Hegel H1 Mk4 & CDP2A

Het in Oslo, Noorwegen gesitueerde Hegel werd in 1990 opgericht door Bent Holter, muzikant en ingenieur. Hegel maakt bij het ontwerp van elk nieuw apparaat zoveel mogelijk gebruik van zelf ontwikkelde technologie omdat dan de beoogde resultaten dichter kunnen worden benaderd, aldus Holter.

Ben Bouwde zijn eerste versterker in 1977 en speelde zowel gitaar in een rock-band als klarinet in een symphonie orkest. In die periode bouwde hij al de benodigde apparatuur voor zijn elektrsche gitaar zoals versterkers, luidsprekers en de mixing console. Terwijl hij aan de Technische Universiteit van Noorwegen studeerde was hij tevens actief als opnametechnicus voor Live concerten. Daarnaast was hij een tijd werkzaam voor de Norwegian Broadcast Corporation (NBC).

Hij was met name ontevreden over de weergave van Jazz combo`s en daarom begon hij met de ontwikkeling van betere apparatuur zodat die muziek met een hogere resolutie en een groter dynamisch bereik kon worden weergegeven. Dit onderstreept nogmaals Holters benadering van het zelf ontwerpen in plaats van standaard technologie aanpassen. Zo wordt alle electronica die in de Hegel CD-spelers wordt toegepast geheel in Torshov ontworpen.

Hegel koopt het CD-loopwerk en een lademechanisme in, maar maakt een eigen servo-circuit zodat het geheel naadloos op elkaar aansluit. Ook de versterkers zijn rond een eigen, gepatenteerd circuit ontworpen wat Sound Engine heet en als taak: "dynamic, real-time removal of distortion" heeft. Dit systeem maakt in plaats van locale tegenkoppeling gebruik van locale feed-forward correctie per `gain-stage` zodat vervorming wordt aangepakt waar het ontstaat.

Hegel apparatuur is onderhand zeer geliefd bij een aantal prominente namen in de opnamewereld, zoals Jan Erik Kongshaug die opnames heeft gemaakt voor ECM en Kirkelig Kulturverksted. De export van Hegel producten begon pas in 1998 maar ondanks het feit dat dit merk 17 jaar bestaat en zich al 9 jaar op internationale shows laat zien is het in Nederland nog geen erg bekende audiofabrikant. Hifinesse wil daar verandering in brengen en heeft Hegel daarom onlangs in haar pakket opgenomen.

H1 Mk4 versterker en CDP2A CD-speler

De H1 en CDP2A vormen Hegel`s `System One` wat momenteel het basis systeem is (binnenkort komt er een nieuwe lijn bij die als het instap-niveau zal fungeren). Beide Hegel apparaten worden verpakt in `double carton` verpakkingen met binnenin roze schuimblokken (wat deed denken aan de eigenwijze Pink Triangle producten). De in `satin` aluminium afgewerkte Hegel`s ogen elegant en de fronten met hun lichte golving en afgeronde randen dragen nog verder bij aan de zen-uitstraling van deze apparaten. Ook de zijkanten zijn afgerond, dus men zou kunnen spreken van een hoge aaibaarheidsfactor. De behuizingen bestaan verder uit diep geborstelde aluminium kappen, vergelijkbaar met Cello`s vroegere geborstelde behuizingen.

De H1 versterker heeft een behoorlijk diepe behuizing terwijl de cd-speler juist vrij ondiep is, wat op het eerste gezicht wellicht wat vreemd over komt maar eigenlijk heel logisch is. Er zijn al genoeg merken die één chassis kiezen voor de gehele lijn, wat vervolgens resulteert in half lege tuner- en cd-speler behuizingen. Beide apparaten worden geleverd met de Hegel RC2 afstandbediening die uit een 17 mm blok aluminium is vervaardigd en dezelfde satijn afwerking heeft als de Hegel fronten. De RC2 werkt overigens met de aloude `RC-5` code zodat hij in principe compatibel zou moeten zijn met non-Hegel apparatuur wat dezelfde Infra-rood code accepteert.

De CDP2A heeft een symmetrisch ingedeeld front met een centraal geplaatst blauw display en daarboven de cd-lade die het Hegel logo draagt.

Links en rechts van de lade bevinden zich twee grote ronde toetsen met elk drie functies. Die toetsen zijn in feite een visuele spiegeling van de twee H1 draaiknoppen. Het CDP2A chassis staat op resonantie-dempende voeten met zachte kunststof `kogels`. Hij is voorzien van een 24 bit, 192 kHz `multilevel` D/A Converter met gesynchroniseerde upsampling. Het loopwerk heeft een door Hegel ontworpen servo-circuit en de CDP2A is voorzien van de `Hegel superclock`.

Op de achterzijde bevinden zich de analoge uitgangen die zowel als ongebalanceerde Cinchbussen als gebalanceerde XLR uitgangen zijn uitgevoerd (in beide gevallen ligt het uitgangsniveau op 2,3 Volt). Daarnaast bevinden zich de S/PDIF digitale uitgang (Cinch) en de IEC lichtnet ingang. De CDP2A meet 8 bij 43 bij 29 centimeter (HXBXD) en weegt maar liefst 10 kilo. De H1 heeft een al even minimalistisch uiterlijk met een grote aan/uit toets in het midden en daarboven een blauw lampje en het Hegel logo. De linker draaiknop zorgt voor de ingangskeuze en heeft per stand een blauw LEDje, rechts bevindt zich de volumeknop.

De H1 heeft zoals gezegd een uniek circuit wat door Hegel wordt omschreven als een "multistage amplifier with local error correction". De H1 kan 120 Watt aan 8 Ohm leveren maar kan ook met 2 Ohms belastingen omgaan en heeft een maximale stroomlevering van meer dan 70 Ampére. Op de printplaat bevinden zich meerdere groene SMD controle-LED`s die door de ventilatiesleuven in de kap zichtbaar zijn. Hij heeft zes ingangen; 5 X Cinch en één gebalanceerde XLR ingang. Daarnaast heeft hij twee Pre uitgangen en een Tape uitgang. Op de achterzijde bevinden zich naast de genoemde in- en uitgangen vier stevige, vergulde apparaatklemmen en een IEC lichtnet ingang. In tegenstelling tot zijn bron-collega staat de H1 op vier `smooth` afgewerkte aluminium cillinder-voeten die direct contact maken met de ondergrond (net als Naim kiest Hegel dus per apparaat voor dempende of niet-dempende voeten). De H1 meet 8 bij 43 bij 48 (!) centimeter (HXBXD) en weegt 15 kilo. De Hegel apparaten zijn leverbaar in helder (zilver) of zwart geanodiseerd aluminium.

Luisteren naar Hegel

De juiste lichtnetfase-poling werd voor de CDP2A en H1 vastgesteld met behulp van een digitale multimeter waarna ze enige tijd mochten wennen aan hun nieuwe omgeving. Om een idee van de H1 zelf te krijgen werd de Hegel versterker eerst aan de Marantz/Micromega speler beluisterd.

Van de schitterende T-Bone Burnett cd The Criminal Under My Own Hat werd de track `Any Time At All` (akoestische gitaar, bottleneck-gitaar, zang en double bass) beluisterd. De akoestische gitaar kwam met een rijke tonaliteit naar voren terwijl de geplukte bas stevig en warm klonk. Het bottleneck-gitaarspel werd op zeer soepele en tonaal iets donkere wijze gepresenteerd waarbij de slide`s met een mooie resonante klank werden weergegeven. De stem van T-Bone Burnett klonk ontspannen en kwam met een opvallend goede articulatie naar voren. Deze track werd met een vriendelijke, naar het warme neigende presentatie weergegeven waarbij het opviel dat de overzichtelijkheid zeer goed bleef alhoewel de diepteweergave nog wat tekort kwam.

Met de CDP2A aan de H1 werd deze track nogmaals beluisterd. Ook met de Hegel combo kwam het snarenspel op de akoestische gitaar met veel gemak naar voren maar nu klonk het duidelijk helderder. De bas klonk droger waarbij de vrij zachte snaarplukken duidelijker naar voren kwamen. De slide`s op de bottleneck-gitaar klonken nu nog soepeler en `losser`. De stemweergave was vergelijkbaar met de eigen cd-speler maar de sibillance-weergave was nu meer open en duidelijker aangezet zonder dat het resulteerde in `glare`. Het stereobeeld was wat ruimer (met name breder) en de algehele presentatie kwam meer direct over. De CDP2A is een muzikale speler maar nog belangrijker is het feit dat de twee Hegel apparaten een zeer muzikale combinatie vormen waarbij ontspannenheid en duidelijkheid tijdens de weergave even sterk aanwezig waren.

Gezien de Hegel-combo duidelijk een goede symbiose vormde werden ze verder samen beluisterd. Van Julie Murphy`s cd Lilac Tree werd de track `Train` optisch afgetast. Haar levendige zang wat wel eens iets ruig kan overkomen werd met veel gemak en helderheid weergegeven waarbij de Hegels weer die goede verstaanbaarheid en ontspannenheid lieten horen. Haar gitaarspel kwam lichtvoetig en verfijnd over en de natrillende snaren van de contrabas kwamen met tonaal rijke en energiek zoemdende tonen naar voren. De drums werden losjes en luchtig gepresenteerd en de bas-solo kwam met prachtig weergegeven greepwisselingen naar voren waarbij de `smakken` van de snaren tegen de hals op plastische wijze werden neergezet. Twee ergonomie-puntjes met betrekking tot de CDP2A: het duurde even voordat we aan de ronde bedieningstoetsen op het front waren gewend (het zijn ook design-elementen) en het in eerste instantie schijnbaar ontbreken van een `Pause` toets (ook op de afstandbediening). Toch heeft men daar in Noorwegen wel degelijk aan gedacht want door het tweemaal indrukken van de Play toets wordt de Pause functie gekozen.

Van Ben Harper`s album Diamonds On The Inside werd de mooie acapella track `Picture Of Jesus` (met Ladysmith Black Mambazo) beluisterd. Tijdens de intro van de LSBM voorzanger kwam zijn ronde en hese stemgeluid goed uit de verf en werd dat ook heel direct gecommuniceerd. Ben Harper`s zang werd met minder presence weergegeven dan met het eigen systeem maar deze meer `laid-back` presentatie beviel eigenlijk heel goed. Met name de medeklinkers werden op zachte en luchtige wijze weergegeven waardoor de sibillance weergave aan de vriendelijke kant was. De samenzang kwam rollend en energiek over waarbij de basstemmen met een goede body werden gepresenteerd. De individuele zangers waren zonder enige moeite te volgen en de unieke cadans van Ladysmith Black Mambazo kwam uitstekend uit de vocale verf. De verschillende stemmen werden met een goede tonale differentiatie weergegeven en het rijke vibrato van de zangers kwam met veel gemak naar voren. De articulatie van bepaalde keel- en tongklanken had nog wat duidelijker naar voren mogen komen maar de moeiteloosheid en de goede tonale weergave waarmee de Hegels te werk gaan zijn aanstekelijk en zorgen voor lange en ontspannen luistersessies.

Van het legendarische album Friday Night In San Fransisco (Al DiMeola, John McLaughlin en Paco De Lucia - red.) werd de track `Mediteranean Sundance` gedraaid, om de impulsweergave en articulatie van de Hegels nog eens op de proef te stellen. Het knallende gitaar-trio werd met de nodige `drive` weergegeven maar wat nog het meest opviel was de plastische intensiteit waarmee de instrumenten werden gepresenteerd. Een dergelijke weergave zou men eerder van een uit de kluiten gewassen buizenversterker (zoals de Audio Research D115) verwachten. De harder geplukte of aangeslagen snaren kwamen ook op impulsieve wijze naar voren waardoor het contrast met de meer sonore, ingetogen passages des te groter was. Het enthousiasme en de gedrevenheid van deze gitaarmeesters werd tegelijkertijd op watersoepele en expressieve wijze gepresenteerd. De bij tijd en wijle bijna stormachtige klank van het trio werd nooit vaag of rommelig. Het donderende applaus klonk klaterend en stevig, zonder toegevoegde hardheid. Er was hier sprake van een spannende luistersessie, zoals het met deze muziek zou moeten zijn.

Conclusie

Scandinavische audiofabrikanten hebben wereldwijd een zeer goede reputatie voor het vervaardigen van goed doordachte en muzikale weergave apparatuur. Hegel houdt met de H1 en de CDP2A het Scandinavisch vaandel hoog en doet dat met geheel binnenshuis ontwikkelde technologie. Dat is iets wat we tegenwoordig helaas steeds minder zien, met name bij de jongere bedrijven. De `build quality` van deze twee Hegel apparaten is van hoog niveau, zowel op het electronische als het mechanische vlak en bij de weergave gaat vloeiendheid hand in hand met helderheid. Deze weergave is bijzonder geschikt voor kleine akoestische bezettingen maar laat ook dynamische muziek op levendige en soepele wijze naar voren komen. De H1 blijft bij lage impedanties stabiel en zou daarom zelfs kunnen worden gebruikt in combinatie met electrostaten en magnetostaten (bijvoorbeeld Martin Logans en Magnepans). Daarmee biedt hij een extra goede value for money. Dit stijlvol ogende en ontspannen klinkende duo is iets waar de fabrikant, de importeur en de (toekomstige) eigenaren terecht trots op mogen zijn.


Aanvullende informatie:
Importeur Hegel: Hifinesse
Internet: www.hifinesse.nl 
Telefoon: 020-4705044


Verkoopprijs Hegel H1 (per oktober 2007): 1999 euro (leverbaar in zwart of zilver)
Verkoopprijs Hegel CDP2A (per oktober 2007):  1999 euro (leverbaar in zwart of zilver)