

Buiten de US is dit merk bekend onder de naam Hifidelio. Het is een op een audio- videocomponent gelijkend apparaat met hard disc aan boord. De Duitse fabrikant verklaarde pertinent dat het een audiovideoapparaat is en zeker geen computer. Het is in de kleuren zwart en zilver in 80 en 160 GB verkrijgbaar. De speler kenmerkt zich door stilte, hetgeen gerealiseerd wordt doordat er geen ventilator in zit die lawaai maakt. Natuurlijk is het afhankelijk van de tijdsduur van de CD’s, maar op de 160 GB versie gaan normaal zo’n 2400 CD’s. Door de onstuitbare opmars van de iPod besloot de fabrikant om hiervoor een directe ingang te realiseren, waarbij dan natuurlijk ook toegang vanuit iTunes tot deze machine een must is.Audiotech doet voor Nederland de distributie.Voor de prijs hoeft u het niet te laten. De kleine kost € 700, de grote € 850 en dat lijkt niet duur voor z’n mogelijkheden. Ook kan het apparaat CD’s branden. Ons inziens absoluut een (ruimte besparend) onderdeel van de  toekomst. Zie ook de test in HVT van januari jongstleden.
www.hifidelio.net


XLH

XLH Reference 1912 is een Canadese speaker gemaakt in China die maar liefst $ 50.000 kost. Hoezo lage productiekosten in het Verre Oosten? Dus is er altijd weer een overtreffende trap. Dit keer niet in geluid, alhoewel beslist niet slecht, maar wel in prijs en afmetingen. Zelden heb ik zo’n waanzinnige hoornspeaker gezien. Het hart van hoornliefhebbers gaat terstond sneller kloppen wanneer ze dit systeem zouden zien. Amazing, ondanks het feit dat ik zelf geen hoornadept ben, ik vind het vaak te ‘hard’  klinken, zou ik hiermee kunnen leven.
www.aaa-audio.com


WBT

Direct van Duitsland werd de nieuwe WBT 0110 AG NextGen RCAconnector ingevlogen. Een groot woord voor zo- ’n klein dingetje.Van WBT verwacht je een solide, zware en vergulde connector. Deze is licht, lijkt op plastic en in de verste verte niet op de bekende WBT kwaliteit. Maar gelukkig, schijn bedriegt. Het blauwe omhulsel in van magnesium, vandaar het lage gewicht en de conductors zijn van puur zilver met plastic middengedeelte.WBT claimt hiermee een uiterst preciese high end connector te hebben die een hoorbaar betere soundkwaliteit garandeert. Een ware 75 ohm verbinding die je op de ouderwetse WBT  manier aandraait.
www.wbt.com


Mobile Fidelity

Het gaat goed met Mobile Fidelity gezien de vele nieuwe CD, SACD en LP releases, maar wat misschien nog wel sneller groeit is Mobile’s speaker-reputatie. Zo’n anderhalf jaar geleden kwam het bedrijf met de OML 1, een monitor luidspreker, op de proppen. Omdat Mobile’s mastering engineers niet langer tevreden waren over de door hen gebruikte monitoren werd daarom besloten de ontwikkeling van een ‘afluister’ speaker in eigen hand te nemen. Het uiteindelijk resultaat bleek zo goed dat men besloot een  productielijn op te zetten. Een topspeaker waarvoor je slechts zo’n € 1.795 voor een paartje moet neertellen. Overal kreeg men dusdanig lovende kritieken dat vervolgens besloten werd de OML 2, een vloerstaand model, te ontwikkelen. Niet alleen qua uiterlijk, het is een fraaie slanke zuil, maar ze klinken ook nog eens als een klok. De luidsprekers zijn verkrijgbaar in vier houtsoorten waarbij de Sycamore en Wallnut high gloss echt juweeltjes zijn. Klankmatige familietrekjes waren overduidelijk hoorbaar maar klonken nog geraffineerder en zoals te verwachten ging het strakke laag nog een stukje dieper. Evenals de OML 1 heeft ook deze weergever, met een paarprijs rond de € 3.000, een dusdanig sterke prijskwaliteit verhouding die de conussen van menig duurdere luidspreker zal doen trillen. Men vertrouwde ons toe dat de ontwikkeling van een center en sub reeds in een ver gevorderd stadium is.
www.mofi.com

Veel Nederlands

Dali

Deze Deense familie werd in Las Vegas gecompleteerd met de Megaline, waarvan de naam al zegt dat het kolossaal is. En dat was het inderdaad, de luidsprekers waren zo hoog dat ze maar nauwelijks in de lage hotelkamer pasten. Moet ik verder nog melden dat ze, aangestuurd door een eveneens giga lijn McIntosh producten ook fantastisch klonken. Hoewel ik in mijn audio verleden ook regelmatig grootse en heel dure systemen slecht heb horen klinken, was er hier geen sprake van welke lacune dan ook.Vreemd was wel het nieuwe dempingmateriaal dat er door de fabrikant gebruikt wordt.We zullen eens navraag doen bij AND, de Nederlandse importeur.
www.dali.dk


Elac / Thorens

De display’s van de twee Thorens TEM 3200 monoblokken en phonovoorversterker lachen je als het ware tegemoet. Ze stuurden de nieuwe Elac 600 Series X-Jet speakers zelfbewust en met alle kwaliteit die in hen huist aan zoals alleen apparatuur van zeer hoog niveau dat kan doen. Buiten dat zag het er ook nog eens geweldig uit. Een stukje Zwitsers precisiewerk met Duitse top-luidsprekers voor esthetici en audiofielen.
www.elac.com / www.thorens.ch


Lyngdor f Audio

Onomstotelijk stelt eigenaar Peter Lyngdorf dat de toekomst er digitaal uitziet. Nu zegt velen de naam Lyngdorf waarschijnlijk niets, maar als er één zijn sporen in audioland verdiend heeft, is hij het wel. Hij is dé man achter onder andere NAD, Dali en Tact. Met name met Tact heeft hij zijn stappen gezet in het digitale versterker domein. Zo stevig zelfs dat hij zijn eigen merk na een goed bod  verkocht. Met de Tact Millennium vervaardigde hij een van ’s werelds eerste volledig digitale versterkers. Omdat Lyngdorf niet van stilzitten houdt, heeft hij onder zijn eigen naam een compleet nieuwe lijn opgezet. Niet als hobbyproject, maar met een productielijn achter zich waarbij meer dan dertig mensen betrokken zijn. De TDA 2200 digitale versterker zorgde er met behulp van de SDA 2175 semi digitale versterker voor dat de twee W 210 ‘cornerwoofers’ werden aangestuurd. Deze waren afgestemd op 400Hz, maar hebben de mogelijkheid om tot maar liefst 4.000Hz te gaan.Volgens de fabrikant zijn het eigenlijk geen echte woofers, maar midrange units die extreem snel reageren op details in het laag. Daardoor is de impuls weergave enorm. De speakers behoren in de hoek tegen de wand aan geplaatst te worden. Voor het hogere frequentiegebied waren twee MH-1 MKII speakers opgesteld. Extra dimensie kregen ze door de schitterende zwarte Steinway&Sons pianolak.Vanuit België wordt inmiddels ook Nederland bediend.
www.lyngdorf.com


Dutch Connection

Leuk vind je het als een buitenlandse audio- videodistributeur de HVT heeft liggen waarin zijn geteste producten staan afgedrukt. Net zo plezierig is het om op ‘s werelds grootste mondiale show te ontdekken dat ons land buiten Philips ook uitstekend voor de dag komt met audio- en videoproducten die op dit internationale niveau aanzien genieten.Wellicht dat deze echte Hollandse handelsgeest een stimulans zal zijn voor anderen om volgend jaar ook in Las Vegas hun opwachting te maken. Een plaatsje onder Dutch Connection wordt gegarandeerd.


Ensemble

Ook dit gebeurt op een internationaal belangrijke show. En nu maar hopen dat velen nieuwsgierig zijn naar wat komen gaat…
www.ensembleaudio.com


PrimaLuna

‘Forget topless, we take our bottoms off’. Dat gebeurt inderdaad bij de twee Prologue 7 monoblokken die samen met de Prologue 3 voorversterker de Sonus Faber ‘Amati Anniversario’s aansturen. Een sound die eigenlijk niet nader omschreven kan worden, simpelweg omdat het direct gewoon meer dan voortreffelijk klinkt. Open, gedetailleerd en zeer muzikaal. Het prima resultaat van de onlangs in HVT geteste PrimaLuna producten werd hier nog eens stevig overgedaan. Volgens eigenaar Herman van den Dungen is de komst van de Dialogue, een geïntegreerde versterker, aanstaande. Deze Dialogue moet een gat opvullen dat er nog is in de bestaande lijn. Het maakt ons erg nieuwsgierig.
www.primaluna.nl


Final Sound

Bij Final is vorig jaar door een nieuw management een andere wind gaan waaien. Het bedrijf heeft een reputatie in Amerika waar je ú tegen zegt. In de loop der jaren won het op de CES diverse awards en daar mag men best heel trots op zijn. De ‘Best Sounding Speaker’, gepaard gaand met een design dat moeiteloos in elk interieur lijkt te integreren.Wat wil je nog meer, zeker als we ook nog eens over een 5.1 systeem praten? Dit laatste vroeg ook de fabrikant zich af. Simpelweg had men hierop maar twee antwoorden: doorgaan met technologische ontwikkeling gepaard gaand met degelijkheid. Omdat er zich nog wel eens een probleem voordeed met de folie van de elektrostaat, besloot men te rade te gaan bij de universiteit van Eindhoven. In no time bleek een zestigjarige vrouwelijke professor aldaar, op deze toch wel lastige vraag een passend antwoord te hebben. De juiste combinatie van folie en lak was de sleutel tot oplossing van een wezenlijk probleem. Op de CES werd een prototype van de Final 1000 getoond terwijl de 600 de wereldintroductie kende. Meest bijzonder was wellicht nog wel het ‘virtual’ twee speaker systeem. Dit liet men naast het beroemde Bose surround systeem horen. Geen discussie mogelijk. Een compleet surround systeem uit slechts twee speakers.Uitermate innovatief maakt men hier gebruik van het feit datde Final een dipool systeem is en daardoor een beter afstralinggedrag vertoond.
www.final.nl


Van den Hul

A.J.’s inbreng op shows is altijd groot en dat zou het ook dit jaar weer geweest zijn, ware het niet dat de kamer bij binnenkomst een verdacht lege aanblik te zien gaf. Zegge en schrijve lagen er twee kabeltjes op de ‘toonbank’, de rest van de voorraad stond sinds 14 december nog voor $ 300 per dag bij de douane en zou de woensdag na afloop van de beurs worden geleverd. Amerikaanse bureaucratie! Toch toonden de twee aanwezige kabels wel de primeur van Van den Hul. Het betroffen een gebalanceerde en standaard phonokabel. De kabels zijn een combinatie van koolstof met metalen geleider, bieden flexibiliteit en hebben een grotere afscherming. De metalen geleiders zijn gebouwd van een metaalcompositie die nauwelijks mechanische interruptie kent bij mechanische belasting (buigen, roteren, trekken). Dat betekent dat ook de stabiliteit van het geluid te allen tijde gehandhaafd blijft.
www.vandenhul.com


Morel

Dit Israëlische bedrijf hoort op het eerste oog niet thuis in het Nederlandse conglomeraat, maar de inzet en inbreng van importeur Eltim en eigenaar Louis Timmers in de ontwikkeling van de Morel producten is van dusdanige importantie dat we zonder schroom mogen stellen dat er een behoorlijk stuk Nederlandse invloed in deze speakers zit. Het bedrijf presenteerde de Vario-lijn. Platte speakers die moeiteloos tegen de muur ‘geplakt’ kunnen worden en dan ook nog eens goed klinken. En wat zeker niet onvermeld mag blijven is dat de Israëliërs er in geslaagd zijn om eindelijk een goed geluid weten te combineren met goed uitziende speakers die in de Benelux zonder twijfel hun weg naar de huiskamer zullen moeten vinden.
www.morelhifi.com


Crystal Cable /Pass Labs /Wadia

Crystal Cable toonde de nieuwe lijn met behulp van bovenmodale Pass Labs eindversterkers. In basis zijn het dezelfde kabels als die pas geleden op enkele Europese beurzen te beluisteren waren, slechts enkele kleine wijzigingen zijn doorgevoerd.Wadia monodecs, een Wadia loopwerk met de digitaal Wadia Controller en Eggleston Works Andra II speakers lieten je een sound horen waarbij je direct beseft met een absolute top set te maken te hebben. Een setje dat het lieve sommetje van ruim $ 64.000 kost. Hiertussen dien je natuurlijk wel iets goeds te hebben hangen. Crystal bood de complete set zijn nieuwe generatie audio en video kabels,samengesteld met een goud- en zilverlegering. Deze nieuwe lijn is speciaal ontworpen en dus meer dan kritisch getest met de bedoeling deze ook in de ruimtevaartindustrie te kunnen aanwenden.Het was een drukte van belang op de Nederlandse stand.Wereldwijde belangstelling was overduidelijk. Overigens, de Pass Labs / Wadiaset klonk te gek en zeer ‘ruimtelijk’.
www.crystalcable.com


Kharma

Bij Kharma had eigenaar Charles van Oosterum heel wat nieuws te vertellen. Het Nederlandse bedrijf groeit en bloeit en heeft inmiddels distributie in meer dan 30 landen en een speakerlijn die bestaat uit 20 modellen. In de CES situatie werd de ongeveer anderhalf jaar geleden geïntroduceerde Kharma Midi Exquisites speaker door middel van de Kharma Enigma kabel aangesloten op een ASR Emitter II Exclusive Blue en ASR Basis Exclusive versterker gedemonstreerd. Als bron gold een Kuzma Stabi Reference draaitafel van hetzelfde merk. In de naastgelegen kamer was de wereldprimeur van de Mini Exquisities, één van ’s wereld duurste tweeweg systemen. Een gewaagde speaker met een gewaagde prijs.Voor € 45.000 kunt u eigenaar worden van deze set. Met eigen Kharma versterkers, de Matrix MP 150, die je bijna over het hoofd ziet, zo klein zijn ze,werd een demonstratie gegeven die je bijna niet voor mogelijk houdt. Een stem die zo natuurlijk voor de piano staat dat het podium op grijpafstand lijkt. Opvallend onopvallend waren deze versterkers. Het zijn twee kleine ‘rot’ kastjes van ongeveer 20 bij 10 bij 5 centimeter waar een kracht uitkomt die je niet kunt geloven.De blokken zijn helemaal uit één stuk aluminium gegoten en in verschillende kleuren verkrijgbaar. Als je dan de prijs van deze versterkers optelt bij die van de speakers kom je op? 50.000. Een heel fors bedrag, maar daarvoor haal je kwaliteit en design op zeer hoog niveau in huis.
www.kharma.com


Siltech

In Amerika toonde Siltech voor het eerst zijn nieuwe IQ install lijn. De goedkoopste kabel kost € 20, de duurste € 350 per meter. De aanduidingen variëren van LS 3, LS 5, 8, en 16 IQ. Hoofdzakelijk zijn deze kabels bedoeld voor hometheater toepassingen. Ze zijn flexibel, heel gemakkelijk stripbaar en hebben indicaties per meter, hetgeen met name voor installateurs erg plezierig is. De Siltech’s zijn Ul en CL gecertificeerd. Dat betekent dat ze getest zijn en goed bevonden op brandveiligheid. Let op dat veel Chinese nep producten ook zijn voorzien van de letters UL, maar niet van een nummer. Altijd dient achter de UL aanduiding een nummer te staan. Over de samenstelling van de kabels valt te vertellen dat ze zijn geconstrueerd als een zogenaamd twisted pair met star quad en gemaakt van zilver plated ofc.Vanaf de LS 38 iq begint de duurderde serie. Deze is van puur G5 zilver en goud gemaakt.Prijzen zijn uiteraard navenant, maar het behoeft geen betoog dat we hier over één van ’s werelds beste kabels praten.
www.siltechcables.com

Thiel CS 3.7

Thiel CS3.7
Nico de Vries

Thiel had veel te vertellen.Men sprak zelfs van belangwekkende ontwikkelingen in driver- en behuizingtechnologie.Er zijn fabrikanten waar we bij dit soort kreten niet eens opkijken, maar als Thiel met zoiets komt, is het opletten geblazen.De reden was de aankondiging van een nieuwe vloerstaande luidspreker, de CS3.7.

Deze luidspreker is opvolger van Thiel’s best verkopende model, de CS3.6. De CS3.6 heeft het maar 13 jaar onveranderd volgehouden in het Thiel gamma. Dat is bij deze fabrikant overigens niet bijzonder, want modelwisselingen zijn bij Thiel niet direct aan de orde van de dag. De basis van de CS3.6, een driewegsysteem met een 10 inch woofer gecombineerd met een 10 inch passieve radiator, is niet veranderd. De eenheden voor midden en hoog die in het voorgangermodel gescheiden waren, zijn nu als een coaxiale midden/hoogeenheid verenigd. De kastmaten bleven ook globaal gelijk. Geheel nieuw is echter de uitvoering van de membranen voor de woofer, radiator en vooral de middentoonweergever. Het materiaal, aluminium, is nog hetzelfde. Jim Thiel had ook met het vooral bij tweeters in de mode zijnde beryllium geëxperimenteerd, maar vond de extra kosten niet opwegen tegen de verkregen winst. Hij claimde zelfs met zijn vondst met aluminium als materiaal een minstens even goede weergever te hebben als de beryllium-concurrenten.

De vondst is het gebruik van een vlak membraan dat welvingen vertoont die met perstechieken worden aangebracht. Door het ontbreken van de traditionele conusvorm die neiging tot bundeling heeft, gecombineerd met de welvingen wordt een zeer goede spreiding bereikt. De welvingen blijken verder de stijfheid en daarmee ook het resonantiegedrag positief te beïnvloeden. De eerste resonantie van het membraan ligt boven 20 kHz, zeven maal de scheidingsfrequentie. Het aandrijfpunt van het merkwaardige membraan alsmede de ophanging hebben veel hoofdbrekens gekost, teneinde de zo gewenste perfecte zuigerwerking te verkrijgen. Het membraan werd aanvankelijk aan de rand, maar in de definitieve versie in het midden aangedreven. De spreekspoel valt hierdoor vrij groot uit.Dat laatste feit leverde een nieuw probleem op.Thiel past van oudsher namelijk ferrietmagneten toe, maar met een dergelijke magneet zou het rendement te laag uitvallen, of het zou een magneet worden die groter was dan de luidspreker zelf, wat ook niet praktisch is. Het antwoord werd gevonden in het magneetmateriaal neodymium, dat ongeveer tien maal krachtiger magneten mogelijk maakt dan ferriet. Het resultaat is er dan ook naar: de CS3.7 heeft een rendement van 90 dB (1 watt op 1 meter), voor een Thiel luidspreker ongekend hoog. Bezitters van een bescheiden versterker slaken nu een zucht van verlichting. Ook de woofer en tweeter hebben neodymium magneten, terwijl de ‘wafeltechniek’ voor de conus ook gedeeltelijk voor de woofer en de passieve radiator wordt toegepast.

 


Ook over de behuizing is nagedacht

Thiel past tot dusver eigenlijk alleen vrijwel rechthoekige behuizingen toe met een schuine voorzijde om de drivers tijdcorrect op de luisteraar te richten. Dat laatste aspect is gebleven. De behuizing wordt echter opgesierd door opvallende ronde vormen, die geleend lijken te zijn van Sonus Faber of Usher. De ronding van de zijwanden wordt verkregen door tien dunne laagjes hout te buigen met warmtetechnieken en de gebogen delen vervolgens te verlijmen tot een gebogen wand van 2,5 cm dikte. Het resultaat is extreem stijf, en heeft hoge inwendige demping, twee eigenschappen die nodig zijn om het afstralen van energie door de behuizing zo klein mogelijk te maken. De rondingen zorgen er verder voor dat eventuele staande golven in de kast een vroege dood sterven. Voor de bovenkant, die ook geheel uit vloeiende vormen bestaat, greep men naar een bijzonder materiaal en een bijzondere techniek. Het materiaal is 1 cm dik aluminium, dat wordt diepgetrokken tot de gewenste vorm. De bovenkap draagt tevens de coaxiale midden/hoogeenheid. Uit het bovenstaande moge blijken dat de nieuwe Thiel CS3.7 niet zomaar een nieuwe luidspreker is; er lijkt eerder sprake van revolutie dan van evolutie, en dat op meer dan één vakdiscipline. Jim Thiel vertelde dan ook enthousiast over zijn nieuwe geesteskind, dat  aanvankelijk aan het oog onttrokken werd door een fraaie kimono. Hij had ook minder leuk nieuws: de CS3.7 is nog niet af. Er wordt nog gesleuteld aan het wisselfilter en ook de onderhandelingen met toeleveranciers zijn nog niet afgerond. Men kon en wilde daarom nog geen prijzen en levertijden noemen. Wat wel duidelijk werd is dat de nieuwe technieken hun impact zullen hebben op het hele Thiel-programma, en dat een andere veteraan in dat programma wellicht zal gaan verdwijnen. De  verwachtingen zijn in ieder geval hooggespannen.