B&W Panorama

Wat geef je aan een doorgewinterde audiofiel die af en toe een film kijkt, onder de indruk kan zijn van een goed ontwerp en met open vizier nieuwe producten tegemoet treedt? Kennelijk werd dat gedacht op de redactie, toen mij werd voorgesteld een Panorama Integrated A/V Sound System van B&W Loudspeakers te recenseren. Eerlijk is eerlijk, ik stond niet te juichen van plezier.

Net zo eerlijk: toen ik de Panorama uit de verpakking haalde steeg de opwinding en een half uur later was mijn set zodanig omgebouwd dat ik er mee kon werken. Vanaf dat moment speelde door het hoofd: surround eruit en Panorama er voor in de plaats, of toch surround houden.

Daar ben ik nog steeds niet uit; u leest hierna waarom niet.

Panorama

Iedereen die ooit in zijn leven een serieuze audiowinkel heeft bezocht, of een audiotijdschrift heeft gelezen, kent de naam B&W Loudspeakers. De Engelse fabrikant die wereldwijd faam heeft opgebouwd en verbluffende luidsprekers in de schijnwerpers heeft gezet. Sinds jaar en dag kun je niet om B&W heen, in Belgie heeft het merk een status op luidsprekergebied zoals Hoover die bij stofzuigers heeft. In Belgie vragen velen klanten niet om “nieuwe luidsprekers” maar om een “nieuwe B&W”.

Nieuwe doelgroep, nieuwe producten

Vanuit de innovatieve achtergrond van de fabrikant, zoekende naar nieuwe wegen om een nog grotere klantenschare aan zich te binden, ontstond eerst de Zeppelin. Een iPod sound system in een zeppelinvorm. Het succes daarvan lijkt zich te gaan voortzetten in het Panorama Sound System. Plat uitgedrukt: een soundbar voor onder of boven de televisie. Maar de benaming soundbar`` doet het product onrecht aan.

Het 1,10 meter lange sound system heeft een hoogte van 12,5 cm en een diepte van 18 centimeter. De behuizing is uitgevoerd met een zwart front, rondlopend om een hoogglans gelakte zwarte stalen kast met afgeronde hoeken. Het sound system kan worden opgehangen aan de muur met de bijgeleverde beugels of kan op pootjes op een tv-meubel staan. Het is vooral bedoeld om te worden gebruikt bij een plasma- of LCD-scherm en is in staat om een surroundweergave te realiseren vanuit één enkele kast. Daartoe vinden we intern maar liefst negen units. Twee woofers van elk 90 mm, gesteund door reflexpoorten, twee middenunits van 75 mm voor stereo, vier middenunits van eveneens 75 mm voor surround en tenslotte een op Nautilus-technologie gebaseerde metal dome tweeter van 25 mm. Om de units van voldoende vermogen te voorzien, is achter een geschakelde voeding een versterker van 50 Watt te vinden voor de woofers en zijn er vijf versterkers van elk 25 Watt voor de center-, front- en surroundunits. Met dank aan de hoge efficiëntie van zowel de voeding als de (ongetwijfeld klasse D) versterkers is het opgenomen vermogen slechts 32 Watt en in stand-by zelfs minder dan 0,7 Watt. De luidsprekers hebben een groot frequentiebereik met -6 dB punten op 36 Hz en 50 kHz.

Aansluiten

Maar er zit nog meer in de metalen behuizing. Via twee optische digitale ingangen en één coaxiale digitale ingang kan het sound system digitale formaten verwerken als PCM stereo, Dolby Digital, Dolby ProLogic II en DTS. Voor analoog signaal zijn er twee ingangen beschikbaar. Wie de Panorama wil opnemen in een home automation project vindt een RS-232 poort. De enige uitgang is bestemd voor een los aan te schaffen actieve subwoofer. Een afstandbediening is meegeleverd, een leuk klein hebbeding waarmee elke functie te besturen is. Zo kunt u kiezen uit stereoweergave, een "wide" stereoweergave of surround. Muziek of voice, equalisation in verband met plaatsing aan de muur of op een meubel, gescheiden toonregeling laag/hoog en het volume van de eventuele losse subwoofer is instelbaar. Meer opties zijn: wat u voor muren heeft (zacht, hard, middelmatig hard) in verband met reflecties, hoe ver u vanaf het systeem zit, de delay, auto aan/uit en display aan/uit. Zelfs een custom instelling is beschikbaar als uw huis wat vreemd is ingedeeld.

Aansluiten is een fluitje van een cent. De eerste digitale ingang bestemde ik voor een Cisco digitale tv-ontvanger met ingebouwde harddisk, geschikt voor ontvangst van Ziggo televisie en digitale radio. De tweede digitale ingang gebruikte ik voor een Marantz DVD-speler. De derde voor een Pioneer harddisk-recorder. Op de enige analoge ingang sloot ik de Philips plasma-tv aan. Het eigen geluid van de ingebouwde luidsprekers op de plasma-tv ging uit. Op die manier kon ik beschikken over analoog aangeboden geluid uit de tv, geluid uit de dvd speler in digitaal stereo, Dolby en DTS, en digitaal signaal uit de Pioneer in stereo of ProLogic en idem uit de Cisco. Van die laatste zowel digitale kabelradio als analoge en digitale kabeltelevisie. Een subwoofer liet ik achterwege, de Panorama bleek zelf ruimschoots in staat om genoeg druk in de lage tonen op te bouwen. Meer hebt u niet nodig. Dus geen onnodige kabels of een stapel apparatuur. De Panorama is duidelijk bedoeld voor mensen die geen complete surround-installatie willen, of zij die in de huiskamer een set hebben en in een andere ruimte geen genoegen meer nemen met het vaak zielige geluid uit verborgen luidsprekers in de plasma- of LCD-tv.

Panorama geluid

Mijn plasma-tv is van een inmiddels verouderde generatie (al ruim twee jaar oud!), waar de luidsprekers gelukkig nog aan de voorzijde zitten en een redelijke afmeting hebben. Mogelijk is daardoor de Panorama wel een forse verbetering ten opzichte van de interne luidsprekers, maar is het geen “must” als u merendeels kijkt naar uitzendingen die meer spraak dan muziek bevatten. Hoe anders is dat, zodra we naar muziekprogramma’s gaan kijken. Dan heeft de Panorama een duidelijke pré.

Weg is de geknepen presentatie van de tv zelf, waarbij ik soms koos voor stereo, een heel enkele keer voor wide stereo en vaak voor surroundweergave. Zeker als een film werd uitgezonden, kwam surround van pas. Als Pauw & Witteman laat in de avond werd uitgezonden, gebruikte ik de Panorama vaak in de stand “voice” om de verstaanbaarheid te vergroten, de bassen te dempen voor hen die al sliepen, het volume te beperken en toch de heren/dames te kunnen verstaan. Daarnaast bewees de Panorama, gekoppeld aan de Cisco box, uitstekende diensten voor het volgen van radio-uitzendingen die beschikbaar zijn in digitaal formaat via de kabel van Ziggo. Een wereld aan zenders is beschikbaar. Niet alleen de publieke en commerciële omroepen, ook veel themazenders die non stop muziek leveren in een bepaald genre. Voor dit radiogebruik prefereer ik de stereo-mode boven surround of wide stereo. De Cisco en de Panorama kunnen niet op tegen mijn analoge Magnum Dynalab tuner met eigen antenne, maar zo overdag en op de achtergrond spelend vond ik het al snel niet meer de moeite om een complete stereo-installatie aan te zetten.

Al is er via de analoge ingang uitstekend te werken, digitaal aangeboden signaal klinkt aanmerkelijk frisser, muzikaler en aangenamer. Vandaar dat ik het analoge signaal uit de tv wel een paar maal heb geprobeerd, echter nooit de moeite heb genomen om hier diepgaand mee aan de slag te gaan. Daarbij ging ik er mede van uit, dat Nederland in sneltreinvaart meer en meer digitaal gaat kijken. Liefst in het (helaas maar zeer beperkt beschikbare) high definition formaat. Een punt van aandacht verdient de plaatsing van de Panorama. De lage tonen luidsprekers zijn nogal nadrukkelijk aanwezig, waardoor ik de bas moest knijpen en het hoog een zet geven. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met de plaatsing van de Panorama op een meubel, dicht bij de muur. De beste optie is, de Panorama zoveel mogelijk vrij op te hangen onder het scherm. Surround kan anders nogal donker en zompig overkomen bij sommige uitzendingen. Stereo geeft in dat geval een aanmerkelijk opener beeld.

Hoewel ik met de bovenstaande apparatuur een heel plezierig samenzijn met de B&W Panorama beleefde, was ik niet voorbereid op de kwaliteit van de “balk” indien rechtstreeks aangesloten op een goede dvd-speler. Tot nu toe was met name het surroundgebeuren, uitsluitend in ProLogic II te beluisteren, een niet indrukwekkende weergave beschoren. Hoe anders is dat met film, als ik òf DTS òf Dolby Surround 5.1 in de Panaroma kan laten vloeien.

The Fifth Element

De film The Fifth Element begint met een laag gerommel dat me de wenkbrauwen al deed fronsen. Volume omhoog, al snel teveel van het goede, alles begon te rammelen in de kamer door het aanwezige laag. Heb ik nog steeds dezelfde Panorama onder de tv staan? Op een behoorlijk realistisch niveau kon ik naar de geluidstrack van de film luisteren. Waarbij voor het eerst bijna een echte surroundweergave beschikbaar kwam. Met het Dolby-signaal kan de Panorama nog steeds niet op tegen een 5.1 set, bestaande uit een center, twee front speakers, twee surround speakers en een losse subwoofer, maar … hij komt zó ver, dat ik mij afvraag of het nog de moeite loont om zes luidsprekers te plaatsen, kabels door de kamer te trekken en surround in te regelen. Oh, zeker voor de echte filmliefhebber, maar wie net als ik wel eens een filmpje kijkt zou best meer dan genoeg kunnen hebben aan de B&W Panorama. Ik zie een gouden toekomst voor audiofielen zoals ik, die hemel en aarde bewegen om hun stereo optimaal te maken, geen concessies daaraan willen doen ten behoeve van surround geluid bij films, maar diep in hun hart graag willen genieten van spektakelshots en dito geluid. Hang gewoon een B&W Panorama onder de tv of net erboven.

Datzelfde gaat op voor muziek-dvd’s. Patricia Kaas is heel goed weer te geven via de Panorama, net als The Corrs of Sarah Brightman. Het leukste blijft echter film. Denk aan Ice Age, James Bond of de Bourne films. Een lichte voorkeur hou ik over aan DTS geluid boven Dolby 5.1. Soms is dat slechts een kwestie van smaak, een enkele keer is de Dolby track beter dan het DTS-spoor. Mis ik dan mijn eigen surround opstelling? Ja, wel een beetje, maar die is vele malen kostbaarder, heeft veel meer vermogen, zes luidsprekers en ik moet naast de processor een voorversterker, vier eindversterkers en een subwoofermodule inschakelen. Mijn vrouw vraagt zich met regelmaat af, wat ik toch aan het doen ben voordat we eindelijk beeld en geluid hebben. Dan is de Panorama echt een uitkomst.

Voor “rustiger” films voldoet de Panorama eveneens uistekend. Spraak is helder en prima te volgen. Mooi gecentreerd en doordat de units dicht op elkaar zitten ontstaat er een homogeen geluidsbeeld. Het effect, dat het geluid naar de center trekt bij dialogen en weer uitwijkt naar de front luidsprekers voor achtergrondgeluid of muziek, wat ik persoonlijk als storend ervaar, kent de Panorama gelukkig helemaal niet. De Panorama heeft een volwassen geluid, het blijkt duidelijk dat B&W de kwaliteit van het merk hoog in het vaandel blijft houden en bovendien voldoende ervaring heeft om zelfs uit een bescheiden behuizing een volwaardige weergave te halen.

Verbazing

Het B&W Panorama Integrated A/V Sound System heeft mij verbaasd doen staan, toen het werd gebruikt in combinatie met een Marantz dvd-speler. Hoe het mogelijk is, een illusie van echte surroundweergave op te wekken, kan ik mij wel een beetje voorstellen, maar ik blijf het toch knap vinden om dat te doen met slechts één enkele “strip van geluid” aan de muur. Wanneer u geen compleet surroundsysteem kwijt kunt (of wilt) en een filmliefhebber bent, die niet het onderste uit de kan hoeft te halen, maar wel een uitstekend geluid wenst en wanneer u bereid bent meer te betalen voor een echt systeem dan voor de plastic “sound bars” van de geachte concurrenten, is de Panorama met de meeste films voldoende om echt te genieten, zonder al te hevig te hoeven investeren in apparatuur. Ik zou het persoonlijk geen probleem vinden om mijn surroundgedeelte op te ruimen en de Panorama ervoor in de plaats te hangen. Weg met de center, de surroundspeakers, de twee eindversterkers en de processor. Ik lever dan wel enige kwaliteit in, dat weet ik, maar krijg meer woonruimte, minder kabels en vooral veel meer gebruiksgemak. Dat er geen koppeling meer behoeft te zijn naar de stereo installatie is winst in die hoek.

De tweede toepassing, werken met de Panorama voor tv-signalen, overtuigt iets minder. Daarvoor is een duidelijke reden: mijn plasma-tv heeft prima eigen luidsprekers en is niet behept met de “verborgen luidsprekers” die in de laatste generatie schermen is verwerkt. Onzichtbaar en tegelijk onverstaanbaar. In dat laatste geval zal een B&W Panorama namelijk wèl een forse stap vooruit zijn. Bovendien is ProLogic nooit een echte vervanger voor Dolby 5.1 of DTS-geluid. Merendeels luisterde ik naar stereo of zette de Panorama op “voice”, om de sprekers op tv beter te kunnen verstaan. Wat ik een heel leuke toepassing vond, omdat dan de plasma-tv uit kan blijven, is het gebruik van de Panorama samen met een digitale (kabel)ontvanger en zo te luisteren naar één van de vele zenders die beschikbaar zijn. Voor het nieuws, op de achtergrond of als er bezoek is en een muziekje de sfeer aangenaam verhoogt. In geen van die gevallen verlang ik naar een zware stereo-installatie met kostbare tuner. Die speelt zijn muziek bij voorkeur, uit oogpunt van stroomverbruik en buizenslijtage, alleen wanneer ik ècht radio luister. Na het voorgaande ik niet anders concluderen, dan dat ik de B&W Panorama met lede ogen zie vertrekken. Opnieuw sta ik niet te juichen, nu op heel andere gronden. Gaaf product in een super afwerking.

Prijs:

B&W Panorama Integrated A/V Sound System 2000 euro

Importeur:

B&W Group Nederland BV
Amsterdam
Telefoon 020 5602940