PMC TB 2+ weergevers


Kilian Bakker | 16 augustus 2007 | PMC i-Series

PMC staat voor (The) Professional Monitor Company. Bij dit in Luton, Engeland gebaseerde bedrijf houdt men zich dus voornamelijk bezig met het ontwerpen van monitorweergevers voor de professionele markt. De BBC had ooit hun eigen Kingswood Warren ontwerpafdeling (waar men legendarische monitoren als de LS 3/5a, LS 5/8 en LS 5/9 heeft ontwikkeld) maar men besloot later om de ontwerpen van kleine, specialistische en natuurlijk Britse fabrikanten te gaan gebruiken.

Harbeth is de meest bekende BBC hofleverancier maar ook PMC levert weergevers aan de BBC, de fameuze AbbeyRoad Studio en vele andere internationale studio`s.

Het ATL (Advanced Transmission Line) systeem wordt in elke PMC weergever toegepast en is mede verantwoordelijk voor het succes van dit bedrijf. Een transmissielijn is in principe een gevouwen en zwaar gedempte tunnel in een klankkast (vandaar dat de PMC modellen steeds het woord Box in hun naam hebben). Om het doel van een transmissielijn in een normaal ogende, rechthoekige kast te bereiken worden er schotten in de kast aangebracht met om en om (boven of onder) een opening, eindigend in een laatste opening in de kastwand. De klankkast wordt dankzij al die schotten ook zeer rigide waardoor de wanden niet of nauwelijks kunnen meetrillen, met als klankmatig resultaat: een lagere `kastkleuring`.

Omdat een transmissielijn het frequentiebereik in het laag vergroot is die extra demping des te meer van belang. Een transmissielijn moet ook akoestisch zwaar worden gedempt zodat alleen de laagste frequenties door de poort komen. Ook moet de output van de transmissielijn in fase zijn met de mid/laag unit en dus zal de lengte én de demping zorgvuldig moeten worden gekozen. Bij een correct gekozen lengte en demping neemt de luchtdichtheid toe (tot wel 30 %) waardoor de `effectieve` lengte van de transmissielijn in feite langer wordt dan de werkelijke fysieke lengte. De transmissielijn zorgt voor een hogere mate van controle over een breed frequentiebereik omdat ongewenste conusbewegingen (zoals naslingeren) effectief worden gedempt. Hierdoor ontstaat een `schoner` laag maar ook middentonenweergave zal hier baat bij hebben omdat er minder kleuring en/of versluiering optreed. Dankzij de lagere vervorming kan er langer en luider worden geluisterd, wat vooral bij monitorgebruik zeer van belang is, aldus PMC.

Tiny Box 2+

De TB 2+ oftewel Tiny Box is het één na kleinste PMC model (de DB is PMC`s ultieme uk) en is in vier uitvoeringen leverbaar; als passieve of actieve monitor (in welk geval hij van een 60 Watt versterker is voorzien) en in Domestic of Professional uitvoering. De passieve Domestic versie werd voor deze recensie gekozen. De TB 2+ is (onder andere) in gebruik bij de BBC Radio studio`s.

Britse audiofabrikanten zijn heel goed in het bedenken van `wacky` namen en ook PMC laat zien dat ze op en top Brits zijn door hun weergevers namen als Floor Box (de eerste PMC vloerstaander) en Dinky Box te geven. De nieuwste PMC weergever heet EB, wat waarschijnlijk staat voor Enormous Box. Voor verdere uitbreiding van het PMC pakket heeft deze recensent de volgende suggesties: GB (Gigantic Box...goed verzonnen Kilian, maar de GB bestaat al in het pakket van PMC en staat voor Ground Box, MB), HB (Huge Box) of wanneer men nog eens een model onder de DB wil maken; de MB (Miniscule Box).

De TB 2+ wordt geleverd in een ruime doos die van stevige schuimstrippen is voorzien. Het recensiepaar was keurig afgewerkt en gefineerd in klassiek licht eiken waarbij de achterzijde was voorzien van zwarte structuurlak. PMC past overigens de zogeheten `balanced veneering` techniek toe, waarbij ook de binnenzijde van de kast van fineer is voorzien (wat de mechanische spanning in de wanden stabiliseert). De PMC frontjes hebben dezelfde (betrouwbare) bevestigingspunten als de M.A. Studio 2SE`s maar hebben een MDF frame wat aan de binnenkant rechte randen heeft (wat het afstraalgedrag negatief kan beïnvloeden). Het is daarom aan te bevelen om de TB 2+ weergevers zonder grilles te beluisteren.

Beide units zijn ingelaten in de baffle en zijn met imbusbouten bevestigd. Onder de mid/laag unit prijkt het relatief grote PMC logo. Wie de oudere PMC modellen kent zal meteen één van de `+` opwaarderingen herkennen: een mooie 27 mm soft dome hoogfrequent unit die de vroegere aluminium-dome vervangt. Het wisselfilter is natuurlijk aangepast op deze nieuwe unit en ook de akoestische demping van de transmissielijn is verbeterd. De klassiek ogende mid/laag unit heeft een 17 centimeter `doped paper` conus en een gegoten lichtmetalen chassis. Aan de achterzijde bevindt zich bovenaan de rechthoekige transmissielijn uitgang die van open schuim is voorzien (a la TDL) en mooi afgeronde randen heeft. De connectorkuip bevindt zich onder de TL uitgang en heeft vergulde bi-wire aansluitingen. Het type/serienummerplaatje is zelfs ingelaten en draagt trots de tekst: "Made in UK".
Zo is dat.

De effectieve lengte van de TB 2+ transmissielijn is 1,5 meter en het frequentiebereik loopt van 40 Hertz tot 25 kiloHertz. De overnamefrequentie van het wisselfilter ligt op 3 kiloHertz en de nominale impedantie is 8 Ohm. De gevoeligheid komt uit op 90 dB bij 1 watt, gemeten op 1 meter afstand en de maximale geluidsdruk is een indrukwekkende 113 dB. De TB 2+ weegt 8,5 kilo per stuk en hij meet 40 bij 20 bij 30 centimeter (HXBXD; ze houden bij PMC blijkbaar van ronde getallen). PMC biedt zes fineeropties, te weten: zwart essen, eiken, maple (esdoorn), kersen, noten en rosewood. De professionele uitvoering van de TB 2+ (genaamd TB 2S+) wordt geleverd in `Neo Black` (zwarte structuurlak). Tegen een meerprijs van 98 euro (per paar) kan de de TB 2+ met magnetische afscherming worden geleverd. Elke PMC weergever wordt na assemblage aan verschillende objectieve (meettechnische) en subjectieve (gehoormatige) testen onderworpen, variërend van de BBC spraaktest tot muzikale fragmenten en toongenerator-sweeps, aldus de fabrikant.

Het recensiepaar werd afgeleverd met een set PMC Tube 61 stands die een hoogte hebben van (u raadt het al) 61 centimeter. Deze solide stands hebben een enkele cillindrische kolom met een grote diameter en een smalle maar vrij diepe topplaat (alle PMC weergevers zijn vanwege hun transmissielijn relatief diep ten opzichte van hun breedte). De kolom en topplaat waren in zwarte lak afgewerkt terwijl de voetpaat in zilver was gespoten. De voetplaten staan op stalen spikes.

Luisteren naar de TB 2+

De TB 2+ weergevers werden eerst losgespeeld en na een uitvoerige schlepp-wals bleek een opstelling met een recht op de luisterplek gerichte toe-in (waarbij de baffles zo`n 88 centimeter van de achterwand stonden) de beste resultaten te geven.
Vervolgens werd de het Blue Note debuut Blue Light `Til Dawn van Cassandra Wilson tevoorschijn gehaald, mede om de weergave van percussief laag te kunnen beoordelen. De akoestische gitaar kwam met een volle, tonaal rijke klank naar voren waarbij de lichte plukjes aan de (gedempte) snaren ook verfijnd klonken. De uitsterving van deze klanken werden wijds afgebeeld. De kickdrum klonk opmerkelijk strak (waardoor het zelfs een snufje slanker over kwam dan met de Studio 2SE`s) en werd met veel `lucht` gepresenteerd. De drums werden met een groot dynamisch contrast weergegeven. Het grommende natrillen van de snaren van de akoestische bas kwam met veel zeggingskracht naar voren terwijl de toonbuigingen goed uit de verf kwamen.

De PMC transmissielijn bleek niet alleen voor een gearticuleerd percussief laag te zorgen maar ook het tonale aspect van de lagere frequenties goed in de hand te houden. De rimshots werden flink impulsief weergegeven en kwamen zowel pittig als schoon over (zonder afronding van de `leading edge`) maar klonken wel wat `wit`. Cassandra Wilson`s stem werd groot afgebeeld en kreeg een lichte nadruk mee bij `s` klanken zonder dat het te fel overkwam (deze opname is zeer transparant en sibillance-kritisch en waardoor verschillen in sibillance-presentatie snel naar voren komen). Haar mooie stemgeluid werd met een goede presence en `body` weergegeven. De accordeon klonk lekker soepel waarbij het knoppenspel duidelijk naar voren kwam. Het geheel werd met autoriteit gepresenteerd maar kreeg in verhouding wat te weining diepte-definitie mee. De laagweergave klonk bijzonder goed gearticuleerd waarbij met name de `eb en vloed` wisselingen goed te volgen waren.

De LP Riverside van Luka Bloom werd uit de platenkast gehaald om de eerste track `Delerious` af te tasten. Het levendige gitaarspel klonk zowel knalled als elastisch waarbij de individuele snaarslagen en de naklinkende klankkast (van de gitaar, dus) hier zelden zo goed werden weergegeven. De harder aangeslagen snaren kwamen impulsief over en kregen een lang naklinkende nagalm mee. De ademhaling van zijn met scherpe focus afgebeelde stem kwam steeds duidelijk naar voren. Deze levendige en enthousiaste muziek kwam uitstekend uit de verf, zowel bij het opzwepende gitaarspel van de heer `Bloom` (zijn echte naam is overigens Moore) als zijn karakteristieke zang wisten de PMC`s de `drive` van de muziek over te brengen zonder de grip op het geboden signaal te verliezen.

Tijd voor een vrouwenstem met piano (een perfecte combinatie, if ever there was one), begeleid door gitaar en bas. De Schotse June Tabor heeft met veel folk-legendes samengewerkt maar de track `Strange Affair` van haar LP A Cut Above, wat ze samen met gitaarvirtuoos Martin Simpson heeft ingespeeld behoort tot haar beste sessies. Het snarenspel van Martin Simpson kwam met een impulsieve, pittige en uiterst heldere metaalklank naar voren. June Tabor`s stem klonk ontspannen en kreeg een goede weergave van haar karakteristieke donkere stemgeluid mee. De bas kwam tonaal duidelijk naar voren en werd op plastische wijze afgebeeld. Het pianospel klonk lekker vloeiend met een rijke tonaliteit en een lang hoorbare uitsterving van met name de lage registers. Het toetsenspel kwam losjes en licht over. De slide-gitaarsolo werd ruimtelijk afgebeeld waarbij de slide`s zelf op oranische wijze werden gepesenteerd. De daadkrachtige PMC`s bewezen hiermee dat ze ook dergelijke contemplatieve muziek goed kunnen vertolken.

Van Ben Harper`s album The Will To Live werd de track `I Want To Be Ready` beluisterd. De intro met twee gitaar slide`s klonk uiterst soepel met (alweer) een opvallend lang naklinkende galm. Ben Harper`s stem werd op transparante en uitgewogen wijze gepresenteerd terwijl zijn akoestische gitaar met goede `body` en een stevig, rond klinkend snarenspel naar voren kwam. De drums kwamen heel direct over, met vrij droge en strakke rimshots (die soms net wat aan `hout` signatuur tekort kwamen). De trommelvellen kwamen heel goed uit de verf . De bas kwam rollend naar voren en werd met een natuurlijke hoeveelheid `bloom` weergegeven. Het geheel werd met een veel grotere druk en `sustain` weergegeven dan men van zulke compacte weergevers zou mogen verwachten. Met de ronkende uitsterving van elke basklank en de uiterst impulsieve en strakke weergave van percussie werden de voordelen van de TB 2+ transmissielijn nogmaals onderstreept. De achtergrondzangers werden met een goede tonale differentiatie (maar met een wat minder grote ruimtelijke scheiding dan met de Studio 2SE`s) gepresenteerd waarbij met name de basstem een opvallend duidelijke en open articulatie meekreeg.

Conclusie

De compacte PMC Tiny Box 2+ weergevers zijn ware monitoren die de luisteraar niet lastig vallen met een overanalytische of onpersoonlijke weergave. De superstrakke en zelfs knallende laagweergave gaat hand in hand met een heldere en directe weergave van de hogere frequenties. Bij energieke en dynamische muziek is de weergave ook als zodanig terwijl bij rustige, ingetogen muziek de TB 2+ weergevers op overzichtelijke en gedetailleerde wijze te werk gaan. Zo zou het ook moeten zijn bij monitorweergevers. Wie een hoogwaardige en handgebouwde Britse mini-monitor met `ballen` zoekt mag deze PMC`s hoog op zijn of haar wenslijstje zetten. 



Prijs:
paarprijs PMC TB 2+:  765 euro per stuk (in kersen, eiken, ahorn of zwart)


 

Gebruikte Hardware: 

Analoge bron:

Loopwerkvoeding: Heed Orbit 2 Loopwerk: Linn Sondek LP 12 Toonarm: Linn Akito Element: Ortofon MC 15 SuperII

Digitale bron:

Marantz CD 72 II / MicroDac

Versterkers:

Exposure Super XXV NVA AP 10

Weergevers:

Monitor Audio Studio 2SE

Interconnects:

Monster M1000 QED Qunex 2

Luidsprekerkabels:

QED Profile 4X4

Lichtnet:

Lapp/Popp strip Belden IEC Kemp SNS Plug