Roksan K2 CD speler

Het is inmiddels jaren geleden dat ik een Roksan cd speler in huis kreeg, waardoor ik mij niet meer kan herinneren hoe die destijds muziek afspeelde. Wat ik wel weet is dat ik behoorlijk onder de indruk was van de kwaliteit en Roksan prees dat zij de modegril van upsampling niet volgden. Inmiddels is Roksan zoals blijkt nog steeds de concurrentie niet gevolgd in die techniek.

Want ondanks wat de folders en handleiding beweren, is het een 44.1 kHz bit rate cd speler. Des te meer ben ik benieuwd hoe de K2 speler gaat presteren in de set. Daartoe heeft hij langdurig staan spelen en ruim aan het lichtnet gehangen, om zo de interne dac te stabiliseren.

Techniek

In een set hangen betekent de speler zodanig aansluiten dat hij in staat geacht mag worden een optimale prestatie te leveren. Overeenkomstig het prijsniveau van de Roksan K2 heb ik gekozen voor een PrimaLuna PL2 geïntegreerde versterker, waarin ik de KT-88 buizen heb gewisseld voor EL34 types.

Als tegenhanger van de K2 staat er een PrimaLuna PL2 cd speler. De luidsprekers worden gevormd door een paar Ruark Sabre III monitors, die vanwege hun beperkte fysiek aangevuld zijn met een Dynaudio 250 subwoofer. Veel meer is er niet nodig om muziek te maken. Of het moeten de Chord luidsprekerkabels zijn, de Inakustik interlinks en de Supra netsnoeren. Die laatste aangesloten op een SEEC netfilter. Alles vindt een plekje in een eenvoudig Ikea rek. Waarbij opgemerkt mag worden dat de speler zelf geheel van de ondergrond is ontkoppeld met een Gingko Audio platform dat toch beschikbaar was.

Opvallend uiterlijk

De Roksan K2 speler heeft een opvallend uiterlijk. Deels is het front, naar wens in zilver of zwart, mat uitgevoerd, deels spiegelend, Achter het spiegeldeel heeft een groene display een plekje. Je kunt je afvragen of het handig is de bedieningstoetsen in het glimmende deel te plaatsen, vanwege de vingers, anderzijds levert Roksan een uitgebreide, universele en programmeerbare afstandbediening mee met een eigen verlichte display. De voorzijde van de speler is simpel, de meest elementaire toetsen, een helder rood verlichte K2 aanduiding en onder het front een netschakelaar. Jammer dat de K2 geen stand-by stand kent. Nu staat de display altijd aan, want cd spelers zet ik niet graag uit. Het geluid wordt alleen maar beter als het digitale deel stroom blijft krijgen. Aan de achterzijde de gebruikelijke entree voor de netspanning, zover mogelijk daarvan verwijderd cinchbussen voor links en rechts analoog uit. Verder digitale uitgangen in Toslink, SP/dif en opvallend genoeg een XLR uitgang. Degenen die de K2 als loopwerk gaan gebruiken zullen van die XLR bus plezier ondervinden. Een dergelijke uitgang is altijd superieur aan Toslink of SP/dif.

Specificaties zeggen zo weinig over een cd speler, ze meten haast allemaal geweldig. Een paar nuttige feiten zijn een uitgangspanning van 2,2 Volt bij 0 dB, een interne PCM1798 dac chip die signalen accepteert via upsampling tot 24 bit/192 kHz. De kast weegt een normale 9 kilo en meet 432 x 380 x 102 mm (inclusief de voetjes). Roksan claimt een jitter niveau kleiner dan 150 pico seconden, wat laag is voor een geïntegreerde speler. Na het openen van de kast is er nog wel iets meer te vertellen. Ten eerste kan zelfs een fabrikant als Roksan mij niet om de tuin leiden. Een PCM1798 converter met een clock die op 33.8688 Mhz werkt accepteert 44.1 kHz sampling rates. Daarna is er intern een oversampling van 8x. De claim van 192 kHz slaat dus wel op de maximale specificatie van de dac, maar zo staat hij niet ingesteld.

Bij deze dac worden Texas Instruments NE5534 opamps voorgeschreven voor de I/V conversie en daar doet Roksan van harte aan mee. Het gros van de onderdelen is via SMT gemonteerd. Elke IC is keurig gebufferd met een SMD condensator. De voeding is samengesteld met een ringkern transformator en diode circuits, geen gelijkrichterblokjes. In totaal zeven spanningregelaars zorgen dat elk deel van de schakeling onder de juiste spanning staat. Condensatoren zijn zonder merkaanduiding. De herkomst van het gebruikte loopwerk is niet te achterhalen, evenmin of het een dedicated cd loopwerk is of ook dvd’s zou kunnen lezen. De gehele opzet van de speler is netjes. De kast is vrij leeg en dat maakt e.e.a. overzichtelijk.

Spelen

Ik ken de set erg goed en luister met veel plezier naar muziek via deze installatie. Zowel analoog als digitaal, vaak ook naar de radio. De cd die nu speelt is een speciale uitgave van Famous Blue Raincoat waarbij ik de eerste track oversla. Liever door naar nummer 4 getiteld Joan Of Arc. Daar is de muziek mooi, beschikken we over een vrouwen en een mannenstem. De nuchtere feiten zijn, de stemmen staan bijna op de juiste hoogte, zijn overduidelijk en verstaanbaar. Op een behoorlijk menselijke manier weergegeven. De hoge tonen zijn rijk vertegenwoordigd, in de zin van transparant en zuiver, niet in de zin van overdadig of scherp. Verre van dat, zelfs niet op deze uitermate heldere cd. Het laag is niet drukkend, eerder aan de matige kant, plezierig strak. Niets is irritanter dan blazend laag, tenzij u zich ook thuis voelt in een gepimpte Volkswagen Golf met een overmaat aan woofers. Het stereobeeld is aan de platte kant, dat kan dieper weet ik uit ervaring. Tweede stemmen krijgen toch een riante plek en verzanden niet in het geheel. Wat meer diepte zou leiden tot meer speelsheid. Misschien ben ik teveel verwend met de PrimaLuna die zo rijk de klanken verstrooit in de ruimte.

Tot nu toe helemaal geen klagen en het luisterplezier is niet afgenomen. Iets meer nummers nog van deze cd, zoals het mooie Song Of Bernadette. Het piano intro herschept een behoorlijke vleugel, zou wel meer gewicht mogen hebben, zelfs met deze opname. Blijft een feit dat Jennifer Warnes heel professioneel is neergezet, zelfs in dit bescheiden systeem. Vergelijk ik deze track met mijn PL8, waarvan de standaard buizen zijn vervangen door betere types en die zonder die buizen al bijna tweemaal zoveel kost, dan kun je stellen dat de PL8 menselijker klinkt, meer diepgang geeft aan de stem en meer met de ruimte weet te spelen. De piano staat bijvoorbeeld niet om Jennifer heen maar duidelijk naar achteren. Heeft meer gewicht. Gelukkig is anders is niet altijd aangenamer en smaak is zeker een factor die meeweegt in een eventuele keuze voor de ene of de andere speler.

Compliment

Heel erg mooi blijf ik een cd Promisses vinden van Lori Spee, die daarop in het Engels vertaalde liederen zingt van Herman van Veen. Lori heeft een heel warme en liefkozende stem. Zonder iel en/of krachteloos te zijn. Heel pakkend en zuiver. Het zangtalent dat nooit erg uit de verf kwam in Nederland verdient minstens een cd speler als de Roksan K2. Het orkest staat als een huis, met solo instrumenten die flink de ruimte krijgen. Of neem het wondermooie Anne dat zo thuis hoort bij Herman van Veen. Lori is één der weinigen die het nummer dezelfde impact mee weet te geven. Het is tranentrekkend, dat aangeeft dat de K2 uitermate goed in staat is sfeer en emotie te herscheppen via de weergave van een cd. Compliment.

Stukken ruiger, eveneens gevoelig voor sfeer, is Tina Turner met een XRCD waarop Private Dancer is gezet. Niet lieflijk, maar ruig, hoerig, rauw en ontluisterend moeten de trefwoorden zijn. De K2 is een eigenlijk te lief om dat helemaal goed neer te zetten. Het beeld is te rond, prettig als u daarvan houdt, niet geheel realistisch als u Tina kent van een live optreden of een dvd. Slechts her en der komt de rauwheid in volle glorie naar buiten. Laat ik het zo neerpennen, een Roksan K2 stelt een leven als lapdancer te vriendelijk voor. Wat een weerspiegeling heeft in de gitaarsolo van Knopfler, die scheurt met sommige andere spelers de geslagen wonden open. Nu bedekt hij ze met de mantel der liefde. Gechargeerd maar naar ik hoop is het duidelijk wat ik bedoel. Nu lijkt het misschien of de K2 een flauw aftreksel is van duurdere spelers en lager geprijsd zou moeten zijn. Dat is absoluut niet het geval. De speler staat puntig weer te geven, is rijk aan dynamiek en verveelt nooit. Lezers die nimmer hebben kunnen wennen aan de eerlijkheid van de cd zegenen wellicht de K2 vanwege de wat rondere weergave. Die aan de andere kant maar in beperkte mate lijkt op analoog. Hij heeft een eigen mix van culturen die de weergave bepaalt. De K2 zet je niet telkens rechtop in de stoel, laat je eerder genieten. De PL8 vraagt daarin tegen steeds de volle aandacht en laat weinig ruimte voor andere bezigheden dan luisteren. Komt daarmee dichter bij een live optreden in de buurt. Of dat altijd even mooi is blijft de vraag die slechts u als lezer kunt invullen.

Genoeg dames die kwelen. Over naar een fraaie Reference Recording met werken van Vivaldi. Veel viool werk, hobo’s, hoorns, klavecimbel. De Roksan K2 voelt zich hiermede helemaal thuis. Was het ontbreken van rauwheid daarnet een beperking, nu is het een pluspunt. Heel speels en lief klinkt Vivaldi door de ruimte. Breed en los van de luidsprekers neergezet. Wat ik al eerder als vermoeden had komt naar buiten. De K2 heeft een lichte voorkeur voor klassiek, orkestwerk of lieftallige dames en bescheiden heren. Misschien moet ik de muziekvolgorde eens gaan omdraaien en eerst klassiek werk spelen, daarna pop en jazz. Want wie niet tot hier heeft doorgelezen weet niet wat hij of zij mist. Ik zink weg in de muziek, vergeet aantekeningen te maken, beleef de muziek, beleef de barok periode in de geschiedenis. Heerlijk moet het zijn om zo te kunnen spelen, één te worden met het orkest, muziek voor de ogen te laten groeien tot een ode aan een lang geleden gestorven componist. Ik lees wel eens dat de klassieke elite Vivaldi te eenvoudig acht, te oppervlakkig. In mijn oren klinkt de zon van Italië, de wijn, de cultuur, weerklinken de bevallige dames die de Romeinse straten bevolken. Gelardeerd met temperament en gevoel voor schoonheid.

Dat deze woorden in mij opkomen zegt iets over de K2. Over het vermogen muziek weer te geven en iets in de mens wakker te maken. Emotie en beleving. Waarbij ik mij zit te bedenken dat de K2 een voorbeeld is voor die cd spelers die alleen kunnen overleven door te werken met upsampling naar 192 kHz. Want zelf luister ik het liefste naar 16 bit/44.1 kHz van een Crystal converter, of de simpele non oversampling non filtering TDA154x dac`s van Philips. Op 192 kHz is maar weinig favoriet. Alles bij voorkeur aangevuld met buizen in de uitgangen. Eigenlijk dus des te opmerkelijker dat de Roksan die voor mij staat mij zo weet mee te trekken in de muziek, mij zelfs mijn favoriete componist laat verdedigen.

Buy British

Trots prijkt achterop de Roksan K2 de tekst “Made in England”. Dat zie je niet veel meer. “Designed in England” is meer in de mode. Kennelijk is Roksan heel goed in staat om apparatuur te bouwen in een land met normale lonen en toch concurrerend te blijven. Want de K2 is een cd speler die ruim de aandacht verdient. Waarbij ik voorzichtig wel aan u meegeef dat u hem zelf eerst moet beluisteren. Het is een speler die eerder ingedeeld moet worden bij de “vriendelijke spelers” dan bij de “aandachttrekkers”. Wat ik daarmee bedoel staat hierboven ruim omschreven. In het kort komt het er op neer dat de speler een muziekaal karakter heeft dat hem meer geschikt maakt voor luisteren dan beleven. Verwacht niet de ruigheid van een live optreden, ga wel ten onder in een zee van aangenaam genot als stem of muziek daar aanleiding toe geeft. De Roksan K2 toont karakter. Voor de rest is het een speler van een fabrikant die heeft bewezen kwaliteit te kunnen leveren. Ditmaal gehuld in een eigenzinnige verpakking die verfrissend werkt in een audio rek of mooi meubel. De hele speler straalt uit dat er aandacht aan is besteed, waarbij de weergave eigenschappen nog steeds als hoogste goed in het vaandal staan.

Prijs:

Roksan K2 geïntegreerde cd speler 1299 Euro

Importeur:

Monitor Audio Nederland
Huizerweg 13 (achter Bolland Companies)
1261 AS Blaricum
Postbus 128
1260 AC Blaricum
Telefoon 035 6295491
Fax 035 6295492
E-mail info@monitoraudionederland.nl
Web site www.monitoraudionederland.nl