Astin Trew AT3500 cd-speler

De naam Astin Trew “bekt” lekker. Heeft iets technisch in zich en iets echt Engels. Voor mij is het bedrijf niet helemaal nieuw. Wie met regelmaat de Engelse audiopers volgt, heeft de producten al de nodige keren voorbij zien komen. Nieuw is wel de AT3500 cd-speler die ik recent kreeg van de Nederlandse importeur. Een verdere ontwikkeling op de AT3000 speler, met een extra klok voor upsampling, een extra voeding voor de klok en geselecteerde componenten. Astin Trew is een Engels bedrijf dat in eigen beheer versterkers en cd-spelers ontwikkelt, daarna de assemblage overlaat aan een Chinese fabriek. Waarmee de verwachting is gewekt dat ik mag rekenen op een goed geluid voor een scherpe prijs.



Techniek

De AT3500 ziet er opmerkelijk fraai uit. Een zilverkleurig front met daarin een spiegelende display. Daarop zijn in blauwe letters de tijd en het aantal tracks van de cd te lezen. Een solide kast met aan de zijkanten technisch overbodige koelelementen, die optisch echter netjes aansluiten op de versterker van Astin Trew. Een zware, geperforeerde bovenplaat verbergt de elektronica en het loopwerk. Als die weg is, valt als eerste een stevige R-core transformator op, die via gescheiden wikkelingen elk onderdeel van de speler van stroom voorziet. Tevens vallen vier helgele Auricap condensatoren op. Twee worden als koppelcondensator ingezet aan de uitgang van de solid state print, twee aan de uitgang van de buizenschakeling.

Het servocircuit en de besturing van een Asatech loopwerk geschiedt met beproefde Philips technologie. Een SAA7327 servo chip met twee TDA7073A powerdrivers werken op een klok van 16 MHz. Een tweede klok met een frequentie van rond 24 MHz is elders in de speler te vinden, dicht in de buurt van de d/a-converter. Gezien de specificaties van de gebruikte PCM1738 converter is die laatste klok actief tijdens upsampling van het signaal naar 24 bit/96 kHz, terwijl de eerste klok de tijdbasis vormt als gebruik wordt gemaakt van het standaard 16 bit/44.1 kHz signaal. De stroom naar spanning conversie is overgelaten aan vier OPA604 opamps van Burr Brown (Texas Instruments).

Wie graag stoeit met opampjes heeft geluk, Astin Trew zet ze in voetjes. Daarna komen van hetzelfde merk een paar OPA2134 versterkers die het analoge signaal naar een Golden Dragon E88CC buis sturen. Een week later krijg ik als upgrade een Philips JAN 6922 buisje dat de Golden Dragon vervangt. De buis vormt de laatste schakel naar de wereld buiten de speler zelf. Het nadeel van een hogere uitgangsimpedantie van de buis ten opzichte van een solid state speler wordt goedgemaakt doordat een buis krachtiger is dan een via opamps gerealiseerde solid state uitgang, makkelijker met dynamiek omgaat en profiteert van het natuurlijke geluid dat een goed ingestelde buis kan geven. Het buisje is veel meer dan een commercieel aantrekkelijke gadget.

De manier waarop de AT3500 is gebouwd, straalt vertrouwen uit. Weinig bedrading, logische print layout, klok dicht bij de dac-chip en overal buffers bij IC’s. Demper om de buis om microfonie te elimineren. Tijdens de recensieperiode heeft de speler geen enkele keer gehaperd en heeft hij doodstil zijn werk gedaan. Uit alles blijkt degelijkheid. Een zacht lopende cd-lade, geen transformatorbrom, geen bijgeluiden. De bediening is simpel en rechttoe-rechtaan, zowel op het voorpaneel als met de plastic afstandbediening. Voor het aansluiten is een stereo RCA uitgang beschikbaar, een coaxiale digitale uitgang, een doorlusbus voor een remote-schakeling en een euroconnector voor de netspanning. Hoewel het front van de speler afwijkt van de rest van mijn set, laat hij zich onopvallend goed inpassen tussen de overige apparatuur. Bescheiden en mooi. Pas als hij speelt valt hij op, leest u maar.

Thuis luisteren

Een cd-speler van het niveau van de Astin Trew AT3500 mag gerust in een serieuze installatie worden gezet. In mijn geval is hij gekoppeld aan een Het Audio Team voorversterker en een Ayon 300B als eindversterker. Digitale tegenhangers zijn een Lua Cantilena SEL cd-speler, die door Tentlabs onderhanden is genomen en een PrimaLuna ProLogue 8. Aan de eindversterker hangt een set Focal Electra 937 Be luidsprekers. Op de H.A.T. voortrap is een Focal Electra SW900 actieve subwoofer aangesloten. De interlink tussen de AT3500 en de H.A.T. is een Crystal Cable Reference. Het netsnoer is een eigen fabricaat van Hanze Hifi. Het geheel staat in een Spectral rek.

Veel aandacht is besteed aan de stroomvoorziening, die loopt vanuit een speciale audio groep en via diverse Kemp Elektroniks filters. Als interlinks, luidsprekerkabels en overige netsnoeren doen Crystal Cables dienst. Aan de muur en achterop de luidsprekers Acoustic System resonatoren. Zoals vaak gebruikelijk staat de cd-speler 24 uur per dag aan. Dat levert een forse kwaliteitswinst op. Het buisje in de AT3500 heeft een verwachte levensduur van 15.000 tot 20.000 uur. Zelfs als de speler twentyfour-seven aanstaat, is dat 2 jaar. Veel meer dan 10 tot 25 Euro hoeft u aan een ECC88/6922 niet uit te geven, een minimale investering die wordt beloond met meer muzikaliteit.

Eindelijk muziek

Na een ruime tijd “vrijblijvend luisteren” is het tijd om te gaan zitten met het aantekenboek in de hand. De eerste cd die op dat moment in de lade schuift, is Katie Melua met Pictures. Het is beslist niet audiofiel, maar ik word er zo vrolijk van. Inmiddels heeft het Philips JAN buisje er 75 uur continu spelen op zitten. Een buisje waar de speler een stapje hoger mee is getild. Niet dramatisch veel beter, de speler heeft voldoende kwaliteit in huis om zich met een Golden Dragon te bewijzen. Wat beter is geworden is het stereobeeld, dat zich meer laat horen in de diepte. De stem van Katie heeft meer overwicht en wordt natuurlijker neergezet. De lage tonen weergave heeft zich een tikje verdiept.

Over de lage tonen een paar algemene opmerkingen. Het valt me steeds op dat de speler probeert diep te gaan. Daar slaagt hij prima in, al gaat het ten koste van transparantie in dat gebied. Het is licht troebel in de laagste regionen, waar ik de buisschakeling verantwoordelijk voor houd. Als dat gebied zo strak zou zijn als de rest van de weergave, dan steeg de Astin Trew AT3500 nog meer boven het maaiveld uit. De diepe bas vormt wel het onontbeerlijke fundament dat de totale weergave draagt. Iets waar de Astin Trew zijn kwaliteit deels aan dankt.

Terug naar midden en hoog. Hier is niets om over te klagen. Breed beeld, goed op hoogte, komt ruim buiten de luidsprekers en plakt niet. De speler maakt een fraai, vol geheel dat zich de kamer in laat dragen. Geen kale speler die zich puristisch wenst te gedragen. Luister eens naar een akoestische gitaar. Die is vol en rijk. Met daarboven een stem die warmte uitstraalt. Precies hetgeen waarmee Katie de gevoelige snaar raakt en waarop haar succes voor een deel is gebaseerd. Lief, warm, knus, intiem. Overigens gaat dat het meeste op als upsampling uit staat. Schakel ik naar 24/96 dan verdwijnt die warmte. Wat ik terug krijg is meer definitie, meer openheid, een minder opeen gepakt beeld.

Na al die tijd draaien kan ik nog steeds niet goed besluiten welke "mode" ik prefereer. De ene dag 16/44.1, de andere dag 24/96. Met een voorkeur die uiteindelijk telkens naar 16/44.1 gaat. Omdat ik van stemmen houd en de stem in die stand het meest natuurlijk is. Ik hoop dat u sneller een besluit kunt nemen, welke stand het aangenaamste is. Dan bent u van het proberen en schakelen af. Ik word er neurotisch van. Omdat beide standen voors en tegens hebben.

Tijd voor een potje onvervalst pianospel van Keith Jarrett. Normaliter pak ik de langspeelplaat, maar die past jammer genoeg niet in de cd-lade. Wat de AT3500 uit de putjes in de cd laag haalt, is een echte vleugel in de akoestiek van een zaal. De akoestiek komt vooral naar voren in de upsampling-mode. Geheel in overeenstemming met de verwachting. Upsampling is luchtiger en ruimer. De snelheid van de speler staat goed overeind. Dit is geen trage bak die loom muziek weergeeft. Het is een speler die de juiste combinatie heeft van puntigheid en rust. Snel en toch niet vervelend analytisch. Muziek speelt als echte muziek. Dat maakt luisteren tot een uitermate plezierig tijdverdrijf. Waarin Jarrett nu de boventoon speelt.

Nog even terug naar de non-upsampling mode. Het maakt de vleugel voller en overtuigender. Meer direct. Alsof je een paar rijen naar voren schuift in de muziekhal in Keulen waar het concert is opgenomen. Het geniet mijn voorkeur. Dan maar iets minder akoestiek. Prettig is dat het stereobeeld niet kleiner wordt, het blijft ruim de kamer vullen. Meer naar voren. Indringender. Ik laat het maar zo en kies voor deze stand gedurende de 20 minuten dat het eerste deel van het concert duurt. Eerder in de week, tijdens de Golden Dragon periode, beleefde ik al veel plezier aan Jacky Terrasson en Cassandra Wilson. Met de Philips buis in de speler neemt dat plezier toe. Meer details laten zich sneller en beter ontdekken. Details waar de cd-opname geen gebrek aan heeft. De stem van Cassandra staat helemaal los van de band. Piano is strak. Percussie levendig en in de maat. Het is met deze cd dat ik mijn petje afneem voor de kunsten van Astin Trew.

De speler loopt nog niet mee in de absolute topgroep van veel kostbaarder spelers, maar mag zich wat mij betreft voor die kopgroep genomineerd noemen. Het is mijn stijl speler. Qua niveau is hij het beste vergelijkbaar met de PrimaLuna ProLogue 8 en de Esound 5SE. De PL8 heeft meer ruimte, is vriendelijker en meer relaxt in zijn presentatie, de Esound blijft ten opzichte van de AT3500 achter in detailweergave. De Esound heeft het wel in zich om een stevig beeld neer te zetten, met veel overtuiging. De AT3500 is daarin oppervlakkiger. Zaken die stroken met de prijsopbouw van deze drie uitstekende en bovengemiddeld presterende cd-spelers. Was ik niet “gestraft” met een PL8 en zou het budget daartoe niet toereikend zijn, dan koos ik òf voor een Esound òf voor een AT3500. Lucky me dat het budget wel rekbaar bleek. Blijft er iets te wensen met de AT3500? Ja, dat blijft er. Ik wil de bas nog strakker. Mijn probleem uiteraard, niet iedereen speelt met twee grote vloerstaanders en een overmatige grote subwoofer. Het kan laag, het gaat laag en laat op dat moment horen waar het aan schort in het laag. De licht overmatige aanzet die een kleuring geeft. Vergeten we dat aspect, dan laten we Cassandra vol aan het woord en doen we er zelf het zwijgen toe.

AT3500 in luttele woorden

Staand voor de keuze: verder recenseren met klassiek of verder met lichtvoetig jazz/popwerk waar een vrouwenstem de boventoon voert, vind ik een uitstekend compromis in Maria Cecilia Bartoli en haar ode aan Maria Malibran. Mijn enige en innig geliefde opera cd. Het is haast onmogelijk aantekeningen te maken, zo grijpt de muziek en de stem mij bij de keel. Het is van een wonderlijke schoonheid. Daarin speelt de AT3500 een rol. Bartoli is de ster van de show, laat dat duidelijk zijn. Het is haast oneerbiedig om te schakelen tussen upsampling en non-upsampling. Toch wil ik weten waar mijn voorkeur ligt. Had ik Bartoli maar eerder gegrepen. Non-upsampling staat voor mij overduidelijk op de eerste plaats. Ondanks dat de speler tijdens een vette uithaal even de fout inschiet met een valse noot, die ik niet eerder ergens op hoorde. Waarschijnlijk ligt de oorzaak in de dynamiek die de speler heeft. Die is ongeremd en wijd open. Daar heeft een mens een uitschietertje graag voor over.

In de aanbidding van de stem vergeet ik het orkest op de achtergrond. Het speelt teder en intens. Vloeiend en rijk aan schakeringen. Stukken waar het hele orkest zijn macht laat horen, hebben een groot gemak. Waar een solo instrument aan de beurt is, grijpt dat aan, is het intiem. Op dat gebied kan een mens zich weinig meer wensen. Ik ga naar een track met Spaanse gitaar en castagnetten. Machtig mooi hoe de castagnetten snel en houterig weerklinken. Het is haast fado wat ik voorgeschoteld krijg. Ik hou er mee op, Bartoli heeft vanaf nu gewonnen. De AT3500 is het middel om mij volledig over te geven aan muziek. Rest een conclusie, die u grotendeels kunt raden als u het bovenstaande juist weet te interpreteren.

AT3500 in luttele woorden

Ik houd van muziek. Ik houd van jazz, van pop, van klassiek, een beetje van opera. Ik houd ervan om meegevoerd te worden door de artiesten. In instrumentale delen, in zang, in ritme, in rust. Wat daar voor nodig is, is een set met een fraaie bron, een (h)eerlijke versterker en een paar luidsprekers met kwaliteit. Dan zak ik achterover en laat me gaan. Soms lukt dat goed, soms maar matig of niet. Eigenlijk zelden tijdens recenseren, omdat ik geacht word mij volledig te concentreren op het apparaat dat het onderwerp van de recensie is. Ik kan de Astin Trew nauwelijks beter beschrijven dan als een component die mij in de muziek trok, weghaalde van pen en papier.

De speler boeit, geeft alles wat van cd verwacht mag worden. Zijn kwaliteiten overstijgen ruim de lichte tekortkomingen. Nobody is perfect, ook de AT3500 niet. De AT3500 komt wat mij betreft wel heel dicht in de buurt van het ideaal. Dicht genoeg om een ferme aanbeveling mee te krijgen. Uitgedrukt in korte kreten staat de AT3500 voor dynamiek, zuiverheid, rust in het digitale domein, kracht, overtuiging. De AT3500 weet de essentie van muziek op de luisteraar over te brengen. Hoe ik er verder over denk staat hierboven. U kunt dat ook laten voor wat het is en naar de winkel hollen om u daar lekker te laten verwennen door een Astin Trew AT3500 met bijvoorbeeld Maria Cecilia Bartoli in de lade.

Prijs:
Astin Trew AT3500 met Golden Dragon buis: 1800 euro
De Philips JAN buis heeft een kleine meerprijs.

Importeur:
Music2
Bleiswijk
Web: www.music2.nl