(Gesponsord artikel)

Harmonix Tuning Center


Bert Dekker | 11 oktober 2007

Afgelopen jaar ging bij Rob Goossens beeld & geluid in Echt ’s werelds eerste Harmonix Tuning Center van start. Deze gebeurtenis markeert een belangrijk moment in de audiomarkt. Het initiatief toont niet alleen het belang aan van resonantiecontrole in hoogwaardige muziekweergave, maar ook dat de invloed en het effect van resonanties veel groter is dan tot voor kort algemeen werd aangenomen.

Dankzij voortschrijdende technieken is de kwaliteit van de muziekweergave de afgelopen decennia aanzienlijk toegenomen. Bestaande “oude” technologieën, zoals analoge weergave en buizentechniek, werden in de afgelopen jaren steeds verder verfijnd. Nieuwe technologieën, zoals digitale opname- en weergavetechnieken, werden geïntroduceerd.


Luc Hovens van het Harmonix Tuning Center

Minder bekend is echter dat de voortschrijdende inzichten op het vlak van muziekweergave zelf evenzo hebben geleid tot een aanzienlijke kwaliteitssprong. Tot ongeveer halverwege de jaren tachtig was men zich bijvoorbeeld nog niet bewust van de invloed van de bekabeling op de muziekweergave. Nieuwe metallurgische ontwikkelingen resulteerden in steeds betere metaalcomposities voor audiokabels. Tel daarbij de bijdrage op van hedendaagse constructie- en assemblagemethoden. Snel wordt dan duidelijk wat de invloed van audiokabels is in vergelijking met het “lampensnoer”, dat tot voor kort nog gangbaar was in veel audiosets.
In de jaren negentig werd ook steeds meer het belang van een juiste stroomvoorziening duidelijk. Op dat vlak is ook grote vooruitgang geboekt en heeft daardoor bijgedragen aan een verdere verbetering van de weergavekwaliteit.

We kunnen wel stellen dat al deze onderwerpen terecht volop in de belangstelling staan.
Echter is het in dat licht wel heel opmerkelijk om te constateren dat dit niet het geval is voor een ander belangrijk thema, namelijk dat van “resonanties”. Net als stroom en bekabeling hebben resonanties een enorme invloed op de uiteindelijke muziekweergave en verdienen daarom minimaal dezelfde aandacht.


De Harmonix `Tool Box`

Gelukkig begint men tot het besef te komen dat op het vlak van resonanties nog veel verbeteringen mogelijk zijn. Het is immers zinloos om bij verbeteringen aan een set alleen maar aandacht te besteden aan de componenten. Fundamentele fouten op het vlak van bekabeling, stroomvoorziening en resonanties worden dan immers nog meer merkbaar. Het is dus veel zinvoller om aandacht te besteden aan omgevingsfactoren die er serieus debet aan zijn dat een audiosysteem niet datgene doet dan men op grond van de prijs zou mogen verwachten. Steeds vaker blijkt dat het aanpakken van deze omgevingsfactoren meer oplevert dan de aanschaf van nieuwe hoogwaardige audio-componenten, en vaak tegen geringe kosten. Toch betekent dit niet dat men lukraak aan de slag moet gaan zonder voldoende kennis van zaken, want het middel kan immers erger zijn dan de kwaal.

Tuning Specialist

Luc Hovens, werkzaam bij Rob Goossens in Echt en tuningspecialist van Harmonix licht toe: "In onze contacten met klanten merken we steeds vaker dat de interesse in hoogwaardige muziekweergave toeneemt. We zien ook dat het bij veel muziekliefhebbers meestal ontbreekt aan kennis en ervaring op dat vlak. In de hoop verbeteringen te realiseren schaft men dan maar zonder beleid en kennis van zaken audio-apparatuur aan. Het lukraak mis-investeren  resulteert dan in een euro’s verslindend doolhof waar men maar zelden op de gewenste plek uitkomt.


Een Rega P5 met drie verschillende Harmonix modificaties: een Harmonix puck, een platenmat en speciale voeten.

Wij zijn zelf muziekliefhebbers en beroepshalve dag in dag uit bezig zijn met deze materie. We hebben  veel ervaring opgedaan met alle aspecten die met natuurgetrouwe muziekweergave te maken hebben. Regelmatig ervaren we dat de prestaties van een ‘goede set’ om zeep worden geholpen door tal van afwijkende omgevingsfactoren.

Als Tuning Center beschikken we  over een heel scala  tuningproducten. In de loop van de tijd hebben we veel kennis en ervaring  opgedaan in het tunen van audio-installaties. Door er regelmatig mee te werken hebben we veel  inzicht gekregen in de  toepassingen, het bereik en de bijdrage van deze producten.

In de bijna elf jaar dat we met Harmonix werken hebben we ervaren dat deze producten een heel grote invloed hebben op het prestatieniveau van elke set. Het betekent niet dat al deze producten maar lukraak en zonder kennis van zaken toegepast moeten worden. In veel gevallen zijn de omgevingsfactoren er de oorzaak van dat een set niet het verwachte prestatieniveau haalt. Dit kan allerlei oorzaken hebben. Bekabeling, ruimte-akoestiek, stroomvoorziening en resonanties. Allemaal factoren, die in een bepaald samenspel de prestaties van een set compleet om zeep kunnen helpen. Het is daarom van belang om alle aspecten onder de loep te nemen en niet stil blijven staan bij een enkel aspect. Een integrale aanpak dus.

Naast een gemis aan kennis en ervaring heeft de audio- en muziekliefhebber thuis echter nooit de beschikking over het scala aan producten waar wij als winkel over beschikken. Het is daarom voor de liefhebber dan ook moeilijk om zonder deskundige hulp zijn set de juiste aandacht te geven die leidt tot de gewenste geluidsverbetering. Uit onze klantencontacten merken we dat er eigenlijk veel behoefte is aan adequaat advies en demonstratie. Voor ons en voor de importeur een belangrijke reden om het Harmonix Tuning Center in het leven te roepen.

Het Tuning Center is de plaats waar alle expertise en middelen op component- en systeemniveau beschikbaar zijn. Het markeert een belangrijk ijkpunt op het vlak van hoogwaardige muziekweergave. Men kan hier direct en duidelijk ervaren welke vergaande invloed de Harmonix producten hebben op de weergavekwaliteit van een set. Onze kennis en ervaring op dat vlak staat daarom volledig ten dienste van de geïnteresseerde muziekliefhebber die van plan is zijn set kwalitatief op een hoger niveau te tillen. Het maakt daarbij niet uit of men de prestaties van een set op een (nog) hoger niveau wil tillen of dat men problemen in een bestaande set wil aanpakken.

Voor advies, demo en aankoop kan men contact opnemen met het Tuning Center. In het gesprek dat volgt vragen wij naar de samenstelling van de set, de verbeteringen die de klant voor ogen heeft en/of een beschrijving van eventuele problemen. Al naar gelang welke kwestie speelt, nodigen we de klant uit voor een bezoek aan het Tuning Center en/of brengen we op uitnodiging van de klant een bezoek. Ter plaatse kunnen we ons een goed beeld vormen van de situatie en daarop adequaat reageren, adviseren, demonstreren en tunen. Een eerste bezoek aan het Tuning Center zal al heel verhelderend zijn voor de klant. Door het demonstreren van allerlei Tuning Devices kan men direct het verbluffende effect van Harmonix op de weergavekwaliteit ervaren. Vervolgens wordt bij de klant thuis snel duidelijk welke maatregelen nodig zijn om de geluidskwaliteit te verbeteren en hoe dit ‘met beleid’ kan worden  aangepakt."

Tuning Service

"Ook voor degene die ‘helemaal’ tevreden is met zijn set is een bezoek aan het Tuning Center zeker de moeite waard. Hoe goed men de weergavekwaliteit ook ervaart, het slim en met beleid toepassen van Harmonix producten zorgt ervoor dat een audioset op een ongekend niveau kan presteren. Ook misaanpassingen, die eerst niet als zodanig werden herkend, worden zichtbaar en kunnen gericht worden aangepakt. Gaandeweg kan men dus heel doeltreffend en stap voor stap een audioset uitbouwen tot een topklasse systeem zonder daarbij overbodig en diep in de buidel te tasten. Het ‘met beleid’ tunen van een hoogwaardig audio-systeem behoedt de klant dus ook voor ondoordachte, overbodige investeringen in dure audiocomponten die meestal een veelvoud kosten van de Harmonix Tuning Devices.


Rega cd-speler met Harmonix TU-606Z voetjes

In ieder geval biedt het Harmonix Tuning Centrum aan iedereen die verbeteringen in zijn eigen set voor ogen heeft de gelegenheid zelf te ervaren wat de effecten zijn van de voorgestelde accessoires in zijn set. De kennis die men hier opdoet kan vervolgens met succes in de eigen thuissituatie worden toegepast. Het blijkt dan dat Harmonix Tuning Devices het beste uit je systeem halen. Ze maken uiteindelijk het verschil  tussen de weergave van geluid of het ervaren van een muziek in al haar klankrijkdom.”

Natuurlijk stellen we ook vast dat de Harmonix accessoires niet de goedkoopste zijn, maar ook niet de duurste. Je krijgt wel heel veel waar voor je geld. Er zijn sceptici die dit, zonder het effect ooit gehoord te hebben, fel tegenspreken en de werking en het effect ervan bagatelliseren. Onder het motto ‘meten is weten’ nodigen wij hen daarom ook uit om eens te komen ervaren wat Harmonix doet in kleine en in grote audiosystemen.


Harmonix RFA-7800

Altijd krijgen we de vraag naar het werkingsprincipe van de Harmonix Tuning accessoires.
Het antwoord is simpelweg: noch wij, noch de importeur weten hoe het exact werkt. We weten wel dat het werkt, en hoe. De fabrikant zelf laat hierover absoluut niks los. Voor degene die zich toch wat verder willen verdiepen in de materie staan op www.harmonix-tuning.nl diverse onderwerpen die praktisch achtergrondinformatie verschaffen. Het is begrijpelijk geschreven maar toch hier en daar even stevig kauwen en rustig verteren. Deze website werpt een ander licht op het thema resonantie en ‘muziekreproductie, en de relatie tot andere omgevingsfactoren."


Tuning Service

Het Harmonix Tuning Center is niet alleen een plek voor advies, demo en verkoop. Het Tuning Center levert ook de service voor een deskundige tuning aan huis. Hierbij wordt eerst gekeken naar de samenstelling, opstelling en muzikale prestaties van een set en de omgevingsfactoren. Enkele specifieke luistertests geven snel inzicht het verbeterpotentieel en de verbeterpunten.

Luc: "Een Tuning sessie neemt zeker minimaal 3 uur in beslag. Dit kan overdag, maar ook s’avonds. Een enkele keer, met groot plezier van de klant, was dit tot ver in de nachtelijke uurtjes. We laten de klant stap voor stap ervaren tot welke muzikale prestaties zijn set feitelijk in staat is. En dan praten we alleen nog maar over de toepassing van de Harmonix Tuning Feet. De Tuning Bases, Room Tuning en nog enkele andere accessoires zijn daarna nog eens de slagroom op die al overheerlijke taart. Op enkele gevallen na, waar de basis niet klopte, was het eindresultaat steeds hetzelfde: pure muzikaliteit.
Om tot een optimaal resultaat te komen is een deskundige begeleiding een vereiste. Wij kunnen de muzikaliteit van elk audioset, ongeachte het prijskaartje welke eraan hangt, met Harmonix doelgericht en gegarandeerd op het hoogste prestatieniveau brengen."

Tuning Sessie

In het verlengde van deze Hi-Visit heeft Luc aangeboden om bij de auteur thuis een Tuning Sessie te doen zoals die bij klanten plaatsvindt. ‘The proof of the pudding is in the eating’, zegt men aan de overkant van de grote plas. Daarbij is het altijd goed dat iemand anders met een goed geoefend stel oren je eigen set eens beoordeelt op zijn merites. Dit kan zeker leerzaam zijn en tot inzichten leiden waar je als auteur zelf ook veel aan hebt. Tel daarbij op dat het gesprek met Luc bijzonder aangenaam was. Dientengevolge was mijn nieuwsgierigheid gewekt en nam ik zijn aanbod gelijk aan.

Een paar weken na het interview staat hij dan ook op het afgesproken tijdstip, samen met Ed Doggen, importeur van Harmonix, bij mij op de stoep. In zijn hand een flinke koffer met materiaal dat die avond in mijn set zijn weg gaat zoeken.

Zover is het echter helemaal nog niet. Het duurt zelfs een tijd voordat de koffer opengaat en de Harmonix tuning devices gebruikt gaan worden. We hebben immers nogal wat bij te praten over van alles en nog wat voordat onze aandacht naar mijn set uitgaat. Luc en Ed nemen vervolgens rustig de tijd om de luistersituatie en de weergavekwaliteit te beoordelen. Speciale aandacht gaat uit naar die aspecten die van fundamenteel belang zijn voor een muzikale weergave:

tonale balans, ruimtelijke afbeelding, dynamische contrasten, zowel de macro-, alsook de micro(fijn)dynamiek, klankkleur van stemmen en instrumenten.

Een goed samenspel tussen de vier bovengenoemde aspecten is de basis voor een uitstekende weergavekwaliteit. Meestal worden problemen ervaren als één of meerdere punten onvoldoende scoren. De oorzaak of oorzaken worden meestal snel zichtbaar.

Ook mijn set gaat onder de loep. Door de bocht genomen vind ik de muziekweergave van mijn set goed. Toch constateren Ed en Luc enkele aandachtspunten. Zo hebben ze al snel in de gaten dat de akoestiek van de luisterruimte zich wat doet gelden. In mijn situatie ontstaat een lichte, korte galm tussen het plafond, de laminaatvloer en drie omringende muren, ondanks een totale bedekking met een stoffen gordijn. Deze lichte galm beïnvloedt de weergave zoals deze waar te nemen is op de luisterplek, weliswaar niet enorm, maar een lichte overaccentuering van het midden-laag is waarneembaar. Ed adviseert een of meerdere diffusorpanelen tegen het plafond
die in mijn luistersituatie niet of nauwelijks zichtbaar zullen zijn.
Ik vind het knap dat ze binnen enkele minuten al de achilleshiel van mijn set hebben blootgelegd. Ik ben me al een tijdje van dit aandachtspunt bewust, heb er echter nog geen tijd voor genomen dit aan te pakken.


U vraagt zich af welke Harmonix tweak op deze foto staat? Ziet u die kleine zwarte rondjes (4 stuks) aan de buitenrand van de montageplaat van de tweeter?....dat zijn ze.

Ook andere kleinere puntjes passeren de revue. Zo stellen Luc en Ed voor de luidsprekers nog iets verder uit elkaar te plaatsen en ze iets meer naar binnen te draaien. Verder staan we nog even stil bij enkele andere kleine verbeterpunten.

Luc geeft aan: “Je ziet dat we veel aandacht besteden aan alle zaken die een muzikale weergave in de weg staan. In sommige situaties is de weergave ronduit problematisch te noemen en stellen we voor om eerst die zaken aan te pakken die een muzikale weergave in de basis ernstig hinderen. Denk aan het vervangen van kabels, een betere stroomvoorziening, een akoestische aanpassing of wat dan ook. In deze situaties zijn we dus nog helemaal niet bezig met tunen, eerder met het verhelpen van problemen. Eerst worden dus de fundamentele problemen aangepakt. De Harmonix Devices kunnen hierin een bepaalde rol spelen, maar als oplossingen op een ander vlak liggen zullen deze eerst worden aangepakt.”

“In jouw set zijn gelukkig geen echte problemen waarneembaar. De verbeterpunten die er zijn, zijn relatief eenvoudig aan te pakken en staan het tunen niet in de weg.  Het accent ligt nu op het verder verbeteren van de muzikale weergave van de set, die al aardig in orde is. Deze zal echter nog flink aan muzikaliteit gaan winnen door het toepassen van Harmonix.”

Tot slot

Nadat we eerst stil hebben gestaan bij de algemene verbeterpunten wordt het tijd om te gaan tunen. Stuk voor stuk worden de componenten in mijn set voorzien van Harmonix Devices. Eerst komen mijn luidsprekers aan de beurt. De voetjes onder de spikes worden vervangen door de Spike Bases. Het effect daarvan is direct zeer duidelijk waarneembaar. Het geluid wordt wat vloeiender, muzikaler en natuurlijker.

Gaandeweg bouwen we verder uit en komen mijn eindversterkers,die in Bi-Amp opstelling staan, aan de beurt.  Eerst wordt mijn Densen B-300 versterker, die dienst doet voor het laag, voorzien van een set voetjes. Een effect ervan is wel enigszins waarneembaar, maar veel minder duidelijk dan bij de eerste stap. Dit wordt echter helemaal goed gemaakt als ook mijn tweede Densen B-300 versterker, die het hoog aanstuurt, wordt voorzien van Harmonix voetjes. Opeens is de tonale balans hersteld en veel meer dan dat: de ruimtelijke afbeelding is enorm toegenomen, de weergave wint behoorlijk aan muzikaliteit, en het geluid wordt veel vloeiender.

Het wordt duidelijk waarom dit effect pas duidelijk wordt nadat de voetjes onder BEIDE versterkers zijn geplaatst: als slechts één van de twee (identieke) versterkers wordt voorzien van Harmonix, wordt een verbetering van de tonale balans enigszins verstoord. Het effect blijft daardoor grotendeels verscholen. Pas nadat beide versterkers zijn voorzien van dezelfde voetjes is de tonale balans weer helemaal hersteld. Het effect van de devices is nu ondubbelzinnig waarneembaar. Het is ook duidelijk te horen dat het effect anders is dan bij de eerste actie. Het plaatsen van devices onder de luidsprekers had vooral effect op de tonaliteit van de weergave terwijl nu vooral de ruimtelijke afbeelding aan terrein wint.

Vervolgens is de Densen B-200 voorversterker aan de beurt. Ook nadat deze op Harmonix voetjes is geplaatst neemt de weergavekwaliteit verder toe. Het effect ligt duidelijk in het verlengde van het vorige, en dit effect wordt nog groter nadat mijn Marantz CD-14 aan de beurt komt.

Tot slot vindt ook nog een Enacom AC Noise Filter zijn weg in het stekkerblok. Hier is weer een geheel ander effect waarneembaar. Het is net alsof de ruisvloer van het systeem nog lager wordt waardoor de fijndynamiek toeneemt. De microdetaillering neemt ook toe waardoor de ruimtelijke afbeelding nog verder aan kwaliteit wint.

We hebben niet in de gaten dat de tijd is omgevlogen. Er is heel wat tijd gaan zitten in het tunen, luisteren, aanpassen, weer opnieuw luisteren en ga zo maar door. Al luisterend realiseer ik me dat het vertrouwde geluid van mijn eigen set na het tunen nauwelijks meer terugken. Wat een stap vooruit! Het karakter van mijn set is in hoofdlijnen nog duidelijk aanwezig, er zijn immers geen componenten gewisseld. De ruimtelijke afbeelding daarentegen is aanzienlijk toegenomen. Het lijkt er ook op alsof de zijmuren van mijn luisterruimte vele meters uit elkaar zijn geschoven. De weergave kent veel lucht, instrumenten en stemmen staan volledig los in de ruimte en hebben veel “Schmelz” gekregen. Alles klinkt heel vloeiend, natuurlijk en muzikaal. Het is net alsof de Harmonix voetjes korte metten hebben gemaakt met alle mechanische invloeden die de componenten van mijn set hebben op het uiteindelijke geluidsbeeld.

Na een tijd van opbouwen is het weer een tijd van afbreken. Alle devices worden tegelijk verwijderd en we draaien nogmaals dezelfde muziek. Tja, dat valt even tegen! Het geluid wil weer terugkruipen in de luidsprekers, de afbeelding wordt smaller, minder diep en minder vloeiend. Mijn oren moeten  duidelijk weer wennen aan deze uitgangssituatie. Gelukkig hebben de andere tips van Luc en Ed opgeleverd dat er paar verbeterpuntjes in de set zijn doorgevoerd. Hier kan ik weer een tijdje mee vooruit.


Tot slot

Luc en Ed hebben ruim de tijd uitgetrokken om goed naar mijn set te luisteren . Ze hebben mij van tips en adviezen voorzien die me geholpen hebben verbeteringen in mijn set te realiseren. Vervolgens zijn Luc en Ed in staat gebleken de set te tunen naar een hoger niveau dan dat ik met mijn huidige samenstelling gewend was. Dankzij de kennis van zaken en ervaring van Luc en Ed blijkt het mogelijk de weergave op een veel hoger plan te tillen. In die zin raad ik iedereen aan die de weergavekwaliteit van zijn set wil verbeteren of problemen heeft met de muziekweergave contact op te nemen met het Harmonix Tuning Center. Dankzij waardevolle adviezen en een professionele tuning zal uw set een enorme kwaliteitssprong gaan maken. Een absolute aanrader.