Clearaudio Balance voorversterker

Bloedstollend uiterlijk gekoppeld aan kwaliteit

Tijdens een bezoek aan de High End Show in Frankfurt vorig jaar werden we aangenaam verrast in de stand van Clearaudio door de aanwezigheid van een voorversterker en een klasse A eindversterker. Beide modellen speelden niet, maar het uiterlijk deed de kaken krampen van een spontaan opkomende speekselproduktie. Veel informatie was niet beschikbaar. Later in het jaar op de IFA in Berlijn, werd weer de aandacht getrokken door deze set, maar wederom was er geen mogelijkheid om ernaar te luisteren. Gelukkig heeft Clearaudio een zeer actieve importeur in Nederland en die deed het voorstel een Balance voorversterker bij mij thuis neer te zetten. De eindversterker laat nog even op zich wachten. En zo geschiedde het dat de eerste Balance in Nederland uit de doos kwam en zijn kunstjes mocht vertonen.

Een killer

Je vindt het mooi of niet, maar zelden zag ik een voorversterker die een zo gelikt uiterlijk heeft. Twee tinten aluminium aan de voorzijde, een zeer robuuste uitstraling, een dikke zware kast en mooie grote regelaars lijken de makers van standaard 43 cm apparatuur regelrecht uit te dagen tot een bijvoorbaat mislukte tegenaanval. De voorzijde is voorzien van een 3-tal blauwe led’s, een in de volume regelaar om de stand aan te duiden, een tweede op het front om aan te geven dat de voorversterker in bedrijf is en nummer drie om de stand-by stand aan te geven.

Het front is uitsluitend gegraveerd en dat komt de leesbaarheid van de teksten bij de keuze schakelaars niet ten goede. Ik beken dat ik meer op gevoel werk dan dat ik kan zien welke stand is gekozen. Een schakelaar bepaalt de bronkeuze, de andere koppelt een bron aan de tape out. Verder is alleen een volume regeling voorzien en een klein plastic plaatje verraad de ontvanger van de afstandsbediening. Met de afstandsbediening is alleen het volume regelbaar en is de versterker in de stand-by stand te zetten. De bronkeuze schakelaars hebben geen motoraandrijving. Het 19 inch brede uiterlijk heeft zo’n uitstraling dat de hebberigheid naar de eindversterker dagelijks groeit.

Aan de achterzijde vinden we ingangen voor line, tuner, cd, aux, tape in/uit en md/dat in/uit. Geen phono ingang op de Clearaudio? Nee, men maakt immers bij Clearaudio in diverse prijsklassen losse phono amps en een Balance phono amp staat reeds op de prijslijst. Naast de ingangen vinden we de output voor cinch kabels, normaal en geïnverteerd. In mijn geval stemt het mij tot grote vreugde een set XLR gebalanceerde uitgangen aan te treffen naast de cinch stekers. Dat verklaart ook de normale en geinverteerde output, immers een gebalanceerd signaal naar een cinch output brengen betekent een zwevende aarde en die kun je dus aan de pin of aan de massa solderen van een geïsoleerde cinch bus. Makkelijk voor versterkers die de fase omkeren of voor een actieve subwoofer zonder fase instelling. Tenslotte een 4-polige bus voor het aansluiten van de meegeleverde separate voeding. Een relatief klein kastje waar ik een ringkern trafo in vermoed. Met als verbinding naar het stopcontact een dun tweeling snoertje. Clearaudio gelooft volgens zeggen niet in esoterische afgeschermde netkabels.

Clearaudio Balance voorversterker

Als je de voorversterker open maakt gaapt de leegte je aan. De regelaars aan de voorzijde zijn via assen verbonden met de potmeter en de schakelaars op de print. De print zelf is tegen de achterwand geschroefd en bevat vrijwel alle elektronica. Schakelaars zijn mechanisch en relais hoeft u niet naar te zoeken. Op de print direct aangesloten de diverse in- en uitgangen. Over korte signaalwegen gesproken! Geen draadje komt er aan te pas. De elektronica is deels opgebouwd rond IC’s en deels discreet samengesteld. Opvallend de koelvinnen op de output transistoren die een volledige klasse A schakeling verraden. Maar wie zou ook anders toepassen dan klasse A in een voorversterker. De opbouw lijkt zeer uitgekiend en de componenten zijn van hoge kwaliteit. Metaalfilm weerstanden alom. De potmeter is een motorgestuurde blauwe ALPS. Met zoals altijd een lichte balansafwijking in het eerste stukje regelgebied. Op mijn verzoek is de ingangsgevoeligheid van de cd ingang aangepast. De hoeveelheid spanning vanuit de d/a converter van 3,5 volt of meer, deed de Clearaudio Balance geen goed. Wie een “normale” cd speler heeft die de toch al hoge twee volt afgeeft, zal geen problemen ondervinden. De ingangsimpedantie is voor alle ingangen aan de lage kant met ca. 6 kOhm. Door de modificatie is de cd ingang nu wel hoogohmig geworden. Bij de keuze voor bronapparaten dient u rekening te houden met de lage waardes. Mijn tuner kan er bijvoorbeeld slecht mee overweg en de aanschaf van een Musical Fidelity X-10D was onvermijdelijk. Gelukkig bestaat er zoiets als een tweedehands markt voor die hebbedingetjes.

Een laatste woord over de afstandsbediening. Bij het aansluiten van de Balance op het lichtnet, start deze op in de stand-by stand. Alleen met de afstandsbediening is over te schakelen naar normaal bedrijf. Maar geen zorgen, of de Balance nu in stand-by staat of in normaal bedrijf, geluid geeft hij altijd. Het enige verschil dat ik heb kunnen ontdekken is dat in stand-by de volumeregeling niet meer remote te bedienen is. Vreemd om daarom te zien als je van stand-by naar warm-up schakelt, dat gedurende ca. 1 minuut een led blijft knipperen. Je denkt dan dat het apparaat zal gaan werken, maar hij doet het allang! Zonder handleiding kan ik niet nagaan wat de gedachte hierachter is en ook Clearaudio in Duitsland heeft (nog) geen opheldering gegeven. Ik laat hem maar gewoon altijd aan staan.

Eromheen

Ver voor de afgelopen kerst stond de Clearaudio er al en ik heb er lang naar mogen luisteren. Voordat de aanpassing in de cd signaalweg had plaatsgevonden heb ik hem soms gebruikt om van een single ended signaal vanuit de Sphinx Project II naar een gebalanceerd signaal te gaan. Daarna uiteraard als enige voorversterker. Signaalbronnen waren onder meer mijn Teac/Monarchy Audio combinatie, mijn Musical Fidelity E50 tuner voorzien van de eerder beschreven X-10D. Mijn platenspeler waarbij ik eerst nog via tape out de phono print van de Sphinx gebruikte om later over te stappen naar een Clearaudio Basic phono amp. Incidenteel een Sony minidisk speler. Het gemak daarvan werd weer eens bewezen tijdens de kerst zelf. 74 minuten muziek van behoorlijke kwaliteit zonder er naar om te hoeven kijken. Aan de uitgangen niet veel anders dan de Monarchy Audio SM-70 eindversterkers, zowel via cinch als via de XLR aangesloten en een Speaker & Co subwoofer opgevolgd door een JMLab SW900. Speakers onder andere Focal B400, Audiolab Kalimba en Fidjol enlater JMLab Electra 926. Bekabeling Taf, Van de Hul, Siltech, Puresonic, Ocos, Kemp en Lapp. Een volledige opgave van alle randapparaten en snoeren treft u aan onder deze recensie.

Clearaudio Balance voorversterker

Gas!

Vol verlangen werd de eerste cd in de speler geschoven en vervorming werd mijn deel. De ingang overstuurd. Zonder een niet voorhanden zijnde signaalverzwakker kon ik dus niet spelen. En toch wilde ik de Clearaudio vanaf dag 1 gebruiken. De truc was om de Balance aan te sturen vanuit de Sphinx. De extra trap in de signaalweg gebruikte ik nu om het cinch signaal naar gebalanceerd om te zetten. Mijn Monarchy Audio eindversterkers die geheel gebalanceerd zijn opgebouwd, begonnen te zingen als nooit tevoren. Zelfs met deze extra schakel nam de kwaliteit van het geheel toe. Een bewijs dat de Clearaudio Balance zeer transparant is voor muzieksignaal. Neutraliteit in optima forma. Na de kleine ingreep uitgevoerd in Duitsland op een tweede apparaat, gingen de bronnen wel rechtstreeks aan de Balance en nam de kwaliteit van het signaal nog verder toe. De Sphinx die toch voor jaren luisterplezier zorgde, verdween voorgoed uit de signaalweg en deed nog slechts even als phono versterker dienst. De hooggespannen verwachting van het kwijltrekkende uiterlijk bleek gelukkig geen uiterlijke schijn, maar laat zich vertalen in het geluidsbeeld.

Wie een apparaat zo lang in huis heeft, geeft de moed op om te noteren welke platen en cd’s er gedraaid zijn. Ik kan u moeilijk honderd of meer verschillende muziekstukken voortoveren in dit verhaal. De Clearaudio is gewoon mijn dagelijkse werkbeest geworden. Maar algemene eigenschappen zijn wel aan te geven en dat ga ik nu proberen. De eerder genoemde neutraliteit loopt als een rode draad door het luisteren. Hoe langer ik luisterde hoe meer naar voren kwam dat er tussen cd speler en eindversterker niets aanwezig leek. Inwendig lijkt de elektronica zich steeds beter te schikken in zijn taak. Of je van inspelen mag spreken weet ik vaak niet. Is het nu wennen aan een bepaald geluid of wordt er daadwerkelijk kwaliteit gewonnen in een periode? Ik zou het u niet kunnen zeggen bij deze versterker. Feit is wel dat het luistergenoegen steeds verder toeneemt. Het transparante gedrag laat ook feilloos horen wat er verandert met kabels tussen dac en voorversterker. In de testperiode had ik meerdere kabeltypes tot mijn beschikking en het werd me heel makkelijk gemaakt om de keuze te bepalen wat de nieuwe referentie zou worden. Te helder, te dof, te weinig ruimte, elke “te” is aan te wijzen. En in een wereld waar altijd wel iets “te” is, kies je dan voor een set snoertjes die het minste afwijkt van je ideaal. Heerlijk als je daar zo’n stuk gereedschap bij kunt gebruiken.

Muziekaal is er niets aan te merken op de Clearaudio. Dynamiek, levendigheid, detail, ruimte, beeld, het is allemaal aanwezig. De hoge mate van transparantie en de zeer lage ruisdrempel laten de dynamiek in elk opzicht uitblinken. Harde passages zijn gewoon hard en worden niet omgevormd tot schreeuwerige vervorming. Zacht blijft zacht met een stabiel beeld. De levendigheid mag wel ondersteund worden met de bron of de eindversterker. Door het analytische karakter van de Clearaudio neigt het geluid soms naar te veel nadruk op detail, te weinig nadruk op muziek. Iets dat eerder te wijten is aan de combinatie van bron, versterker en speaker, dan aan de voorversterker sec. De opbouw van de combinatie bepaalt ook hier weer het muziekplezier. De details in de muziek mag je ontleden. Het volgen van enkele instrumenten in de muzieklijn is geen enkel probleem. Strak en nauwkeurig zijn de kleinste nuances waarneembaar. Goede of slechte cd maakt niet zoveel uit. In die zin, de muziek blijft nummer 1, de techniek ondergeschikt aan de uitvoering. En zo hoort het ook. Ruimte en stereobeeld laten veel meer zien dan de Sphinx aankon. Mij huiskamer is gegroeid in de breedte en de diepte wordt veel beter benut. Zeker enige meters in diepte zijn in het geluid gekomen. En het was daarmee al helemaal niet slecht gesteld.

De toevoeging van de nieuwe phono amp was iets problematischer. Ook de Basic phono amp heeft iets analytisch dat overheerst op het romantische. Het viel me in het begin eerst op dat ik veel meer hoorde op een plaat, daarna dat het geluid mij wat irriteerde en pas veel later ben ik terecht gekomen op een juiste mix. Het kostte me wel aardig wat uurtjes om de arm van de speler zo in te stellen dat het aanwezige element zijn romantische kant laat zien en wat donkerder kleurt. Een Siltech kabel die ver uit superieur is aan mijn “oude” Linn Analogue, moet het toch afleggen tegen de Linn, gewoon omdat die lekkerder past in het geluidsbeeld dat ik wil scheppen. Dan maar iets terug in detail, winst in genoegen. Ik wil mijn innig geliefde Juliette Greco beminnen en niet ontleden. Dat doet vast geen goed aan onze relatie. Liever zoals Rembrandt zijn schilderingen maakte. Natuurlijk en met tekening van licht en schaduw. Met de phono amp ben ik er dus nog niet uit. Wellicht eens een upgrade naar de Balance van Clearaudio als de tijd rijp is.

Tevreden?

Wie het bovenstaande heeft gelezen mag terecht concluderen dat de Clearaudio Balance niet alleen een beest is om te zien, maar ook een beest is in het weergeven van muziek. Neutraal, vrijwel onhoorbaar, onverstoorbaar, vol leven en perfect voor het gebalanceerd aansturen van eindversterkers. Een instrument voor een recensent omdat je snel en makkelijk de invloeden hoort van kabels en signaalbronnen. Hanteerbaar, remote te bedienen en naar het lijkt degelijk en professioneel gebouwd. Minder in het geheel zijn de lage ingangsimpedantie en de hoge versterkingsfactor. Een te gevoelige eindversterker is uit den boze als u prijs stelt op een normaal regelbereik van het volume. Min of meer zonde dat een investering als een X-10D nodig is, waarbij ik dan ook nog eens het signaal onderweg knijp met een spanningsdeler. Maar Clearaudio is niet de enige die zijn schakeling op een dergelijke wijze opbouwt. Meer merken delen deze “inputperikelen”. Of leggen we de schuld daar waar die hoort, bij de fabrikanten van cd spelers en tuners. We kunnen niet altijd verwachten dat de versterker fabrikant de zaak maar oplost. Wat dat betreft blijft high end lastig implementeerbaar en stel je een “setje” dat naar behoren speelt veel sneller samen. Alleen bereik je nooit het niveau dat met dit soort precisie instrumenten wel haalbaar is, toegegeven, met de nodige inspanning.

Al met al is de Balance gewoon een dijk van een apparaat. Het kwijlen is nu wel over, het bakje mag weg onder de kin. Was ik in het begin van de luisterperiode nog wat behoudend in mijn oordeel, naarmate de tijd is verstreken word ik steeds enthousiaster over de Balance. De diverse upgrades in mijn set hebben de ogen nog verder geopend. Het maken van keuzes vergemakkelijkt. De aantekeningen uit het begin van mijn kennismaking met de Clearaudio lijken steeds minder relevant. Ingespeeld en wel is er de magnifieke sound, de winst in detail, strak laag, ruimtelijkheid en de lust om van muziek te genieten. Clearaudio bewijst met deze voorversterker dat zij niet alleen een speler van importantie is op het gebied van platenspelers en toebehoren, maar zeker in de elektronica hun weg weten. Vol verlangen zie ik uit naar de eindversterker om deze high end combinatie minstens even lang aan de tand te voelen er ervan te genieten. Juliette Greco, nu mag jij weer!