Marantz UD9004 Universal Player

Met het vlaggenschip UD9004 wil Marantz de ultieme expressie van performance, ergonomie en schijf-format compatibiliteit bieden, aldus de fabrikant. Dat is nogal een statement maar wel één die serieus mag worden genomen gezien de zeer goede CD- en SACD-spelers waarmee het Japanse Marantz naam heeft gemaakt.

Het hart van de UD9004 bestaat uit een fraai loopwerk wat specifiek is ontworpen voor het uitlezen van SACD (DVD) en BD schijven. Het is gevat in een volmetalen (aluminium) lademechanisme met plaatstalen afdekking en doet schrijver dezes denken aan het loopwerk van de Denon DVD-A1UD. Marantz Europe geeft aan dat dit Marantz Precision Mechanism voortkomt uit een samenwerkingsverband tussen Marantz en Denon. Het zeer ruim bemeten en uit meerdere lagen opgebouwde verkoperde chassis is door middel van twee interne wanden in drie segmenten onderverdeeld. Verkoperde chassis` zijn in feite een Marantz traditie en iets wat liefhebbers dus mogen verwachten van modellen uit de toplijn.

Het koperfestijn houdt niet op bij het chassis want de UD9004 staat op vier massief koperen voeten met vilten contactvlakken. Die voeten zijn gemonteerd tegen een zeer dikke bodemplaat en het is daarom geen wonder dat de torsiestijfheid van het chassis niets te wensen over laat. Het gewicht en de afmetingen van de UD9004 nodigen niet uit tot solo-acties in of rondom het audiomeubel. Zoals altijd bij zware apparatuur zal verplaatsen gemakkelijker en veiliger verlopen met twee personen. Wanneer de boven- en zijkappen worden beklopt blijken deze uit ongedempt plaatstaal te zijn vervaardigd wat zich op onprettige wijze laat horen. Dat sluit niet aan bij de rest van de constructie en de status van een statement product. De Marantz SA15S2 bijvoorbeeld, is op alle punten even fraai en degelijk geconstrueerd. Waarom Marantz hun topspeler wel van massief koperen voeten maar niet van een nonresonante afdekking heeft voorzien, is een raadsel. Het mechanisch dempen van de huidige platen zou al helpen en het is te hopen dat de fabrikant dat ook gaat doen.

De analoge boards

Het ontwerp van de analoge boards is gebaseerd op dat van de SA-7S1 en de audiocircuits zijn over maar liefst vier individuele printplaten verdeeld. De analoge uitgang werkt met HDAM-SA2 (SACD) modules terwijl de D/A omzetting voor de analoge uitgang wordt verzorgd door de Asahi Kasei AK4399 32 bit, 192 kHz chip met PCM en DSD ingang. De audioboards worden overigens uit hun eigen ringkerntrafo met verkoperde afgescherming gevoed. Marantz meldt met trots dat de videoboard van een Silicon Optix HQV Realta video processor is voorzien. De video D/A omzetter is opgebouwd rond een Analog Devices ADV7344 (14 bit) chip. De UD9004 heeft twee HDMI uitgangen en kan via de HDMI poort met beamers en AV systemen worden verbonden maar is ook van discrete analoge uitgangen voorzien voor multikanaals audioweergave. Daarnaast is er een zogeheten Native-Direct HDMI uitgang voorhanden waarmee audio en video signalen geheel gescheiden worden aangeboden, wat de puurheid van zowel audio als videosignalen natuurlijk ten goede komt.

De UD9004 is compatibel met de volgende informatiedragers: BD/BD-video, DVD-audio/video, SACD en CD schijven maar ook met SD, SDHC, mini-SD en micro-SD geheugenkaarten. Naast S-video, componentvideo, standaard video en HDMI uitgangen (waarvan voor deze recensie geen gebruik is gemaakt) biedt de UD9004 twee (stereo) analoge uitgangen; ongebalanceerd en gebalanceerd (beide met een maximale uitgangsspanning van 2 volt). De dubbel uitgevoerde digitale uitgang heeft een S/P-DIF 75 Ohm coaxiale bus en een optische Toslink poort. Helaas is er geen S/P-DIF of USB-ingang voorhanden. Dat had deze speler nog breder inzetbaar gemaakt. Het front oogt sober en opgeruimd, zoals men van een Marantz apparaat mag verwachten. Een rits logo`s op de bovenzijde van het front en een ventilator op de achterzijde maken duidelijk dat dit bovenal een topniveau AV (HT) apparaat is. Wanneer de UD9004 uit standby wordt gehaald, wordt eerst een halve minuut het "please wait" bericht getoond, voordat aan het commando lade open gehoor wordt gegeven. Maar als de lade dan naar buiten komt is alles vergeven en vergeten, want het is een beauty.

Aluminium lade`s zijn op zich niet zaligmakend (zie het artikel Digital Drive Dogma`s) maar de combinatie van soliditeit en vrijwel geruisloos bewegen maakt dit lademechanisme zeer aantrekkelijk. Minder stil is de ventilator; het geruis was soms zelfs vanaf enkele meters hoorbaar. Een Premium afstandbediening met een zwart geanodiseerde aluminium bovenplaat zorgt voor infrarood bedieningsgemak. Chique maar bovenal prettig in het gebruik dankzij een zeer logische layout van de toetsen en een ruime line of sight-hoek. De UD9004 meet 16,4 bij 44 bij 40,9 centimeter (HXBXD) en heeft een gewicht van maar liefst 19,2 kilo.

Luisteren

De reeds ingespeelde UD9004 bleek tamelijk gevoelig te zijn voor lichtnetfase en het correct polen van de ongeaarde IEC kabel wierp dan ook zijn auditieve vruchten af. Na een opwarmperiode werd er eerst maar eens een Blu-Ray Disc aan de speler gevoerd. Dat werd de Stockfisch BD van Sara K. genaamd `Made In The Shade`. Bij de track Aura Of The Blade vielen de bijzondere rust en soevereiniteit van de weergave op. Het geheel werd met een royale, bijna omarmende presentatie neergezet. Van digitalitis geen spoor te bekennen en de basklanken rolden op organische en gewichtige wijze de kamer in. Sara K.`s overlappend vastgelegde zang kwam praktisch hypnotiserend over. In één woord: fraai.

Dit is een universele speler, dus werd de SACD versie van `Made In The Shade` ook in de slimline lade gelegd. Aura Of The Blade werd nogmaals gestart en ook bij een ander format was de indrukwekkende diepgang in het laag hoorbaar, zij het met minder `bloom`. Sara K.`s zang klonk wat minder open terwijl de lichte percussiegeluiden met meer presence en belichting werden gepresenteerd. De SACD uitgave klonk verhoudingsgewijs prominenter, met een fractie meer kunstmatigheid in het hoog maar de SACD weergave werd ook vergezeld van een bijzonder scherpe focus. De audioweergave van de BD schijf zorgde voor een waar klankbad met een uitstekende ruimtelijke homogeniteit. Het vrijwel geheel ontbreken van enige inkadering in het klankveld zal voor sommige luisteraars enige gewenning vergen. Daarnaast zal het een smaakkwestie blijven maar voor ondergetekende heeft de BD weergave een flinke streep voor. Let wel: dit is vanwege het nog prille bestaan van Blu-Ray voor schrijver dezes de tweede ontmoeting met BD muziekweergave, het is daarom lastig of zelfs onmogelijk om de format-kwaliteit geheel te onderscheiden van de de weergavekwaliteit.

Normaal gesproken heeft een recensent te maken met drie (hoofd-) variabelen: de opname, het format en de weergave. Door eenzelfde hoogwaardige opname in twee formats (van dezelfde producent) te kiezen is één van de drie onzekerheden uitgesloten. In dit geval `won` de BD weergave het met schijnbaar gemak van de SACD versie. Ook bij het beluisteren van enkele andere BD en SACD albums bleef het vrij grote contrast hoorbaar. Het bronformat zal ongetwijfeld ten grondslag liggen aan die nogal contrasterende resultaten maar het is zeker niet ondenkbaar dat Marantz specifiek heeft ingespeeld op de mogelijheden die het BD format biedt waardoor er niet alleen duidelijke verschillen in resolutie maar ook in klankkarakter hoorbaar zijn. De hamvraag is daarom of deze universele speler voor SACD fans voldoende meerwaarde biedt ten opzichte van de Marantz Reference SACD-spelers. Gezien de SA15S2 hier niet lang geleden de revue passeerde kan er in ieder geval worden gesteld dat de UD9004 op zeer hoog niveau presteert, zowel met SACD`s als andere schijf-formats. Of het de forse meerprijs ten opzichte van de formidabele SA15S2 en SA11S2 spelers waard is? Daarvoor zal de gebruiker uiteindelijk ook de meerkanaals en video capaciteit van de UD9004 moeten benutten.

Enfin, dit is een stereo-test. Er werden vooral veel stereo SACD`s beluisterd, zoals de SACD remastering van Rebecca Pidgeon`s debuut op Chesky; The Raven. Dat album is een must voor liefhebbers van female zang en akoestische instrumenten. Het enthousiaste You Got Me kwam ook alszodanig over, met een aanstekelijke ritmische voortstuwing. De basgrommen van de tweede gitaar kwamen minstens even goed uit de verf als met de SA15S2 en het stem-timbre van Rebecca Pidgeon`s zang klonk zelfs natuurlijker dan met dat Marantz familielid. Sterker nog; deze track werd hier nog niet eerder zo overtuigend en energiek weergegeven (behalve op LP), zonder een spoor van versluiering of stress. Dit swingde de pan uit!

Tijd voor DVD Audio

Tijd voor DVD-Audio. Pardon?? (zullen sommige lezers denken). DVD-A was eind jaren `90 een tijdlang zeer populair, en terecht. Met name Classic Records speelde daar goed op in, met hun inmiddels legendarische 24 bit, 96 kHz DAD-reeks. Van dat label werd de Lorna Hunt - All In One Day DAD beluisterd. Niet alleen is All In One Day een klasse opname maar het is hier zo ongeveer `grijs` gedraaid en dus een persoonlijke referentie. Het album gaat van start met drie klinkende trommeltikken die, als alles klopt met een royaal diepteperspectief worden afgebeeld, inclusief rijke en luchtige echo`s. Dat was zeker het geval met de UD9004 als uitlezer en omzetter, zij het met plastischer en droger klinkende tikken dan met de residentiële DVD-combo (Samsung-Cambridge).

Nog opvallender dan het gewicht waarmee de grote framedrum werd weergegeven was de sexiness van Lorna Hunt´s stem. Haar zang kwam vrijwel even verleidelijk over als met de LP versie, afgespeeld op de Linn platenspeler. De humor en gevatheid van haar eigen teksten kwamen perfect tot uiting zodat er met een tevreden glimlach en gesloten ogen lang werd geluisterd naar de de prachtige mix van zang, gitaarklanken, staande bas, percussie en lucht. Heel veel lucht. DVD-spelers die hoog scoren op videoweergave kunnen desondanks teleurstellend zijn op het klankmatige vlak. Dat de kostbare UD9004 hoogwaardige audioweergave onder de knie heeft zal niemand verbazen maar de DVD-A weergave van deze zware jongen stijgt tamelijk ver boven dat van de hier beluisterde DVD spelers uit. Toegegeven, de meest kostbare DVDer die hier de revue passeerde kostte 1500 euro en de goed presterende eigen DVD draaier komt zelfs niet boven de 550 euro uit. Wanneer de DVD-A prestaties van de UD9004 enkel zouden zijn gestoeld op detailweergave zou de hoge prijs nog niet geheel gerechtvaardigd zijn. Deze Marantz omnivoor draagt echter moeiteloos de emotionele basis van uiteenlopende muziek (en formats) uit.

Met een hoge DVD-A score op zijn conto mocht de UD9004 weer een SACD inslikken: het fabelachtig goed opgenomen Channel Classics album van Matthew Wadsworth, genaamd The Knight Of The Lute. Over 3D afbeelding gesproken. Een meer ruimtelijke en vrije presentatie via twee weergevers kan men zich bijna niet wensen. Het lichtvoetige en ultrasoepele snarenspel werd duidelijk belicht maar overschaduwde geenszins de prachtige sonore en warme klanken van de 10- (darm) snarige luit. Dat blijft een fascinerend facet van de weergave die deze Marantz biedt: het overbrengen van de musical message staat in alle gevallen voorop. Voor zover er op dit prijsniveau nog keuzes of compromissen te maken zijn door de ontwerpers, hebben ze bij Marantz uitstekende keuzes gemaakt. Het wapenfeit van SACD is alijd ambience-weergave geweest. Als daar ooit een waterdicht auditief bewijs van moest worden geleverd dan zou deze C. Jared Sacks opname, afgespeeld op de UD9004 het pleit kunnen beslechten. Er werden ook vele Red Book CD`s gedraaid zoals het HDCD gemasterde Pete Seeger album Headlines And Footnotes met live solo-sessies zoals English Is Cuh-Ray-Zee. Seegers aimabele stemgeluid werd zeer gearticuleerd weergegeven en met een haarscherpe afbeelding neergezet. Het banjospel klonk elastisch en natuurlijk, zonder de bekende toegevoegde puntigheid wat bij menig digitale speler voor detail moet doorgaan. Het meest opvallende was de weergave van het lachende publiek wat een zeer aangename presence en ontspannenheid had. Ook standaard (commerciële) CD`s werden op respectvolle wijze behandeld door de UD9004, oftewel; de minder hoge opname en/of masteringkwaliteit van sommige schijven werd niet onder een loep gelegd terwijl de muzikale inhoud uitstekend werd uitgedragen.

Conclusie

In de vrij korte periode waarin deze speler voor recensie beschikbaar was, kon slechts een deel van de multifunctionaliteit de revue passeren. De forse meerprijs ten opzichte van meer format-beperkte stereo SACD-spelers zal vooral moeten worden teruggevonden in de brede inzetbaarheid en afspeelmogelijkheden.

De UD9004 lijkt niet of nauwelijks steken te laten vallen op audiogebied, in tegendeel, maar voor muziekliefhebbers met weinig BD en DVD schijven zou een pure tweekanaals SACD-speler zoals de Referene SA-11S2 wellicht een betere waarde voor het niet geringe geld kunnen bieden. Behalve de reeds genoemde muzikale communicatie laat deze speler het diepteperspectief van de opname intact door niet alleen het near- en farfield geluid maar ook alles daar tussenin te laten horen -mits de opname de daarvoor benodigde ruimtelijke continuïteit biedt. De UD 9004 is geen onderkoelde klankdiplomaat maar een kundig vertolker met gusto die zelfs de meest verwende muziekliefhebbers zal verbazen.

Aanvullende informatie:
Marantz Benelux:
Internet: www.marantz.com
040-2507800

Marantz UD9004: 5499 euro.

Toegepaste apparatuur:

Versterker:

Digitale bronnen:

Kabels:

Weergevers:

Lichtnet: