Waterfall Iguasçu - Doorzichtig en Open

Hoeveel durf moet je hebben als luidspreker ontwerper om een glazen vloerstaander op de markt te brengen? Veel volgens mij want glas associeren audiofielen al snel met hard, gekleurd en resonanties en vreemd genoeg niet met transparant, stijf en onbeweeglijk. Het Franse bedrijf Waterfall heeft de eer de eerste luidspreker uit te brengen waarvan de behuizing aan vijf van de zes kanten bestaat uit glas. Geen glas dat over een MDF behuizing is gelegd, nee de behuizing zelf is van glas. Een gedurfd ontwerp dat eerder doet denken aan design dan aan goed geluid. En dat is niet terecht. Het geluid staat zeker op hoog niveau.

Waterfall is in 1996 opgericht in noord Frankrijk als zelfstandig bedrijf dat uitsluitend luidsprekers maakt. Hoewel het idee van een glazen luidspreker al sinds 1993 leefde in de gedachten van ontwerper Cedric Aubriot duurde het tot 1999 voor de eerste exemplaren gereed waren voor productie en verkoop. Inmiddels is Waterfall verkrijgbaar in 17 landen waaronder de Benelux landen. Zelf zag ik ze voor het eerst tijdens een vakantie in Zuid Frankrijk waar ze ogenblikkelijk opvielen tussen alle ander conventionele kasten. Waterfall maakt gebruik van wat zijn noemen een "acoustic damping tube". Om de kast geheel transparant te houden is er dempingmateriaal aangebracht direct achter de woofer. Daarna "ziet" de unit een luchtkolom zonder demping. Aan de onderzijde van de kast zitten in de voet een tweetal openingen die dienst doen om het laag te ondersteunen door de unit te laten ademen.

Het is geen basreflex principe al zegt Waterfall dat, het is gewoon een opening, iets wat ik verder alleen ken van Harbeth. In de voet zit ook het cross-over en zijn de terminals voor single wire te vinden. Vernuftig is de wijze waarop de bedrading door de kast is gevoerd. Vier gespannen draden verbinden de units met het filter. Daarmee is de glazen kolom leeg op de draden en de twee units na.

Waterfall weet zich verzekerd van een aantal partners waaronder Triangle, een eveneens Franse luidsprekerfabrikant, die de 15" woofers levert voor de Krysta-Line waar de Iguasçu binnenvalt. De woofer valt direct op omdat er geen gebruik is gemaakt van een foam of rubber rand om de conus aan het frame te bevestigen maar van een papieren rand. Iets wat je haast niet meer ziet. De randen zijn als een harmonica gevouwen zodat de conus uit kan slaan. Het conusmateriaal zelf is kunststof met een dichte harde stofkap. Een tweede partner is Welcohm Technology die de Neodynium tweeters maakt met een titaniumconus (daar komt de aanduiding TWN om de hoek, TWeeter Neodynium).Welcohm levert volgens de website zelf ook luidsprekers onder de handelsnaam Atohm. Gezien de constructie van de kasten waag ik mij er niet aan units te verwijderen voor nader onderzoek.

De angst te eindigen met losse onderdelen is te groot. Ik beperk mij tot het openmaken van de voet waarin het filter schuilt. Ook dat is niet goed te zien, behalve dat ik twee luchtspoelen kan onderscheiden, een polyester condensator en een weerstand. Volgens Waterfall heeft de Iguasçu een frequentie bereik van 55 Hz tot 20 kHz binnen +/- 3 dB. Een gevoeligheid van 89 dB bij 2,83 Volt op 1 meter wat bij de nominale impedantie van 4 Ohm effectief 86 dB is. Hij weegt 12 kilo wat niet eens zoveel is gezien het materiaal. De afmetingen zijn 215 x 215 x 855 mm exclusief de voet die wat groter is en pakweg 7 centimeter hoog. De Iguasçu kost 1690 euro per paar en is te combineren met andere Waterfall speakers tot multichannel systemen.


Opstelling

Een luidspreker vraag om muziek en dat krijgt hij via Crystal Cable Speak Reference dat is aangesloten op een Marsh Sound Design A200s/p2000b versterker combinatie. Analoog signaal komt van een Garrard 301 waarop een Pro-ject arm staat met Benz Micro element. Verder van een Magnum Dynalab tuner. Digitaal geweld komt uit een Marantz SA8400, een door Van Medevoort gemodificeerde SA-CD speler, en vanuit een Apogee Mini-dac waar een bitfabriek achter zit. Kabels zijn zoveel mogelijk van Crystal Cable en de stroomvoorziening is op maximaal niveau gebracht met een Kemp Balanced Source Isolator en een Kemp Powersource. Ter vergelijk dient een set Focal-JMLab Electra 927 Be vloerstaanders met een Electra SW900 subwoofer en Impulse IMP monitors op Alphason stands. De Focal`s een stuk duurder, de Impulse 300 euro goedkoper en bijna net zo duur als je de benodigde stands meetelt. Onder de recensie worden uiteraard weer alle types en merken opgesomd


Doorzicht

Een luidspreker kies je vanwege de weergavekwaliteit. Toch maak ik eerst een zijstapje naar het uiterlijk van de Iguasçu. Dat verdwijnt namelijk in het interieur. Zet de kast voor een plant en weg is hij. Slechts de twee units blijven opvallen en de voet. De rest neemt uiteraard de kleur en de achtergrond van het interieur aan. De extra versterkte baffle waar de draden achterlangs lopen kun je mooi of lelijk vinden, het is functioneel en maakt de kast sterker en minder gevoelig voor resonanties. Bezoekers vinden op een enkele uitzondering na het uiterlijk helemaal te gek en niemand maakt een opmerking over de afmeting. Daarmee is Waterfall mogelijk dé oplossing voor wie grotere speakers wil beluisteren maar niet zien. Blijft het vooroordeel dat "glas niet kan klinken" of juist klinkt en daarom snel naar het luisterdeel.

Bij gebrek aan muziek van Philip Glass dat zo toepasselijk zou zijn grijp ik naar een totaal ander genre. Fado gezongen door Mariza op haar debut CD "Fado Em Mim". Ik heb geen enkel stuk Fado in huis, ken het niet van vakanties of concerten, maar ben gegrepen door de schoonheid van deze CD en de uitstekende opname kwaliteit. Waterfall zet de stem van Mariza rotsvast neer op één enkel punt voor mij. Op de juiste hoogte en voor de andere instrumenten. Niet zo goed als een monitor dat kan in de diepte maar wel bijna. Het stereobeeld is breed en reikt tot net buiten de speakers zelf. In eerste instantie lijkt de weergave saai maar al snel verandert saai in egaal en uitgewogen. Waterfall heeft er duidelijk niet voor gekozen aan de extremen van het frequentiebereik de weergave op te leuken met extra bas en hoog, maar richt zich zoals het een goede Fransman betaamt op het middengebied. Iets dat Focal vroeger ook deed maar wat men helaas vanwege de aantrekkende internationale verkopen heeft laten varen. Zoals Chinees eten is aangepast aan de Nederlandse smaakpapillen. Gelukkig heeft Waterfall wel dat mooie transparante midden waar juist stemmen zo boeien. En dat is gelijk een kwetsbaar stuk want het midden heeft last van wat kleuring. Niet opvallend veel, maar je kunt niet zeggen dat de Iguasçu echt neutraal is. Ach, welke speaker is dat wel en zeker in deze prijsklasse? De weergave naar onder loopt keurig recht en neiging tot bonken is ver te zoeken. Ook het hoog is beheerst en kent ondanks of juist dankzij de titanium dome geen scherpte. Voldoende body ook voor de snelle gitaar die Mariza begeleidt. En voor de cello die in het tweede nummer een tijdelijke hoofdrol heeft. De CD heeft als bonus een live registratie meegekregen waardoor studio en live vergelijkbaar zijn. Wat overkomt is de sfeer die de live opname meekrijgt en de wat ruwere stem van Mariza buiten de studio. Publiek zit rond de zangeres wat ik mij ook voorstel van een Fado optreden in Portugal. Detail geeft de Waterfall weer zoals je mag verwachten in de prijsklasse. Vergelijkbaar met de Impulse en achterlopend op mijn veel duurdere Focal systemen.

Eindelijk weer vinyl

Te lang heeft de platenspeler om diverse redenen stil gestaan en nu geniet ik eindelijk weer eens van vinyl. Vivaldi liet zijn "L’Estro Armonico" dirigeren door Sir Neville Marriner op een Argo opname. De Waterfall maakt er een meeslepend geheel van dat ik over vier volledige LP kanten laat uitspelen. Het aangename geluid en de evenwichtige weergave heeft steeds tot gevolg dat ik muziek laat uitspelen en niets wil afbreken voor een andere soort muziek of een andere track. In mijn ogen een goed teken dat muziek mij beetgrijpt en techniek verdringt. Het maakt het recenseren en aantekeningen maken dit maal wel een langdurige zaak. Geen uitschieters en nare resonanties. Een beetje te nadrukkelijk midden her en der, wederom die oerstabiele afbeelding die het beeld niet doet verschuiven met elke hoofdbeweging of tonale verandering in de opname. Viool en orkest krijgen de ruimte zich ten opzichte van elkaar tekens te bewijzen in hun virtuositeit.

Heerlijk om te spetteren met een opname van Arthur Fiedler & The Boston Pops opgenomen in de Boston Symphony Hall voor het kleine label Crystal Clear Records dat er een direct-to-disc opname van maakte. De dynamiek is voor LP ongekend groot en moeiteloos pompt de Waterfall Iguasçu de ruimte vol met geluid of laat zich van de meest subtiele kant zien. Fiedler dirigeert het Capriccio Italien van Tchaikovsky op kant één en het Capriccio Espagnol van Rimky-Korsakov op kant twee. Overdonderend geweld gaat de Iguasçu te ver, daar zijn meer en grotere woofers voor nodig. Ik vind het al knap dat het hard kan zonder opbreken en irritatie. Tussen de strijkers, blazers en percussie komen zachte klanken nog steeds helder naar voren en maken de muziek levendig en spannend. Dat de luidsprekers van glas zijn zie je wel maar hoor je niet. Klassiek is ronduit fraai weer te geven.

Van een andere orde is Sara K. met haar onnoemelijk mooie werk op de LP "Water falls" (hoe toepasselijk merk ik als ik de titel neerschrijf). Jammer dat de kleuring op de stem opvalt, prettig dat die indruk naar de achtergrond schuift naarmate ik langer en intensiever luister. Grote systemen heb ik wel kompleet de mist in horen gaan met het laag dat in de groeven is geperst. En met name op dat punt geeft de Waterfall geen krimp. Heel goed gedoseerd en met een aangename druk loopt het over de vloer. Als drager voor stem en piano. Gitaar heeft warmte in intimiteit, de piano is wat minder aanwezig. Meerstemmige zang is een plaatje van volwassen stemmen die helder en duidelijk articuleren via de Iguasçu. Het naar voren brengen van de magie van dit zwarte goud is de Waterfall toevertrouwd en als "Water Falls" op kant drie weerklinkt van de dubbel LP ben ik nog niet uitgeluisterd naar Sara K. Weer draai ik vier kanten achter elkaar en blijf genieten.

Ze zeggen wel eens "het venijn zit in de staart" en zo is het ook met de Waterfall. Als ik op een vrije middag de Chieftains in de speler schuif wordt de nadruk nogmaals intens gevestigd op dat schitterende middengebied van de Iguasçu. Meerstemmige zang laat zich ontleden in mensen die dicht bij de microfoon staan en zij die verder weg bewegen. De weergave is aangenaam en rustig maar met een element van betrokkenheid en vreugde dat mijn vreselijk aanspreekt. Precies datgene wat ik vroeger herkende in een JMLab, dat enorme open middengebied dat maakt dat elke opname te omarmen is en klinkt al een live opname. Helaas niet volmaakt in de zin van detail of perfectie maar oh zo lekker. Op de juiste hoogte neergezet met wijde uitlopers buiten de speakers en lekker ver naar voren en naar achteren. Zelfs het laag op de track gezongen door Joni Mitchell levert geen problemen. Een sub zou wonderen kunnen verrichten en de Iguasçu nog hoger tillen. Een SA-CD met diverse pop tracks waaronder Jamie Cullem, Blof, Boudewijn de Groot, Toto en The Who besluit de middag. Vooral The Who is spektakel met de gitaar rechts die het steeds wint van de herrie in het midden en aan de linkerkant. Toto blaas ik naar een hoog volume tot de Iguasçu afhaakt en in lichte ademnood raakt. Boudewijn de Groot kleurt qua stem, maar wie maalt erom. Het is fun en het is mooi als je van dit soort speakers houdt. Ik kan erop swingen en ik kan ermee genieten van een intieme sfeer.


Mooi geluid, fraai design

Laat u niet in de luren leggen door het materiaal dat Waterfall gebruikt. Eigenlijk zou een dealer de speaker achter een akoestisch doorlatend gordijn moeten laten horen om bevooroordeelden te laten horen dat glas, mits toegepast met kennis en met aangepaste units, uitstekend dienst kan doen als kastmateriaal. Het is stijf en kleurloos in de toepassing van deze Franse fabrikant. Zelf had ik ook last van een vooroordeel maar dat is verdwenen en niet teruggekomen na langdurig luisteren. Een lichte kleuring die ik bespeurde kan ik niet terugleiden naar de kast maar eerder naar de units. Kleuring die beperkt genoeg is om uit beeld te verdwijnen na wat langer luisteren en na wennen aan de Iguasçu. Net zoals de speaker zelf verdwijnt uit het geluidbeeld en muzikanten de ruimte geeft voor hun performance. Opvallende eigenschappen het eerlijke en meesterlijk heerlijke middengebied dat terecht veel aandacht krijgt, het evenwicht naar de uiteinden van de frequentieband en de stabiliteit van het stereobeeld. Zet een zangstem op of muziek waar de nadruk op het midden ligt en ik ga uit mijn dak. Het is een luidspreker die zich aangenaam laat neerzetten en waarin niet met kunstgrepen is getracht de weergave op te vijzelen, wat zo vaak leidt tot een overdonderende eerste indruk in de winkel en spijt thuis. Geen spikes, geen bi-wire. Zet er een versterker met een bron voor van behoorlijke kwaliteit, hang er uw kabels aan en start met genieten van muziek. Zo simpel kan het leven zijn. Zou de kast in meer bekende materialen uitgevoerd zijn dan was het al een aanrader om in uw luisterruimte neer te zetten, in glas is het bovendien een aanrader om het interieur op een aangename manier te vullen. Best of both world’s deze Franse waterval.


Prijs:
Waterfall Iguasçu kost 1690 euro per paar

Importeur:
Hifinesse
Amstelveen
Tel. +31 (0)20 4705044
Fax +31 (0)20 6709907
Internet: www.hifinesse.nl
E-mail: info@hifinesse.nl