Usher X-929 luidsprekers - High end uit in Taiwan
Tijdens mijn bezoek aan de High End beurs in München 2004 maakte ik kennis met een luidsprekermerk waarvan we tot voor kort in Nederland nauwelijks iets gehoord hadden. De speakers van het merk dat ik hier nu heb staan klonken op de High End beurs lang niet naar verwachting. Ik vroeg me op dat moment dan ook af hoe het mogelijk was dat een fabrikant en importeur hun spullen zo konden laten klinken.
Nadat wij hiervan melding hadden gemaakt in het verslag over München High-End nam de Nederlandse importeur W&W Audio contact op. Karel Wind vertelde mij dat het beeld dat ik van dat merk had niet strookt met de werkelijkheid. Een reden temeer de importeur uit te nodigen om een stel luidsprekers van Usher in mijn luisterruimte neer te zetten en thuis echt kennis te maken.
Usher
Na een uiteenzetting over de filosofie van Usher zijn we de tijdelijke logees gaan halen. De X-929 is in ieder geval niet van "gebakken lucht" gemaakt. Het gewicht is met 43,5 kg aanzienlijk. Het aantal kilo’s is mede te danken aan de vrij grote afmetingen van de luidsprekers. Ze zijn 117 cm hoog, 28 cm breed en 39 cm diep. Komt nog bij dat de voeten voorzien zijn van een gietijzer paneel wat het geheel er niet lichter op maakt. Het gewicht mocht de pret niet drukken en met vereende krachten werden de luidsprekers de woonkamer in gedragen. Zoals ik al opmerkte zijn de voeten van gietijzer gemaakt waarin verstelbare spikes gedraaid zijn zodat de luidsprekers waterpas gezet kunnen worden. Om beschadiging aan een kwetsbare vloer te voorkomen zijn speciale onderzetters meegeleverd waar de spikes op kunnen rusten. De voorzijde van de luidsprekerbehuizing is voorzien van drie units die in de zogenaamde D’Appolito opstelling gemonteerd zijn. Een opstelling die een aantal jaar geleden ontworpen is door Dr. Joseph D’Appolito.
In het geval van de X-929 omsluiten twee 7 inch conusluidsprekers aan de boven- en onderzijde een 1 inch tweeter. Op deze manier tracht D`Appolito van drie losse units één te maken en zo een puntbron te benaderen. Eén van de kenmerken van een puntbron is dat zij een relatief goede en stabiele plaatsing weer weten te geven. De luidsprekers hebben een gevoeligheid van 90 dB, gekoppeld aan een nominale impedantie van 4 Ohm. Dat zijn waardes die door de meeste versterkers gewaardeerd worden. Verder zijn de X-929’s aan de achterzijde voorzien van een poort. Deze poorten zijn ruim bemeten, zodat ik er met mijn arm tot aan mijn elleboog aan toe in kan gaan; als dat maar goed gaat in het laag. Onder de poort zit een zeer fraaie aansluitterminal waar met gemak de grootste en zwaarste kabels op kunnen worden aangesloten. Hierbij is rekening gehouden met bi-amping. De luidsprekers die ik tot mijn beschikking had, zijn uitgevoerd in zwarte pianolak met aan de zijkant opzetstukken van licht gekleurd hout. In overleg met de importeur zijn diverse kleur- en materiaalschakeringen mogelijk. Daarmee is voor vrijwel ieder interieur de juiste samenstelling te vinden.
Aansluiten in de luisterruimte
Om de X-929 optimaal te kunnen beoordelen heb ik alleen met mijn referentieset gespeeld. Inmiddels bekend, maar ik loop toch nog even de keten door. Vanaf de X-929 lopen Nirvana SL luidsprekerkabels naar een Marsh A400s eindversterker. Een Marsh P2000 voorversterker is het kloppende brein en organisator. Software wordt digitaal aangeleverd door een Teac cd-speler en een Sony SA-CD/DVD speler die een Van Medevoort modificatie heeft ondergaan. Analoog komt van een VPI Scout in combinatie met een Clearaudio Victory-H. Het element geeft het minieme signaal door aan een Basic Symmetry phonotrap die op zijn beurt het signaal versterkt en aan de P2000 doorgeeft. De Usher’s nemen de plaats in van de vertrouwde Avalon Avatar’s. Geen gemakkelijke opgave.
Luisteren
Omdat aan de achterzijde zo’n grote poort is voorzien, ben ik meteen begonnen om de luidsprekers op een meter afstand van de achterwand te plaatsen. De onderlinge afstand is 2.40 meter. Kleiner kan ook nog wel, maar om een lekker breed beeld te houden is dit een ideale afstand. Vervolgens heb ik de luidspreker vrij scherp naar binnen gedraaid. Op die manier spelend kom ik erachter dat er een zogenaamd pin-point beeld ontstaat en zijn de instrumenten scherp omlijnd in het midden gestoken. Ja, leuk zult u zeggen, maar wat betekent dat met luisteren. De stemmen en instrumenten staan stabiel maar vrij dicht bij elkaar, waarmee een klein en compact beeld ontstaat. Dit betekent uit de luie stoel opstaan om de luidsprekers verder naar buiten te draaien zodat de juiste mix ontstaat tussen een breed en scherp gestoken stereobeeld. Om de combinatie van deze factoren evenwichtig te krijgen gebruik ik meestal The Weavers "Live in Carnergie Hall" op vinyl en Roger Waters "Amused To Death" op het digitale vlak.
Ik begin met The Weavers. Er is van de linker- naar de rechterzijde een goede spreiding van de stemmen. Podiumgeluid onderaan is aanwezig, zij het wat rommelig en moeilijk definieerbaar. Als alles zingt en speelt en het publiek applaudisseert, waan ik mij een paar jaar terug in de tijd. Aan zaalambiance ontbreekt het evenmin. De sfeer en vrolijkheid die daar heerst, is terug te horen. De gebruikte snaarinstrumenten laten een fractie minder detail horen dan ik gewend ben. De stemmen kennen absoluut geen scherpe "S"-en of harde klanken. Na de folkklanken treedt Roger Water’s bizarre "Amused To Death" aan. Daarop hoor ik de stem van de nieuwslezer niet zoals ik gewoon ben. Normaal behoort de stem veel verder de luidspreker uit te komen waardoor hij veel dichterbij en realistischer klinkt. Op enkele nummers van de CD wordt het gitaarwerk door Eric Clapton verzorgd. Via de X-929 niet scherp en gemeen, nee het nijgt naar lief en vriendelijk. De arrenslee begint vrij ver naar links waarna hij keurig door het midden aan de rechterzijde van de luidspreker verdwijnt. Het hoefgetrappel wordt met drive en kracht weergegeven, maar ik mis verfijning en subtiliteit. De bomexplosie is er ook echt één en daarbij komt de grote poort aan de achterzijde goed van pas. We gaan verder, het laag van de geest uit de fles, op "Three Whises" is overweldigend. De harde dreunen in het gelijknamige titelnummer zijn niet echt strak maar gaan wel diep. De Usher`s zijn daarbij in staat een forse geluidsdruk neer te zetten. De toonbalans nijgt zeker in het laag naar een donker en warm geluid.
Luisteren vervolg
De CD’s van Patricia Barber kenmerken zich meestal door hun basrijke opname. Het draaien van haar muziek is daardoor perfect om een luidsprekersysteem te laten slagen of door de mand te laten vallen. Van de SA-CD "Modern Cool" klinken de eerste tonen en al heel snel kom ik tot de conclusie dat het laag te vet en enigszins ongecontroleerd is. Geheel in tegenstelling tot wat ik in München hoorde want daar was het geluid zo plat als een dubbeltje zonder enige vorm van laagweergave. Al eerder heb ik met luidsprekers, die aan de achterzijde voorzien zijn van een poort, problemen in het laag gehad. Er rest mij niets anders dan naar de keukenkastjes te lopen en daar vier dikke theedoeken uit te pakken. Nadat ik die netjes en niet te strak opgerold heb plaats ik ze in de poort van de X-929. Wederom druk ik de playknop van de Sony SA-CD speler in. Wat er nu gebeurd is van totaal andere orde. Het laag staat veel meer in verhouding tot het midden en hoog. Het nummer "Light My Fire" op "Modern Cool" is een totaal ander nummer geworden. Er is een stevig fundament in het laag maar nu met doortekening en detail. Dit begint erop te lijken. Snel keer ik terug naar het oude vertrouwde vinyl met The Weavers.
Het lijkt wel of de snaarinstrumenten er meer snaren hebben bij gekregen. De zaalambiance is wel wat teruggelopen en klinkt minder warm. Wat er voor terug is gekomen maakt het ruimschoots goed. Dead Can Dance klinkt dynamisch en ritmisch. De percussie overtuigend achterin neergezet en laag is ondanks de theedoeken in de poorten nog volop aanwezig. Het grootste verschil zit onderin, in het laag is er veel meer te horen. Details die ik zonder de "theedoeken"niet hoor. Sambaballen op het eerste nummer komen niet geheel los, maar blijven gedeeltelijk links aan de luidspreker hangen.
Na de CD’s en SA-CD’s nog wat analoog. Was de LP "Harry Bellafonte at Carnergie Hall" al een geweldenaar, het tweede deel, waarin hij terugkeert, gaat nog een stapje verder. We kennen allemaal de "La Bamba" wel van Bellafonte. Een rustig begin waarin halverwege de knop omgaat en het een levendige zang en dans wordt. Dat kan de X-929 vol overtuiging weergegeven. De stem is vol en rond. Kenmerkend van deze LP is dat er van het hele podium gebruik is gemaakt. De stem schuift met regelmaat door het hele beeld. Het geeft aan dat de X-929 in staat is een goed dieptebeeld weer te geven. De combinatie schreeuwt om harder draaien en ik geniet van het eerste tot het laatste nummer van vier kanten vinyl. Omdat het middengebied vrij open is komen stemmen goed tot hun recht. Paul Simons LP "Graceland" draai ik regelmatig. Eenieder die deze LP of CD kent, weet dat er Afrikaansachtige muziek wordt gemaakt. Op "Homeless" zijn stemmen netjes naast elkaar geplaatst en goed van elkaar te onderscheiden. Er zit genoeg swing en rhythm in de X-929’s om je in de binnenlanden van Afrika te wanen. Ook nu weer voldoende fundament dat met kracht weergegeven wordt.
Conclusie
Uiteindelijk
Mijn mening over Usher is met de logeerpartij van de X-929 positief bijgesteld. In mijn luisterruimte hoor ik een totaal ander geluid dan in München. Het blijkt een echte allround luidspreker die op vrijwel alle fronten goed scoort. Hij laat zeker horen wat er van een luidspreker in deze prijsklasse en zelfs daarboven verwacht mag worden. Hiermee tip ik meteen een sterk punt aan van de X-929, erg veel muziek voor het geld. Een luidspreker die vrijwel met alle muziekstijlen mee kan, hij kent geen specifieke voorkeur. Een aandachtspunt is de laagweergave, die kan vol en soms wollig van klank zijn indien aan de opstelling weinig of geen aandacht besteed is. Ook kan de luisterruimte een beperkende factor zijn. Mijn luisterruimte is redelijk hard en kent niet veel demping. Veelvuldig luisteren en experimenteren met de plaatsing van de luidsprekers is het verschil tussen een redelijk klinkende of een goed klinkende X-929. Dat is niet alleen van toepassing op de X-929 maar geldt gewoon voor iedere luidspreker. Is plaatsing voor elkaar dan heb je aan deze Usher’s uiterst prettig gezelschap. Een redelijke afstand van de achterwand is gewenst. En het liefst wordt een Usher aangestuurd met een krachtige en stabiele versterker. De klank kenmerkt zich door warmte en kent daarbij toch een redelijke detaillering. Mijn interesse voor de duurdere serie van Usher is met door dit model gewekt.
Prijs:
X-929 2500 euro per paar
Importeur:
W&W Audio
Enschede
Tel: 053-4781870 Fax: 053-4781767
E-mail mail@wenwaudio.nl
Web www.usheraudio.nl
Gebruikte Hardware: VPI Aries Scout draaitafel Clearaudio Victory H element Clearaudio Basic Symmetry phono versterker Sony SA5ES tuner Teac VRDS-7 transport met Peter van Willenswaard modificatie Audio Alchemy DDE 32+ jitter reductie/upsampling Sony DVP NS900V DVD/SACD speler Marsh Sound Design P2000 voorversterker Marsh Sound Design A400s eindversterker Avalon Avatar luidsprekers Usher X-929 luidsprekers Monster / MIT / Supra / Clearaudio / Sign-Audio Interlinks MIT / Siltech / Nirvana luidsprekerkabels Sign-Audio netsnoer Creaktiv audio meubel |