Master Four; What’s in a name?

Ieder jaar opnieuw breng ik een bezoek aan de VAD; de grootste, jaarlijks terugkerende, hifi show van Nederland. Ik ga al lang niet meer voor het geluid. Het gaat me veeleer om het overzicht van (nieuw) aangeboden producten en, met name tijdens de meest recente VAD, om het ontmoeten van mensen die op enigerlei wijze verbonden zijn met de mij fascinerende audiowereld. Toch word ik, net als andere jaren, ook dit jaar een aantal malen aangenaam verrast door de geluidskwaliteit van sommige spelende sets.

Zo kom ik op de eerste dag samen met mijn echtgenote de kamer in waar Rick Paap van Dynamic Solutions een fraai geluidsbeeld neerzet met behulp van een Basis draaitafel, een GamuT cd speler, GamuT versterkers en Master luidsprekers. Met name wanneer de Basis als frontend dienst doet word ik gegrepen door het geluid van de slanke vloerstaanders. En wel in die mate dat ik terug moet denken aan een vraag die een mede recensent van hifi.nl mij maanden geleden stelde. De vraag of ik er iets voor zou voelen om de Master 3 luidspreker voor hifi.nl te testen. En terwijl ik daar in die ruimte sta te luisteren, zitten is door de drukte onmogelijk, bedenk ik me dat het jammer is dat ik niet eerder tijd vrij kon maken om naar een set Master luidsprekers te luisteren. Om te voorkomen dat het opnieuw op de lange baan geschoven zal worden maak ik ter plekke een afspraak met Rick en korte tijd later worden de Master 4 speakers bij mij thuis afgeleverd.

Master luidsprekersystemen

 Rick Paap, de uit Vianen afkomstige man achter importbedrijf Dynamic Solutions en ontwerper van de Master luidsprekers, draait al jaren mee in het Nederlandse luidsprekerbouwers wereldje. Hij heeft zijn sporen verdiend bij onder andere Studio De Schop, Driade en Duson. Uit onvrede met het bestaande luidsprekeraanbod op de markt heeft hij twee jaar lang onderzoek gedaan naar materiaalkeuze (tweeters, woofers, filtercomponenten, houtsoorten MDF, HDF) en type behuizing (basreflex, gesloten systeem of transmissionlijn) alvorens hij kon beginnen aan de bouw van zijn eerste luidsprekersysteem luisterend naar de pretentieuze naam “Master”.

Met zijn luidsprekersystemen streeft Rick een geluid na dat de positieve eigenschappen van electrostatische weergevers en dynamische luidsprekers in zich moet verenigen. Kortom;
snelheid, detaillering en transparantie in combinatie met kracht, plaatsing, laag en dynamiek.

Het productaanbod loopt van de “ top of the line “, intern met Nirvana bekabelde Master Reference Sen (Sources Each Nuances) van fl 35.000,- per paar via de Master One, Two, en Three tot aan het hier geteste, in standaard uitvoering fl. 4958,35 per paar kostende, intern met van den Hul bekabelde instapmodel; de Master Four. Al deze luidsprekers zijn 2 weg systemen die werken volgens het in 1996 gepatenteerde Acousted Vented Cabinet © ontwerp. Door gebruik te maken van dit concept blijft de druk achter de laagconus constant en de uitslag van de woofer onder controle. Van de buitenkant ziet de poort er uit als een normale basreflex poort. Het verschil met een normale poort is echter dat bij het door Rick Paap ontwikkelde principe de luchtstroom slechts via één weg naar buiten kan waardoor luchtwervelingen rond de poort, die vaak verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van het typische “basreflex laag”uitgesloten zijn.

Speciale aandacht wordt besteed aan de selectie van de units. Rick begint met een keus te maken voor een specifieke woofer. Met de specificaties van die woofer in het achterhoofd wordt een tweeter geselecteerd dan wel custom vervaardigd die, wanneer hij in combinatie met de desbetreffende woofer gebruikt wordt, bij gelijke belasting aan dezelfde specificaties beantwoordt. Eenzelfde zorgvuldigheid wordt betracht bij het combineren van verschillende diktes en soorten MDF en HDF en bij het samenstellen van het filter met hoogwaardige componenten.

Verder wordt er gebruik gemaakt van ontwerp- en meetapparatuur. Iedere luidspreker wordt afzonderlijk doorgemeten en op Spectral elektronica uitgeprobeerd waarna eventueel het voor het desbetreffende type standaard filter voor die specifieke speaker nog aangepast wordt om de exacte specificaties te bereiken. Referenties zijn de in huize Paap aanwezige gitaar en piano. À propos, zorgvuldigheid; wanneer in een later stadium onverhoopt een tweeter vervangen dient te worden neemt Dynamic Solutions beide luidsprekers terug en worden tweeters van beide luidsprekers opnieuw op elkaar afgestemd en indien nodig beiden vervangen. Juist dit oog voor detail waarborgt de hoge gehanteerde kwaliteitsstandaard.

Master Four; What’s in a name?

Master Four

De Master Four is het jongste geesteskind van Rick. Het is een slank, vloerstaand tweeweg systeem met de maten 1000 x 210 x 260 mm (H x B x D) dat standaard gespoten wordt in een zwart/blauwe kleur (RAL 5004). Tegen meerprijs zijn zowel alle RAL kleuren als fineer uitvoeringen in de houtsoorten Alfin, Peren, Myrthe wortel en Amerikaans kersen mogelijk. De ter test aangeboden exemplaren met hun in fineer uitgevoerde behuizing en zwart gespoten baffle ogen slank naast mijn in zwart en chroomstaal uitgevoerd USM Haller meubel.

In het ontwerp wordt, zoals bij alle typen Master luidsprekers, gebruik gemaakt van Scan Speak units. De tweeter is een 28 mm metal dome en de woofer een 149 mm paper woofer. Nominale impedantie is een versterkervriendelijke 8 Ohm en de gevoeligheid is 88 dB/m/W. Op de achterzijde bevinden zich onderaan de aansluitpunten voor de luidsprekerkabels. Doordat deze vrij ver uit elkaar liggen had ik enige moeite met het aansluiten van mijn StraightWire kabels. Omdat Rick, zoals hij zelf zegt, “niet gelooft in bi-wiring”, kan de 15 kilo wegende speaker alleen single wired aangesloten worden. Het frequentiebereik loopt van 40 tot 20.000 Hz +/- 3 dB.

Master Wire Tweak

Tezamen met de Master Four luidsprekers wordt er bij mij thuis een set Master Wire Tweak blokken afgeleverd. Een set bestaat uit vier uit MDF vervaardigde blokken waarin aan de bovenkant een gleuf uitgefreesd is. Aan de onderkant van deze zwart gespoten blokken is een laag dempingmateriaal geplakt. De blokken dienen om de luidsprekerkabels te geleiden en ze van de grond te houden teneinde te voorkomen dat vloerresonanties aan de kabels doorgegeven kunnen worden en dat storingen die bijvoorbeeld voort kunnen komen uit de in betonnen vloeren aanwezige gevlochten ijzeren bewapening invloed uit kunnen oefenen op het audiosignaal dat door de in de uitgespaarde goot rustende luidsprekerkabel loopt. De prijs per set van vier is fl. 199,-

Testopstelling

De Master Four luidsprekers kunnen slechts single wired aangestuurd worden. Om die reden moet mijn trouwe geïntegreerde Densen Beat B100 versterker (60 watt per kanaal bij 8 Ohm) de steun van zijn bi-amping partner, de Densen B300 (100 watt per kanaal bij 8 Ohm) die normaal op het laag staat, ontberen. De CEC TL 5100 in combinatie met de North Star model 3 en 4 doen dienst als digitale bron en de Clearaudio Champion Limited Edition in combinatie met het Clearaudio Aurum Alpha mk II wood mm element levert het analoge bronsignaal. In tweede instantie is de Densen Beat B100 versterker vervangen door een Symphonic Line RG14. (100 watt per kanaal bij 8 Ohm).

Master Four; What’s in a name?

Luisterimpressie

De eerste dagen speelt de combinatie op achtergrondgeluidniveau. Dan al valt op hoe neutraal het geheel klinkt en hoe goed het totaalbeeld, zelfs bij dit lage volume, in stand blijft. Dat maakt dat de verwachtingen hoog gespannen zijn wanneer ik daarna een aanvang maak met kritisch luisteren.

Ik begin met een cd van mijn favoriete jazztrompettist Miles Davis. Van hem is bekend dat hij nooit achterom keek en de enige keer dat hij dit wel deed komt op het conto van zijn vriend, de bandleider en producer Quincy Jones. Deze wist hem uiteindelijk te overtuigen om gedurende het 25e Montreux jazz festival in 1991 voor één keer composities te spelen die ontstaan zijn uit zijn zeer vruchtbare samenwerking met Gil Evans in de 50er jaren. Het resultaat is een fraaie cd met een goede geluidskwaliteit die ik vaak draai bij het beoordelen van apparatuur. Zowel de “ Miles Ahead “ medley als de “ Porgy and Bess “ medley laten er via de Master luidsprekers geen twijfel over bestaan waar “The man with the horn”staat op het podium. De fenomenale plaatsing van de luidspreker zet ook de leden van “The Gil Evans Orchestra” en “The George Gruntz Concert Jazz Band” stuk voor stuk op de voor hun aangewezen plekken. Het beeld wordt fraai vanuit de diepte opgebouwd, de melodielijnen zijn goed te volgen en het geheel is als een verzameling puzzelstukjes die als vanzelf op de voor hen bestemde plekken vallen om één groot muzikaal klinkend geheel te vormen.

Eveneens opgenomen in Montreux, maar dan in 1980, is de CD “ Summertime “ van Mongo Santamaria waarop deze conga en bongo specialist samenspeelt met, de trompettist met de kikkerwangetjes, Dizzy Gillespie en, de sympathieke Belg met het onafscheidelijke smoelvleugeltje, Toots Thielemans. Nu eens geen perfecte opname maar wel een zeer sfeervolle registratie van drie jazz grootheden die duidelijk plezier hebben tijdens dit muzikale samenzijn. Dit sfeerbeeld brengen de Master Four luidsprekers uitmuntend over.

De CD “ Buena vista social club ” van het gelijknamige ensemble is opgenomen in een prachtige met tropische houtsoorten afgewerkte opnamestudio waarin in de precommunistische periode, toen Cuba nog gefrequenteerd werd door de Amerikaanse
“ Nouveau Riche “, prachtige big band opnames gemaakt werden. De grote ruimte wordt door de kleine Master Four vloerstaanders prachtig afgebakend en de verschillende mannenstemmen zijn goed van elkaar te onderscheiden. In “ Veinte Anos ” heeft de bas kracht en definitie.

Over bas gesproken; de “ killer cd ” op dat gebied is natuurlijk Holly Cole’s “ Temptation ” met het nummer “ Train Song ”. Ook door dit nummer is de Master Four niet klein te krijgen. Het laag is ongekleurd en strak. Een wat nieuwere, op dit punt eveneens gevreesde, CD is die van Mark Knopfler. Nummer 9 “ Wanderlust “ heeft een gruwelijk laag dat via deze zuiltjes gecontroleerd naar buiten gestuwd wordt. De woofer lijkt zelfs beneden de gespecificeerde 40 Hz af te dalen. Ongelooflijk wat deze kleine woofertjes presteren. Klasse!

Instrumenten hebben hun natuurlijke klankkleur. Al komt er wel een buizengloed over wanneer Doug Sax van The Mastering Lab zich met de remastering bemoeit zoals op Benny Carter’s “ Jazz Giant ”. Met name het samenspel van het koper klinkt heerlijk muzikaal in het gedurende de tweede helft van de vijftiger jaren opgenomen “ Old Fashioned Love “en maakt dat ik, ook tijdens het kritisch luisteren, niet stil kan blijven zitten.

Bij Eva Cassidy lijk ik de resonerende stembanden bijna aan te kunnen raken. Het beeld van stem en gitaar is groot en het nummer “ Kathy’s song “ laat alle nuances van deze heerlijke stem horen. Een al even heerlijke vrouwenstem is die van de jonge Amerikaanse zangeres Jane Monheit. Ze laat zich omringen door grootheden als de bassist Christian mcBride en de saxofonist Michael Brecker in de jazz standard “ I’ll be seeing you “ en via de Master Four klinkt deze afgekloven song alsof hij gisteren speciaal voor miss Monheit geschreven is. Aan het begin van het nummer staat de stem solitair in de ruimte en zijn alle nuances goed waar te nemen. Dan wordt de piano en vervolgens de saxofoon toegevoegd. Opnieuw valt op hoe elk zijn eigen plek krijgt in het homogene klankbeeld.

Via lp’s eenzelfde beeld. De indertijd voor een bedrag van 24 gulden bij de Rotterdamse firma Rijken de Lange aangeschafte plaat (beide stickertjes zitten nog op de hoes) met het Pianoconcert nr. 1 in B-moll opus 23 van Tschaikowsky in de uitvoering van Svjatoslav Richter en de Wiener Symphoniker onder leiding van Herbert von Karajan laat een pontificaal in beeld staande piano horen met een daarachter fraai gepositioneerd orkest. Het aurum alpha mk II wood element penseelt via de Master Four’s een groot beeld dat in laagjes opgebouwd op de luisteraar af komt. De dynamiek en klank van het koper bezorgt me kippenvel. Van een geheel andere orde is de prachtige opname van Sade. Het bekende nummer “The sweetest taboo“ laat een heldere nuancerijke stem horen die prachtig los komt van de luidsprekers. De ritmesectie stuwt het nummer voort. In het nummer “Biyuya” van het quintet van Astor Piazolla staan de viool van Fernando Suarez Paz, de contrabas van Hector Console en de bandoneon van de meester zelf mooi los van elkaar, gescheiden door veel lucht. In het nummer “I get a kick out of you” van “ol’blue eyes” word ik op zeer geloofwaardige wijze getrakteerd op de ambiance van het immense Madison Square Garden in New York ten tijde van de opname op 13 oktober 1974.

Deze luisterindrukken zijn opgetekend in de periode waarin de Densen Beat B100 in combinatie met de Densen DP 01 mm phonoprint het hart van de configuratie vormen. Op het moment dat de Densen Beat B100 vervangen wordt door de Symphonic Line RG14 lijkt het of er een gordijn weggeschoven wordt; het is of ik in de zaal een paar rijen naar voren schuif, de grip op de luidsprekers toegenomen is en of het podium met name in de breedte maar ook in de diepte uitgebreid is. Ook de phonoprint van deze Duitse versterker betekent een stap voorwaarts in vergelijking met de Densen DP 01.

Op een aantal momenten gedurende de kritische luisterperiode heb ik de Master Wire Tweak in mijn systeem uitgeprobeerd. Steeds opnieuw bleek dat het geluid een weliswaar zeer subtiele maar nochtans wel degelijk merkbare verbetering onderging die nog het best omschreven kan worden met de term polijsten. Met de Master Wire Tweak als fundament krijgt het geluid een licht gepolijste kwaliteit die een zekere mate van analoog aandoende rust aan het beeld toevoegt.

Conclusie

De Master Four luidsprekers zijn, terwijl zij een onderdeel vormden van mijn systeem, in staat geweest om een zeer fraai in laagjes opgebouwd natuurgetrouw klinkend beeld neer te zetten waarin ook de fijne nuances hoorbaar waren. In de klasse tot 5000 gulden ken ik geen andere luidspreker die zich met meer recht een meester kan noemen in het neerzetten van een neutrale signatuur. Met het tijdelijk inzetten van een andere versterker werd al duidelijk dat de Master Four in deze configuratie niet op de top van zijn kunnen presteerde. In een tweede test zal dan ook met behulp van elektronica van o.a.Marsh Sound Design en GamuT bekeken worden of deze slanke tweeweg luidsprekers nog verder boven hun prijsklasse uit kunnen stijgen. De Master Wire Tweaks, die in de desbetreffende test gebruikt zullen worden om Nirvana kabels van de vloer te houden, hebben een effect op mijn Straight Wire kabels waar ik niet meer zonder kan en zij gaan dan ook in geen geval terug naar Vianen.