MC-Systems M3 Anniversary

Als liefhebber van fraai design verbaas ik me regelmatig over de ondoordachte wijze waarop ontwerpers van High End apparatuur omgaan met de visuele aspecten van een ontwerp. Met name in de groep luidsprekers kom ik regelmatig exemplaren tegen met een vormgeving die gekenmerkt wordt door saaiheid, onderling niet harmonierende proporties of zelfs regelrecht afstotende lelijkheid.

Slechts zelden ervaar ik dat klank en vormgeving van een weergever in staat zijn om in gelijke mate mijn zinnen te strelen. Een luidspreker die tot het selecte groepje behoort dat daarin uitstekend slaagt is de in maart 2004 door mij gerecenseerde MC-Systems M3. In de periode dat de M3 destijds in mijn woonkamer stond was al duidelijk dat er in het kader van het 20-jarig bestaan van MC-systems gewerkt werd aan een Anniversary uitvoering van deze imponerende schoonheid.



Inmiddels staan er in mijn nieuwe grote luisterruimte al enkele maanden vier ranke in glanzend slijplakzwart uitgevoerde M3’s waarvan er twee de toevoeging ‘Anniversary’ dragen. De standaard M3 is er één van het oertype met daarin niet de Morel tweeter die tegenwoordig ingezet wordt, maar de Dynaudio Esotec die aanvankelijk gebruikt werd. Rob Meyst, bevlogen ontwerper uit het Groningse land heeft er in toegestemd om beide uitvoeringen van zijn geesteskind enige maanden bij mij te laten logeren teneinde een goede vergelijking mogelijk te maken.


Zoek de verschillen

Op het eerste gezicht is er nauwelijks verschil tussen beide versies te ontdekken. Exact dezelfde belijning van de 30 kilo wegende kast die met een hoogte van 112 cm, een diepte van 32 cm en een breedte van 18,5 cm een inhoud van 34 liter heeft. Het rendement is met 91 dB (2,83 V op 1 m) gelijk gebleven. Gehandhaafd zijn eveneens de uitsluitend voor banaanstekers geschikte luidsprekeraansluitingen – een keuze die ongetwijfeld gemaakt is op visuele gronden maar waar ook klankmatig goed mee te leven is - en de aan beide zijden over vrijwel de volledige diepte lopende, net boven de plint gesitueerde, ontluchtingssleuven die voor een belangrijk deel verantwoordelijk zijn voor de uitstekende laagweergave van deze speaker. Ook de twee units die aan het oog onttrokken worden door speakerdoek van gelijke kleur lijken identiek. Pas wanneer dit doek verwijderd wordt blijkt dat de Morel tweeter van de huidige standaard versie vervangen is door een (gemodificeerde) ribbon. Hierdoor loopt het hoog nu door tot 40 kHz (-3 dB). De midden/laag weergever is - compleet met faseplug - dezelfde; een op specificatie door Vifa geproduceerde 17 cm papieren conus die voor de `Anniversary` uitvoering enkele aanpassingen kent waaronder een speciale coating. Weliswaar wordt hierdoor de massa enigszins vergroot maar doordat er nu verbeteringen in het frequentieverloop ontstaan heeft de ontwerper het filter - dat opnieuw in een aparte ruimte onderin de kast geplaatst is - verder kunnen vereenvoudigen. Aan de achterzijde is aan de verzonken bout te zien dat ook nu de mid/laag unit middels een zandgevulde metalen buis aan de achterwand gekoppeld is met als doel reactieve krachten van de unit op te heffen. Op deze reeds jaren beproefde wijze wordt voorkomen dat de Vifa conus contact maakt met het front en wordt trilling vermeden waardoor ongewenste kleuring geen kans krijgt.



Het enige echte uiterlijke onderscheid tussen de M3 en zijn jubileumversie valt de meeste bezoekers van mijn luisterruimte niet eens op. Het schuin liggende deel tussen de tweeter en de midden/laagtoner is bij de jongste telg uit MC-Systems` High End luidsprekerlijn niet vlak maar bollend uitgevoerd hetgeen volgens Rob Meyst het afstraalgedrag van de tweeter verbetert. Van een afstandje valt verder op dat dit meest recente geesteskind van Rob inclusief vier Soundcare spikes geleverd wordt terwijl het al jaren bestaande model twee standaard spikes aan de voorzijde en één exemplaar middenachter heeft. Die spikes kunnen overigens ook bij de M3 op verzoek tegen meerprijs vervangen worden door drie of vier van de Soundcare varianten.


De luisterruimte

Mijn eerdere beoordeling van de M3`s gebeurde in een betonnen doos; een woonkamer annex luisterruimte van circa vijf meter breed en vijf meter lang waarvan de wanden niet geheel parallel aan elkaar liepen. In mijn huidige woning beschik ik voor het eerst over een aparte luisterruimte in de vorm van een grote, hoge, voor dit doel aangepaste zolderruimte met vier schuine wanden. De vloer is van hout en tegen het dakbeschot zijn, in het kader van warmte-isolatie, gipsplaten met daarachter steenwol aangebracht. Rekening houdend met akoestische aspecten als absorptie, diffusie en reflexie zijn waar nodig gordijnen, vloerkleden, reflectieve- en absorberende platen geplaatst. De apparatuur staat verdeeld over platforms en een rack van eenvoudige komaf met uitstekende geleidingskarakteristieken. De Clearaudio draaitafel met VPI arm en Clearaudio Victory H dan wel Discovery MC element is middels Clearaudio Sixstream verbonden met de Sphinx phonotrap welke op zijn beurt de DK Design VS-1 Reference versterker bedient middels Synergistic Research. De Marantz SACD speler levert klank via een Synergistic Research interlink terwijl de CEC/Northstar combinatie de voorkeur geeft aan de Siltech G3 HF9. Als luidsprekerkabel wordt de originele Siltech Classic ingezet. DK en Marantz ontvangen stroom via Synergistic Research, bij de overige apparaten met een euroconnector gebeurt dat via Siltech.

Schuiven, zitten, luisteren, schuiven, etc.

Als eerste sluit ik de M3 met Esotec tweeter aan om ze vervolgens wekenlang te laten spelen. Deze versie moet qua geluid het dichtst bij de uitvoering komen die ik in Hellevoetsluis gerecenseerd heb. Het gaat hier om een reeds ingespeeld paar en inderdaad herken ik direct de kenmerken zoals ik ze mij herinner. Het hoge `live` gehalte van de klank, samenhangend met de voor de M3 zo kenmerkende snelheid, openheid, dynamische kwaliteiten en hoog oplossend vermogen. Wetende dat een auditieve herinnering van meer dan een jaar geleden geenszins betrouwbaar is heb ik nochtans het idee dat de Morel tweeter een hard randje in het hoog creëerde dat hier bij de Esotec niet aanwezig is. De grootte van de luisterruimte heeft tot gevolg dat de eens zo extreem kritische plaatsing niet langer in die mate opgeld doet. Zolang ik voldoende afstand hou tussen de speakers en de achter hen liggende schuine wand kan ik ze parallel aan die wand over een bereik van enkele tientallen centimers verschuiven zonder dat zij hun focussering verliezen.

Later blijkt dit ook bij de `Anniversary` het geval te zijn. Uiteindelijk kies ik voor de - vrij grote - onderlinge afstand van 2 meter 60 waarbij tijdens het beluisteren van Sara K.de grootte van het beeld tot optimale wasdom komt. Een luidsprekerplaatsing die ook Janos Starker`s uitvoering van Dvorack`s cello concerto zeer ten goede komt en het schitterende koper van het door Antal Dorati gedirigeerde London Symphony Orchestra ook in dynamische zin welhaast realiteitsgetrouw portretteert. Datzelfde geldt voor Copland’s piano concert en de vele andere grote werken die ik beluister. Naast het magistrale beheerst de M3 ook het intieme; Patricia Barber is tastbaar aanwezig in de schitterende ballad "If I Were Blue". Ik draai "Snowing on Raton"en waan me weer even terug in de ‘Bat Cave’ van ‘013’ in Tilburg waar ik enkele weken geleden David Munyon zijn optreden met dit nummer hoorde beginnen. Madeleine Peyroux swingt en bezorgt me kippenvel in ‘Careless Love’. Ik geniet dermate van de weergave dat ik me pas bewust wordt van de noodzaak om ook de "Anniversary"aan te sluiten wanneer ontwerper Rob Meyst me per e-mail naar mijn voorlopige indrukken van beide speakersystemen vraagt.

Nog die dag wissel ik van speakers en laat ik de eerste schijven weer draaien. Al bij de eerste luistersessie - maar na de inspeelfase geldt dit nog in sterkere mate - komen in deze afstammeling de kenmerken van de bloedlijn tot uitdrukking die maken dat je als luisteraar één wordt met de muziek. Dezelfde transparantie en snelheid, met behoud van de magistrale verwerking van het laag en het soms bijna beangstigende dynamische bereik. In de daarop volgende weken trekken LP’s en (SA)CD’s in een lange stoet aan me voorbij waaronder dezelfde exemplaren die ik een jaar geleden gebruikte bij de recensie van de M3. Allen onderbouwen de eerste indrukken. En toch is er een verschil met de klank van de eerste generatie. In 2004 eindigde ik mijn conclusie als volgt; "Muziek luisteren met deze speaker zal u het gevoel geven bij een live concert aanwezig te zijn waarbij de uitvoerenden zich op slechts enkele meters afstand bevinden. Dat heeft twee kanten; enerzijds zorgt het voor een heerlijke ervaring, anderzijds is het een eigenschap die langdurig luisteren tot een vermoeiende bezigheid kan maken". Het lijkt of de ontwerper bij het vormgeven van zijn nieuwe concept met name gewerkt heeft aan die ‘eigenschap die langdurig luisteren tot een vermoeiende bezigheid kan maken’.

Doug McLeod en Janiva Magness klinken nu wat vriendelijker waardoor zij een hogere aaibaarheidsfactor krijgen. Zonder dat dit overigens het gevoel oplevert dat er details verloren gaan. Ook Sting klinkt wat ‘zachter’ en de gitaar in ‘Fragile’ is fractioneel minder puntig. Iets wat ook duidelijk wordt bij het beluisteren van de trompetten in Westminster Abbey.


Conclusie

In 2004 had de ook momenteel nog in productie zijnde versie van de M3 – die met de Morel tweeter – geen enkele moeite mij keer op keer in de muziek te trekken. De afgelopen maanden heb ik ervaren dat dit evenzeer geldt voor de twee typen die recent op mijn luisterzolder stuivertje wisselden; de niet meer leverbare M3 met Esotec tweeter en de actuele M3 ‘Anniversary"met bandtweeter. Ik zou dan ook met alle drie kunnen leven. Wanneer het op kiezen aankomt is er voor mij geen twijfel mogelijk. Hoe goed de "Anniversary"ook is, als luisteraar streef ik er naar om zo dicht mogelijk bij de live beleving te komen terwijl ik als recensent van zowel soft- als hardware gebaat ben bij het werken met componenten die met een niets ontziende eerlijkheid een zo hoog mogelijke resolutie laten horen. Het is dan ook de originele M3 die ik aan het eind van de recensieperiode voor ogen heb wanneer Jamie Cullum op zijn meest recente CD zingt ‘I Only Have Eyes For You’.

Prijzen
M3: standaard 2895 euro per paar
M3 Anniversary standaard 3595 euro per paar
RAL kleuren mat 3995 euro per paar
RAL kleuren hoogglans 4295 euro per paar

Distributeur / Fabrikant
Music-4-all
Oostersingel 2A
9711 XC Groningen
Tel. 050-3115774 
Internet: www.mc-systems.com
E-mail : info@mc-systems.com

De gebruikte foto`s zijn afkomstig van www.mc-systems.com en gemaakt door Werner Ero