Onkyo Reference Hi-fi Series

Het merk Onkyo droeg van oorsprong de naam Osaka Denki Onkyo K.K. en bracht zijn eerste product in 1946 op de markt in de vorm van een platenspeler. Het gaat te ver om de talrijke producten te benoemen die sinds die tijd zijn verschenen, variërend van instapsets tot high end apparatuur. Het meest bekend is Onkyo de afgelopen jaren geweest met zijn surroundreceivers, die nog steeds volop worden gefabriceerd, maar in die bekendheid wil Onkyo deels verandering brengen door te verschijnen met de Reference Hi-fi Series die het ware audiohart moeten doen herleven. 

In drie uit de kluiten gewassen dozen aangeleverd, kreeg ik de beschikking over een C-7000R CD-speler, een P-3000R voorversterker en een M-5000R eindversterker. Volgestopt met Onkyo-technologie en rijk aan mogelijkheden om er een uitgebreide set mee op te bouwen.

Het uiterlijk van de Onkyo-set is imposant, net als de gewichten van de afzonderlijke componenten. Niet zo verwonderlijk, omdat de Onkyo’s voor een groot deel zijn opgebouwd met 5 mm dikke aluminium platen en zware profielen. Half matzilver geanodiseerd of naar keuze zwart, net als de knoppen en de schakelaars. Het totale aantal aansluitingen is imposant. Daarvan heeft de eindtrap er nog de minste. Cinch links en rechts in, alsmede een enkele XLR aansluiting, waarmee de M-5000R tot een monoversterker kan worden gemaakt en zware, single wire luidsprekerterminals. De voorzijde kenmerkt zich door twee grote vermogensmeters die zacht verlicht zijn als men ze inschakelt. Verder vinden we een echte aan/uitschakelaar en voor de iets minder `groenen` onder de lezers een stand-by knop. Dat kan wat verwarrend zijn in het begin, maar het went snel om de juiste knop te gebruiken. Persoonlijk vind ik het erg prettig dat de echte aan/uit nu eens niet een plek achterop heeft, omdat je daar nooit bij kunt komen in een rek.


Vervolgens de CD-speler. Die heeft drie digitale uitgangen: coaxiaal, optisch en XLR. De analoge uitgangen zijn uitgevoerd met cinch stekkers. Hier geen XLR. Op de voorzijde de essentiële toetsen, een goed afleesbaar maar niet te helder verlicht display en een heel fraaie CD-lade. Uiterlijk het meest eenvoudige apparaat. De voorversterker heeft een MM phonoingang, twee lijningangen, een tape in/uit, twee maal analoog uit, digitaal in voor XLR, tweemaal cinch, tweemaal optisch en USB (drivers voor Windows zijn te downloaden), optisch digitaal uit en 12 Volt triggerbussen. Op de voorzijde twee draaiknoppen respectievelijk voor volume en bronkeuze, druktoetsen voor aan/uit, stand-by, mode-instelling (bass/treble etc.), sample-rate keuze, digitale ingangen aan/uit, direct en verder een display en een hoofdtelefoonaansluiting. Ik zou werkelijk niet weten wat u dan nog zou kunnen missen. Hoewel het correct is vanuit een puristisch standpunt, is het in de praktijk vervelend dat de display na het kort tonen van informatie uitschakelt in de direct stand. Zowel bij de voorversterker als bij de CD-speler is een afstandbediening geleverd, beide helaas niet universeel voor de totale set.

Bij de techniek wil ik niet al te lang stilstaan omdat Onkyo die uitgebreid beschrijft op de eigen website. Een paar kernpunten wil ik wel aanhalen. Zo is er erg veel aandacht gegeven aan de voedingen. Geen simpele schakelende dingen, maar echte voedingen zoals die in een versterker en CD-speler horen. Een blik in de voorversterker doet me haast duizelen van de tientallen condensatoren die elke opamp en trap in de versterker bufferen voor stroomafgifte. Er zijn gescheiden voedingen voor de analoge en de digitale schakelingen.

In de CD-speler gebruikt Onkyo Burr Brown PCM1792 D/A-converters, voor elk kanaal één. Upsampling naar 24 bit/192 kHz staat permanent aan. De klokoscillator is thermisch gestabiliseerd om jitterwaarden laag te houden. Het is mogelijk om het analoge deel in de speler uit te schakelen, wanneer hij als loopwerk wordt ingezet. Het loopwerk speelt CD, CD-R, CD-RW, MP3 en WMA schijfjes.

De voorversterker heeft ook een DAC aan boord. Opnieuw per kanaal een Burr Brown, ditmaal een PCM1795, die upsampling mogelijk maakt tot 4 maal 44,1 of 48 kHz. De chip kan via de USB bus 32 bits/192 kHz data verwerken vanuit een PC. Het digitale deel is zo ver mogelijk gescheiden van de analoge schakeling om interferentie te voorkomen. Het digitale circuit is voor de purist zelfs geheel uitschakelbaar. Verder zijn er toonregelingen en een direct-schakeling. De hoofdtelefoonuitgang heeft een eigen versterker zodat hij niet de analoge uitgangen belast.

Het laatste, grootste en zwaarste ding is de eindversterker. Onkyo schermt met een tabel aan vermogen. Wanneer je daarvan alle waarden weglaat, die mogelijk dynamisch een keer bereikbaar zijn of waar de vervorming al aan de 1% komt, dan houden we netto een tweemaal 80 Watt versterker aan 8 Ohm over, of tweemaal 150 Watt aan 4 Ohm. In mono geschakeld is dat 180 Watt aan 8 Ohm of 220 Watt aan 6 Ohm. Een belasting van 4 Ohm is te laag op deze manier. Om de monoschakeling mogelijk te maken zijn het linker en rechter kanaal exact gelijk gebouwd, met even lange signaalwegen. In de behuizing vinden we twee forse trafo’s en 108.000 µF buffer capaciteit. De eindtrap is gebaseerd op een Darlington-schakeling, met toegevoegde inventiviteit van de Onkyo engineers. Inmiddels hebt u een berg informatie over u heen gekregen, die nog maar het begin vormt van het hele verhaal achter de Onkyo-apparaten.

Laat de muziek beginnen

Aan apparaten heb je niets als je ze niet aansluit. Voor de stroomvoorziening leun ik zwaar op Kemp Elektroniks filters en trafo’s, behalve voor de eindversterker die rechtstreeks op de stroom gaat. Kabels komen zoveel mogelijk van Crystal Cable, zowel voor de netvoeding, als de interlinks en de luidsprekerkabels. Bronnen vormen de Onkyo CD-speler, een RipButler mediacenter met Logitech Squeezebox, een Transrotor platenspeler met SME arm en Transfiguration element, gekoppeld aan een H.A.T. phonoversterker. Tenslotte speel ik af en toe met een Wadia iPod dock, een Magnum Dynalab tuner, mijn TV-decoder en Blu-Ray speler. De luidsprekers zijn de laatste ontwikkeling van PMC, type fact.8. Het geheel staat op een Quadraspire rek voor rust en stabiliteit. Als u elk detail wilt weten, kijkt u dan onderaan de recensie want het is onderhand tijd om muziek te spelen, vindt u ook niet?

Laat de muziek eens rustig beginnen met Take Five van het Dave Brubeck Quartet. Spelend in de CD-speler van Onkyo, die via de analoge uitgang is aangesloten op de voorversterker. Simpelweg omdat dat de mooiste resultaten geeft. De meters van de eindversterker slaan enthousiast uit, hoewel het afgegeven vermogen volgens de aanwijzing zelden boven de 1 Watt uitkomt. Tot je goed naar de pieken kijkt of meer gas geeft, dan slaan ze gemakkelijk door naar 50 Watt. De muziek, daar gaat het om, welnu die heeft de gehele luisterperiode eenzelfde indruk gegeven. In absolute zin is er niets op af te dingen. Het laag is strak genoeg voor de PMC luidsprekers en aan dynamiek schort het evenmin. Op de Take Five opname is slagwerk overduidelijk aanwezig, is de blazer los van de rest van het kwartet. Kortom een set die in overeenstemming met de prijsklasse presteert, maar wel met twee aantekeningen. Ten eerste is het stereobeeld erg plat, waardoor het vaak aan de luidsprekers lijkt te plakken en niet echt los wil komen. Diepte is moeilijk te verwezenlijken. Met als gevolg dat het in drukke muziekpassages lastig kan zijn om individuele instrumenten te blijven volgen. De tweede opmerking heeft meer met de klank van de Onkyo-set te maken. Ik mis het vloeiende element.

De versterker met de CD-speler speelt eerder mechanisch dan organisch. Het uitsterven van tonen gaat nogal snel, van enige warmte is nauwelijks sprake. Daarmee bedoel ik niet warmte in de zin van meer lage tonen. Die zijn er genoeg en drukken zelfs ver door. Het is een vorm van menselijke warmte die ik niet kan vinden. Zouden de surroundreceivers teveel invloed hebben op de ontwerpers? Daar spelen dit soort problemen vaak helemaal niet en wordt juist meer aandacht gegeven aan dynamiek, aan laag dat overspoelt en aan een heldere dialoogweergave. Stemmen zijn op de CD-speler met de voor/eindversterker prima te volgen. Ongeacht of ik Holly Cole, Janis Ian of Loreena McKennitt draai. Het mechanische aspect is uit te vergroten door de CD-speler als loopwerk aan de versterker te koppelen en met de interne DAC van de P-3000R te werken. Let wel, het gaat steeds om nuances, waarbij smaak een rol speelt. Goed hoorbaar is, dat de dubbele DAC in de CD-speler met zijn eigen dedicated circuits op een hoger niveau speelt dan de 32 bit DAC’s in de versterker. Dat gegeven zet ook geripte muziek van een streamer een stukje terug in kwaliteit. Waar mijn RipBulter normaliter gelijk of superieur is aan CD-weergave, moet ik dit keer de meerdere erkennen in de C-7000R. Een digitale ingang op de CD-speler is daarmee een onvervulde wens. Wie al een CD-speler van hoge kwaliteit heeft, kan die het beste analoog aansluiten. En wie een berg muziek op een centrale manier heeft opgeslagen, kan voor het beste resultaat een externe hoogwaardige DAC gebruiken. De digitale ingangen blijven op die manier beschikbaar voor een DAB tuner, tv decoder, iPod dock en verdere digitale bronnen, waarmee ik allemaal uitstekende resultaten bereikte.

Intussen ben ik de nodige muziek verder, al hebt u dat niet gelezen. Mannenstemmen, instrumentaal, pop en jazz. Tijd om de versterker te gebruiken met een analoge bron in de vorm van mijn platenspeler. Bij gebrek aan een high output MC-element of een MM-element en omdat de kabel van de toonarm is voorzien van XLR-stekkers, word ik min of meer gedwongen om mijn H.A.T. phono versterker achter het element zetten. Via een lijningang speel ik een mooi stuk klassiek van W.A. Mozart. Levendig is het gespeelde zeker, goed voorzien van details. Strak, eigenlijk te strak, hetzelfde bezwaar als met de CD-speler openbaart zich. Meer mechanisch dan organisch. Terwijl ik zeker weet dat het noch aan de luidsprekers noch aan de bron ligt. Opnieuw moet ik denken aan de filmliefhebber die met graagte een dergelijke potente en schone versterker zal wensen voor zijn soundtracks, terwijl de muziekliefhebber wat meer harmonie ambieert. Of ik ben een oude man aan het worden en mijn smaak is niet mee-geëvolueerd met de hedendaagse standaard van schoon, snel en vooral veel details. Ik kan daarom niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is dat u apparatuur zelf beluistert en kiest naar eigen voorkeuren. Een recensie is slechts een leidraad. Nooit een absolute waarheid.

Chet Baker weer eens op de platenspeler gelegd. Aan de wilde sprongen van de meters te zien een behoorlijk dynamische opname. Bas is ingetogen en neemt niet de overhand. Slagwerk zoals gewoonlijk zacht. De twee blazers in een duet waar een fluitist zich mee gaat bemoeien. Alles is aanwezig voor een lange tijd luisteren. Waarbij toch een afstandelijk element blijft bestaan. Waar anders de blazers echt los komen en zich in de ruimte plaatsen, blijven die nu op één lijn staan, ter hoogte van of achter de luidsprekers. Ik zou het haast aan de Burr Brown PCM17xx chips in de D/A-converters wijten, ware het niet dat we te maken hebben met een puur analoge weergave. Het eerder met de CD-speler en streamer beluisterde karakter is dus wel degelijk terug te vinden in het analoge versterkerdeel zelf en niet of in mindere mate afkomstig van de Onkyo bron, het digitale circuit of het gebruikte muziekmateriaal.

Conclusie

Daarmee ontstaat direct de vraag voor wie een Onkyo nu het meeste geschikte apparaat is. Of beter de meeste geschikte set, want ik maak mij sterk dat de afzonderlijke componenten minder snel verkocht gaan worden dan een gehele combinatie, al of niet met de CD-speler daarin meegenomen. Liefhebbers van stevige versterkers die met verve hun dynamiek ten toon weten te spreiden doen met de Onkyo een juiste keuze. Filmliefhebbers die genoegen nemen met twee kanalen of de M-5000R voor de frontkanalen willen inzetten vinden hier hun kandidaat. Mensen die veel digitale bronnen bezitten en deze graag willen combineren met een platenspeler, analoge tuner en een CD-speler hebben een de P-3000R een formidabel apparaat met vele mogelijkheden. Zelfs met een ingebouwde toonregeling die tegenwoordig vrijwel altijd ontbreekt.

De CD-speler is zonder meer mooi, mechanisch sterk en heeft intern een echt CD-loopwerk en geen omgebouwde DVD-speler. Maar toch, wie muziek als hoogste goed in het vaandel heeft staan zal zich nog eens achter de oren moeten krabben. De muziekweergave is zeker in overeenstemming met de prijsklasse, aan de andere kant is en blijft een gevoel achter dat een meer vloeiende en losse weergave gewenst is. Een gevoel dat ik nauwelijks in woorden aan het papier kan toevertrouwen. Misschien is harmonie nog het beste woord om aan te duiden waar ik naar zoek. Elk instrument tot in finesses beluisteren is leuk, maar instrumenten en stemmen spelen vaak samen en dan zie ik graag meer eenheid.

Tenslotte een woord voor het mechanische deel en de afwerking. Subliem en oerdegelijk. Ik heb het vage vermoeden dat de Onkyo-set tot in lengte der jaren zal blijven spelen. Wat dat betreft is het merk met de Reference Hi-fi Series zijn roots volkomen trouw. Als je de gehele combinatie in een rek ziet staan bekruipt je een gevoel van trots. Alles opgeteld zijn de P-3000R, de C-7000R en de M-5000R hun geld absoluut waard. Beluister ze vooral zelf en kies wat uw verstand of gevoel u ingeeft. Het kan best eens een beslissing ten gunste van Onkyo worden.

Prijzen:
Onkyo P-3000R voorversterker: 1700 euro
Onkyo M-5000R eindversterker: 2600 euro
Onkyo C-7000R CD-speler: 1500 euro

Distributie:
ONKYO Europe Electronics GmbH
Liegnitzerstraße 6D-82194
Groebenzell
Duitsland
Telefoon: +49-(0) 81 42 - 44 01 - 0
Fax: +49-(0) 81 42 - 44 01 - 555