Healing sounds - Rhapsody

Het is geen alledaagse combinatie: high-end en klankschalen. Voor de klankfreak Harry van Dalen (56) is het de normaalste zaak van de wereld. Een spirituele hifi-goeroe over de kracht van stilte, zijn ‘tupperwareparty’ en helende muziek. “Misschien klinkt het als vaag hippie-gelul, maar dat is het niet. Het enige waar je echt voor leeft is liefde. Klank is de perfecte tool.”

Chet Baker trompettert rustiek door de statige villa van Rhapsody in Hilversum. Aan de muur hangen live-foto’s van The Rolling Stones en een geschilderde Muddy Waters. Op de vloer van de gerenommeerde high end-winkel staan her en der platen en cd’s. The Trinity Session van Cowboy Junkies bijvoorbeeld, en Live At Berkeley van Jimi Hendrix, Live And Unreleased van Weather Report, Miles Davis At Montreux, Symfonie No. 15 van Shostakovic en Music As Medicine van de Tibetaanse fluitist Nawang Khechog. Een aardige dwarsdoorsnede uit de collectie van de veelzijdige Harry van Dalen: klankregisseur, hifi-goeroe, klanktherapeut, filosoof. Samen met producer en muzikant Michael van Polen runt hij de hifiwinkel.

Foto: Jiri Buller

“Rhapsody is de laatste paar jaar veranderd”, zegt hij. “We zijn klank en muziek op een andere manier gaan ervaren en benaderen. Vooral de perceptie van klank ligt nu dieper verankerd. Klank of muziek hoeft niet alleen maar mooi of fijn te zijn. Het gaat om het persoonlijke gevoel.”

Spirituele move

Van Dalen maakte de laatste zes jaar een ‘diep spirituele move’ tijdens reizen naar Tibet en Nepal. “Ik wilde vooral op één vraag heel graag antwoord: ‘Wie ben ik?’” De bevlogen hifiman verdiepte zich in Tibetaans boeddhisme, in oude volkeren en tradities en de oorsprong van religies. Tussen de reizen door kreeg Van Dalen zelf te maken met een paar indringende persoonlijke ervaringen.

Foto: ©Harry van Dalen 

De reizen waren mede hierdoor een ‘heftige ervaring’. Niet omdat hij in de Himalaya te weten kwam wie hij was - ‘dat bleek een illusie’-, maar door de nieuwe inzichten die hij opdeed. “Ik heb niet alleen een confronterende knal op mijn ego gehad, maar ben ook spiritueel veel sterker geworden.” Hij verwierf nieuwe inzichten: over het belang van compassie en mededogen bijvoorbeeld. Andere lessen: ‘alles wat je overkomt heb je zelf in de hand’. ‘Leef in het hier en nu’. ‘Niemand is de schuld van jouw problemen’. ‘Stap uit die slachtofferrol’. ‘Geluk zit in jezelf’. ‘Kleed je ego uit en vind uit wie je bent’. Als je met dit soort zaken rekening houdt heb je volgens Van Dalen grote kans om de liefde te ervaren, ‘het enige waar je echt voor leeft’. “We zijn met z’n allen totaal afgedreven van het eenheidsgevoel. Waar het vooral om gaat is hebberigheid en ikke, ikke, ikke.”

Klankhealing

Dankzij de nieuwe inzichten leerde Van Dalen hoe hij het stil in zijn geest kan maken. “Pas als het stil is, kan mijn creatieve proces zich manifesteren.” De mens is niet meer stil, dúrft niet meer stil te zijn, zegt hij, en wil constant geprikkeld worden. “Jammer, want het creatieve proces komt altijd vanuit de stilte.”


Foto: Jiri Buller
  
Ook leerde de hifi-goeroe veel over klankhealing. “Ik leerde hoe resonanties werken. Bijna alle oudere volkeren, de oude hindoes, de Hopi-indianen en de Maya’s, gingen via klanken de stilte in. Of het nu mantra’s, klankschalen, monnikenzang, throat singing of trommels zijn. Het zijn perfecte tools om inzicht te krijgen.”

Tupperwareparty

En zo is het bruggetje snel gemaakt naar Spirit Connection, het bedrijf in helende klanken dat Van Dalen met Gwen de Jong en Judith Jansen runt op de bovenverdieping van Rhapsody. ‘Een winkeltje om mijn ervaringen te delen’ en een voortvloeisel van de reizen. “Dit is mijn tupperwareparty”, lacht de klanktherapeut, te midden van zijn verzameling kristallen klankschalen, Himalaya-schalen, gongs en Ohm-stemvorken.

Foto: Jiri Buller

Het bedrijf verkoopt ze niet alleen, maar verzorgt ook ‘gongbaden’ en klankmassages. De klantenkring bestaat vooral uit Rhapsody-klanten. “Mensen die gevoelig zijn voor muziek, zijn dat ook voor klank.” De soundhealings van Spirit Connection worden veel gegeven aan managers uit het bedrijfsleven. Hen wordt bijvoorbeeld geleerd hoe ze met open vizier een vergadering in kunnen stappen. “Het bewijs dat onze healings niet vaag zijn.”

Sensationeel gevoel

Wat kun je concreet opschieten met zo’n sessie? “Je wordt stiller in jezelf. Mensen maken zich minder druk. Negatieve gedachten beheersen je even niet. Mensen die een healing ondergaan zijn bezig met een creatief proces, worden observer van hun eigen leven. Het is een even fysieke als mentale ervaring, emotioneel en energetisch. Je bewustzijn wordt vergroot en je voelt je lichamelijk beter.”

Foto: Jiri Buller - (Links: Harry van Dalen, rechts: Michael van Polen)

Tenminste, waarschuwt Harry, als je er open voor staat en ontvankelijk bent voor iets nieuws. “Je moet proberen je geest te stoppen, de ervaring ingaan, en niets labellen. Als dat lukt, garandeer ik je een sensationeel gevoel van binnen.”

Jimi Hendrix en Mahler

Labellen, een oordeel vellen; het houdt mensen vaak van een intense ervaring af, weet Van Dalen uit ervaring. Zo is het ook met muziek. “Soms komt er een klant binnen die zegt: ‘kun je iets leuks draaien? Als het maar geen klassiek is, want daar houd ik niet van’. Het kan bijna niet dat iemand de muziek van de laatste duizend jaar niet mooi vindt. Dus draaide ik in dit geval Mahler. Die klant ging na tien minuten compleet uit zijn dak. Andersom doe ik het ook: komt er iemand binnen die niets met pop heeft, draai ik bijvoorbeeld Machine Gun van Jimi Hendrix uit 1970. Dan is zo iemand ook vaak overrompeld: popmuziek kan wél mooi zijn. Ik probeer iemand een sleuteltje te geven, zodat-ie zelf het kistje kan openen naar nieuwe ervaringen.”

Keith Jarrett en high-end

Even terug naar de stilte. De stilte in de muziek. “Alle grote improvisatoren zijn op zoek naar stilte en dus spiritualiteit in hun muziek. Keith Jarrett, Bono, John Coltrane, Peter Gabriel, Miles Davis. Bij de muziek van Keith Jarrett kun je eenzelfde gevoel krijgen als bij het geluid van een klankschaal. Moeten de klanken mooi zijn? Nee, kunst is niet lelijk of mooi. Het gaat om expressie en gevoel, het moet een ontdekkingsreis zijn.”

Foto: Jiri Buller

Zo is het ook met high-end hifi. “Hoe gereproduceerde muziek moet klinken is heel subjectief, zelfs door onze oren benaderd. Er bestaat geen beste of slechtste geluid, zo denken wij nu niet meer. Het gaat louter om de persoonlijke ervaring. Ik zette een hifi-liefhebber laatst nog een klankschaal op zijn hoofd. Zijn reactie: ‘je hebt me in tien seconden meer audio-ervaring gegeven dan ik ooit heb gehad.”

Gehoor

Het vak is leuker geworden, vindt Van Dalen. “Ik heb nog steeds een missie, ik leer mensen hoe ze kunnen luisteren. Heb het liefst dat ze beyond the experience gaan, probeer ze dieper te laten luisteren dan ze ooit gedaan hebben. Zelf hoor ik beter dan ooit. Al zijn mijn oren de laatste jaren helaas achteruit gegaan, zoals bij iedereen die ouder wordt.” Maar klank komt niet alleen binnen via je oren, zegt hij, wijzend op zijn voorhoofd en lijf. “Ook hier, hier en hier.”

Foto: Jiri Buller

Veel mensen zijn nog sceptisch. Of verwarren zijn sound healings met zweverige new age met wierook enzo, of zelfs met paranormale gaven. "‘Is dat niks voor jou?’, zeggen ze dan. Maar nee, dat is niet meer dan op een leuke manier kunstjes kunnen. Totaal wat anders. Nee, ik ben niet out of space, juist down to earth. Je moet het vooral ook allemaal niet te zwaar zien, maar er vooral om blijven lachen. Waar het allemaal om draait is de passie voor klank en muziek, puur genieten dus.”