HiVisit Chattelin Audio Systems

Het is alweer een tijd geleden dat ik zo “begeisterd” raakte over muziekbeleving. Zeker, in de voorbije maanden heb ik diverse interessante ontmoetingen gehad met grote liefhebbers van muziek en de betere audio. Tijdens recente luisterbezoeken heb ik enthousiaste mensen leren kennen en van uitstekende muziekweergave kunnen genieten. Het bezoek aan Chattelin in Den Haag heeft er echter voor gezorgd dat ik mijn referentiekader naar boven heb moeten bijstellen, zowel op het vlak van muzikale inzichten als ook op het vlak van muziekweergave.

Chattelin Audio Systems ligt goed bereikbaar in de Anna Paulownastraat in Den Haag. Het was aan het eind van de morgen van een doordeweekse dag dat ik mijn auto na een fileloze rit de straat in reed. Gelukkig was er nog volop parkeergelegenheid hetgeen in het drukke Den Haag een grote meevaller is.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

De zaak oogt aan de buitenkant erg fraai, mede door het mooie uithangbord. Ook de etalage oogst veel lof, niet in de laatste plaats omdat je via het etalageraam een fraai zicht van de zaak zelf hebt. Je kunt zelfs de achterliggende ruimtes zien, ook de grote set achter in de zaak waar Peter Chattelin het over had tijdens onze telefoongesprekken was goed te zien.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

Het bezoek aan Chattelin had eigenlijk al een paar maanden eerder moeten plaatsvinden. Het bezoek is een paar keer uitgesteld omdat het pand nog niet helemaal klaar was. Nu is het dan eindelijk zover. Het resultaat mag er wel zijn!

De kunst van het weglaten

Eenmaal binnen ervaar ik heel veel rust én overzicht. De aanwezige apparatuur heeft letterlijk de ruimte, gaat er eigenlijk helemaal in op. Peter kent de kunst van het weglaten: slechts functionele design artefacten zijn te vinden in de zaak. De aandacht moet hoe dan ook nooit afgeleid worden van de functie die de opgestelde apparatuur en sets hebben: het weergeven van muziek. Al datgene dat daarvan af zou kunnen leiden is weggelaten in de zaak.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

Peter blijkt een enthousiast verteller als hij het over “zijn” muziek heeft. En “zijn” muziek is zeker niet al datgene dat ik in zijn zaak aantref. “Zijn” muziek is datgene wat in belangrijke mate aan de basis staat van zijn zaak, zijn eigen band “Pink Project” die hij bijna 15 jaar geleden oprichtte. Ik vraag hem hoe het vele werk dat hij zal hebben met zijn toonaangevende zaak te combineren is met het actieve artiestenbestaan.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

Peter: ”Dankzij mijn jarenlange ervaring als (bas)gitarist en zanger en de vele optredens in de diverse zalen in het hele land heb ik een stevige basis gelegd onder hetgeen ik hier in mijn zaak in Den Haag wil realiseren. Perfecte muziekweergave kan je immers hetzelfde gevoel geven dat je ervaart wanneer je een live concert meemaakt of zelfs op het podium speelt. Iedere zaal klinkt telkens anders, ieder publiek is anders en zo je eigen stemming. Al die variabelen maken muziek zo boeiend om te spelen én naar te luisteren. Naarmate je langer luistert wordt je gehoor steeds beter. Je zult dan ervaren dat het juist die kleine details in het geheel zijn die de muziek zijn typische kracht en zeggenschap geven.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

Hoe dynamisch en explosief muziek ook kan zijn, muziek keert altijd weer terug naar stilte. En het is juist die stilte, de elementen in de muziek die je niet vanzelf en/of direct waarneemt in de “soundscape” die de muziek het eigen karakter geven. Dát is nu precies wat er wordt bedoeld als we het hebben over de ‘emotie in de muziek. Muziek, dat zijn de noten in een muziekstuk, maar emotie, dat is toch echt die stilte tússen de muzieknoten.”

Emotie overdracht

Ik herken het verhaal. Net als Peter speel ik zelf ook al bijna 40 jaar actief muziek (piano, Peter speelt gitaar, red.) en weet waar hij het over heeft als hij spreekt over dat bijzondere gevoel dat muziek bij je kan oproepen. Dat muziek veel méér is dan de klanken die een instrument voortbrengt. Het is niet de toon van een bijvoorbeeld viool die je bij de keel grijpt, het is de wijze waaróp de violist zijn strijkstok beroert.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

“In wezen moet het muzieksysteem in staat zijn om al die ontelbare kleurschakeringen, als die kleine welhaast onhoorbare details die in het muzikale spel tot uiting komen, volstrekt ongekleurd weer te geven” legt Peter uit. “Pas als een muzieksysteem strikt neutraal is kunnen al de ragfijne nuances worden weergegeven zonder een eigen kleuring toe te voegen. Alleen op deze wijze is er sprake van emotieoverdracht.”

Het maakt Peter niet zo veel uit op welke wijze deze tot stand komt. Voor welke apparatuur er ook wordt gekozen, het moet muziek maken. Muziekweergave die het “live’ gevoel benadert en in staat is om je op een aangename wijze weg te voeren uit de wereld van alledag, al is het maar voor even …

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

Ik neem plaats in de grote luisterruimte van de zaak. Hier staat het referentiesysteem van Peter opgesteld dat volgens hem in staat is om het live-gevoel zo realistisch mogelijk weer te geven. Het bestaat uit een set Avalon Eidolon Diamond luidsprekers. Deze worden van signaal voorzien door een topklasse versterkerset van Spectral (twee Sectral DMA 360 Monoblokken, aangestuurd door de DMC 30 SS voorversterker). Een Spectral SDR 4000 S Pro cd speler dient als bron, het geheel is volledig bekabeld met MIT.

Ondanks dat ik nu luister naar een systeem dat een magnitude of wat groter is dan mijn bescheidener systeem dat ook uit Avalon luidsprekers en een set snelle versterkers bestaat is de verwantschap duidelijk aanwezig. De referentieset van Peter gaat absoluut een heel eind verder en nu hoor ik waar de grenzen van bijna magisch realisme liggen.

Groots in “klein zijn”

De noisefloor van het systeem ligt onpeilbaar diep. Dit is duidelijk waarneembaar bij het beluisteren van het eerste muziekstuk. Het 2e pianoconcert van Chopin, uitgevoerd door K. Zimmerman, waar ik naar luister lijkt, net als in het echt, vanuit het niets te komen. Ik kan het bij vlagen complexe spel ragfijn en moeiteloos ontleden. Ik kan 32e en zelfs 64e noten zonder inspanning volgen. Crescendi en decrescendi zijn als vanzelfsprekend te volgen alsmede het gebruik van het sustainpedaal. Iedere kleine klanknuance wordt volledig ongekleurd weergegeven. Het is een prestatie van formaat als je je beseft dat een dergelijk `groot` systeem in staat is ook de fijnste kleinste elementen in de muziek op ware grootte, lees: zo klein en filigraan mogelijk, weer te geven. Als ik mijn ogen sluit waan ik mezelf achter de vleugel, mijn vingers willen het spel meespelen.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

We draaien ander werk. John Mayer live. Ik waan me nu ook werkelijk in de concerthal waar hij en zijn band het nummer “Gravity” spelen. Ik zit ergens vooraan, ongeveer op rij 10. De band staat voor mijn neus, de lead zanger voorop. Ja, het gaat stevig tekeer. Toch hoor ik, temidden van al het muzikaal geweld, wat hij ons écht duidelijk wilt maken. Zijn boodschap is te horen in de kleine nuances in zijn stem die je, als je er niet bewust naar luistert, misschien niet eens zou opmerken. Maar toch zijn ze dáár en het zijn juist die kleine details die het stuk de emotie geven. Ik krijg de smaak te pakken. Joni Mitchell, Miles Davis, wat we ook draaien, het klinkt allemaal levensecht. “Virtueel realisme” is een term die nu door mijn hoofd schiet.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

Omdat de tijd in Den Haag helaas beperkt is moeten we de indrukwekkende luistersessie beëindigen. Ik neem nog even de tijd verder rond te kijken in de zaak. Het wordt me duidelijk dat Peter nooit concessies aan de muziek zal doen, ongeacht welke prijsklasse men kiest. Of het nu een set is van een paar duizend Euro (waar je dus ook bij Chattelin voor terecht kunt) of voor een set van vele tienduizenden Euro’s, goed samengesteld zal een set die bij Chattelin is aangeschaft in staat zijn tot het weergeven van muzikaal realisme.

Tot slot

Peter heeft me vandaag ondubbelzinnig duidelijk gemaakt wat volgens hem `realisme in muziekweergave’ betekent. Een ervaring die eigenlijk iedere serieuze muziekliefhebber mag, nee moet, meemaken. Peter realiseert zich dat ook vandaar dat hij dit jaar een serie workshops zal starten waarin het thema `muziek` centraal staat. Hij zal bepaalde thema’s in muziek en muziekweergave centraal stellen en beroepsmusici uitnodigen deel te nemen aan de workshops. Het referentiesysteem van Peter zal absoluut in staat zijn al die essentiële elementen in de muziekweergave volstrekt natuurgetrouw en ongekleurd weer te geven en daarom ook deze workshops succesvol te kunnen geven.

Foto: Niek Brunninkhuis (PHOTO40)

Er rest me niets meer dan Peter een ongelofelijk compliment te geven voor de wijze waarop hij stáát voor muziek. Wat mij betreft stelt hij de norm en zet met zijn zaak een prestatie van formaat neer. Een aanwinst voor muziekminnend Nederland, soit!

Naschrift van de redactie: In de tekst staan bij Peter`s referentieset de Avalon Eidolon luidsprekers genoemd, op de foto`s zijn echter Magico luidsprekers te zien. Dat komt omdat de foto`s op een later tijdstip zijn genomen. Een referentieset mag aan verandering onderhevig zijn, en dus ook bij Peter Chattelin, die voortdurend op zoek is naar de ultieme weergave. Oplettende lezers hoeven dus niet bang te zijn dat er sprake is van een fout in de tekst.