Lua Cantilena MkII

Roep tegen mij: “Het heeft buizen” en ik schrik gelijk wakker. Transistor ben ik niet vergeten, maar ik ben wel zeer gecharmeerd van wat moderne techniek vermag in combinatie met buizen. Toen ik de kans kreeg een CD-speler met een buizenuitgang te koppelen aan mijn buizenversterker met supergrote 300B-S triodes, bloeide mijn hart op.

Dat de speler heel fraai oogt, ongeveer zo smal is als mijn versterker en een verchroomd frontje heeft, maakte de zaak alleen maar leuker. Toch zoek je meer dan een leuk smoeltje en de onderhanden Lua moet zeker presteren. “Van een mooi bord kun je niet eten”, riep mijn moeder vroeger, als ik tijdelijk een beeldschoon vriendinnetje had, naar een mooie speler die niet klinkt kun je niet luisteren. Mijn moeder heb ik bewezen dat je van een mooi bord wel degelijk kunt eten, nu mag de Lua Cantilena Mk 2 bewijzen dat je er ook met plezier muziek uit kunt halen.



De Lua Cantilena Mk 2 is uitgevoerd met een stalen, hoogglans gepolijst front en een stalen, blauw gespoten behuizing. Het apparaat voelt voor zo’n klein kastje zwaar aan. Mooie voetjes hebben een dempende werking ten opzichte van de ondergrond. In de speler is het eerste dat opvalt het Philips VAM1202 CD loopwerk. Niks geen multifunktioneel loopwerkje, deze is keurig dedicated aan de Red Book CD. Zoals het hoort als je kiest voor alleen CD weergave. Twee trafo’s vormen de bron voor een zesvoudige voeding. De toegepaste converter is een Crystal CS4390 chip. Die heeft een 24 bit busbreedte en converteert het signaal via Delta Sigma conversie, na het eerst 128 maal te hebben oversampelt. Deze Lua volgt dus niet de trant naar upsampelen tot 96 of 192 kHz voordat conversie plaatsvindt. Dat zal zijn weerslag vinden in de soort weergave blijkt later. De printplaten, die vol zitten met Wima MKP condensatoren, bieden plaats aan de drie eindbuizen die samen in een klasse A schakeling de dubbele stereo aansluiting van signaal voorzien. Het is een Electro Harmonix 12AT7 buis en een twee Sovtek 12AX7, zeg maar ECC81 en ECC83.

De schakeling van de buizen zit onder een afdekplaat, die gelijk dienst doet als basis voor verchroomde hulzen, die met inwendige veren de buizen op hun plaats houden. De hulzen doen tegelijk dienst als demper en als schoorsteen om de warmte af te voeren. Het inwendige ziet er verzorgt uit. Gemaakt voor een lange levensduur verraadt het inwendige voor een groot deel de prijs die de Lua op moet brengen. Veel oog voor detail aan de binnenkant en onberispelijke bouw. Op de achterzijde van het apparaat zien we naast de dubbel uitgevoerde analoge aansluiting een enkele cinch bus voor digitale signaal afgifte en een euro chassisdeel voor een netkabel. Handig en doordacht is een neonlampje dat aangeeft of de stekker wel juist in het stopcontact steekt. Geeft het licht dan moet u de fase en de nul wisselen door de stekker een halve slag te draaien, alvorens u die terugsteekt in de wandcontactdoos. Het lampje, hoe simpel ook uitgevoerd, legt de zorg bloot die Lua geeft aan zijn producten. Het zijn de kleine dingen die het doen. Een waarschuwing is op zijn plaats, de Cantilena Mk 2 heeft een hoge inwendige weerstand van ca. 1800 Ohm (al geeft Lua zelf 600 Ohm op).

Dat betekent dat de ingangsweerstand van uw versterker tenminste 20 kOhm moet zijn. Anders gaan uw interconnects werken als een hoog-af filter. Gebruik daarom liever geen lange interconnects en/of een passieve voorversterker. Tja, een klein nadeel van buizentechniek. Maar u krijgt er wat voor terug. Zo is de Mk 2 ten opzichte van de oude Cantilena uitgevoerd met een gemodificeerd Philips loopwerk, 5% of zelfs nauwkeuriger condensatoren, een derde buis, zodat direct na het filter nog slechts buizen staan en geen halfgeleiders, een voeding met twee trafo’s, zes gescheiden geregelde stroomcircuits en een werkelijk schitterende afstandbediening.


Aan de cinch bus

De Cantilena plaats ik uit voorzorg op een 4-tal TVA dempers om de mogelijke invloed van mijn glazen Spectral meubel op de speler uit te sluiten. Aan de stereo uitgang hang ik een Crystal Cable Connect Reference interconnect, die rechtstreek naar de cinchbussen van een Ayon Audio 300B geïntegreerde buizenversterker gaat. Vanaf daar lopen lange Crystal Cable Speak Reference kabeltjes naar een set Focal-JMlab Electra 927 Be luidsprekers. Via een Sharkwire line kabel sluit ik een Electra SW900 actieve subwoofer aan, die elders in de kamer een plekje heeft gekregen. De Lua zal het niet gemakkelijk krijgen, want vrijwel ernaast staat een Meridian 808i CD-speler/voorversterker die meer dan het zesvoudige kost en mijn nieuwste droom vormt. Zij zijn groot en ik ben klein, het is prijstechnisch maar ook letterlijk het geval. Netspanning is zoals altijd geschoond met Kemp Elektroniks Powersource achter een Balanced Isolator Source.

It happened one night

Holly Cole is verantwoordelijk voor de live CD “It happened one night”. Vol klassiekers van haar, waaronder de beroemde “Train song”, die veel wordt gebruikt en nog meer misbruikt. De live opname staat boller van de bas dan de studio versie, maar dat deert mij niet. Al blaast de Lua een forse portie bas naar buiten. Wie denkt dat buizen geen bas weergeven mag langskomen en ik bewijs het tegendeel. Boven het geweld in het laag zweeft de stem van madame Cole. Lekker direct en spontaan. Het publiek dat hoorbaar verspreid in de zaal zit houdt zich muisstil terwijl de muziek speelt, om daarna enthousiast te applaudisseren voor het gezelschap. Iets dat klinkt op een realistische manier, een zee van geluid met daarin te onderscheiden handen. Geen randjes, geen narigheid.

Open en helder, nooit te helder, een zachtheid die buizen kan kenmerken, terwijl het karakter gehandhaafd blijft van wat er op de CD staat. Mijn commentaar: doe het laag maar een streepje minder. Is Cole hartverwarmend in haar spel, Yamamoto is met “Misty” op weg om de vleugel te slopen met zijn keiharde aanslagen. De felheid van de CD is minder dan van de LP. Wat blijft is de rumble uit de oorspronkelijke opname, die is meegenomen op de CD versie. Dynamiek hoef je niet te zoeken, die krijg je op een presenteerblaadje. Dat heb je met buizen, als het gaat, dan gaat het als de brandweer. Het karakter dat ik zo goed ken van de LP blijft gehandhaafd. De bas die meeplukt met de piano, het zachte tikken op bekkens, de lichte drums. Hoe licht ook, mijn voet drumt al snel mee. Ritme is zeker in orde met de Lua Cantilena Mk 2. Dat het geluid zo fijn direct is, zonder een licht zweverige ruimtelijke zweem is te danken aan de 44.1 kHz uitlezing zonder verdere upsampling. Was ik eerst een tegenstander van upsampling, naarmate die werd geoptimaliseerd in digitale techniek ben ik overgehaald hem zelf toe te passen. In een dac of via een extra box. Met de Lua is het terug naar af, alleen 128x oversampling zonder eerst te converteren naar 192 kHz. Het bevalt net zo goed als vroeger. 44.1 kHz is zeker nog niet vergeten en ouderwets. Het is een keuze die de fabrikant maakt. Helaas wordt door anderen dan Lua te vaak gekozen op commerciële gronden en niet op basis van kwaliteit. Geef mij maar af en toe de 44.1 spetters tegen het behang, met details, met directheid in het slagwerk.

Niet bepaald nieuw is werk van The Weavers, ook al muziek die ik 9 van de 10 keer op LP beluister. De heruitgave op CD is gemixt met een buizenconsole. Ik vind dat wel passend met de Lua. Wat ik hoor is een mooie grote zaal, waarin het publiek naar harte lust klapt. Zodra de Weavers inzetten is de driemicrofoontechniek direct duidelijk. Maken andere spelers een aaneengesloten beeld, de Lua doet de plaat heel goed na en zet drie bronnen neer. Wederom verlang ik zachtjes naar de LP, zou ik die niet kennen, dan was ik volkomen gelukkig met de CD gespeeld op deze manier. Lang luister ik naar de muziek, te lui om op te staan. Waarom zou ik ook, een mens behoort te genieten op zijn tijd. Roger Waters does not “Amuse me to death”. Q-Sound komt maar matig tot zijn recht met de Cantilena Mk 2. Hmmm, misschien hoort Q-Sound en upsampling wel bij elkaar. Pas als ik ver naar voren schuif op de stoel gaat het beeld om mij heen groeien tot pakweg een halve cirkel. Niet verder. Dat haalt een deel weg van het plezier van de CD. Neem nu eens de arrenslee, die komt van links voor, gaat met een paar lichte hikken door het midden en verdwijnt rechts voor. In de ideale wereld gaat het van links voor, in een vloeiende lijn voor langs en verdwijnt naar links achter je. Niet voor je. Mogelijke oorzaak kunnen wat fase foutjes zijn ten gevolge van de toegepaste buizentechniek. Ik weet het niet zeker, ik constateer slechts. Dan liever een stereo opname op Reference Recording met werken van Vivaldi. De CD bestaat uit meerdere korte werken, wat de mogelijkheid heeft gegeven aan het orkest gebruik te maken van veel instrumenten die passen in de barok. Viool, cello, klavecimbel, fluit, hoorn, hobo en orgel. Stuk voor stuk zijn het meesterwerkjes die goed krachtig worden neergezet. Elk soort instrument, besnaard, gestreken of aangeblazen bewaart zijn eigen klank en eigen karakter. Geen valse romantiek, geen kleuring in de weergave. Ik word vrolijk van de fluit die speelt, bij vlagen vertederend, soms meeslepend. Het is heerlijke muziek die van een eerlijke speler komt. Zoals de muziek van mijn favoriete componist nu eenmaal is. Losjes, vrolijk, als een onbewolkte lucht, tot aan het donkere, razende onweer dat hij als geen ander kan uitbeelden. Alles wat de Lua geeft is 100% Vivaldi.

Weg van klassiek, tenzij u fado ook onder de klassiekers plaatst. Binnenkort ga ik haar live zien, nu beperk ik mij tot de CD en draai van Mariza het mooie “Transparante”. Veel akoestische instrumenten die vechten om een plekje naast deze grote zangeres van het Portugese lied. Ze heeft een mooie, warme stem die vreselijk kan uithalen als de set niet lekker in zijn vel zit. Hier, Lua/Ayon/Focal, blijft ingetogen en zuiver. Dat het laag wat te heftig is komt ten goede aan de stem zelf, die daarmee body krijgt. Ik realiseer mij dat het weer een vrouw is die tolt in de speler en snel naar de kast voor Veldhuis & Kemper. De CD “Half zo echt” kocht ik oorspronkelijk voor mijn vrouw, want zo geweldig is de opname niet, toch draai ik hem vaker zelf dan dat zij dat doet. Mogelijk door de puurheid van de stemmen die mij aan de schouwburg doen denken.

Het ongekunstelde straalt er vanaf, dat moet een speler weten te bewaren. Dat doet een Lua, althans deze Lua die nu hier staat te spelen. Met een grote grijns op mijn gezicht sluit ik het aantekenboek en loop naar mijn PC. Terwijl de heren doorzingen en spelen begin ik dit verslag te tikken. Al na de eerste alinea stop ik omdat onverwacht bezoek het “Misa Criolla“ van José Carreras meebrengt. Regelrecht uit 1987, zal dat wel klinken? Geen probleem voor de Lua. Die kauwt op de bits, geeft ze aan de converter als byte’s, filtert het tot in de buizen en versterkt het. Waarna bezoek en ik samen luisteren hoe Carreras zijn stem laat zwellen. Mooi, zelfs al hou je niet van de muziek, dan nog pakt het je en luister je ademloos. Op voorwaarde dat de speler fraai speelt en in orde is.


Tot slot

Het is de tweede keer dat ik kennis maak met het Duitse Lua. Vorige keer sprak de compromisloze versterker mij erg aan. Genoeg om uiteindelijk zelf met een buizenversterker te eindigen. Nu is het de buizen CD speler die dingen in mij wakker maakt om hebberig van te worden. Ik hou van buizen, hun eerlijkheid en directheid. Het realisme dat ze kunnen geven aan het geluid. Dat kan echter alleen als randvoorwaarden correct zijn ingevuld. Denk aan de voeding, het loopwerk, de dac en het kort houden van signaalwegen. Lua geeft blijk al die voorwaarden niet alleen te kennen, men past ze ook op de juiste wijze toe. Daarmee ontstaat een moderne CD speler, gevuld met jonge en oude techniek. De compactheid van de speler moet voor Lua een uitdaging zijn geweest. Het is uiterlijk een bescheiden apparaat dat trots staat te glimmen (wees voorzichtig met het glanzende front, kassen liggen op de loer). Inwendig straalt hij kwaliteit en oog voor detail uit. Voel maar eens aan de zware buisdempers die de drie buisjes omhullen. Qua geluid valt op hoe eerlijk de speler omgaat met muziek. Hoe lekker hij het ritme van de opname blijft volgen. Het is een speler die veel luisterplezier geeft en die je met de dag meer gaat waarderen. Voeg daarbij het alerte reageren op commando’s van de schitterende afstandbediening, het razendsnel lezen van de TOC en de brom en zoemvrije werking. Zo creëert Lua vanzelf een winnaar.


Prijs:

Lua Cantilena Mk 2 1950 euro


Importeur:

Hi-Hat Audio
Telefoon 072 – 5647577
Fax 072 - 5624339
Web: www.hihataudio.nl
E-mail: info@hihataudio.nl