Xanadu AW25: compromisloos

Xanadu bracht in 1991 hun eerste ontwerp op de markt, de Xanadu DS24. Deze en andere types hebben inmiddels een vaste plaats op de Nederlandse HiFi markt weten te bemachtigen en hebben in diverse bladen lovende kritieken ontvangen. Anno 2002 komt Age van der Woud, geestelijk vader van Xanadu met een nieuw type op de markt, de AW25. Nou stond een recensie van een Xanadu systeem al eerder op de planning. Na enkele telefoontjes werd besloten om op de Doelen Lente HiFi show een keuze te maken uit de modellen reeks. Wie tijdens deze show bij Xanadu is langs geweest en wellicht geluisterd heeft kent deze speaker al een beetje. Op de show werd met deze AW25 gedemonstreerd op Alfi versterkers afkomstig van Bert Fruitema een goede vriend van Age. Persoonlijk vond ik het in de toch wat lastige ruimte helemaal niet verkeerd klinken en hierdoor was mijn nieuwsgierigheid gauw gewekt. Besloten werd de nieuwe AW25 te proberen mits deze akoestisch gezien in mijn luisterruimte zou passen.

Het is een flink systeem en in een te kleine ruimte kan het laag snel problemen opleveren. Na de 30 kg per speaker eerst naar drie hoog gesleept te hebben zijn de luidsprekers snel aangesloten op de Audio Innovations 500 versterker. Voor Age was dit de eerste keer dat hij de AW25 op de 500 beluisterde zonder de optionele impedantie correctie voor buizen versterkers. Meer dan 80% van de mensen luistert thuis naar transistoren, echter houdt Xanadu tijdens de ontwikkeling van een systeem al rekening met buizenversterkers door een zo versterker vriendelijk mogelijke speaker te maken. Dit is ook de reden waarom je Xanadu speakers vaak in combinatie met buizenversterkers aantreft. E.e.a. wordt gerealiseerd door de samenwerking met Bert Fruitema. (zie ook HVT mei 2002 pagina 34) Al gauw kwamen we tot de conclusie dat e.e.a. prima klonk en dat de ruimte van 7 bij 5 meter (zonder parallelle wanden in de lengte) ook geen belemmering veroorzaakte voor het laag. Na nog wat over de gebruikte techniek gesproken te hebben (en ons shirt was opgedroogd) ging Age terug en kon ik gaan luisteren, iets wat later geen vervelende ervaring zou worden.

Xanadu AW-25

De Xanadu AW25 is een zogenaamd 3 weg Hybride Tube systeem. De Hybride tube is een gevouwen pijp die exact op de eigenschappen van de lage tonen unit is afgestemd. Pas bij zeer lage frequentie’s wordt de luidspreker akoestisch aan de pijp gekoppeld. Uit de test bleek dat het resultaat als geslaagd benoemd mag worden. Naast de Hybride Tube beschikt de AW25, welke uit dik MDF is opgebouwd, over een 21 cm aluminium woofer en een 13 cm polypropyleen midrange unit. Als tweeter wordt er een 32 mm ringradiator ingezet. Het frequentiebereik van de speaker loopt van 35 hz tot 35 khz, terwijl het rendement van de speaker 88 db (2.83 volt / 1 meter) bedraagt. Geheel onderaan vinden we tenslotte een spleet waar de Hybride Tube uitkomt. Voor de interne bekabeling is verzilverd zuurstofvrij koper (OFC) gebruikt omdat dit na luistertesten klankmatig als beste naar voren kwam. Qua isolatie om de kabel is voor Teflon gekozen. Zelden ben ik zulke grote aansluitklemmen op een speaker tegengekomen. De vergulde klemmen zijn geschikt voor banaanstekkers en blank draad tot maar liefst 10 mm2. Uiteraard kan de speaker gebiwired aangesloten worden. Tijdens het aansluiten bleek aan de grote aansluitingen ook een nadeel te zitten. De Siltech G3 spades bleken niet te passen. De ruimte tussen beide vorkjes bleek te gering om over de as van de aansluitklem te passen. Tegen een geringe meerprijs zijn er overigens WBT aansluitklemmen vanaf fabriek leverbaar. Opvallend is dat er aan de onderkant van de speaker geen schroefdraad zit voor spikes. Men zal cones moeten gebruiken. Tijdens de luisterperiode bleek dat dit ook goed werkt en er esthetisch nog fraai uit ziet ook.

Xanadu AW25: compromisloos

Ondanks de grote afmetingen van de speaker 117x25.5x35 cm (HxBxD) oogt de Xanadu toch slank. Ten eerste komt dit doordat de tweeter en middentoner niet de gehele breedte van de baffle gebruiken, waardoor de hoeken hier afgerond zijn. Alleen de woofer gebruikt de volledige breedte van de speaker. Dit heeft niet alleen optisch zijn voordelen maar ook het afstraal gedrag van de speaker wordt hier door verbeterd. Ten tweede was deze speaker voorzien van het zogenaamde Champagne parelmoer lak, waardoor hij een vriendelijk ogend karakter krijgt. De kleur lijkt erg op de champagne kleur die Marantz gebruikt, echter komt hij door de glans en de lichtval iets lichter over. ’s Avond met weinig verlichting zien ze er weer zilverkleurig uit, heel apart dus. Zou de speaker bijvoorbeeld zwart zijn geweest dan zal deze veel kolossaler overkomen. Iedereen die een Xanadu speaker wel eens van dichtbij gezien heeft weet waarschijnlijk dat deze in allerlei kleuren leverbaar zijn en dat de afwerking op zeer hoog niveau ligt. Leuk voordeel is dat de hoogglanslakken (zwart, zilvergrijs, San Remo rood) standaard zijn. Voor RAL kleuren, de meeste Autolakken en de Champagne Parelmoer lak moet een uiterst geringe meerprijs betaald worden van 89 euro per speaker. Zeker als ik u vertel dat er in totaal 7 laklagen worden aangebracht, mag dit als een koopje worden gezien. Wilt u uw speaker b.v. in blauw (of mint groen) hebben, gelijk aan die van de bank dan kan dat dus bij Xanadu. Voor de optionele WBT aansluitklemmen moet overigens 70 euro bij betaald worden. In de standaard uitvoering komt de Xanadu AW25 op een prijs uit van 2450 euro per stuk. Een AW25 met WBT’s en Champagne parelmoer lak zou dan 2609 euro moeten kosten.

Buizen

De meeste hifi liefhebbers weten inmiddels wel dat een speaker nooit een constant impedantie verloop heeft. Xanadu levert speciaal voor buizenliefhebbers (tegen meerprijs) een schakelbare impedantie correctie. Deze schakeling laat de versterker een nagenoeg constante belasting van 6 Ohm zien. Hierdoor is de speaker een makkelijke belasting voor buizenversterkers, wat meestal resulteert in een betere weergave. De correctie is tot stand gekomen door de samenwerking tussen Xanadu en Bert Fruitema. Het geteste paar was niet voorzien van deze schakeling. Wel is er van de Audio Innovations buizenversterker gebruik gemaakt en deze kwam ondanks het rendement van 88 db niet in de problemen. Of zo’n schakeling dus effect heeft heb ik helaas niet kunnen testen. Wellicht iets voor de toekomst. Wat wel erg opviel was dat de weergave via de 8 Ohm aansluiting van de versterker veel ruimtelijker klonk dan die van de 4 Ohm aansluiting. Geluisterd is er dan ook via de 8 Ohm aansluiting.

Xanadu AW25: compromisloos

Luisteren

Voor het luisteren naar de AW25 is gebruik gemaakt van een zo breed mogelijk scala aan apparatuur en kabels. De Krell KAV250cd deed zoals gebruikelijk dienst als bron en zowel de gemodificeerde Audio Innovations 500 als de Sugden voor en eind-versterker zorgden om beurten voor de versterking. Als luidspreker kabels deden de Siltech LS-80 G3 en de Linn K400 bi-wire kabel dienst.

Het eerste wat opvalt als je gaat luisteren naar de Xanadu is de grote ruimtelijkheid van het beeld. Breedte en diepte in de juiste afmetingen. Door deze ruimtelijkheid krijg je ook veel akoestiek van de zaal mee en dat zorgt voor die beleving die we allemaal zoeken. Als tweede merk je direct dat het laag erg ver door loopt en goed en makkelijk los komt van de speaker. Tevens lijkt het de versterker en de speaker geen enkele moeite te kosten het laag weer te geven waardoor het laag als vanzelfsprekend overkomt en gewoon aanwezig is zonder te storen. Omschrijven kan ik het niet maar het laag van deze transmissielijn is anders dan het laag van een basreflex speaker. Fraai anders dan, losser en vanzelfsprekender. Het is daarom ook een genot om op deze speakers grote symfonieën (iets waar Age ook erg van houdt) te draaien. Mahler, Copland, de Falla niks is te veel voor deze speaker. Krachtige pauken, een grote trom of gong alles staat als een huis. De speaker kan omschreven worden als audiofiel en analytisch. Met het grootste gemak geeft hij weer wat er eerder in het systeem en belangrijker in de muziek gebeurt. Wissel je van versterker of kabel dan laat de speaker dit direct horen.

Een speaker testen in een bestaand systeem is altijd lastig. Dat bleek maar weer eens. De B&W matrix 802’s maakte in mijn hierop ge-tunede systeem plaats voor de AW25. Met de Siltech luidsprekerkabel resulteerde dit af en toe in een soms iets te fel hoog. Nou is dit een kwestie van smaak, maar mij was het af en toe net te, zeker als de volume knop richting standje 11 wees. Gedurende de periode dat deze speaker in huis stond nam dit effect langzaam af. Waarschijnlijk had de speaker nog wat inspeeltijd nodig. Hierdoor heb ik besloten de siltech kabel te vervangen door de Linn K400, een koperkabel.
Koperkabels zijn vaak wat minder vel in het hoog en zoals verwacht bracht de AW25 dit feilloos ter gehore. Geen spoortje scherpte meer te herkennen. Zo ziet u maar dat altijd om de match tussen componenten draait. Tegelijk was ook hoorbaar dat de K400 een heel andere kabel (en heel veel goedkopere) is dan de Siltech. Minder ruimte, minder detail en wat rommeliger laag en een wat warmer beeld etc. Ook op de Sugden transistor versterker was het beeld fraai. Wel moest de Sugden nu zijn meerdere erkennen t.o.v. de Audio Innovations wat betreft de ruimtelijkheid.

Iedere keer, wat je ook verandert in het systeem de Xanadu geeft de verschillen genadeloos weer. Het middengebied van de speaker is totaal vrij van kleuring en valt daarom ook niet op. Vrouwen stemmen worden kraak helder weergegeven met veel detail. De dames op de Chesky cd Woman of Song (JD159) Rebecca Pidgeon, Sara K. Christy Baron klinken hierdoor zuiver, open en gedetailleerd.

Een echte voorkeur voor een bepaalde muzieksoort heeft deze speaker niet echt, maar als ik er toch een zou moeten noemen dan is het Jazz. Dick Hyman, Diana Krall, beide swingen ze de pan uit en neemt de AW25 je mee met de muziek. Mede doordat het laag zo goed doortekent is ga je automatisch zitten mee bewegen met je voet op de akoestische bas of spelen je handen plotseling piano. Ook het uitsterven van b.v. een piano toon en de bediening van de pedalen is erg realistisch en duidelijk te volgen. Genieten geblazen dus!

Xanadu AW25: compromisloos

Conclusie

De Xanadu kan beschreven worden als een audiofiele, analytische en neutrale speaker. Wel vereist dit systeem een goed samengestelde set elektronica als frontend. Een klein foutje hierin komt onmiddellijk boven drijven. Mocht je de elektronica gaan upgraden, dan groeit deze Xanadu AW25 rustig met u mee. Deze speaker zal niet snel de beperkende factor in uw systeem worden. Mede hierdoor en de kwaliteit van het laag dat werkelijk fantastisch is mag dit systeem gerust een compromisloos luidsprekersysteem genoemd worden waar u jaren lang plezier van te hebben.
Mooi meegenomen is het feit dat Xanadu een Nederlands fabrikaat is en de fabrikant zeer service gericht is. Xanadu van harte gefeliciteerd met deze jongste telg en voor u als lezer van harte aanbevolen.

Reactie van Xanadu

Ik ben uiteraard erg blij met het positieve verslag over onze AW25.
Ik heb mij erzelf van kunnen overtuigen dat de recensent veel aandacht heeft geschonken aan het frontend en dat de acoustische omstandigheden waaronder werd geluisterd dik in orde waren. Dit zijn immers ook randvoorwaarden om tot een verantwoord oordeel te komen.
De Xanadu hybride tube is een systeem dat door Dick Slagman is uitontwikkeld en waarvan de kennis is overgedragen aan ondergetekende. Tegenwoordig beschikken we over onze eigen software om de Hybride
Tube te kunnen ontwikkelen. Het heeft ruim een jaar geduurd voordat de AW25 voldoende uitgerijpt was om in produktie te worden genomen.
We beschikken over 2 locaties waar luidsprekers worden ontwikkeld.
De ruimte in IJsselmuiden is groot en uitermate geschikt voor ontwikkeling en onderzoek.
Voor de laatste check verhuisd de set echter tijdelijk naar Frankrijk waar wij beschikken over een acoustisch volledig geoptimaliseerde luisterruimte met een maatvoering die overeenkomt met veel woonkamers.
we trekken dan nog een week uit om te luisteren en te meten en om er zeker van te zijn dat de luidspreker aan onze hoge eisen voldoet onder gecontroleerde omstandigheden.
De AW25 is inmiddels op een aantal plaatsen in het land te beluisteren.
Voor een dealerlijst kunt u ons even bellen of mailen.

Age van der Woud
Xanadu.